Budry (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 11: Linia 11:
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |zarządzający    = Wójt
 
  |zarządzający    = Wójt
−
  |wójt            = [[Józef Markiewicz]]
+
  |wójt            = Mariusz Molda
 
  |adres_ug        = Al. Wojska Polskiego 27
 
  |adres_ug        = Al. Wojska Polskiego 27
 
  |kod_poczt_ug    = 11-606 Budry
 
  |kod_poczt_ug    = 11-606 Budry
Linia 26: Linia 26:
 
  |TERC10          =  
 
  |TERC10          =  
 
  |www            =  
 
  |www            =  
−
  |bip            = http://bip.warmia.mazury.pl/budry_gmina_wiejska/
+
  |bip            = https://bipbudry.warmia.mazury.pl/
 
}}  
 
}}  
−
'''Gmina Budry''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w północno-wschodniej części [[Powiat węgorzewski| powiatu węgorzewskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Budry| Budrach]]. Gmina rolnicza.
+
'''Gmina Budry''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w północno-wschodniej części [[Powiat węgorzewski|powiatu węgorzewskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Budry|Budrach]]. Gmina rolnicza.
−
 
+
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Mariusz Molda]].
−
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Józef Markiewicz]]<ref>BIP Urzędu Gminy Budry [http://bip.warmia.mazury.pl/budry_gmina_wiejska/]</ref>.
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
−
Gmina wiejska Budry zajmuje powierzchnię 174,97 km<sup>2</sup><ref name="p1">Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=4125]</ref>, w tym:
+
Gmina wiejska Budry zajmuje powierzchnię 174,97 km<sup>2</sup><ref name="p1"> [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=4125 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS] [20.10.2014] </ref>, w tym:
 
*użytki rolne: 57,4% (10039,65 ha)
 
*użytki rolne: 57,4% (10039,65 ha)
 
*lasy: 22% (3842,2 ha)
 
*lasy: 22% (3842,2 ha)
 
*wody: 2% (343 ha)
 
*wody: 2% (343 ha)
  
−
Gmina stanowi 25,2% powierzchni [[Powiat węgorzewski| powiatu węgorzewskiego]].
+
Gmina stanowi 25,2% powierzchni [[Powiat węgorzewski|powiatu węgorzewskiego]].
  
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>:
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>:
−
{{Galeria|Nazwa=Budry (gmina wiejska)|wielkość=300|pozycja=right
+
 
−
|Plik: Kościół w Dąbrówce.jpg| Kościół pw. Najświętszej Marii Panny w Dąbrówce  
+
[[Plik: Kościół w Dąbrówce.jpg|right|290px|thumb|Kościół pw. Najświętszej Marii Panny w Dąbrówce.<br> Fot. Janericloebe. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:D%C4%85br%C3%B3wka_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_002.JPG?uselang=pl Commons Wikimedia] ]]
−
|Plik: Pałac w Więckach.jpg| Pałac w Więckach
+
 
−
|Plik:Dwór w Dąbrówce.jpg| Dwór w Dąbrówce  
+
[[Plik: Pałac w Więckach.jpg|right|290px|thumb|Pałac w Więckach.<br>Fot. Eume. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wi%C4%99cki.jpg?uselang=pl Commons Wikimedia] ]]
−
}}
+
 
 +
[[Plik: Dwór w Dąbrówce.jpg|right|290px|thumb|Dwór w Dąbrówce.<br>Fot. Janericloebe. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:D%C4%85br%C3%B3wka_005.JPG?uselang=pl Commons Wikimedia] ]]
 +
 
 
{|class="wikitable"
 
{|class="wikitable"
−
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni
+
!Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni
 
|--
 
|--
−
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || %
+
|jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||%
 
|--
 
|--
−
|liczba || 2955 || 100 || 1455 || 49,2 || 1500 || 50,8
+
|liczba ||2955 ||100 ||1455 ||49,2 ||1500 ||50,8
 
|--
 
|--
−
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 17 || colspan=2| 8 || colspan=2| 9
+
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|17 ||colspan=2|8 ||colspan=2|9
 
|}
 
|}
−
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Budry wynosiło -16 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 14,1% migracji w [[Powiat węgorzewski| powiecie węgorzewskim]] oraz 0,4% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].  
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Budry wynosiło -16 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 14,1% migracji w powiecie węgorzewskim oraz 0,4% w województwie warmińsko-mazurskim.  
  
