Jedwabno (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Demografia) |
|||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj_gminy = wiejska | |rodzaj_gminy = wiejska | ||
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Sławomir Ambroziak |
|adres_ug = ul. Warmińska 2 | |adres_ug = ul. Warmińska 2 | ||
|kod_poczt_ug = 12-122 Jedwabno | |kod_poczt_ug = 12-122 Jedwabno | ||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
|TERC10 = | |TERC10 = | ||
|www = http://www.jedwabno.pl/ | |www = http://www.jedwabno.pl/ | ||
| − | |bip = | + | |bip = https://bip.jedwabno.pl/ |
}} | }} | ||
| − | '''Gmina Jedwabno''' – gmina wiejska położona w południowej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w zachodniej części [[Powiat szczycieński| powiatu szczycieńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Jedwabno| Jedwabnie]]. | + | '''Gmina Jedwabno''' – gmina wiejska położona w południowej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w zachodniej części [[Powiat szczycieński|powiatu szczycieńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Jedwabno|Jedwabnie]]. |
| − | |||
Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. Gmina o bardzo niskiej gęstości zaludnienia na 1 km<sup>2</sup>. | Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. Gmina o bardzo niskiej gęstości zaludnienia na 1 km<sup>2</sup>. | ||
| − | + | Władzę w gminie sprawuje wójt [[Sławomir Ambroziak]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/jedwabno_gmina_wiejska/93/Organy_Gminy/ BIP Urzędu Gminy Jedwabno ] [17.02.2015]</ref>. | |
| − | Władzę w gminie sprawuje wójt [[Sławomir Ambroziak]]<ref> | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| Linia 40: | Linia 38: | ||
*wody: 5,8% (1813 ha) | *wody: 5,8% (1813 ha) | ||
| − | Gmina stanowi 16,1% powierzchni | + | Gmina stanowi 16,1% powierzchni powiatu szczycieńskiego. |
== Demografia == | == Demografia == | ||
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>: | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>: | ||
| − | [[Plik: Kościół w Nowym Dworze.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. św. Wojciecha w Nowym Dworze]] | + | [[Plik: Kościół w Nowym Dworze.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. św. Wojciecha w Nowym Dworze.<br>Fot. Albert Jankowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Nowy_Dwór_Jedwabno.JPG Commons Wikimedia] ]] |
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
|-- | |-- | ||
| − | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || 3704 || 100 || 1854 || 50,0 || 1850 || 50,0 | + | |liczba ||3704 ||100 ||1854 ||50,0 ||1850 ||50,0 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 12 || colspan=2| 6 || colspan=2| 6 | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|12 ||colspan=2|6 ||colspan=2|6 |
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Jedwabno wynosiło -12 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 5,2% migracji w | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Jedwabno wynosiło -12 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 5,2% migracji w powiecie szczycieńskim oraz 0,3% w województwie warmińsko-mazurskim. |
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | ||
| − | Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Jedwabno były częścią | + | Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Jedwabno były częścią powiatu nidzickiego w województwie olsztyńskim<ref>Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [15.02.2015]</ref>. |
| − | W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych | + | |
| − | + | W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [15.02.2015]</ref>. Tereny gromady Jedwabno zostały wyłączone z powiatu nidzickiego i na mocy ustawy z 7 października 1954 roku<ref>Dz.U. 1954, nr 49, poz. 252, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540490252 isap.sejm.gov.pl] [15.02.2015]</ref> przyłączono je do obszaru powiatu szczycieńskiego. Gromada przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [15.02.2015]</ref>. | |
| − | |||
| − | |||
| − | Gmina wiejska Jedwabno graniczy z gminami: [[Purda (gmina wiejska)| Purda]], [[Pasym (gmina | + | Gminę Jedwabno powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>, w jej skład wchodziły obszary sołectw: Brajniki, Burdąg, Czarny Piec, Dłużek, Jedwabno, Kot, Małszewo, Narty, Nowe Borowe, Nowy Dwór, Piduń, Rekownica, Szuć, Waplewo, Warchały, Witowo, Witówko. |
| + | |||
| + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [15.02.2015]</ref>, przestał istnieć powiat szczycieński. Gmina Jedwabno została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. | ||
| + | |||
| + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]]. | ||
