Olsztynek: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 33 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Olsztynek | |nazwa = Olsztynek | ||
| − | |herb wsi = Herb Olsztynka. | + | |herb wsi = Herb Olsztynka.png |
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Olsztynka | |dopełniacz wsi = Olsztynka | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Ratusz w Olsztynku.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Ratusz w Olsztynku.<br>Fot. Rimantas Lazdynas. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Olsztynek_town_hall?uselang=pl#mediaviewer/File:Olstynekgmina.JPG Commons Wikimedia] [12.12.2014] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Olsztynek''' (niem. ''Hohenstein'') – miasto położone w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[ | + | ''' Olsztynek''' (niem. ''Hohenstein'') – miasto położone w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Olsztynek (gmina miejsko-wiejska) |gminie Olsztynek]]. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego. W 2012 roku miejscowość liczyła 7713 mieszkańców. W wyborach samorządowych 2024 mandat burmistrza uzyskał Robert Waraksa. |
| + | [[File:Zamek w Olsztynku (obecnie szkoła).jpg|thumb|290 px|right|Zamek w Olsztynku (obecnie szkoła). Fot. Kozak1410. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:2010.09.11_OLSZTNEK_%281%29.jpg?uselang=pl Commons Wikimedia] [14.12.2.2014]]] | ||
| + | |||
| + | [[File:Olsztynek Kościół pw. NSPJ.jpg|thumb|290 px|right|Olsztynek. Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Fot. Rimantas Lazdynas. Źródło: [http://tenis.easyabout.com/?title=Plik:Orzechowo,_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_pw_%C5%9Aw._Jana_Chrzciciela.JPG Commons Wikimedia] [14.12.2014]]] | ||
| + | |||
| + | [[image:olsztynek kdp.jpg|thumb|right|290px|Olsztynek na mapie z XIX w.<br>Źródło: Karta dawnéj Polski z przyległémi okolicami krajów sąsiednich, 1:300000, Paryż 1859 r.]] | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Olsztynek jest położony na [[ | + | Olsztynek jest położony na [[Mazury|Mazurach]], na obszarze [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]], w odległości 28 km od [[Olsztyn|Olsztyna]]. |
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| + | Miasto powstało na obszarze zamieszkanym pierwotnie przez [[Prusowie|pruskie plemię]] [[Sasini|Sasinów]]. Akcja kolonizacyjna prowadzona przez [[zakon krzyżacki]] rozpoczęła się w połowie XVI wieku. Z inicjatywy komtura ostródzkiego [[Gunther von Hohenstein|Gunthera von Hohensteina]] na obszarze dzisiejszego miasta wzniesiono zamek, wokół którego zaczęła się rozwijać osada rzemieślniczo-handlowa. W 1359 roku osada otrzymała prawa miejskie oraz nazwę Hohenstein. Miasto otrzymało 47 łanów na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Wkrótce obok zamku wniesiono kościół. Mieszkańcami ówczesnego Olsztynka był zamożny i wpływowy patrycjat niemiecki; pozostali mieszkańcy byli Polakami z terenu Mazowsza. Począwszy od 1410 roku Olsztynek był jedną z licznych ofiar konfliktu polsko-krzyżackiego. Zniszczeniu uległ zamek, kościół i dwa młyny. | ||
| + | |||
| + | W okresie wojny trzydziestoletniej Olsztynek przyłączył się do antykrzyżackiej koalicji reprezentowanej przez [[Związek Pruski]]. Traktat pokojowy z 1466 roku pozostawiał Olsztynek w rękach Zakonu. W czasie ostatniej wojny (1519-1521) miasto okupowały polskie wojska. W 1525 do 1610 roku Olsztynek był siedzibą starostwa. W 1534 roku uruchomiona została szkoła partykularna. Jej absolwenci mogli kontynuować naukę na uniwersytetach. W tym okresie w Olsztynku działał od pewnego czasu szpital utrzymywany z darowizn. | ||
