Korsze (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Obszary chronione i pomniki przyrody) |
|||
| (Nie pokazano 23 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Gmina infobox | {{Gmina infobox | ||
|Gmina = Korsze | |Gmina = Korsze | ||
| − | |herb_gminy = | + | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Korsze.png |Herb gminy Korsze |
|flaga_gminy = | |flaga_gminy = | ||
|mapa_gminy = | |mapa_gminy = | ||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj_gminy = miejsko-wiejska | |rodzaj_gminy = miejsko-wiejska | ||
|zarządzający = Burmistrz | |zarządzający = Burmistrz | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Jan Adamowicz |
|adres_ug = ul. Mickiewicza 13 | |adres_ug = ul. Mickiewicza 13 | ||
|kod_poczt_ug = 11-430 Korsze | |kod_poczt_ug = 11-430 Korsze | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|bip = http://korsze-ugim.bip-wm.pl/public/ | |bip = http://korsze-ugim.bip-wm.pl/public/ | ||
}} | }} | ||
| − | '''Gmina Korsze''' – gmina miejsko-wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] i w zachodniej części [[Powiat kętrzyński| powiatu kętrzyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Korsze| Korszach]]. | + | '''Gmina Korsze''' – gmina miejsko-wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]] i w zachodniej części [[Powiat kętrzyński|powiatu kętrzyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Korsze|Korszach]]. |
| − | + | Gmina rolnicza, o bardzo dużym udziale gruntów rolnych w ogólnej powierzchni gruntów w gminie, położona na [[Nizina Sępopolska|Nizinie Sępopolskiej]] i na obszarze [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] (niewielka, południowo-zachodnia część gminy). Na jej terenach przeważa krajobraz równinny urozmaicony dolinami rzecznymi oraz wzniesieniami. | |
| − | Gmina rolnicza, o bardzo dużym udziale gruntów rolnych w ogólnej powierzchni gruntów w gminie | + | Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Jan Adamowicz]]. |
| − | |||
| − | Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[ | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina miejsko-wiejska Korsze zajmuje powierzchnię 249,84 km<sup>2</sup><ref name="p2"> | + | Gmina miejsko-wiejska Korsze zajmuje powierzchnię 249,84 km<sup>2</sup><ref name="p2"> [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3166 Bank Danych Lokalnych GUS ] [20.10.2014]</ref>, w tym: |
*użytki rolne: 78% (19465 ha) | *użytki rolne: 78% (19465 ha) | ||
*lasy: 15% (3758 ha) | *lasy: 15% (3758 ha) | ||
*wody: 0,8% (198 ha) | *wody: 0,8% (198 ha) | ||
| − | + | Gmina stanowi 20,6% powierzchni powiatu kętrzyńskiego. | |
| − | Gmina stanowi 20,6% powierzchni | ||
== Demografia == | == Demografia == | ||
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>: | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>: | ||
| − | + | [[Plik: Kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Korszach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Korszach.<br>Fot. Ralf Lotys. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:2008-02_Korsze_08.jpg Commons Wikimedia] ]] | |
| − | + | [[Plik: Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Łankiejmach..jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Łankiejmach.<br>Fot. Romek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:%C5%81ankiejmy_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82.JPG Commons Wikimedia]]] | |
| − | + | [[Plik: Kościół pw. Chrystusa Króla w Sątocznie.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Chrystusa Króla w Sątocznie.<br>Fot. Ralf Lotys. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:2009-07_S%C4%85toczno_2.jpg Commons Wikimedia] ]] | |
| − | + | [[Plik: Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Gudnikach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Gudnikach.<br>Fot. Ludwig Schneider. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gudniki,_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Andrzeja_Boboli_%2801%29.jpg Commons Wikimedia] ]] | |
| − | + | [[Plik: Zabytkowa lokomotywa Ol49 na dworcu w Korszach.jpg|thumb|right|290px|Zabytkowa lokomotywa Ol49 na dworcu w Korszach. Fot. Ralf Lotys. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:2008-02_Korsze_03.jpg Commons Wikimedia] ]] | |
| − | + | [[Plik: Szlaki rowerowe gminy Korsze.jpg|thumb|right|290px|Szlaki rowerowe gminy Korsze. <br/>Źródło: [http://www.korsze.pl/trasy-rowerowe.html Urząd Miasta Korsze] | |
| − | + | ]] | |
| − | |||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
|- | |- | ||
| − | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || 10388 || 100 || 5186 || 49,9 || 5414 || 50,1 | + | |liczba ||10388 ||100 ||5186 ||49,9 ||5414 ||50,1 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 42 || colspan=2| 21 || colspan=2| 21 | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|42 ||colspan=2|21 ||colspan=2|21 |
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Korsze wynosiło -54 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 12,4% migracji w [[Powiat kętrzyński| powiecie kętrzyńskim]] oraz 1,5% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]]. | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Korsze wynosiło -54 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 12,4% migracji w [[Powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]] oraz 1,5% w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]]. |
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | ||
| − | Po II wojnie światowej gmina Korsze była częścią | + | Po II wojnie światowej gmina Korsze była częścią powiatu kętrzyńskiego w województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. W tym samym roku wieś Kosze uzyskała prawa osiedla<ref>Dz.U. 1954, nr 49, poz. 253, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie utworzenia osiedli, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540490253 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, a w 1962 roku prawa miejskie<ref>Dz.U. 1962, nr 41, poz. 188, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1962 r. w sprawie utworzenia niektórych miast, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19620410188 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>. |
| − | W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych | + | |
| − | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych | + | W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku, przywrócono podział państwa na gminy. Gmina Korsze została powołana uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim</ref> i połączona z miastem Korsze w jedną jednostkę administracyjną<ref>Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim</ref>. W jej skład weszły sołectwa: [[Babieniec]], [[Błogoszewo]], [[Dłużec Wielki]], [[Garbno]], [[Gudziki]], [[Kałwągi]], [[Karszewo (gmina Korsze)|Karszewo]], [[Kraskowo]], [[Łankiejmy]], [[Parys]], [[Piaskowiec]], [[Podlechy (gmina Korsze)|Podlechy]], [[Saduny]], [[Sajna Wielka]], [[Sarkajmy]], [[Sątoczno]], [[Suśnik]], [[Tołkiny]], [[Wiklewo]]. |
| − | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów | + | |
| + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, przestał istnieć powiat kętrzyński. Gmina Korsze została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>. | ||
| + | |||
| + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> umiejscowiły gminę w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim. | ||
| − | Gmina Korsze graniczy z gminami: [[Sępopol (gmina miejsko-wiejska)| Sępopol]], [[Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)| | + | Gmina Korsze graniczy z gminami: [[Sępopol (gmina miejsko-wiejska)|Sępopol]], [[Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)| Bisztynek]], [[Reszel (gmina miejsko-wiejska)| Reszel]], [[Kętrzyn (gmina wiejska)|Kętrzyn]], [[Barciany (gmina wiejska)|Barciany]]. |
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
| − | Sołectwa: [[Babieniec]], [[Błogoszewo]], [[Bykowo]], [[Dłużec Wielki]], [[Garbno]], [[Glitajny]], [[Gudniki]], [[Gudziki]], [[Kałwągi]], [[Karszewo]], [[Kraskowo]], [[Łankiejmy]], [[Parys]], [[Piaskowiec]], [[Płutniki]], [[Podlechy]], [[Prosna]], [[Saduny]], | + | Sołectwa: [[Babieniec]], [[Błogoszewo]], [[Bykowo]], [[Dłużec Wielki]], [[Garbno (gmina Korsze)|Garbno]], [[Glitajny (gmina Korsze)|Glitajny]], [[Gudniki (gmina Korsze)|Gudniki]], [[Gudziki]], [[Kałwągi]], [[Karszewo (gmina Korsze)|Karszewo]], [[Kraskowo (gmina Korsze)|Kraskowo]], [[Łankiejmy]], [[Parys]], [[Piaskowiec]], [[Płutniki]], [[Podlechy (gmina Korsze)|Podlechy]], [[Prosna]], [[Saduny]], [[Sajna Wielka]], [[Sątoczno]], [[Suśnik]], [[Tołkiny]]. |
| − | [[Sajna Wielka]], [[Sątoczno]], [[Suśnik]], [[Tołkiny]]. | ||
| − | Pozostałe miejscowości: [[Błuskajmy Małe]], [[Błuskajmy Wielkie]], [[Chmielnik]], [[Dąb]], [[Długi Lasek]], [[Dłużec Mały]], [[Dubliny]], [[Dzikowina]], [[Głowbity]], [[Gnojewo]], [[Góra]], Kałmy, [[Kamień]], [[Kowalewo Duże]], [[Krzemity]], [[Marłuty]], | + | Pozostałe miejscowości: [[Błuskajmy Małe]], [[Błuskajmy Wielkie]], [[Chmielnik]], [[Dąb (gmina Korsze)|Dąb]], [[Długi Lasek]], [[Dłużec Mały]], [[Dubliny]], [[Dzikowina]], [[Głowbity]], [[Gnojewo]], [[Góra (gmina Korsze)|Góra]], [[Kałmy]], [[Kamień]], [[Kowalewo Duże]], [[Krzemity]], [[Marłuty]], [[Olszynka]], [[Pomnik]], [[Równina Dolna]], [[Równina Górna]], [[Sarkajmy]], [[Sątoczek]], [[Słępy]], [[Starynia]], [[Stawnica]], [[Studzieniec]], [[Suliki]], [[Trzeciaki]], [[Wandajny]], [[Warnikajmy]], [[Wągniki (gmina Korsze)|Wągniki]], [[Wiklewo]]. |
