Budry (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "| " na "|") |
|||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj_gminy = wiejska | |rodzaj_gminy = wiejska | ||
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Mariusz Molda |
|adres_ug = Al. Wojska Polskiego 27 | |adres_ug = Al. Wojska Polskiego 27 | ||
|kod_poczt_ug = 11-606 Budry | |kod_poczt_ug = 11-606 Budry | ||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
|TERC10 = | |TERC10 = | ||
|www = | |www = | ||
| − | |bip = | + | |bip = https://bipbudry.warmia.mazury.pl/ |
}} | }} | ||
'''Gmina Budry''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w północno-wschodniej części [[Powiat węgorzewski|powiatu węgorzewskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Budry|Budrach]]. Gmina rolnicza. | '''Gmina Budry''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w północno-wschodniej części [[Powiat węgorzewski|powiatu węgorzewskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Budry|Budrach]]. Gmina rolnicza. | ||
| − | Władzę w gminie sprawuje wójt [[ | + | Władzę w gminie sprawuje wójt [[Mariusz Molda]]. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| Linia 74: | Linia 74: | ||
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
| − | Sołectwa: [[Brzozówko]], [[Budry]], [[Budzewo]], [[Góry]], [[Grądy Węgorzewskie]], [[Olszewo Węgorzewskie]], [[Ołownik]], [[Pawłowo]], [[Piłaki Małe]], [[Popioły]], [[Sąkieły Małe]], [[Sobiechy]], [[Wężówko]], [[Więcki]], [[Wola]], [[Zabrost Wielki]], Ołownik-osiedle. | + | Sołectwa: [[Brzozówko]], [[Budry]], [[Budzewo]], [[Góry]], [[Grądy Węgorzewskie]], [[Olszewo Węgorzewskie]], [[Ołownik]], [[Pawłowo]], [[Piłaki Małe]], [[Popioły]], [[Sąkieły Małe]], [[Sobiechy]], [[Wężówko]], [[Więcki]], [[Wola (gmina Budry)|Wola]], [[Zabrost Wielki]], Ołownik-osiedle. |
| − | Pozostałe miejscowości: [[Bogumiły]], [[Dąbrówka]], [[Dowiaty]], [[Droglewo]], [[Jurgucie]], [[Kaczorowo]], [[Koźlak]], [[Mniszki]], Ołownik (osada), [[Pietrele]], [[Pochwałki]], [[Skalisze]], [[Wydutki]]. | + | Pozostałe miejscowości: [[Bogumiły (gmina Budry)|Bogumiły]], [[Dąbrówka]], [[Dowiaty]], [[Droglewo]], [[Jurgucie]], [[Kaczorowo]], [[Koźlak]], [[Mniszki]], Ołownik (osada), [[Pietrele]], [[Pochwałki]], [[Skalisze]], [[Wydutki]]. |
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| Linia 127: | Linia 127: | ||
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Budry można uzyskać na stronie internetowej: [http://www.powiatwegorzewski.pl/ powiatwegorzewski.pl]. | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Budry można uzyskać na stronie internetowej: [http://www.powiatwegorzewski.pl/ powiatwegorzewski.pl]. | ||
| + | ==Religia== | ||
| + | *[[Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olszewie Węgorzewskim]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej w Budrach]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
Aktualna wersja na dzień 11:54, 4 cze 2024
| Gmina Budry | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | węgorzewski | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Mariusz Molda | ||
| Powierzchnia | 174,97 km² | ||
| Liczba sołectw | 17 | ||
| Liczba miejscowości | 29 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
2955 17 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 87 | ||
| Tablice rejestracyjne | NWE | ||
| TERYT | 2815092 | ||
| Urząd gminy Al. Wojska Polskiego 27 11-606 Budry
| |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Budry – gmina wiejska położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północno-wschodniej części powiatu węgorzewskiego. Siedziba gminy znajduje się w Budrach. Gmina rolnicza.
Władzę w gminie sprawuje wójt Mariusz Molda.
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Budry zajmuje powierzchnię 174,97 km2[1], w tym:
- użytki rolne: 57,4% (10039,65 ha)
- lasy: 22% (3842,2 ha)
- wody: 2% (343 ha)
Gmina stanowi 25,2% powierzchni powiatu węgorzewskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[1]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 2955 | 100 | 1455 | 49,2 | 1500 | 50,8 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
17 | 8 | 9 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Budry wynosiło -16 osób[1], co stanowi 14,1% migracji w powiecie węgorzewskim oraz 0,4% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy wiejskiej Budry były częścią powiatu węgorzewskiego w województwie olsztyńskim[2].
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[3]. Gromada Budry przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy[4].
Gminę wiejską Budry powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[5]. W jej skład wchodziły obszary sołectw: Brzozówko, Budry, Budzewo, Góry, Grądy Węgorzewskie, Olszewo Węgorzewskie, Ołownik, Pawłowo, Piłaki Małe, Popioły, Sąkieły Małe, Sobiechy, Wężówko, Więcki.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat węgorzewski. Gmina Budry została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[7] umiejscowiły gminę Budry w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim.
1 stycznia 2002 gmina wiejska Budry na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku[8] weszła w skład reaktywowanego powiatu węgorzewskiego.