| + | |||
| + | W 1651 roku miejscowość została strawiona przez pożar. Cztery lata później w mieście pojawiły się wojska szwedzkie. Przymusowe kwaterunki, rabunki i kontrybucje doprowadziły do zubożenia mieszkańców. Po najeździe tatarskim w Olsztynku wybuchła epidemia dżumy. Zabiła 300 z ogólnej liczby 800 mieszkańców. Kolejnym ciosem był pożar w 1685 roku. Spłonął kościół, ratusz, praktycznie wszystkie domy należące do mieszczan. Na początku XVIII wieku na miasto powtórnie spadła [[Epidemia dżumy 1709-1711|wielka epidemia dżumy]]. Olsztynek do 1711 roku utracił połowę mieszkańców. W 1804 roku następny pożar pochłonął plebanię ewangelicką, ratusz,domy, stajnie i spichlerze. | ||
| + | |||
| + | 30 grudnia 1806 roku do Olsztynka wkroczyły francuskie oddziały. Wokół miasta obozowało 12 tys. żołnierzy. Rekwizycje, kontrybucje i samowola żołnierzy doprowadziły do klęski głodu. | ||
| + | |||
| + | Olsztynek wszedł w fazę spokojnego, ale widocznego rozwoju w drugiej połowie XIX wieku. Budowa szosy do [[Ostróda|Ostródy]] i [[Nidzica|Nidzicy]], uzyskanie połączenia kolejowego, budowa szpitala w widoczny sposób wpłynęły na ożywienie społeczno-gospodarcze miasta. | ||
| − | W czasie | + | W czasie II wojny światowej działał tu [[Obóz jeniecki w Olsztynku|obóz jeniecki]]. Oddziały Armii Czerwonej wkroczyły do miasta 22 stycznia 1945 roku. Zostało ono zniszczone w 70%, a nieliczni mieszkańcy, którzy nie opuścili domów, byli skazani na okrucieństwo radzieckich żołnierzy. Pierwsi polscy osadnicy z powiatu mławskiego przybyli do Olsztynka latem 1945 roku. We wrześniu tego roku miejscowość liczyła 854 mieszkańców (w tym 53 [[Mazurzy|Mazurów]] i 140 Niemców). Po wysiedleniu ludności niemieckiej napłynęła kolejna fala osadników z Wileńszczyzny i Wołynia. W sierpniu 1946 roku Olsztynek liczył 2149 mieszkańców. |
| − | [[ | + | |
| − | + | Pierwszym powojennym burmistrzem został [[Teodor Banasiak]]. | |
==Gospodarka== | ==Gospodarka== | ||
| Linia 46: | Linia 59: | ||
*Piekarnia Spółdzielni Handlowo-Produkcyjnej w Olsztynku | *Piekarnia Spółdzielni Handlowo-Produkcyjnej w Olsztynku | ||
*Provimi Polska Olsztynek Sp. z o.o. | *Provimi Polska Olsztynek Sp. z o.o. | ||
| − | |||
| − | |||
==Kultura== | ==Kultura== | ||
*[[lkwim:Miejski Dom Kultury w Olsztynku|Miejski Dom Kultury w Olsztynku]] | *[[lkwim:Miejski Dom Kultury w Olsztynku|Miejski Dom Kultury w Olsztynku]] | ||
| Linia 61: | Linia 72: | ||
*[[lkwim:Turniej Tańca Towarzyskiego o Puchar Burmistrza Olsztynka i Kubusia|Turniej Tańca Towarzyskiego o Puchar Burmistrza Olsztynka i Kubusia]] | *[[lkwim:Turniej Tańca Towarzyskiego o Puchar Burmistrza Olsztynka i Kubusia|Turniej Tańca Towarzyskiego o Puchar Burmistrza Olsztynka i Kubusia]] | ||
*[[Konkurs piosenki „Złota Nutka” w Olsztynku]] | *[[Konkurs piosenki „Złota Nutka” w Olsztynku]] | ||
| − | *[[lkwim:Wyróżnienie Zasłużony dla Olsztynka]] | + | *[[lkwim:Wyróżnienie Zasłużony dla Olsztynka|wyróżnienie "Zasłużony dla Olsztynka"]] |
| − | *[[Multimedialne Muzeum Stalagu IB i Historii Olsztynka]] | + | *[[Multimedialne Muzeum Stalagu IB i Historii Olsztynka]] |
| − | |||
==Organizacje i stowarzyszenia== | ==Organizacje i stowarzyszenia== | ||
