Tolkmicko: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Tolkmicko | |nazwa = Tolkmicko | ||
− | |herb wsi = | + | |herb wsi = Tolkmicko herb 2.jpg |
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Tolkmicka | |dopełniacz wsi = Tolkmicka | ||
|zdjęcie = Dworzec kolejowy w Tolkmicku.jpg | |zdjęcie = Dworzec kolejowy w Tolkmicku.jpg | ||
− | |opis zdjęcia = Dworzec kolejowy w Tolkmicku [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tolkmicko_train_station#mediaviewer/File:Tolkmicko,_Morska_4,_dworzec_fota_5.JPG] [ | + | |opis zdjęcia = Dworzec kolejowy w Tolkmicku. Fot. Joanna Barton. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tolkmicko_train_station#mediaviewer/File:Tolkmicko,_Morska_4,_dworzec_fota_5.JPG Commons Wikimedia] [12.12.2014] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
− | }} | + | }} |
− | ''' Tolkmicko '''(niem. ''Tolkemit'') – miasto położone w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[ | + | ''' Tolkmicko '''(niem. ''Tolkemit'') – miasto położone w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Tolkmicko (gmina miejsko-wiejska)|gminie Tolkmicko]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. W 2012 roku liczyła 2812 mieszkańców. W Wyborach Samorządowych 2024 mandat burmistrza uzyskał Józef Zamojcin.<ref>https://wybory2018.pkw.gov.pl/pl/geografia/280409#results_vote_elect_mayor_round_2</ref> |
+ | |||
+ | [[File:Kaplica cmentarna w Tolkmicku.jpg|thumb|290 px|right|Kaplica cmentarna w Tolkmicku. Fot. Lina Manni. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tolkmicko#mediaviewer/File:Kaplica_cmentarna_w_Tolkmicku_nr_rejestrowy_A-525_elewacja_tylna.jpg Commons Wikimedia] [12.12.2014]]] | ||
+ | [[File:Tolkmicko. Kościół polsko-katolicki.jpg|thumb|290 px|right|Tolkmicko. Kościół polsko-katolicki. Fot. Polimerek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Polish_Catholic_Church_of_Virgin_Mary_Queen_of_the_Angels_in_Tolkmicko#mediaviewer/File:Tolkmicko_kosciol_polsko_katolicki_bok.jpg Commons Wikimedia] [12.12.2014]]] | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
− | Miasto jest położone nad [[Zalew Wiślany|Zalewem Wiślanym]], w odległości km od [[Elbląg|Elbląga]]. | + | Miasto jest położone nad [[Zalew Wiślany|Zalewem Wiślanym]], w odległości ok. 24 km od [[Elbląg|Elbląga]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
− | + | Pierwotnie obszar Tolkmicka i okolic był zasiedlony przez [[Pogezanowie|Pogezanów]]. W pobliżu dzisiejszych granic miasta znajdował się gród [[Prusowie|pruski]] z okresu wczesnego średniowiecza. Na lata 1233-1238 datuje się okres podbijania tych ziem przez [[zakon krzyżacki|Krzyżaków]]. Z kolei na lata 1296-1300 przypada nadanie osadzie przywileju lokacyjnego. Jednak pierwsza pisemna informacja dotycząca Tolkmicka pojawia się dopiero w 1326 roku. Osada występowała już wówczas pod nazwą ''Tolkemit''. 21 marca 1351 roku wielki mistrz krzyżacki [[Henryk Dusemer]] odnowił miejski przywilej lokacyjny Tolkmicka. W 1440 roku miasto przystąpiło do [[Związek Pruski|Związku Pruskiego]]. | |
+ | |||
+ | Po zakończeniu wojny trzynastoletniej miasto znalazło się w granicach Polski. Wiek XVII został utrwalony w historii Tolkmicka jako czas pożarów. W okresie wojen polsko-szwedzkich w mieście przebywał król Szwecji Gustaw II Adolf. Miasto zostało dwukrotnie strawione przez ogień (1634, 1694). Na początku XVIII wieku do Tolkmicka przywędrowała [[Epidemia dżumy 1709-1711|epidemia dżumy]], która odebrała życie połowie mieszkańców. W 1767 roku kolejny pożar zniszczył kościół i ratusz. W 1772 roku w mieście działał browar, dwie słodownie; istniał kościół, kaplica i szpital połączony z przytułkiem. Tolkmicko było wówczas zamieszkane przez 973 osoby. Dwa razy do roku w mieście odbywały się jarmarki. Od lutego 1807 roku miasto znalazło się na trasie przemarszów wojsk. Obowiązkowy kwaterunek, aprowizacja i samowola żołnierzy boleśnie nadwyrężyły lokalną gospodarkę. Na przełomie 1812 i 1813 wybuchła epidemia tyfusu przywleczonego z Rosji przez żołnierzy Napoleona. Następnie przez pół roku w mieście stacjonowali Rosjanie. | ||