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
−
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy wiejskiej Budry były częścią powiatu węgorzewskiego w [[Województwo olsztyńskie| województwie olsztyńskim]]<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177]</ref>.<br/>  
+
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy wiejskiej Budry były częścią powiatu węgorzewskiego w województwie olsztyńskim<ref> Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>.<br/>  
−
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]</ref>. Gromada Budry przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref>.<br/>
+
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>. Gromada Budry przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>.
−
Gminę wiejską Budry powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. W jej skład wchodziły obszary sołectw: <br/> 
+
 
−
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć powiat węgorzewski. Gmina Budry została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego.<br/>
+
Gminę wiejską Budry powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. W jej skład wchodziły obszary sołectw: Brzozówko, Budry, Budzewo, Góry, Grądy Węgorzewskie, Olszewo Węgorzewskie, Ołownik, Pawłowo, Piłaki Małe, Popioły, Sąkieły Małe, Sobiechy, Wężówko, Więcki.
−
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę Budry w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat giżycki| powiecie giżyckim]].
+
 
−
1 stycznia 2002 gmina wiejska Budry na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku<ref>Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631]</ref> weszła w skład reaktywowanego powiatu węgorzewskiego.
+
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, przestał istnieć powiat węgorzewski. Gmina Budry została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego.
 +
 
 +
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> umiejscowiły gminę Budry w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]].
 +
 
 +
1 stycznia 2002 gmina wiejska Budry na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku<ref>Dz.U. 2001, nr 62, poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> weszła w skład reaktywowanego powiatu węgorzewskiego.
  
−
Gmina wiejska Budry graniczy z gminami: [[Węgorzewo (gmina miejsko-wiejska)|Węgorzewo]]], [[Pozezdrze (gmina wiejska)|Pozezdrze]], [[Banie Mazurskie (gmina wiejska)|Banie Mazurskie]].
+
Gmina wiejska Budry graniczy z gminami: [[Węgorzewo (gmina miejsko-wiejska)|Węgorzewo]], [[Pozezdrze (gmina wiejska)|Pozezdrze]], [[Banie Mazurskie (gmina wiejska)|Banie Mazurskie]].
  
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
−
Sołectwa: [[Brzozówko]], [[Budry]], [[Budzewo]], [[Góry]], [[Grądy Węgorzewskie]], [[Olszewo Węgorzewskie]], [[Ołownik]], [[Pawłowo]], [[Piłaki Małe]], [[Popioły]], [[Sąkieły Małe]], [[Sobiechy]], [[Wężówko]], [[Więcki]], [[Wola]], [[Zabrost Wielki]], Ołownik-osiedle.
+
Sołectwa: [[Brzozówko]], [[Budry]], [[Budzewo]], [[Góry]], [[Grądy Węgorzewskie]], [[Olszewo Węgorzewskie]], [[Ołownik]], [[Pawłowo]], [[Piłaki Małe]], [[Popioły]], [[Sąkieły Małe]], [[Sobiechy]], [[Wężówko]], [[Więcki]], [[Wola (gmina Budry)|Wola]], [[Zabrost Wielki]], Ołownik-osiedle.
  
−
Pozostałe miejscowości: [[Bogumiły]], [[Dąbrówka]], [[Dowiaty]], [[Droglewo]], [[Jurgucie]], [[Kaczorowo]], [[Koźlak]], [[Mniszki]], Ołownik (osada), [[Pietrele]], [[Pochwałki]], [[Skalisze]], [[Wydutki]].
+
Pozostałe miejscowości: [[Bogumiły (gmina Budry)|Bogumiły]], [[Dąbrówka]], [[Dowiaty]], [[Droglewo]], [[Jurgucie]], [[Kaczorowo]], [[Koźlak]], [[Mniszki]], Ołownik (osada), [[Pietrele]], [[Pochwałki]], [[Skalisze]], [[Wydutki]].
  