Gmina wiejska Budry graniczy z gminami: Węgorzewo, Pozezdrze, Banie Mazurskie.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Brzozówko, Budry, Budzewo, Góry, Grądy Węgorzewskie, Olszewo Węgorzewskie, Ołownik, Pawłowo, Piłaki Małe, Popioły, Sąkieły Małe, Sobiechy, Wężówko, Więcki, Wola, Zabrost Wielki, Ołownik-osiedle.
Pozostałe miejscowości: Bogumiły, Dąbrówka, Dowiaty, Droglewo, Jurgucie, Kaczorowo, Koźlak, Mniszki, Ołownik (osada), Pietrele, Pochwałki, Skalisze, Wydutki.
Gospodarka
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Budry jest rolnictwo. Większość gospodarstw prowadzi produkcję wielokierunkową bez wyraźnie określonej specjalizacji. W strukturze upraw przeważa uprawa zbóż, a w szczególności żyta i pszenżyta, co jest uwarunkowane m. in. jakością gleb (dominują gleby IV klasy bonitacyjnej). W hodowli zwierząt, dominuje chów trzody chlewnej, bydła opasowego i mlecznego oraz drobiu.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Budry wynosiła pod koniec 2013 roku 129, w tym 7 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 122 tworzy sektor prywatny. 21 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 8 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 12 firm w dziale budownictwo, 39 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 3 firmy[1]. W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu.
Turystyka nie odgrywa w gminie istotnej roli.
Gmina Budry należy do Związku Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich oraz Mazurskiego Związku Międzygminnego - Gospodarka Odpadami.
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygraniczne, obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej i obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Budry wynosiła 389 osób[1], co stanowi 16,3% bezrobotnych w powiecie węgorzewskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,5% ludności[9].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Jesienne Spotkania Słowem Malowane w Budrach
- Przegląd Kolęd i Pastorałek w Budrach
- Piosenki Naszego Dzieciństwa czyli Przegląd Piosenki Dziecięcej Budry
- Dożynki Gminne
Ludzie związani z gminą
- Walter von Sanden (1888-1972) – ornitolog, fotografik i pisarz.
- Aleksander Słomiński (1885-1974) – rzeźbiarz ludowy.
- Włodzimierz Nazarowicz - skrzypek, śpiewak, poeta, gawędziarz; mieszka w Budzewie.
- Bronisława Wierzbicka - artystka ludowa, specjalizuje się w sztuce tworzenia wycinanek, papierowych firanek oraz ozdób z papieru.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Budry należą[10]:
- kościół pw. Świętej Trójcy w Budrach wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. Najświętszej Marii Panny w Dąbrówce
- zespoły dworskie w Budzewie i Dąbrówce
- pałac w Więckach (obecnie budynek gimnazjum)
- cmentarze ewangelickie w Dowiatach, Górach, Grądach Węgorzewskich, Olszewie Węgorzewskim, Pawłowie
- cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej w Skaliszach
- młyn w Popiołach
Szlaki i atrakcje turystyczne
- trasy rowerowe:
- "Szlakiem Gór": Węgorzewo - Czerwony Dwór - Pawłowo - Olszewo - Góry - Łęgwarowo - Pasternak - Wesołowo - Nowa Guja - Guja - Różewiec - Węgielsztyn - Trygort - Węgorzewo (53,2 km)
- "Szlak bez asfaltu": Węgorzewo - Ołownik - Sąkieły Małe - Zabrost Wielki - Skalisko - Wydutki - Grądy Węgorzewskie - Radziszewo - Matyski - Węgorzewo (62,3 km)
- obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
- zabytkowe parki w Budzewie, Dąbrówce
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Budry można uzyskać na stronie internetowej: powiatwegorzewski.pl.
Religia
- Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olszewie Węgorzewskim
- Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej w Budrach
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Budry istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Listopada 1918 roku w Sobiechach
- Szkoła Podstawowa im. Michała Kajki w Budrach
- Gminne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Budrach z siedzibą w Więckach
Sport
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Otwarty Uliczny Bieg Bociana, rodzinny rajd rowerowy, turnieje piłki nożnej i siatkówki.
Na terenie gminy działa klub:
- UKS 46 Nóg w Sobiechach
Inne organizacje i instytucje
- Stowarzyszenie Węgorapa-Gołdapa w Budrach
- Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych "Więcki Razem" Więcki
- Polsko-Ukraińskie Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Zabrost Wielki
- Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych "Barwy Jesieni" w Budrach
- Zespół śpiewaczy Absolwent z Buder
- Zespół Budzewiaki
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[11]:
Obszary chronionego krajobrazu:
Obszary Natura 2000:
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Niecka Skaliska (11 385,72 ha)
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Lasy Skaliskie (12 644,73 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Budry znajduj się pomników przyrody, głównie pojedyncze okazy dębów, lip i buków[11].
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 2001, nr 62, poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
- ↑ 11,0 11,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [1]
Bibliografia
Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 2001, nr 62, poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Program ochrony środowiska gminy Budry na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020 [20.12.2014]
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Budry [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Mazury na ludowo [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]
