Nowe Miasto Lubawskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
(Edukacja)
(Położenie: drobne merytoryczne, przypis)
 
(Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
'''Nowe Miasto Lubawskie''' (niem. ''Neumark in Westpreussen'') – miasto gminne w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[Nowe Miasto Lubawskie (gmina wiejska)|gminie Nowe Miasto Lubawskie]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku miasto liczyło 11 145 mieszkańców. Obecnie funkcję burmistrza pełni [[Józef Blank]]<ref>[http://nml-um.bip-wm.pl/public/?id=821/ Strona Urzędu Miejskiego Nowego Miasta Lubawskiego] [04.10.2014]</ref>.
+
'''Nowe Miasto Lubawskie''' (niem. ''Neumark in Westpreussen'') – miasto gminne w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[Nowe Miasto Lubawskie (gmina wiejska)|gminie Nowe Miasto Lubawskie]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku miasto liczyło 11 145 mieszkańców. Obecnie funkcję burmistrza pełni Jacek Wolski.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Nowe Miasto Lubawskie położone jest między [[Garb Lubawski |Garbem Lubawskim]] a [[Pojezierze Iławskie |Pojezierzem Iławskim]], nad rzeką [[Rzeka Drwęca|Drwęcą]].  
+
 
<br/>
+
Nowe Miasto Lubawskie położone jest w odległości 16 km od [[Lubawa|Lubawy]]. Przez miasto przepływa [[Rzeka Drwęca|rzeka Drwęca]].
 +
 
 +
Historycznie miasto znajduje się na [[Ziemia lubawska|ziemi lubawskiej]], stanowiącej część [[Ziemia chełmińska|ziemi chełmińskiej]]. Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski Nowe Miasto Lubawskie położone jest na obszarze trzech mezoregionów: [[Pojezierze Brodnickie|Pojezierza Brodnickiego]], [[Dolina Drwęcy|Doliny Drwęcy]] i [[Garb Lubawski|Garbu Lubawskiego]]<ref>[https://warmaz.pl/mapy/regiony/ Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r.]</ref>.
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Linia 110: Linia 112:
 
*[[UKS Klub Taneczny]]
 
*[[UKS Klub Taneczny]]
 
   
 
   
 +
==Religia==
 +
*[[Parafia pw. św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim]]
 +
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
 
*gotycka [[lkwim: Bazylika Mniejsza św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim |Bazylika pw. św. Tomasza Apostoła]], dawny kościół ewangelicki z 1912 r.
 
*gotycka [[lkwim: Bazylika Mniejsza św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim |Bazylika pw. św. Tomasza Apostoła]], dawny kościół ewangelicki z 1912 r.

Aktualna wersja na dzień 18:02, 24 lip 2024

Nowe Miasto Lubawskie

Nowe Miasto na starej widokówce.Źródło: www.nowemiasto.com.pl [12.09.2013]
Nowe Miasto na starej widokówce.
Źródło: www.nowemiasto.com.pl [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości miasto powiatowe
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat nowomiejski
Gmina Nowe Miasto Lubawskie
Liczba ludności (2012) 11 145
Strefa numeracyjna (+48) 56
Kod pocztowy 13 - 300
Tablice rejestracyjne NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Nowe Miasto Lubawskie
Nowe Miasto Lubawskie
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Nowe Miasto Lubawskie
Nowe Miasto Lubawskie
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Nowe Miasto Lubawskie (niem. Neumark in Westpreussen) – miasto gminne w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Nowe Miasto Lubawskie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku miasto liczyło 11 145 mieszkańców. Obecnie funkcję burmistrza pełni Jacek Wolski.

Położenie

Nowe Miasto Lubawskie położone jest w odległości 16 km od Lubawy. Przez miasto przepływa rzeka Drwęca.

Historycznie miasto znajduje się na ziemi lubawskiej, stanowiącej część ziemi chełmińskiej. Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski Nowe Miasto Lubawskie położone jest na obszarze trzech mezoregionów: Pojezierza Brodnickiego, Doliny Drwęcy i Garbu Lubawskiego[1].

Dzieje miejscowości

We wczesnym średniowieczu ziemie dzisiejszego miasta zamieszkiwało bałtyjskie plemię Sasinów. Pierwsza wzmianka o Nowym Mieście pochodzi z 1325 r. i znajduje się w kronice Piotra z Duisburga. Nowe Miasto zostało założone przez komtura ziemskiego Ottona von Lutterberga. Nowe Miasto prawa miejskie otrzymało w 1353 r. na prawie chełmińskim. W XIV w. powstał tutaj pierwszy kościół i mury obronne.