| Linia 82: | Linia 92: | ||
*[[Stowarzyszenie do Pielęgnacji Dóbr Kultury Niemieckiej im. Emila von Behringa w Olsztynku|Stowarzyszenie do Pielęgnacji Dóbr Kultury Niemieckiej im. Emila von Behringa]] | *[[Stowarzyszenie do Pielęgnacji Dóbr Kultury Niemieckiej im. Emila von Behringa w Olsztynku|Stowarzyszenie do Pielęgnacji Dóbr Kultury Niemieckiej im. Emila von Behringa]] | ||
*[[Zrzeszenie Forum Kobiet Koło w Olsztynku]] | *[[Zrzeszenie Forum Kobiet Koło w Olsztynku]] | ||
| − | |||
| − | |||
==Religia== | ==Religia== | ||
| − | *[[Parafia pw. | + | *[[Parafia pw. bł. Anieli Salawy w Olsztynku]] |
*[[Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Olsztynku]] | *[[Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Olsztynku]] | ||
*[[Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów w Olsztynku]] | *[[Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów w Olsztynku]] | ||
*[[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Olsztynku]] | *[[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Olsztynku]] | ||
| − | |||
| − | |||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
| + | *[[Emil von Behring]] | ||
| + | *[[Julius Dinder]] | ||
*[[Ryszard Abramowski]] | *[[Ryszard Abramowski]] | ||
*[[Józef Kolberg]] | *[[Józef Kolberg]] | ||
| Linia 98: | Linia 106: | ||
*[[Fryderyk Rojek]] | *[[Fryderyk Rojek]] | ||
*[[Feliks Klikowicz]] | *[[Feliks Klikowicz]] | ||
| − | *[[ | + | *[[Krzysztof Celestyn Mrongowiusz|Krzysztof Celestyn Mrongowiusz]] |
*[[Karol Harich]] | *[[Karol Harich]] | ||
*[[lkwim: Erwin Kruk|Erwin Kruk]] | *[[lkwim: Erwin Kruk|Erwin Kruk]] | ||
| − | |||
| − | |||
==Sport== | ==Sport== | ||
*[[MKS Olimpia Olsztynek]] | *[[MKS Olimpia Olsztynek]] | ||
| − | |||
| − | |||
==Edukacja== | ==Edukacja== | ||
*[[Przedszkole Miejskie w Olsztynku]] | *[[Przedszkole Miejskie w Olsztynku]] | ||
| Linia 113: | Linia 117: | ||
*[[Szkoła Podstawowa w Olsztynku]] | *[[Szkoła Podstawowa w Olsztynku]] | ||
*[[Zespół Szkół im. K. C. Mrongowiusza w Olsztynku|Zespół Szkół im. K. C. Mrongowiusza]] | *[[Zespół Szkół im. K. C. Mrongowiusza w Olsztynku|Zespół Szkół im. K. C. Mrongowiusza]] | ||
| − | *[[I Liceum Ogólnokształcące im Jacka Kaczmarskiego w Olsztynku|I Liceum Ogólnokształcące im Jacka Kaczmarskiego]] | + | *[[I Liceum Ogólnokształcące im. Jacka Kaczmarskiego w Olsztynku|I Liceum Ogólnokształcące im. Jacka Kaczmarskiego]] |
| − | |||
==Turystyka== | ==Turystyka== | ||
| Linia 121: | Linia 124: | ||
*[[Rezerwat Dylewo]] | *[[Rezerwat Dylewo]] | ||
*[[Szlak pieszy Grunwald - Olsztynek]] | *[[Szlak pieszy Grunwald - Olsztynek]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*[[Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Olsztynku|Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa]] | *[[Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Olsztynku|Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa]] | ||
| − | *[[Ratusz w Olsztynku|Ratusz]] (1915-1923) | + | *[[Ratusz w Olsztynku|Ratusz]] (1915-1923) oraz ustawiony przed nim [[Kamienny lew w Olsztynku |kamienny lew]] z lat 20-tych XX w. |
*Budynek dawnej plebanii ewangelickiej | *Budynek dawnej plebanii ewangelickiej | ||
*Budynek dawnej plebanii | *Budynek dawnej plebanii | ||
| − | *[[Zamek w Olsztynku|Zamek]] | + | *[[lkwim:Zamek w Olsztynku|Zamek]] |
*Mury obronne z XIV w. | *Mury obronne z XIV w. | ||
*[[Pozycja Olsztynecka]] | *[[Pozycja Olsztynecka]] | ||