| − | [[Olszynka]], [[Pomnik]], [[Równina Dolna]], [[Równina Górna]], [[Sarkajmy]], [[Sątoczek]], [[Słępy]], [[Starynia]], [[Stawnica]], [[Studzieniec]], [[Suliki]], [[Trzeciaki]], [[Wandajny]], [[Warnikajmy]], [[Wągniki]], [[Wiklewo]]. | ||
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| − | Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy miejsko-wiejskiej Korsze jest rolnictwo. Gmina posiada jeden z największych w województwie udział użytków rolnych w ogólnej powierzchni gruntów w gminie oraz niższy niż w województwie udział użytków zielonych w ogólnej powierzchni areału. Użytki rolne zajmują prawie 80% powierzchni gminy, w tym: 74,1% (14426 ha) stanowią grunty orne, 7,7% (1510 ha) łąki i pastwiska, a 15,8% (3076 ha) sady. Znajdują się one na dobrych glebach III i IV klasy bonitacyjnej. W produkcji rolnej dominuje uprawa zbóż (głównie pszenicy oraz pszenżyta, żyta, jęczmienia i owsa), którą warunkują lekkie gleby oraz hodowla trzody chlewnej wymagająca dużej ilości pasz zbożowych, a która stanowi prawie 70% produkcji roślinnej w gminie. Uprawiane są także: rzepak i buraki cukrowe. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla bydła i trzody chlewnej | + | Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy miejsko-wiejskiej Korsze jest rolnictwo. Gmina posiada jeden z największych w województwie udział użytków rolnych w ogólnej powierzchni gruntów w gminie oraz niższy niż w województwie udział użytków zielonych w ogólnej powierzchni areału. Użytki rolne zajmują prawie 80% powierzchni gminy, w tym: 74,1% (14426 ha) stanowią grunty orne, 7,7% (1510 ha) łąki i pastwiska, a 15,8% (3076 ha) sady. Znajdują się one na dobrych glebach III i IV klasy bonitacyjnej. W produkcji rolnej dominuje uprawa zbóż (głównie pszenicy oraz pszenżyta, żyta, jęczmienia i owsa), którą warunkują lekkie gleby oraz hodowla trzody chlewnej wymagająca dużej ilości pasz zbożowych, a która stanowi prawie 70% produkcji roślinnej w gminie. Uprawiane są także: rzepak i buraki cukrowe. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla bydła i trzody chlewnej. Rolnictwo w gminie oparte jest na średnich i dużych (od 2 do 20 ha) gospodarstwach indywidualnych<ref>[http://korsze-ugim.bip-wm.pl/public/?id=43329 BIP Urzędu Miasta i Gminy Korsze, Plan Rozwoju lokalnego Gminy Korsze na lata 2004-2007 z perspektywą do 2013 roku] [20.10.2014]</ref>. |
| − | do 20 ha) gospodarstwach indywidualnych<ref>[http://korsze-ugim.bip-wm.pl/public/?id=43329 Plan Rozwoju lokalnego Gminy Korsze na lata 2004-2007 z perspektywą do 2013 roku.]</ref>. | ||
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Lubawa wynosiła w 2013 roku 452. W tym 30 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 422 tworzy sektor prywatny. 85 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 22 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 59 firm w dziale budownictwo, 13 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 6 firm<ref name="p2"/>. Na terenie gminy funkcjonuje przemysł rolno-spożywczy, dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Lubawa wynosiła w 2013 roku 452. W tym 30 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 422 tworzy sektor prywatny. 85 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 22 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 59 firm w dziale budownictwo, 13 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 6 firm<ref name="p2"/>. Na terenie gminy funkcjonuje przemysł rolno-spożywczy, dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. | ||
| − | Atutem miasta i gminy Korsze jest dogodne położenie na przecięciu ciągów komunikacyjnych drogowych i [[Linia kolejowa Kętrzyn - Węgorzewo| kolejowych]] oraz dobrze rozbudowany dworzec z infrastrukturą kolejową i towarową. | + | Atutem miasta i gminy Korsze jest dogodne położenie na przecięciu ciągów komunikacyjnych drogowych i [[Linia kolejowa Kętrzyn - Węgorzewo|kolejowych]] oraz dobrze rozbudowany dworzec z infrastrukturą kolejową i towarową. |
Turystyka nie odgrywa w gminie Korsze znaczącej roli. | Turystyka nie odgrywa w gminie Korsze znaczącej roli. | ||
| − | Gmina Korsze należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich| Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Lokalna Grupa Działania "Barcja"| Lokalnej Grupy Działania "Barcja"]]. | + | Gmina Korsze należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Lokalna Grupa Działania "Barcja"|Lokalnej Grupy Działania "Barcja"]]. |
| − | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej| obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]], [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]] wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia. | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej|obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]], [[Obszary przygraniczne|obszarów przygranicznych]] wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia. |
| − | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Korsze wynosiła 1299 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 19,6% bezrobotnych w [[Powiat kętrzyński| powiecie kętrzyńskim]]. | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Korsze wynosiła 1299 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 19,6% bezrobotnych w [[Powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]]. |
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 25,6% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 25,6% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | ||
| Linia 97: | Linia 93: | ||
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
| − | *[[Miejski Ośrodek Kultury w Korszach]] | + | *[[lkwim: Miejski Ośrodek Kultury w Korszach |Miejski Ośrodek Kultury w Korszach]] |
| − | *[[Miejsko - Gminna Biblioteka Publiczna w Korszach]] - filie w Sątocznie, Garbnie, Kraskowie, Łankiejmach | + | *[[lkwim: Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Korszach|Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Korszach]]- filie w Sątocznie, Garbnie, Kraskowie, Łankiejmach |
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | ||
| − | *[[lkwim: Wojewódzki Konkurs Wokalny Mazurski Słowik Korsze| Wojewódzki Konkurs Wokalny Mazurski Słowik Korsze]] | + | *[[lkwim: Międzynarodowy Plener Plastyczny w Korszach|Międzynarodowy Plener Plastyczny w Korszach]] |
| + | *[[lkwim: Wojewódzki Konkurs Wokalny Mazurski Słowik Korsze|Wojewódzki Konkurs Wokalny Mazurski Słowik Korsze]] | ||
*dożynki gminne | *dożynki gminne | ||
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| − | *[[Andrzej Sypytkowski]] – urodzony w Korszach polski kolarz szosowy z Warmii i Mazur, wicemistrz olimpijski oraz wicemistrz świata, jeden z najlepszych polskich zawodowych kolarzy, dyrektor sportowy czołowych teamów krajowych | + | *[[Andrzej Sypytkowski]] – urodzony w Korszach polski kolarz szosowy z regionu [[Warmia|Warmii]] i [[mazury|Mazur]], wicemistrz olimpijski oraz wicemistrz świata, jeden z najlepszych polskich zawodowych kolarzy, dyrektor sportowy czołowych teamów krajowych |
| − | *[[Nikodem | + | *[[Nikodem Kowalski]] (1841-1925) – duchowny katolicki, proboszcz parafii w Kazanicach |
| + | *[[lkwim: Janusz Bieńkowski|Janusz Bieńkowski]] – artysta malarz, muzyk, nauczyciel, animator kultury, dyrektor [[Zespół Szkół im. Jana Pawła II w Sątocznie|Zespołu Szkół w Sątocznie]] | ||
| + | *[[lkwim: Tomasz Lenkowski|Tomasz Lenkowski]] – śpiewak, animator życia kulturalnego; jest dyrektorem Miejskiego Ośrodka Kultury w Korszach | ||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Korsze należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków ]</ref>: | |
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Korsze należą<ref> | ||
*[[Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Gudnikach]] | *[[Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Gudnikach]] | ||
*cmentarz ewangelicko-augsburski wraz z kaplicą cmentarną w Gudnikach | *cmentarz ewangelicko-augsburski wraz z kaplicą cmentarną w Gudnikach | ||
*[[Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Korszach]] | *[[Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Korszach]] | ||
| − | *[[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Korszach]] | + | *[[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Korszach]] |
*3 wieże ciśnień w Korszach | *3 wieże ciśnień w Korszach | ||
| − | * | + | *Budynek MOK w Korszach |
*[[Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Kraskowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem | *[[Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Kraskowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem | ||
*[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Łankiejmach]] wraz z przykościelnym cmentarzem | *[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Łankiejmach]] wraz z przykościelnym cmentarzem | ||
| Linia 122: | Linia 120: | ||
*[[Kościół pw. Chrystusa Króla w Sątocznie]] | *[[Kościół pw. Chrystusa Króla w Sątocznie]] | ||
*[[Kościół pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej w Tołkinach]] | *[[Kościół pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej w Tołkinach]] | ||
| − | * | + | *Wieża kościelna i zespół dworski w Garbnie |
| − | * | + | *Dwór w Krzemitach |
