Dąbrówka Wielka

Dąbrówka Wielka
Dąbrówka Wielka Fot. S. Czachorowski. Źródło: Commons Wikimedia [14.07.2014]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Dywity
Liczba ludności (2010)	262
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dąbrówka Wielka
Położenie na mapie Polski Dąbrówka Wielka
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Dąbrówka Wielka (niem. Gross Damerau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 262 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Ewa Kordyla.

Położenie

Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim , w odległości 7 km na północny wschód od Dywit.

Dzieje miejscowości

Miejscowość w dokumentach pojawia się kolejno jako: Damerau (1354), Damerow (1382). Od 1820 roku obok niemieckiej nazwy – Damerau, pojawia się polski odpowiednik – Dombrowka; później Dąbrówka, w dwudziestoleciu międzywojennym – Dąbrowa. Wystawienie przywileju lokacyjnego nastąpiło w 1365 roku. W 1542 roku biskup Jan Dantyszek nadał niejakiemu Stanisławowi Rogali 4 włóki na prawie chełmińskim. We wsi działał w tym czasie młyn. W 1789 roku Dąbrówka Wielka była wsią królewską składającą się z 25 domów. W 1910 roku miejscowość była zamieszkana przez 495 osób (275 Polaków, 220 Niemców). Obszar wsi obejmował powierzchnię 780 ha. Dąbrówka Wielka składała się wówczas z 79 budynków mieszkalnych. 15 lat później obszar wsi zwiększył się do 987 ha, a liczba mieszkańców zmnijszyła do 459 osób (wszyscy byli katolikami). W 1993 roku wieś była zamieszkana przez 221 osób. Miejscowość cechuje charakterystyczna zabudowa w kształcie ulicówki.

Zabytki

• przydrożna jednokondygnacyjna kapliczka neogotycka z 1914 roku, zlokalizowana na rozdrożu w północnej części wsi
• kapliczka warmińska przy drodze na Nowe Włóki
• kapliczka warmińska z lat 60. XIX wieku

Turystyka

• Niebieski szlak rowerowy o długości 32 km - przebieg trasy: Dywity – Dągi – Różnowo – Dąbrówka Wielka – Nowe Włóki – Gradki – Frączki – Tuławki – Gady – Jezioro Wadąg – Dągi – Dywity.

Ludzie związani z miejscowością

• Stanisław Budych (1916–?) – nauczyciel szkół polskich w Niemczech, kierownik Katolickiej Szkoły Polskiej w Stanclewie
• Piotr Łangowski (1910–1962) – nauczyciel szkół powszechnych w Polsce, nauczyciel szkół polskich w Niemczech
• Ludwik Broy (1909–1986) – nauczyciel szkół polskich w Niemczech, kierownik Katolickiej Szkoły Polskiej w Stanclewie

Bibliografia

Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość, Olsztyn 1994.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.12.2013]
Wrota Warmii i Mazur [04.12.2013]
Wikipedia [14.07.2014]