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
 
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Budry jest rolnictwo. Większość gospodarstw prowadzi produkcję wielokierunkową bez wyraźnie określonej specjalizacji. W strukturze upraw przeważa uprawa zbóż, a w szczególności żyta i pszenżyta, co jest uwarunkowane m. in. jakością gleb (dominują gleby IV klasy bonitacyjnej). W hodowli zwierząt, dominuje chów trzody chlewnej, bydła opasowego i mlecznego oraz drobiu.<br/>
 
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Budry jest rolnictwo. Większość gospodarstw prowadzi produkcję wielokierunkową bez wyraźnie określonej specjalizacji. W strukturze upraw przeważa uprawa zbóż, a w szczególności żyta i pszenżyta, co jest uwarunkowane m. in. jakością gleb (dominują gleby IV klasy bonitacyjnej). W hodowli zwierząt, dominuje chów trzody chlewnej, bydła opasowego i mlecznego oraz drobiu.<br/>
−
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Budry wynosiła pod koniec 2013 roku 129. W tym 7 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 122 tworzy sektor prywatny. 21 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 8 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 12 firm w dziale budownictwo, 39 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 3 firmy<ref name="p1"/>. W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu.<br/>
+
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Budry wynosiła pod koniec 2013 roku 129, w tym 7 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 122 tworzy sektor prywatny. 21 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 8 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 12 firm w dziale budownictwo, 39 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 3 firmy<ref name="p1"/>. W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu.
−
Turystyka nie stanowi w gminie istonej roli.<br/>
 
−
Gmina Budry należy do [[Związek Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich|Związku Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich]] oraz do Mazurskiego Związku Międzygminnego - Gospodarka Odpadami.
 
  
−
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej | obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]] i [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej| obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]].  
+
Turystyka nie odgrywa w gminie istotnej roli.<br/>
 +
Gmina Budry należy do [[Związek Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich|Związku Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich]] oraz [[Mazurski Związek Międzygminny – Gospodarka Odpadami|Mazurskiego Związku Międzygminnego - Gospodarka Odpadami]].
  
 +
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne|obszarów przygraniczne]], [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej |obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]] i [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej|obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]].
  
−
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Budry wynosiła 389 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 16,3%  bezrobotnych w [[Powiat węgorzewski| powiecie węgorzewskim]].
+
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Budry wynosiła 389 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 16,3%  bezrobotnych w [[Powiat węgorzewski|powiecie węgorzewskim]].
  
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,5% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,5% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
Linia 105: Linia 110:
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
  
−
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Budry należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
+
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Budry należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]</ref>:
−
*[[Kościół pw. Świętej Trójcy w Budrach| kościół pw. Świętej Trójcy w Budrach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*[[Kościół pw. Świętej Trójcy w Budrach|kościół pw. Świętej Trójcy w Budrach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
−
*[[Kościół pw. Najświętszej Marii Panny w Dąbrówce| kościół pw. Najświętszej Marii Panny w Dąbrówce]]  
+
*[[Kościół pw. Najświętszej Marii Panny w Dąbrówce|kościół pw. Najświętszej Marii Panny w Dąbrówce]]  
−
*zespoły dworskie w: Budzewie, Dąbrówce
+
*zespoły dworskie w Budzewie i Dąbrówce
 
*pałac w Więckach (obecnie budynek gimnazjum)
 
*pałac w Więckach (obecnie budynek gimnazjum)
 
*cmentarze ewangelickie w Dowiatach, Górach, Grądach Węgorzewskich, Olszewie Węgorzewskim, Pawłowie
 
*cmentarze ewangelickie w Dowiatach, Górach, Grądach Węgorzewskich, Olszewie Węgorzewskim, Pawłowie
Linia 117: Linia 122:
 
*trasy rowerowe:
 
*trasy rowerowe:
 
**"Szlakiem Gór": Węgorzewo - Czerwony Dwór - Pawłowo - Olszewo - Góry - Łęgwarowo - Pasternak - Wesołowo - Nowa Guja - Guja - Różewiec - Węgielsztyn - Trygort - Węgorzewo (53,2 km)
 
**"Szlakiem Gór": Węgorzewo - Czerwony Dwór - Pawłowo - Olszewo - Góry - Łęgwarowo - Pasternak - Wesołowo - Nowa Guja - Guja - Różewiec - Węgielsztyn - Trygort - Węgorzewo (53,2 km)
−
**"Szlak bez asfaltu": Węgorzewo - Ołownik - Sąkieły Małe - Zabrost Wielki - Skalisko - Wydutki - Grądy Węgorzewskie - Radziszewo - Matyski - Węgorzewo
+
**"Szlak bez asfaltu": Węgorzewo - Ołownik - Sąkieły Małe - Zabrost Wielki - Skalisko - Wydutki - Grądy Węgorzewskie - Radziszewo - Matyski - Węgorzewo (62,3 km)
 
*obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
 
*obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
 
*zabytkowe parki w Budzewie, Dąbrówce
 
*zabytkowe parki w Budzewie, Dąbrówce
  
−
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Budry można uzyskać na stronie internetowej: [http://www.powiatwegorzewski.pl/ powiatu węgorzewskiego].
+
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Budry można uzyskać na stronie internetowej: [http://www.powiatwegorzewski.pl/ powiatwegorzewski.pl].
−
+
==Religia==
 +
*[[Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olszewie Węgorzewskim]]
 +
*[[Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej w Budrach]]
 +
 
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
 
W gminie wiejskiej Budry istnieją następujące placówki edukacyjne:
 
W gminie wiejskiej Budry istnieją następujące placówki edukacyjne:
Linia 149: Linia 157:
  
 
Obszary [[Natura 2000]]:
 
Obszary [[Natura 2000]]:
−
*[[Natura 2000 Niecka Skaliska| Specjalny obszar ochrony siedlisk Niecka Skaliska]] (11 385,72 ha)  
+
*[[Natura 2000 Niecka Skaliska|Specjalny obszar ochrony siedlisk Niecka Skaliska]] (11 385,72 ha)  
−
*[[Natura 2000 Lasy Skaliskie| Obszar specjalnej ochrony ptaków Lasy Skaliskie]] (12 644,73 ha)
+
*[[Natura 2000 Lasy Skaliskie|Obszar specjalnej ochrony ptaków Lasy Skaliskie]] (12 644,73 ha)
  
 
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Budry znajduj się  pomników przyrody, głównie pojedyncze okazy dębów, lip i buków<ref name="p3"/>.
 
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Budry znajduj się  pomników przyrody, głównie pojedyncze okazy dębów, lip i buków<ref name="p3"/>.
−
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
−
 
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
−
Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] <br/>
+
Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] <br/>
−
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
+
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
−
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
+
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
−
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.12.2014]<br/>
+
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.12.2014]<br/>
−
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
+
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
−
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
+
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
−
Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
+
Dz.U. 2001, nr 62, poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
−
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
+
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
 
[http://bip.warmia.mazury.pl/budry_gmina_wiejska/76/Strategie__plany__programy/ Program ochrony środowiska gminy Budry na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020] [20.12.2014]<br/>
 
[http://bip.warmia.mazury.pl/budry_gmina_wiejska/76/Strategie__plany__programy/ Program ochrony środowiska gminy Budry na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020] [20.12.2014]<br/>
 
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=4125 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.12.2014]<br/>
 
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=4125 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.12.2014]<br/>
Linia 173: Linia 179:
 
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.12.2014]<br/>
 
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.12.2014]<br/>
 
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.12.2014]<br/>
 
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.12.2014]<br/>
−
[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/ostrodzki/w.ostroda.pdf UStat Olsztyn] [20.12.2014]<br/>
 
 
[http://www.ko.olsztyn.pl/?main=2&sub=4 Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim] [20.12.2014]<br/>
 
[http://www.ko.olsztyn.pl/?main=2&sub=4 Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim] [20.12.2014]<br/>
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat węgorzewski]][[Kategoria: Budry (gmina wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]]
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat węgorzewski]][[Kategoria: Budry (gmina wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]]

Aktualna wersja na dzień 11:54, 4 cze 2024

Gmina Budry
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat węgorzewski
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Mariusz Molda
Powierzchnia 174,97 km²
Liczba sołectw 17
Liczba miejscowości 29
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		2955
17 osób/km²
Strefa numeracyjna 87
Tablice rejestracyjne NWE
TERYT 2815092
Urząd gminy
Al. Wojska Polskiego 27 11-606 Budry
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Budry – gmina wiejska położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północno-wschodniej części powiatu węgorzewskiego. Siedziba gminy znajduje się w Budrach. Gmina rolnicza. Władzę w gminie sprawuje wójt Mariusz Molda.

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Budry zajmuje powierzchnię 174,97 km2[1], w tym:

  • użytki rolne: 57,4% (10039,65 ha)
  • lasy: 22% (3842,2 ha)
  • wody: 2% (343 ha)

Gmina stanowi 25,2% powierzchni powiatu węgorzewskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[1]:

Kościół pw. Najświętszej Marii Panny w Dąbrówce.
Fot. Janericloebe. Źródło: Commons Wikimedia
Pałac w Więckach.
Fot. Eume. Źródło: Commons Wikimedia
Dwór w Dąbrówce.
Fot. Janericloebe. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 2955 100 1455 49,2 1500 50,8
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		17 8 9

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Budry wynosiło -16 osób[1], co stanowi 14,1% migracji w powiecie węgorzewskim oraz 0,4% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy wiejskiej Budry były częścią powiatu węgorzewskiego w województwie olsztyńskim[2].
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[3]. Gromada Budry przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy[4].