| − | * | + | *Zespoły dworskie w Płutnikach, Równinie Górnej, Tołkinach |
| − | *[[Folwark w Warnikajmach| | + | *[[Folwark w Warnikajmach|Zespół folwarczny w Warnikajmach]] |
| − | * | + | *[[lkwim:Pałac w Prosnej |Ruiny pałacu w Prosnej]] |
| − | * | + | *Cmentarz rodowy w Dublinach |
| − | * | + | *Dawny cmentarz ewangrlicki w Wandajnach |
| − | * | + | *Młyn wodny i urządzenia hydrotechniczne w Pomniku |
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| Linia 136: | Linia 134: | ||
*zabytkowe parki dworskie, m.in. w Błagoszewie, Dublinach, Glitajnach, Głowbitach, Łankiejmach, Sątoczku | *zabytkowe parki dworskie, m.in. w Błagoszewie, Dublinach, Glitajnach, Głowbitach, Łankiejmach, Sątoczku | ||
*liczne zabytki architektury sakralnej | *liczne zabytki architektury sakralnej | ||
| + | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Korsze można uzyskać na stronie internetowej [http://www.korsze.pl/ korsze.pl]. | ||
| − | + | ==Religia== | |
| − | + | *[[Parafia prawosławna pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Korszach]] | |
| + | *[[Parafia pw. Chrystusa Króla w Sątocznie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Boskiej Miłosierdzia w Korszach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Łankiejmach]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
W gminie miejsko-wiejskiej Korsze istnieją następujące placówki edukacyjne: | W gminie miejsko-wiejskiej Korsze istnieją następujące placówki edukacyjne: | ||
*Przedszkole Miejskie w Korszach | *Przedszkole Miejskie w Korszach | ||
| − | *[[Zespół Szkół w Garbnie]] | + | *[[Zespół Szkół w Garbnie]]: [[Szkoła Podstawowa im. Zasłużonych dla Warmii i Mazur]] i Gimnazjum |
| − | *[[Zespół Szkół w Korszach]] | + | *[[Zespół Szkół w Korszach]]: Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Korszach i Gimnazjum im. Orła Białego w Korszach |
| − | *[[Zespół Szkół w Łankiejmach]] | + | *[[Zespół Szkół w Łankiejmach]]: [[Szkoła Podstawowa w Łankiejmach przy Zespole Szkół|Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika w ZS Łankiejmach]] i [[Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w ZS Łankiejmach]] |
| − | *[[Zespół Szkół im. Jana Pawła II w Sątocznie]] | + | *[[Zespół Szkół im. Jana Pawła II w Sątocznie]]: Szkoła Podstawowa w Sątocznie, Gimnazjum w Sątocznie |
| − | |||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | W gminie są organizowane różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turnieje piłki nożnej, siatkówki i siatkówki plażowej, spływ kajakowy | + | W gminie są organizowane różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turnieje piłki nożnej, siatkówki i siatkówki plażowej, spływ kajakowy doliną [[Rzeka Guber|Gubra]]. |
Na terenie gminy działają kluby: | Na terenie gminy działają kluby: | ||
* [[MKS Korsze]] | * [[MKS Korsze]] | ||
*UKS "Sokół" Garbno | *UKS "Sokół" Garbno | ||
*UKS "Tytan" Łankiejmy | *UKS "Tytan" Łankiejmy | ||
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
| − | *[[lkwim: Korszeńskie Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Otwarte Drzwi| Korszeńskie Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Otwarte Drzwi]] | + | *[[lkwim: Korszeńskie Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Otwarte Drzwi|Korszeńskie Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Otwarte Drzwi]] |
*[[Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Regionu "Dolina Gubra"]] | *[[Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Regionu "Dolina Gubra"]] | ||
*[[Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich "Baby z Babieńca"]] | *[[Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich "Baby z Babieńca"]] | ||
| − | + | *[[lkwim: Zespół wokalno-taneczny STEP UP|Zespół wokalno-taneczny STEP UP]] | |
| + | *[[lkwim: Zespół wokalno-teatralny REVERS|Zespół wokalno-teatralny REVERS]] | ||
| + | *[[lkwim: Zespół wokalny TĘCZA|Zespół wokalny TĘCZA]] | ||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
| − | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3"> | + | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3"> [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]</ref>: |
Obszary chronionego krajobrazu: | Obszary chronionego krajobrazu: | ||
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Guber]] (14363,8 ha) | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Guber]] (14363,8 ha) | ||
| − | Obszary Natura 2000: | + | Obszary [[Natura 2000]]: |
| − | *[[Natura 2000 Ostoja Warmińska| Obszar specjalnej ochrony ptaków Ostoja Warmińska]] (145342 ha) | + | *[[Natura 2000 Ostoja Warmińska|Obszar specjalnej ochrony ptaków Ostoja Warmińska]] (145342 ha) |
| − | |||
| − | |||