*[[lkwim:Kościół ewangelicki w Olsztynku|Kościół ewangelicki w Olsztynku]] | *[[lkwim:Kościół ewangelicki w Olsztynku|Kościół ewangelicki w Olsztynku]] | ||
*Wieża ciśnień (1905) | *Wieża ciśnień (1905) | ||
| − | * | + | *Wieża ciśnień (1935) |
| − | *Domy przy ul.Warszawskiej, Świerczewskiego, Zamkowej, Ratuszowej, Mrongowiusza | + | *Domy przy ul.Warszawskiej, Świerczewskiego, Zamkowej, Ratuszowej, [[Dom Mrongowiusza w Olsztynku |Dom Mrongowiusza]] |
*Cmentarz ewangelicko-augsburski (1. połowa XIX w.) | *Cmentarz ewangelicko-augsburski (1. połowa XIX w.) | ||
*Cmentarz ewangelicko-augsburski (XIX w.) | *Cmentarz ewangelicko-augsburski (XIX w.) | ||
| − | *Cmentarz | + | *Cmentarz rzymskokatolicki (XIX w.) |
| − | < | + | {{Przypisy}} |
| − | + | <references/> | |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I-II, Olsztyn 2010-2011.<br/> | |
| − | + | Dudzińska Zofia, ''Obóz jeniecki w Olsztynku'', Olsztyn 1983.<br/> | |
| − | + | ''Olsztynek i okolice'', Olsztyn 1970.<br/> | |
| − | + | Kuźniewski Bogumił, ''Olsztynek: miasto i gmina'', Olsztynek 2008.<br/> | |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | Toeppen Max, ''Historia okręgu i miasta Olsztynka'', oprac. Grzegorz Białuński i Grzegorz Jasiński, przeł. Magdalena Socha, Dąbrówno 2004.<br/> | |
| − | + | [http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/l_ludnosc_stan_struktura_30062012.pdf| Ludność. Stan i struktura] [24.11.2014]<br/> | |
| − | + | [http://mdkolsztynek.pl Miejski Dom Kultury w Olsztynku] [24.11.2014]<br/> | |
| − | + | [http://muzeumolsztynek.pl Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku] [24.11.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.olsztynek.pl Portal Informacyjny Olsztynka] [24.11.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.olsztynek.bil-wm.pl/index.php Baza Informacji Lokalnej] [24.11.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.domwarminski.pl/ Dom Warmiński] [24.11.2014]<br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] |
| + | [[Kategoria:Miasta]] | ||
| + | [[Kategoria: Powiat olsztyński]] | ||
| + | [[Kategoria: Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:03, 23 kwi 2024
| Olsztynek | |||
| | |||
| |||
![Ratusz w Olsztynku.Fot. Rimantas Lazdynas. Źródło: Commons Wikimedia [12.12.2014]](/index.php/Plik:Ratusz_w_Olsztynku.jpg) Ratusz w Olsztynku.
Fot. Rimantas Lazdynas. Źródło: Commons Wikimedia [12.12.2014] | |||
| Państwo |  Polska
| ||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | olsztyński | ||
| Gmina | Olsztynek | ||
| Liczba ludności (2012) | 7713 | ||
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Olsztynek | |||
| Położenie na mapie Polski  Olsztynek | |||
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |||
Olsztynek (niem. Hohenstein) – miasto położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Olsztynek. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego. W 2012 roku miejscowość liczyła 7713 mieszkańców. W wyborach samorządowych 2024 mandat burmistrza uzyskał Robert Waraksa.
.jpg)
Zamek w Olsztynku (obecnie szkoła). Fot. Kozak1410. Źródło: Commons Wikimedia [14.12.2.2014]
Olsztynek. Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Fot. Rimantas Lazdynas. Źródło: Commons Wikimedia [14.12.2014]
Spis treści
Położenie
Olsztynek jest położony na Mazurach, na obszarze Pojezierza Olsztyńskiego, w odległości 28 km od Olsztyna.