| + | |||
| + | Gmina wiejska Jedwabno graniczy z gminami: [[Purda (gmina wiejska)|Purda]], [[Pasym (gmina miejsko-wiejska)|Pasym]], [[Szczytno (gmina wiejska)|Szczytno]], [[Wielbark (gmina wiejska)|Wielbark]], [[Janowo (gmina wiejska) |Janowo]], [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)|Nidzica]], [[Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)|Olsztynek]]. | ||
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
Sołectwa: [[Brajniki]], [[Burdąg]], [[Czarny Piec]], [[Dłużek]], [[Jedwabno]], [[Kot]], [[Lipniki]], [[Małszewo]], [[Narty]], [[Nowe Borowe]], [[Nowy Dwór]], [[Piduń]], [[Rekownica]], [[Szuć]], [[Waplewo]], [[Witowo]], [[Witówko]]. | Sołectwa: [[Brajniki]], [[Burdąg]], [[Czarny Piec]], [[Dłużek]], [[Jedwabno]], [[Kot]], [[Lipniki]], [[Małszewo]], [[Narty]], [[Nowe Borowe]], [[Nowy Dwór]], [[Piduń]], [[Rekownica]], [[Szuć]], [[Waplewo]], [[Witowo]], [[Witówko]]. | ||
| − | Pozostałe miejscowości: [[Dębowiec]], [[Dzierzki]], [[Nowy Las]], [[Warchały]], [[Grobka]], [[Omulew]], [[Strzała]], [[Rekowe]]. | + | Pozostałe miejscowości: [[Dębowiec (gmina Jedwabno)|Dębowiec]], [[Dzierzki]], [[Nowy Las]], [[Warchały]], [[Grobka]], [[Omulew]], [[Strzała]], [[Rekowe]]. |
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| − | Większą część obszaru gminy | + | Większą część obszaru gminy (ponad 65%) zajmują lasy. Pozostała część gminy ma charakter typowo rolniczy lub rekreacyjny. Użytki rolne zajmują niecałe 20% ogólnej powierzchni gminy, w tym: 51% (3145 ha) stanowią grunty orne, 44% (2726 ha) łąki i pastwiska, a 0,2% sady. Średnia wielkość gospodarstw w gminie jest niska i wynosi 9,3 ha (jest prawie dwukrotnie mniejsza niż średnia w województwie). Większość stanowią gospodarstwa małe od 1-5 ha. Na terenie gminy dominują słabe gleby V i VI klasy bonitacyjnej. W produkcji rolnej przeważa uprawa zbóż i ziemniaków, niewielki odsetek stanowią rośliny pastewne i przemysłowe. W produkcji zwierzęcej występuje chów bydła, trzody chlewnej i drobiu. |
| − | Przeważające obszary o słabej jakości gleb, powiększające się rozdrobnienie gospodarstw rolnych, niewielka ilość osób pracujących w rolnictwie oraz duże powierzchnie leśne nie sprzyjają rozwojowi rolnictwa w gminie. | + | |
| + | Przeważające obszary o słabej jakości gleb, powiększające się rozdrobnienie gospodarstw rolnych, niewielka ilość osób pracujących w rolnictwie oraz duże powierzchnie leśne nie sprzyjają rozwojowi rolnictwa w gminie. | ||
| + | |||
Ważną rolę w gminie odgrywa leśnictwo i łowiectwo.<br/> | Ważną rolę w gminie odgrywa leśnictwo i łowiectwo.<br/> | ||
Na terenie gminy nie ma rozwiniętego przemysłu; dobrze rozwinięta jest sieć usług i handel. | Na terenie gminy nie ma rozwiniętego przemysłu; dobrze rozwinięta jest sieć usług i handel. | ||
| − | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Jedwabno wynosiła pod koniec 2013 roku 279. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 268 tworzy sektor prywatny. 44 firmy były zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 22 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 51 firm w dziale budownictwo, 45 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 23 firmy<ref name="p1"/>. | + | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Jedwabno wynosiła pod koniec 2013 roku 279. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 268 tworzy sektor prywatny. 44 firmy były zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 22 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 51 firm w dziale budownictwo, 45 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 23 firmy<ref name="p1"/>. |
| − | Gmina Jedwabno stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (jeziora, lasy, rzeka, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu). Duży odsetek lasów i wód powierzchniowych stwarza dobre warunki do rozwoju wszystkich form wypoczynku oraz rekreacji. <br/> Bazę turystyczną stanowią w gminie ośrodki wypoczynkowe, hotel, gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Brajniki, Burdąg, Małszewo, Nowy Dwór, Jedwabno, Kot<ref> | + | |
| + | Gmina Jedwabno stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (jeziora, lasy, rzeka, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu). Duży odsetek lasów i wód powierzchniowych stwarza dobre warunki do rozwoju wszystkich form wypoczynku oraz rekreacji. <br/> Bazę turystyczną stanowią w gminie ośrodki wypoczynkowe, hotel, gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Brajniki, Burdąg, Małszewo, Nowy Dwór, Jedwabno, Kot<ref>[http://www.jedwabno.pl/baza-noclegowa Urząd Gminy Jedwabno ] [15.02.2015]</ref> oraz pola namiotowe. | ||