Gminę wiejską Budry powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[5]. W jej skład wchodziły obszary sołectw: Brzozówko, Budry, Budzewo, Góry, Grądy Węgorzewskie, Olszewo Węgorzewskie, Ołownik, Pawłowo, Piłaki Małe, Popioły, Sąkieły Małe, Sobiechy, Wężówko, Więcki.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat węgorzewski. Gmina Budry została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego.

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[7] umiejscowiły gminę Budry w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim.

1 stycznia 2002 gmina wiejska Budry na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku[8] weszła w skład reaktywowanego powiatu węgorzewskiego.

Gmina wiejska Budry graniczy z gminami: Węgorzewo, Pozezdrze, Banie Mazurskie.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Brzozówko, Budry, Budzewo, Góry, Grądy Węgorzewskie, Olszewo Węgorzewskie, Ołownik, Pawłowo, Piłaki Małe, Popioły, Sąkieły Małe, Sobiechy, Wężówko, Więcki, Wola, Zabrost Wielki, Ołownik-osiedle.

Pozostałe miejscowości: Bogumiły, Dąbrówka, Dowiaty, Droglewo, Jurgucie, Kaczorowo, Koźlak, Mniszki, Ołownik (osada), Pietrele, Pochwałki, Skalisze, Wydutki.

Gospodarka

Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Budry jest rolnictwo. Większość gospodarstw prowadzi produkcję wielokierunkową bez wyraźnie określonej specjalizacji. W strukturze upraw przeważa uprawa zbóż, a w szczególności żyta i pszenżyta, co jest uwarunkowane m. in. jakością gleb (dominują gleby IV klasy bonitacyjnej). W hodowli zwierząt, dominuje chów trzody chlewnej, bydła opasowego i mlecznego oraz drobiu.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Budry wynosiła pod koniec 2013 roku 129, w tym 7 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 122 tworzy sektor prywatny. 21 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 8 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 12 firm w dziale budownictwo, 39 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 3 firmy[1]. W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu.

Turystyka nie odgrywa w gminie istotnej roli.
Gmina Budry należy do Związku Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich oraz Mazurskiego Związku Międzygminnego - Gospodarka Odpadami.

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygraniczne, obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej i obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Budry wynosiła 389 osób[1], co stanowi 16,3% bezrobotnych w powiecie węgorzewskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,5% ludności[9].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Budry należą[10]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • trasy rowerowe:
    • "Szlakiem Gór": Węgorzewo - Czerwony Dwór - Pawłowo - Olszewo - Góry - Łęgwarowo - Pasternak - Wesołowo - Nowa Guja - Guja - Różewiec - Węgielsztyn - Trygort - Węgorzewo (53,2 km)
    • "Szlak bez asfaltu": Węgorzewo - Ołownik - Sąkieły Małe - Zabrost Wielki - Skalisko - Wydutki - Grądy Węgorzewskie - Radziszewo - Matyski - Węgorzewo (62,3 km)
  • obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
  • zabytkowe parki w Budzewie, Dąbrówce

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Budry można uzyskać na stronie internetowej: powiatwegorzewski.pl.

Religia

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Budry istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Otwarty Uliczny Bieg Bociana, rodzinny rajd rowerowy, turnieje piłki nożnej i siatkówki.
Na terenie gminy działa klub:

  • UKS 46 Nóg w Sobiechach

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[11]:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Budry znajduj się pomników przyrody, głównie pojedyncze okazy dębów, lip i buków[11].

Przypisy

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [20.10.2014]
  2. ↑ Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  3. ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  4. ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  5. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  6. ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  7. ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  8. ↑ Dz.U. 2001, nr 62, poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  9. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  10. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
  11. ↑ 11,0 11,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [1]

Bibliografia

Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 2001, nr 62, poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Program ochrony środowiska gminy Budry na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020 [20.12.2014]
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Budry [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Mazury na ludowo [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Budry_(gmina_wiejska)&oldid=158160”