Dzieje miejscowości
Miasto powstało na obszarze zamieszkanym pierwotnie przez pruskie plemię Sasinów. Akcja kolonizacyjna prowadzona przez zakon krzyżacki rozpoczęła się w połowie XVI wieku. Z inicjatywy komtura ostródzkiego Gunthera von Hohensteina na obszarze dzisiejszego miasta wzniesiono zamek, wokół którego zaczęła się rozwijać osada rzemieślniczo-handlowa. W 1359 roku osada otrzymała prawa miejskie oraz nazwę Hohenstein. Miasto otrzymało 47 łanów na prawie chełmińskim. Wkrótce obok zamku wniesiono kościół. Mieszkańcami ówczesnego Olsztynka był zamożny i wpływowy patrycjat niemiecki; pozostali mieszkańcy byli Polakami z terenu Mazowsza. Począwszy od 1410 roku Olsztynek był jedną z licznych ofiar konfliktu polsko-krzyżackiego. Zniszczeniu uległ zamek, kościół i dwa młyny.
W okresie wojny trzydziestoletniej Olsztynek przyłączył się do antykrzyżackiej koalicji reprezentowanej przez Związek Pruski. Traktat pokojowy z 1466 roku pozostawiał Olsztynek w rękach Zakonu. W czasie ostatniej wojny (1519-1521) miasto okupowały polskie wojska. W 1525 do 1610 roku Olsztynek był siedzibą starostwa. W 1534 roku uruchomiona została szkoła partykularna. Jej absolwenci mogli kontynuować naukę na uniwersytetach. W tym okresie w Olsztynku działał od pewnego czasu szpital utrzymywany z darowizn.
W 1651 roku miejscowość została strawiona przez pożar. Cztery lata później w mieście pojawiły się wojska szwedzkie. Przymusowe kwaterunki, rabunki i kontrybucje doprowadziły do zubożenia mieszkańców. Po najeździe tatarskim w Olsztynku wybuchła epidemia dżumy. Zabiła 300 z ogólnej liczby 800 mieszkańców. Kolejnym ciosem był pożar w 1685 roku. Spłonął kościół, ratusz, praktycznie wszystkie domy należące do mieszczan. Na początku XVIII wieku na miasto powtórnie spadła wielka epidemia dżumy. Olsztynek do 1711 roku utracił połowę mieszkańców. W 1804 roku następny pożar pochłonął plebanię ewangelicką, ratusz,domy, stajnie i spichlerze.
30 grudnia 1806 roku do Olsztynka wkroczyły francuskie oddziały. Wokół miasta obozowało 12 tys. żołnierzy. Rekwizycje, kontrybucje i samowola żołnierzy doprowadziły do klęski głodu.
Olsztynek wszedł w fazę spokojnego, ale widocznego rozwoju w drugiej połowie XIX wieku. Budowa szosy do Ostródy i Nidzicy, uzyskanie połączenia kolejowego, budowa szpitala w widoczny sposób wpłynęły na ożywienie społeczno-gospodarcze miasta.
W czasie II wojny światowej działał tu obóz jeniecki. Oddziały Armii Czerwonej wkroczyły do miasta 22 stycznia 1945 roku. Zostało ono zniszczone w 70%, a nieliczni mieszkańcy, którzy nie opuścili domów, byli skazani na okrucieństwo radzieckich żołnierzy. Pierwsi polscy osadnicy z powiatu mławskiego przybyli do Olsztynka latem 1945 roku. We wrześniu tego roku miejscowość liczyła 854 mieszkańców (w tym 53 Mazurów i 140 Niemców). Po wysiedleniu ludności niemieckiej napłynęła kolejna fala osadników z Wileńszczyzny i Wołynia. W sierpniu 1946 roku Olsztynek liczył 2149 mieszkańców.
Pierwszym powojennym burmistrzem został Teodor Banasiak.
Gospodarka
- OCTIM Wytwórnia Octu i Musztardy Sp. z o.o.
- Tymbark S.A.
- Piekarnia Spółdzielni Handlowo-Produkcyjnej w Olsztynku
- Provimi Polska Olsztynek Sp. z o.o.