| + | Wśród pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Korsze znajduje się 36 pomników przyrody; są to pojedyncze okazy drzew<ref name="p3"/>. | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
== Bibliografia== | == Bibliografia== | ||
| − | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych | + | Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1954 nr 49 poz. 253, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie utworzenia osiedli | + | Dz.U. 1954, nr 49, poz. 253, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie utworzenia osiedli, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540490253 sap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1962 nr 41 poz. 188, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1962 r. w sprawie utworzenia niektórych miast | + | Dz.U. 1962, nr 41, poz. 188, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1962 r. w sprawie utworzenia niektórych miast, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19620410188 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych | + | Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych | + | Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw | + | Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów | + | Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim | + | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> |
| − | Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w wojewódzwie olsztyńskim | + | Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w wojewódzwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> |
| + | [http://korsze-ugim.bip-wm.pl/public/?id=43329 Urząd Miasta i Gminy Korsze, Plan Rozwoju lokalnego Gminy Korsze na lata 2004-2007 z perspektywą do 2013 roku] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3166 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/> | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3166 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://korsze-ugim.bip-wm.pl/public/ BIP Urzędu Miasta Korsze] [20.10.2014]<br/> | [http://korsze-ugim.bip-wm.pl/public/ BIP Urzędu Miasta Korsze] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | [http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | ||
| − | |||
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://www.korsze.pl/ Urząd Miasta Korsze] [20.10.2014]<br/> | [http://www.korsze.pl/ Urząd Miasta Korsze] [20.10.2014]<br/> | ||
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat kętrzyński]][[Kategoria: Korsze (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat kętrzyński]][[Kategoria: Korsze (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:35, 11 cze 2024
| Gmina Korsze | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | kętrzyński | ||
| Rodzaj gminy | miejsko-wiejska | ||
| Burmistrz | Jan Adamowicz | ||
| Powierzchnia | 249,84 km² | ||
| Liczba sołectw | 22 | ||
| Liczba miejscowości | 53 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
10388 42 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NKE | ||
| TERYT | 2808043 | ||
| Urząd gminy ul. Mickiewicza 13 11-430 Korsze
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Korsze – gmina miejsko-wiejska położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego i w zachodniej części powiatu kętrzyńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Korszach.
Gmina rolnicza, o bardzo dużym udziale gruntów rolnych w ogólnej powierzchni gruntów w gminie, położona na Nizinie Sępopolskiej i na obszarze Pojezierza Mazurskiego (niewielka, południowo-zachodnia część gminy). Na jej terenach przeważa krajobraz równinny urozmaicony dolinami rzecznymi oraz wzniesieniami.
Władzę w gminie sprawuje burmistrz Jan Adamowicz.
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina miejsko-wiejska Korsze zajmuje powierzchnię 249,84 km2[1], w tym:
- użytki rolne: 78% (19465 ha)
- lasy: 15% (3758 ha)
- wody: 0,8% (198 ha)
Gmina stanowi 20,6% powierzchni powiatu kętrzyńskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[1]:
Zabytkowa lokomotywa Ol49 na dworcu w Korszach. Fot. Ralf Lotys. Źródło: Commons Wikimedia
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 10388 | 100 | 5186 | 49,9 | 5414 | 50,1 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
42 | 21 | 21 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Korsze wynosiło -54 osób[1], co stanowi 12,4% migracji w powiecie kętrzyńskim oraz 1,5% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej gmina Korsze była częścią powiatu kętrzyńskiego w województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[2], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. W tym samym roku wieś Kosze uzyskała prawa osiedla[3], a w 1962 roku prawa miejskie[4].