+ | |||
+ | W 1831 roku w mieście i okolicach wybuchła [[Epidemia cholery w XIX wieku|epidemia cholery]], która pochłonęła życie 63 osób. Nawrót epidemii nastąpił w 1848 roku. W latach 1831-1832 w Tolkmicku przebywało 240 powstańców listopadowych<ref>[http://historia-wyzynaelblaska.pl/powsta-cy-listopadowi-w-elbl-gu-i-okolicach.html historia-wyzynaelblaska.pl] [12.12.2014]</ref>. W 1832 roku w mieście otwarto pierwszą aptekę. Na początku kolejnego stulecia oddano do użytku szpital. Od połowy XIX wieku w Tolkmicku rozwijało się głównie rybołówstwo, przetwórstwo ryb i gastronomia. W latach 1862-1883 wybudowano w mieście największy śródlądowy port w ówczesnej Europie. Intensywnie rozwijały się warsztaty szkutnicze. Natomiast w 1899 roku ukończona została budowa [[Kolej Nadzalewowa|Kolei Nadzalewowej]]. | ||
+ | W 1925 roku miasto liczyło 3161 mieszkańców. W 1936 roku założony został zakład ceramiki, a w 1938 roku rozpoczęto budowę fabryki marmolady. W tolkmicku funkcjonowały szkoły żeńskie: katolicka i ewangelicka. W 1939 roku Tolkmicko było zamieszkane przez 3875 osób. 25 stycznia 1945 roku do miasta wkroczyli Sowieci. Mieszkańcy, którzy pozostali w Tolkmicku, skazani zostali na wywózkę do ZSSR, ucieczkę przez zamarznięty [[Zalew Wiślany]] bądź pewną śmierć z rąk żołnierzy Armii Czerwonej. Po zakończeniu II wojny światowej przystąpiono do mozolnej odbudowy miasta. W 1946 roku utworzony został Bosmanat Port. W tym samym roku przeprowadzono akcję usuwania wraków z portu oraz uruchomiono Bałtyckie Zakłady Ceramiczne. W latach 1951-1956 powstała Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna "Nowy Sad". Uruchomiono Wiejski Dom Towarowy. W 1947 roku powstało natomiast Zrzeszenie Rybaków Morskich, a następnie Spółdzielnia Rybołówstwa Morskiego "Pokój". W 1968 roku w Tolkmicku działał ośrodek zdrowia, apteka oraz punkt położniczy. W listopadzie 1945 roku uruchomiono szkołę. W 1963 roku oddano do użytku nowy budynek szkoły. | ||
− | + | W 1948 roku w Tolkmicku działały również świetlice Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami, Fabryki Przetworów Owocowych oraz Ligi Kobiet. W 1966 roku oddano do użytku budynek Miejskiego Domu Kultury. Natomiast tolkmicka biblioteka rozpoczęła swoją działalność w roku 1948. W latach 50. i 60. w mieście i okolicach rozpoczęto budowę zakładowych ośrodków wczasowych. | |
− | |||
+ | Gmina Tolkmicko należy do następujących organizacji: [[Komunalny Związek Gmin Nadzalewowych ]], [[LGR "Zalew Wiślany"]]. | ||
==Religia== | ==Religia== | ||
− | *[[Parafia | + | *[[Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Tolkmicku|Parafia pw. św. Jakuba Apostoła]] |
− | + | *[[Parafia polskokatolicka pw. Matki Bożej Anielskiej w Tolkmicku|Parafia polskokatolicka pw. Matki Bożej Anielskiej]] | |
− | |||
==Ludzie związani z miejscowością== | ==Ludzie związani z miejscowością== | ||
*[[Jan Bażyński]] - kasztelan elbląski | *[[Jan Bażyński]] - kasztelan elbląski | ||
Linia 51: | Linia 58: | ||
*[[Jerzy Matern]] - ksiądz katolicki, historyk, publicysta, organizator warmińskiego oddziału Caritas | *[[Jerzy Matern]] - ksiądz katolicki, historyk, publicysta, organizator warmińskiego oddziału Caritas | ||