Po bitwie pod Grunwaldem przejściowo miasto znalazło się w rękach Władysława Jagieły. I pokój toruński przyznał jednak te ziemie Krzyżakom. W 1440 r. przedstawiciele miasta przystąpili do Związku Pruskiego. Nowe Miasto w 1468 r. trafiło w ręce Polski. Po sekularyzacji zakonu w 1525 roku król Zygmunt I Stary wydał przywilej, na mocy którego Nowe Miasto zostało przekazane w dożywocie kasztelanowi płockiemu Janowi Wiećwińskiemu.

Najazdy szwedzkie w XVII wieku doprowadziły miasto do ruiny. W 1629 roku spalone zostały przedmieścia oraz klasztor franciszkański. Dodatkowo miasto zostało zniszczone przez epidemię dżumy i wojnę północną (1700–1721).

Od 1818 r. Nowe Miasto stało się stolicą nowo utworzonego powiatu lubawskiego. W 1865 r. powołano tu Towarzystwo Rolnicze przekształcone następnie w 1893 r. w Bank Ludowy.

W granicach Polski Nowe Miasto znalazło się ponownie w 1920 r. Weszło w skład województwa pomorskiego ze stolicą w Toruniu. Do 1937 roku miasto nosiło urzędową nazwę "Nowemiasto-Pomorze" , a od 1 IV 1937 "Nowe Miasto Lubawskie". W 1945 roku Nowe Miasto należało do województwa bydgoskiego, a od 1950 do województwa olsztyńskiego.

W kolejnych latach liczba mieszkańców przedstawiała się następująco:

  • 1812 r. – 719 osób
  • 1825 r. – 1.067 osób
  • 1910 r. – 4.144 osoby
  • 1945 r. – 4.672 osoby
  • 1955 r. – 5.046 osób
  • 1965 r. – 6.450 osób
  • 1998 r. – 10.800 osób

Gospodarka

W Nowym Mieście Lubawskim mieszczą się zakłady przemysłu meblarskiego (Szynaka–Meble), materiałów budowlanych (Finishparkiet, Jawor). Funkcjonuje także firma F.H.U. Krystal, Hotel MOSiR, Zajazd "Nad Drwęcą", Hotel "Finisz", Hotelik Il’Cavaliere oraz kwatery prywatne (zob. Obszary peryferyzacji społeczno–gospodarczej, Warmińsko–Mazurska Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A.). W mieście znajduje się siedziba Powiatowego Oddziału Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Kultura

Na terenie miejscowości działa Gminna Biblioteka Publiczna, Miejska Biblioteka Publiczna, filia Warmińsko–Mazurskiej Biblioteki Pedagogicznej, Gminne Centrum Kultury, Muzeum Ziemi Lubawskiej, Nowomiejskie Towarzystwo Kultury, Stowarzyszenie Pro Artis Bono, Towarzystwo Śpiewacze Harmonia.

Ponadto funkcjonuje tutaj: Gazeta Nowomiejska – tygodnik, Tygodnik Internetowy NML, Portal Ziemi Nowomiejskiej, Gazeta Pomorska- wydanie toruńskie – codziennie jedna strona poświęcona jest informacjom z Brodnicy i Nowego Miasta Lubawskiego, "Nowości Dziennik Toruński", Polskie Radio Olsztyn, Telewizja Eltronik – lokalna brodnicka telewizja, program dla Nowego Miasta.

W Nowym Mieście Lubawskim organizowanych jest szereg imprez zarówno jednorazowych, jak i cyklicznych:

Z miastem związane są różne zespoły muzyczne i grupy artystyczne, w tym m.in.:

Edukacja

Bezpieczeństwo

Miasto jest siedzibą Komendy Powiatowej Policji i Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej.

Sport

W mieście działają:

Religia

Zabytki

Turystyka

W mieście funkcjonuje Centrum Informacji Turystycznej.

Ludzie związani z miejscowością

Inne

W mieście funkcjonuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, oddział Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Olsztynie.

Bibliografia

Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu, pod red. Zbigniewa Witkowskiego, Olsztyn 1963.
Strona Nowego Miasta Lubawskiego [12.09.2013]
Strona Urzędu Miejskiego Nowego Miasta Lubawskiego [04.10.2014]
Strona Gminy Nowe Miasto Lubawskie [04.10.2014]

Przypisy