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[5], zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku, przywrócono podział państwa na gminy. Gmina Korsze została powołana uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[6] i połączona z miastem Korsze w jedną jednostkę administracyjną[7]. W jej skład weszły sołectwa: Babieniec, Błogoszewo, Dłużec Wielki, Garbno, Gudziki, Kałwągi, Karszewo, Kraskowo, Łankiejmy, Parys, Piaskowiec, Podlechy, Saduny, Sajna Wielka, Sarkajmy, Sątoczno, Suśnik, Tołkiny, Wiklewo.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[8], przestał istnieć powiat kętrzyński. Gmina Korsze została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego[9].
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[10] umiejscowiły gminę w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim.
Gmina Korsze graniczy z gminami: Sępopol, Bisztynek, Reszel, Kętrzyn, Barciany.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Babieniec, Błogoszewo, Bykowo, Dłużec Wielki, Garbno, Glitajny, Gudniki, Gudziki, Kałwągi, Karszewo, Kraskowo, Łankiejmy, Parys, Piaskowiec, Płutniki, Podlechy, Prosna, Saduny, Sajna Wielka, Sątoczno, Suśnik, Tołkiny.
Pozostałe miejscowości: Błuskajmy Małe, Błuskajmy Wielkie, Chmielnik, Dąb, Długi Lasek, Dłużec Mały, Dubliny, Dzikowina, Głowbity, Gnojewo, Góra, Kałmy, Kamień, Kowalewo Duże, Krzemity, Marłuty, Olszynka, Pomnik, Równina Dolna, Równina Górna, Sarkajmy, Sątoczek, Słępy, Starynia, Stawnica, Studzieniec, Suliki, Trzeciaki, Wandajny, Warnikajmy, Wągniki, Wiklewo.
Gospodarka
Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy miejsko-wiejskiej Korsze jest rolnictwo. Gmina posiada jeden z największych w województwie udział użytków rolnych w ogólnej powierzchni gruntów w gminie oraz niższy niż w województwie udział użytków zielonych w ogólnej powierzchni areału. Użytki rolne zajmują prawie 80% powierzchni gminy, w tym: 74,1% (14426 ha) stanowią grunty orne, 7,7% (1510 ha) łąki i pastwiska, a 15,8% (3076 ha) sady. Znajdują się one na dobrych glebach III i IV klasy bonitacyjnej. W produkcji rolnej dominuje uprawa zbóż (głównie pszenicy oraz pszenżyta, żyta, jęczmienia i owsa), którą warunkują lekkie gleby oraz hodowla trzody chlewnej wymagająca dużej ilości pasz zbożowych, a która stanowi prawie 70% produkcji roślinnej w gminie. Uprawiane są także: rzepak i buraki cukrowe. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla bydła i trzody chlewnej. Rolnictwo w gminie oparte jest na średnich i dużych (od 2 do 20 ha) gospodarstwach indywidualnych[11].
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Lubawa wynosiła w 2013 roku 452. W tym 30 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 422 tworzy sektor prywatny. 85 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 22 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 59 firm w dziale budownictwo, 13 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 6 firm[1]. Na terenie gminy funkcjonuje przemysł rolno-spożywczy, dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Atutem miasta i gminy Korsze jest dogodne położenie na przecięciu ciągów komunikacyjnych drogowych i kolejowych oraz dobrze rozbudowany dworzec z infrastrukturą kolejową i towarową.
Turystyka nie odgrywa w gminie Korsze znaczącej roli.