*[[Józef Stein]] - kanonik warmiński, dyrektor Caritasu | *[[Józef Stein]] - kanonik warmiński, dyrektor Caritasu | ||
− | + | *[[Feliks Reich]] - kanonik warmiński, sekretarz biskupów warmińskich | |
− | |||
==Sport== | ==Sport== | ||
*[[UKS Tolkmicko]] | *[[UKS Tolkmicko]] | ||
*[[Klub Sportowy Barkas Tolkmicko]] | *[[Klub Sportowy Barkas Tolkmicko]] | ||
− | |||
− | |||
==Kultura== | ==Kultura== | ||
*[[Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Tolkmicku|Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury]] | *[[Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Tolkmicku|Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury]] | ||
− | *[[lkwim:Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy im. K. I. Gałczyńskiego w Tolkmicku|Bibioteka Miasta i Gminy im. K.I. Gałczyńskiego]] | + | *[[lkwim:Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy im. K. I. Gałczyńskiego w Tolkmicku|Bibioteka Miasta i Gminy im. K. I. Gałczyńskiego]] |
*[[Dni Tolkmicka]] | *[[Dni Tolkmicka]] | ||
*[[Międzynarodowy Zlot Motocyklistów "KARDAN"]] | *[[Międzynarodowy Zlot Motocyklistów "KARDAN"]] | ||
− | |||
− | |||
==Organizacje i stowarzyszenia== | ==Organizacje i stowarzyszenia== | ||
*[[Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka "Zalew Wiślany"]] | *[[Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka "Zalew Wiślany"]] | ||
*[[LGD Wysoczyzna Elbląska]] | *[[LGD Wysoczyzna Elbląska]] | ||
− | * | + | *Tolkmicki Klub Motocyklowy "Kardan" |
− | |||
− | |||
==Edukacja== | ==Edukacja== | ||
*[[Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika w Tolkmicku|Szkoła Podstawowa]] | *[[Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika w Tolkmicku|Szkoła Podstawowa]] | ||
*[[Gimnazjum w Tolkmicku|Gimnazjum]] | *[[Gimnazjum w Tolkmicku|Gimnazjum]] | ||
*[[Przedszkole Miejskie w Tolkmicku|Przedszkole Miejskie]] | *[[Przedszkole Miejskie w Tolkmicku|Przedszkole Miejskie]] | ||
− | |||
− | |||
− | |||
==Turystyka== | ==Turystyka== | ||
*Plaża Miejska | *Plaża Miejska | ||
Linia 89: | Linia 86: | ||
*[[Rezerwat Nowinka]] | *[[Rezerwat Nowinka]] | ||
*[[Rezerwat Buki Wysoczyzny Elbląskiej]] | *[[Rezerwat Buki Wysoczyzny Elbląskiej]] | ||
− | *[[Kolej | + | *[[Kolej Nadzalewowa]] |
− | |||
− | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*Układ urabnistyczny miasta XIV-XIX w. | *Układ urabnistyczny miasta XIV-XIX w. | ||
Linia 103: | Linia 98: | ||
*Domy przy ul. Portowej z 1890 i 1900 r. | *Domy przy ul. Portowej z 1890 i 1900 r. | ||
*Budynek Szkoły Podstawowej nr 1 z początków XX w. | *Budynek Szkoły Podstawowej nr 1 z początków XX w. | ||
− | + | {{Przypisy}} | |
− | < | + | <references/> |
− | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
− | + | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I-II, Olsztyn 2010-2011.<br/> | |
− | + | ''Dzieje ziemi tolkmickiej'', oprac. Lechosław Rutkowiak, Tolkmicko 2008.<br/> | |
− | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
− | + | [http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/l_ludnosc_stan_struktura_30062012.pdf stat.gov.pl, Ludność. Stan i struktura] [14.12.2014]<br/> | |
− | + | [http://www.zalew.org.pl/tolkmicko.phtml zalew.org.pl, strona poświęcona gminie i miastu] [14.12.2014]<br/> | |
− | + | [http://historia-wyzynaelblaska.pl/tolkmicko-do-1945-r..html historia-wyzynaelblaska.pl, historia Wysoczyzny Elbląskiej] [14.12.2014]<br/> | |
− | + | [http://tolkmicko.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=97&Itemid=51 Urząd Miasta i Gminy Tolkmicko] [14.12.2014]<br/> | |
− | + | [http://www.tolkmicko.com.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=46&Itemid=28| Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury] [14.12.2014]<br/> | |