Kultura
- Miejski Dom Kultury w Olsztynku
- Miejska Biblioteka Publiczna
- Muzeum Budownictwa Ludowego Park Etnograficzny w Olsztynku
- Regionalne Święto Ziół
- Bitwa pod Heilsbergiem
- Dni Olsztynka
- Galeria Sztuki w Olsztynku
- Dziecięcy Turniej Tańca Towarzyskiego o Puchar Burmistrza Miasta Olsztynek
- Czasopismo "ALBO"
- Przegląd Teatrów Szkolnych Arlekin
- Turniej Tańca Towarzyskiego o Puchar Burmistrza Olsztynka i Kubusia
- Konkurs piosenki „Złota Nutka” w Olsztynku
- wyróżnienie "Zasłużony dla Olsztynka"
- Multimedialne Muzeum Stalagu IB i Historii Olsztynka
Organizacje i stowarzyszenia
- Koło Olsztyneckich Rzeźbiarzy
- Towarzystwo Przyjaciół Olsztynka
- Stowarzyszenie na rzecz Osób Niepełnosprawnych i Ich Rodzin w Olsztynku
- Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Gimnazjum w Olsztynku "Pro Gimnazjum"
- Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich
- Związek Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego "Czyste Środowisko"
- Fundacja "Fundusz Ziemi Olsztyńskiej"
- LGD Stowarzyszenie „Południowa Warmia”
- Klub Seniora w Olsztynku
- Stowarzyszenie Przyjaciół Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej Koło w Olsztynku
- Demokratyczna Unia Kobiet Koło w Olsztynku
- Klub Tańca Towarzyskiego "Fantazja" w Olsztynku
- Konwent Rycerski św. Piotra w Olsztynku
- Stowarzyszenie Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej
- Stowarzyszenie do Pielęgnacji Dóbr Kultury Niemieckiej im. Emila von Behringa
- Zrzeszenie Forum Kobiet Koło w Olsztynku
Religia
- Parafia pw. bł. Anieli Salawy w Olsztynku
- Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Olsztynku
- Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów w Olsztynku
- Parafia Ewangelicko-Augsburska w Olsztynku
Ludzie związani z miejscowością
- Emil von Behring
- Julius Dinder
- Ryszard Abramowski
- Józef Kolberg
- Ryszard Knosała
- Jędrzej Giertych
- Fryderyk Rojek
- Feliks Klikowicz
- Krzysztof Celestyn Mrongowiusz
- Karol Harich
- Erwin Kruk
Sport
Edukacja
- Przedszkole Miejskie w Olsztynku
- Gimnazjum im. Noblistów Polskich w Olsztynku
- Gimnazjum SPSK im. św. Jana Pawła II w Olsztynku
- Szkoła Podstawowa w Olsztynku
- Zespół Szkół im. K. C. Mrongowiusza
- I Liceum Ogólnokształcące im. Jacka Kaczmarskiego
Turystyka
- Rezerwat Ostoja bobrów na rzece Pasłęce
- Rezerwat Bagno Nadrowskie
- Rezerwat Dylewo
- Szlak pieszy Grunwald - Olsztynek
Zabytki
- Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
- Ratusz (1915-1923) oraz ustawiony przed nim kamienny lew z lat 20-tych XX w.
- Budynek dawnej plebanii ewangelickiej
- Budynek dawnej plebanii
- Zamek
- Mury obronne z XIV w.
- Pozycja Olsztynecka
- Kościół ewangelicki w Olsztynku
- Wieża ciśnień (1905)
- Wieża ciśnień (1935)
- Domy przy ul.Warszawskiej, Świerczewskiego, Zamkowej, Ratuszowej, Dom Mrongowiusza
- Cmentarz ewangelicko-augsburski (1. połowa XIX w.)
- Cmentarz ewangelicko-augsburski (XIX w.)
- Cmentarz rzymskokatolicki (XIX w.)
Przypisy
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Dudzińska Zofia, Obóz jeniecki w Olsztynku, Olsztyn 1983.
Olsztynek i okolice, Olsztyn 1970.
Kuźniewski Bogumił, Olsztynek: miasto i gmina, Olsztynek 2008.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Toeppen Max, Historia okręgu i miasta Olsztynka, oprac. Grzegorz Białuński i Grzegorz Jasiński, przeł. Magdalena Socha, Dąbrówno 2004.
Ludność. Stan i struktura [24.11.2014]
Miejski Dom Kultury w Olsztynku [24.11.2014]
Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku [24.11.2014]
Portal Informacyjny Olsztynka [24.11.2014]
Baza Informacji Lokalnej [24.11.2014]
Dom Warmiński [24.11.2014]