Gmina Korsze należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Lokalnej Grupy Działania "Barcja".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej, obszarów przygranicznych wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Korsze wynosiła 1299 osób[1], co stanowi 19,6% bezrobotnych w powiecie kętrzyńskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 25,6% ludności[12].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Miejski Ośrodek Kultury w Korszach
- Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Korszach- filie w Sątocznie, Garbnie, Kraskowie, Łankiejmach
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Międzynarodowy Plener Plastyczny w Korszach
- Wojewódzki Konkurs Wokalny Mazurski Słowik Korsze
- dożynki gminne
Ludzie związani z gminą
- Andrzej Sypytkowski – urodzony w Korszach polski kolarz szosowy z regionu Warmii i Mazur, wicemistrz olimpijski oraz wicemistrz świata, jeden z najlepszych polskich zawodowych kolarzy, dyrektor sportowy czołowych teamów krajowych
- Nikodem Kowalski (1841-1925) – duchowny katolicki, proboszcz parafii w Kazanicach
- Janusz Bieńkowski – artysta malarz, muzyk, nauczyciel, animator kultury, dyrektor Zespołu Szkół w Sątocznie
- Tomasz Lenkowski – śpiewak, animator życia kulturalnego; jest dyrektorem Miejskiego Ośrodka Kultury w Korszach
Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Korsze należą[13]:
- Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Gudnikach
- cmentarz ewangelicko-augsburski wraz z kaplicą cmentarną w Gudnikach
- Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Korszach
- Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Korszach
- 3 wieże ciśnień w Korszach
- Budynek MOK w Korszach
- Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Kraskowie wraz z przykościelnym cmentarzem
- Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Łankiejmach wraz z przykościelnym cmentarzem
- Kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Parysach
- Kościół pw. Chrystusa Króla w Sątocznie
- Kościół pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej w Tołkinach
- Wieża kościelna i zespół dworski w Garbnie
- Dwór w Krzemitach
- Zespoły dworskie w Płutnikach, Równinie Górnej, Tołkinach
- Zespół folwarczny w Warnikajmach
- Ruiny pałacu w Prosnej
- Cmentarz rodowy w Dublinach
- Dawny cmentarz ewangrlicki w Wandajnach
- Młyn wodny i urządzenia hydrotechniczne w Pomniku
Szlaki i atrakcje turystyczne
- 4 szlaki rowerowe: czerwony, zielony, niebieski i żółty (wszystkie trasy rozpoczynają się i kończą w Korszach)
- szlaki kajakowe Doliną Gubra
- zabytkowe parki dworskie, m.in. w Błagoszewie, Dublinach, Glitajnach, Głowbitach, Łankiejmach, Sątoczku
- liczne zabytki architektury sakralnej
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Korsze można uzyskać na stronie internetowej korsze.pl.
Religia
- Parafia prawosławna pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Korszach
- Parafia pw. Chrystusa Króla w Sątocznie
- Parafia pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie
- Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Boskiej Miłosierdzia w Korszach
- Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Łankiejmach
Szkolnictwo
W gminie miejsko-wiejskiej Korsze istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole Miejskie w Korszach
- Zespół Szkół w Garbnie: Szkoła Podstawowa im. Zasłużonych dla Warmii i Mazur i Gimnazjum
- Zespół Szkół w Korszach: Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Korszach i Gimnazjum im. Orła Białego w Korszach
- Zespół Szkół w Łankiejmach: Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika w ZS Łankiejmach i Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w ZS Łankiejmach
- Zespół Szkół im. Jana Pawła II w Sątocznie: Szkoła Podstawowa w Sątocznie, Gimnazjum w Sątocznie
Sport
W gminie są organizowane różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turnieje piłki nożnej, siatkówki i siatkówki plażowej, spływ kajakowy doliną Gubra. Na terenie gminy działają kluby:
- MKS Korsze
- UKS "Sokół" Garbno
- UKS "Tytan" Łankiejmy
Inne organizacje i instytucje
- Korszeńskie Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Otwarte Drzwi
- Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Regionu "Dolina Gubra"
- Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich "Baby z Babieńca"
- Zespół wokalno-taneczny STEP UP
- Zespół wokalno-teatralny REVERS
- Zespół wokalny TĘCZA
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[14]:
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Guber (14363,8 ha)
Obszary Natura 2000:
Wśród pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Korsze znajduje się 36 pomników przyrody; są to pojedyncze okazy drzew[14].
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bank Danych Lokalnych GUS [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 49, poz. 253, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie utworzenia osiedli, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1962, nr 41, poz. 188, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1962 r. w sprawie utworzenia niektórych miast, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim
- ↑ Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ BIP Urzędu Miasta i Gminy Korsze, Plan Rozwoju lokalnego Gminy Korsze na lata 2004-2007 z perspektywą do 2013 roku [20.10.2014]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
- ↑ 14,0 14,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Bibliografia
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954, nr 49, poz. 253, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie utworzenia osiedli, sap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1962, nr 41, poz. 188, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1962 r. w sprawie utworzenia niektórych miast, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w wojewódzwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Urząd Miasta i Gminy Korsze, Plan Rozwoju lokalnego Gminy Korsze na lata 2004-2007 z perspektywą do 2013 roku [20.10.2014]
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Miasta Korsze [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Urząd Miasta Korsze [20.10.2014]