− | + | [http://www.salezjanie-tolkmicko.pl Parafia pw. św. Jakuba Apostoła] [14.12.2014]<br/> | |
− | + | [http://www.kardan.tolkmicko.net/historia.html Tolkmicki Klub Motocyklowy] [14.12.2014]<br/> | |
− | + | [http://www.pttk.elblag.com.pl/szlaki_turystyczne_spis pttk.elblag.com.pl, spis szlaków turystycznych] [14.12.2014]<br/> | |
− | <br/> | ||
− | + | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria:Miasta]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Tolkmicko (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: 1201-1300]] [[Kategoria: 1301-1400]] | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: |
Aktualna wersja na dzień 07:56, 23 kwi 2024
Tolkmicko | |||
| |||
| |||
Dworzec kolejowy w Tolkmicku. Fot. Joanna Barton. Źródło: Commons Wikimedia [12.12.2014]
| |||
Państwo | Polska | ||
Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
Powiat | elbląski | ||
Gmina | Tolkmicko | ||
Liczba ludności (2012) | 2812 | ||
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Tolkmicko (niem. Tolkemit) – miasto położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Tolkmicko. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. W 2012 roku liczyła 2812 mieszkańców. W Wyborach Samorządowych 2024 mandat burmistrza uzyskał Józef Zamojcin.[1]
Spis treści
Położenie
Miasto jest położone nad Zalewem Wiślanym, w odległości ok. 24 km od Elbląga.
Dzieje miejscowości
Pierwotnie obszar Tolkmicka i okolic był zasiedlony przez Pogezanów. W pobliżu dzisiejszych granic miasta znajdował się gród pruski z okresu wczesnego średniowiecza. Na lata 1233-1238 datuje się okres podbijania tych ziem przez Krzyżaków. Z kolei na lata 1296-1300 przypada nadanie osadzie przywileju lokacyjnego. Jednak pierwsza pisemna informacja dotycząca Tolkmicka pojawia się dopiero w 1326 roku. Osada występowała już wówczas pod nazwą Tolkemit. 21 marca 1351 roku wielki mistrz krzyżacki Henryk Dusemer odnowił miejski przywilej lokacyjny Tolkmicka. W 1440 roku miasto przystąpiło do Związku Pruskiego.
Po zakończeniu wojny trzynastoletniej miasto znalazło się w granicach Polski. Wiek XVII został utrwalony w historii Tolkmicka jako czas pożarów. W okresie wojen polsko-szwedzkich w mieście przebywał król Szwecji Gustaw II Adolf. Miasto zostało dwukrotnie strawione przez ogień (1634, 1694). Na początku XVIII wieku do Tolkmicka przywędrowała epidemia dżumy, która odebrała życie połowie mieszkańców. W 1767 roku kolejny pożar zniszczył kościół i ratusz. W 1772 roku w mieście działał browar, dwie słodownie; istniał kościół, kaplica i szpital połączony z przytułkiem. Tolkmicko było wówczas zamieszkane przez 973 osoby. Dwa razy do roku w mieście odbywały się jarmarki. Od lutego 1807 roku miasto znalazło się na trasie przemarszów wojsk. Obowiązkowy kwaterunek, aprowizacja i samowola żołnierzy boleśnie nadwyrężyły lokalną gospodarkę. Na przełomie 1812 i 1813 wybuchła epidemia tyfusu przywleczonego z Rosji przez żołnierzy Napoleona. Następnie przez pół roku w mieście stacjonowali Rosjanie.
W 1831 roku w mieście i okolicach wybuchła epidemia cholery, która pochłonęła życie 63 osób. Nawrót epidemii nastąpił w 1848 roku. W latach 1831-1832 w Tolkmicku przebywało 240 powstańców listopadowych[2]. W 1832 roku w mieście otwarto pierwszą aptekę. Na początku kolejnego stulecia oddano do użytku szpital. Od połowy XIX wieku w Tolkmicku rozwijało się głównie rybołówstwo, przetwórstwo ryb i gastronomia. W latach 1862-1883 wybudowano w mieście największy śródlądowy port w ówczesnej Europie. Intensywnie rozwijały się warsztaty szkutnicze. Natomiast w 1899 roku ukończona została budowa Kolei Nadzalewowej.
W 1925 roku miasto liczyło 3161 mieszkańców. W 1936 roku założony został zakład ceramiki, a w 1938 roku rozpoczęto budowę fabryki marmolady. W tolkmicku funkcjonowały szkoły żeńskie: katolicka i ewangelicka. W 1939 roku Tolkmicko było zamieszkane przez 3875 osób. 25 stycznia 1945 roku do miasta wkroczyli Sowieci. Mieszkańcy, którzy pozostali w Tolkmicku, skazani zostali na wywózkę do ZSSR, ucieczkę przez zamarznięty Zalew Wiślany bądź pewną śmierć z rąk żołnierzy Armii Czerwonej. Po zakończeniu II wojny światowej przystąpiono do mozolnej odbudowy miasta. W 1946 roku utworzony został Bosmanat Port. W tym samym roku przeprowadzono akcję usuwania wraków z portu oraz uruchomiono Bałtyckie Zakłady Ceramiczne. W latach 1951-1956 powstała Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna "Nowy Sad". Uruchomiono Wiejski Dom Towarowy. W 1947 roku powstało natomiast Zrzeszenie Rybaków Morskich, a następnie Spółdzielnia Rybołówstwa Morskiego "Pokój". W 1968 roku w Tolkmicku działał ośrodek zdrowia, apteka oraz punkt położniczy. W listopadzie 1945 roku uruchomiono szkołę. W 1963 roku oddano do użytku nowy budynek szkoły.
W 1948 roku w Tolkmicku działały również świetlice Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami, Fabryki Przetworów Owocowych oraz Ligi Kobiet. W 1966 roku oddano do użytku budynek Miejskiego Domu Kultury. Natomiast tolkmicka biblioteka rozpoczęła swoją działalność w roku 1948. W latach 50. i 60. w mieście i okolicach rozpoczęto budowę zakładowych ośrodków wczasowych.
Gmina Tolkmicko należy do następujących organizacji: Komunalny Związek Gmin Nadzalewowych , LGR "Zalew Wiślany".
Religia
Ludzie związani z miejscowością
- Jan Bażyński - kasztelan elbląski
- Stanisław Działyński - kasztelan elbląski, wojewoda malborski i chełmiński
- Jerzy Matern - ksiądz katolicki, historyk, publicysta, organizator warmińskiego oddziału Caritas
- Józef Stein - kanonik warmiński, dyrektor Caritasu
- Feliks Reich - kanonik warmiński, sekretarz biskupów warmińskich
Sport
Kultura
- Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury
- Bibioteka Miasta i Gminy im. K. I. Gałczyńskiego
- Dni Tolkmicka
- Międzynarodowy Zlot Motocyklistów "KARDAN"
Organizacje i stowarzyszenia
- Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka "Zalew Wiślany"
- LGD Wysoczyzna Elbląska
- Tolkmicki Klub Motocyklowy "Kardan"
Edukacja
Turystyka
- Plaża Miejska
- Port
- Szlak Kopernikowski: Frombork - Kępki
- Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej
- Rezerwat Zatoka Elbląska
- Rezerwat Pióropusznikowy Jar
- Rezerwat Ujście Nogatu
- Rezerwat Dolina Stradanki
- Rezerwat Nowinka
- Rezerwat Buki Wysoczyzny Elbląskiej
- Kolej Nadzalewowa
Zabytki
- Układ urabnistyczny miasta XIV-XIX w.
- Kościół pw. św.Jakuba Apostoła
- Kościół polsko-katolicki
- Kaplica cmentarna w 1. połowy XVIII w.
- Baszta z XIV w.
- Domy przy ul Młyńskiej z 2. połowy XIX w.
- Budynek dworca kolejowego, wniesiony w 1867 r.
- Dom przy ul. Jagiellońskiej 2
- Domy przy ul. Portowej z 1890 i 1900 r.
- Budynek Szkoły Podstawowej nr 1 z początków XX w.
Przypisy
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Dzieje ziemi tolkmickiej, oprac. Lechosław Rutkowiak, Tolkmicko 2008.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
stat.gov.pl, Ludność. Stan i struktura [14.12.2014]
zalew.org.pl, strona poświęcona gminie i miastu [14.12.2014]
historia-wyzynaelblaska.pl, historia Wysoczyzny Elbląskiej [14.12.2014]
Urząd Miasta i Gminy Tolkmicko [14.12.2014]
Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury [14.12.2014]
Parafia pw. św. Jakuba Apostoła [14.12.2014]
Tolkmicki Klub Motocyklowy [14.12.2014]
pttk.elblag.com.pl, spis szlaków turystycznych [14.12.2014]