Gmina należy do [[LGD "Brama Mazurskiej Krainy"|LGD "Brama Mazurskiej Krainy"]], [[Związek Gmin "Czyste Mazury"|Związku Gmin "Czyste Mazury"]] oraz [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]]. | Gmina należy do [[LGD "Brama Mazurskiej Krainy"|LGD "Brama Mazurskiej Krainy"]], [[Związek Gmin "Czyste Mazury"|Związku Gmin "Czyste Mazury"]] oraz [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]]. | ||
| − | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Jedwabno wynosiła 402 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 6,3% bezrobotnych w | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Jedwabno wynosiła 402 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 6,3% bezrobotnych w powiecie szczycieńskim. |
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 25,5% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 25,5% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | ||
| Linia 99: | Linia 104: | ||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Jedwabno należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków ] [15.02.2015]</ref>: | |
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Jedwabno należą<ref> | + | *[[Kościół pw. św. Józefa w Jedwabnie|kościół pw. św. Józefa w Jedwabnie]] wraz z plebanią |
| − | *[[Kościół pw. św. Józefa w Jedwabnie| kościół pw. św. Józefa w Jedwabnie]] wraz z plebanią | + | *[[Kościół pw. św. Wojciecha w Nowym Dworze|kościół pw. św. Wojciecha w Nowym Dworze]] |
| − | *[[Kościół pw. św. Wojciecha w Nowym Dworze| kościół pw. św. Wojciecha w Nowym Dworze]] | ||
*karczma z zajazdem i młyn wodny w Małaszewie | *karczma z zajazdem i młyn wodny w Małaszewie | ||
*zabytkowe chaty w miejscowościach: Burdąg, Jedwabno, Kot, Małszewo, Nowy Dwór, Szuć | *zabytkowe chaty w miejscowościach: Burdąg, Jedwabno, Kot, Małszewo, Nowy Dwór, Szuć | ||
| Linia 117: | Linia 121: | ||
*obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody | *obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody | ||
*jeziora, lasy | *jeziora, lasy | ||
| + | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Jedwabno można uzyskać na stronie internetowej [http://www.jedwabno.pl/ jedwabno.pl] oraz [http://www.turystyka.szczytno.pl/ turystyka.szczytno.pl]. | ||
| − | + | ==Religia== | |
| + | *[[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiu]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Józefa i Matki Boskiej Częstochowskiej w Jedwabnie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Wojciecha w Nowym Dworze]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
W gminie wiejskiej Jedwabno istnieją następujące placówki edukacyjne: | W gminie wiejskiej Jedwabno istnieją następujące placówki edukacyjne: | ||
| − | *[[Zespół Szkół im. Komisji Edukacji Narodowej w Jedwabnie| Zespół Szkół w Jedwabnie]] - [[Przedszkole Samorządowe w Jedwabnie]], [[Szkoła Podstawowa im. Komisji Edukacji Narodowej w Jedwabnie|szkoła podstawowa]], [[Gimnazjum w Jedwabnie|gimnazjum]] oraz [[Szkoła Podstawowa w Nowym Dworze - filia Zespołu Szkół w Jedwabnie| filia szkoły podstawowej w Nowym Dworze]]. | + | *[[Zespół Szkół im. Komisji Edukacji Narodowej w Jedwabnie|Zespół Szkół w Jedwabnie]] - [[Przedszkole Samorządowe w Jedwabnie]], [[Szkoła Podstawowa im. Komisji Edukacji Narodowej w Jedwabnie|szkoła podstawowa]], [[Gimnazjum w Jedwabnie|gimnazjum]] oraz [[Szkoła Podstawowa w Nowym Dworze - filia Zespołu Szkół w Jedwabnie|filia szkoły podstawowej w Nowym Dworze]]. |
== Sport == | == Sport == | ||
| Linia 128: | Linia 136: | ||
*KS ZRYW Jedwabno | *KS ZRYW Jedwabno | ||
*UKS Bocian przy Zespole Szkół w Jedwabnie | *UKS Bocian przy Zespole Szkół w Jedwabnie | ||
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
*[[lkwim: Zespół Pieśni i Tańca Jedwabno|Zespół Pieśni i Tańca Jedwabno]] | *[[lkwim: Zespół Pieśni i Tańca Jedwabno|Zespół Pieśni i Tańca Jedwabno]] | ||
*[[Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich w Szuci]] | *[[Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich w Szuci]] | ||
| − | |||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>: | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>: | ||
| Linia 149: | Linia 155: | ||
*[[Natura 2000 Ostoja Napiwodzko-Ramucka|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Napiwodzko-Ramucka]] (32 612,78 ha) | *[[Natura 2000 Ostoja Napiwodzko-Ramucka|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Napiwodzko-Ramucka]] (32 612,78 ha) | ||
| − | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Jedwabno znajduje się 12 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne [[Użytek ekologiczny "Grzybiczne"| "Grzybiczne"]], [[Użytek ekologiczny "Okonek"| "Okonek"]], [[Użytek ekologiczny "Zamulewo"| "Zamulewo"]], [[Użytek ekologiczny "Złotko"| "Złotko"]], [[Użytek ekologiczny "Żabieniec"| "Żabieniec"]]<ref name="p3"/>. | + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Jedwabno znajduje się 12 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne [[Użytek ekologiczny "Grzybiczne"|"Grzybiczne"]], [[Użytek ekologiczny "Okonek"|"Okonek"]], [[Użytek ekologiczny "Zamulewo"|"Zamulewo"]], [[Użytek ekologiczny "Złotko"|"Złotko"]], [[Użytek ekologiczny "Żabieniec"|"Żabieniec"]]<ref name="p3"/>. |
==Zobacz też:== | ==Zobacz też:== | ||
| Linia 157: | Linia 163: | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych | + | Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] <br/> |
| − | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych | + | Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1954 nr 49 poz. 252, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych powiatów | + | Dz.U. 1954, nr 49, poz. 252, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540490252 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych | + | Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.12.2014]<br/> | + | Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.12.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> | + | Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów | + | Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/> |
| − | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim | + | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> |
[http://bip.warmia.mazury.pl/jedwabno_gmina_wiejska/76/Strategie__raporty__opracowania/ Strategia rozwoju gminy Jedwabno, Jedwabno 2009.]<br/> | [http://bip.warmia.mazury.pl/jedwabno_gmina_wiejska/76/Strategie__raporty__opracowania/ Strategia rozwoju gminy Jedwabno, Jedwabno 2009.]<br/> | ||
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3249 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.12.2014]<br/> | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3249 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.12.2014]<br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 08:55, 5 cze 2024
| Gmina Jedwabno | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | szczycieński | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Sławomir Ambroziak | ||
| Powierzchnia | 311,90 km² | ||
| Liczba sołectw | 17 | ||
| Liczba miejscowości | 25 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
3704 12 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NSZ | ||
| TERYT | 2817032 | ||
| Urząd gminy ul. Warmińska 2 12-122 Jedwabno
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Jedwabno – gmina wiejska położona w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, w zachodniej części powiatu szczycieńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Jedwabnie.
Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. Gmina o bardzo niskiej gęstości zaludnienia na 1 km2.
Władzę w gminie sprawuje wójt Sławomir Ambroziak[1].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Jedwabno zajmuje powierzchnię 311,90 km2[2], w tym:
- użytki rolne: 19,7% (6133 ha)
- lasy: 65,5% (20447 ha)
- wody: 5,8% (1813 ha)
Gmina stanowi 16,1% powierzchni powiatu szczycieńskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 3704 | 100 | 1854 | 50,0 | 1850 | 50,0 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
12 | 6 | 6 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Jedwabno wynosiło -12 osoby[2], co stanowi 5,2% migracji w powiecie szczycieńskim oraz 0,3% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Jedwabno były częścią powiatu nidzickiego w województwie olsztyńskim[3].
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[4]. Tereny gromady Jedwabno zostały wyłączone z powiatu nidzickiego i na mocy ustawy z 7 października 1954 roku[5] przyłączono je do obszaru powiatu szczycieńskiego. Gromada przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy[6].
Gminę Jedwabno powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[7], w jej skład wchodziły obszary sołectw: Brajniki, Burdąg, Czarny Piec, Dłużek, Jedwabno, Kot, Małszewo, Narty, Nowe Borowe, Nowy Dwór, Piduń, Rekownica, Szuć, Waplewo, Warchały, Witowo, Witówko.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[8], przestał istnieć powiat szczycieński. Gmina Jedwabno została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[9] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim.
Gmina wiejska Jedwabno graniczy z gminami: Purda, Pasym, Szczytno, Wielbark, Janowo, Nidzica, Olsztynek.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Brajniki, Burdąg, Czarny Piec, Dłużek, Jedwabno, Kot, Lipniki, Małszewo, Narty, Nowe Borowe, Nowy Dwór, Piduń, Rekownica, Szuć, Waplewo, Witowo, Witówko.
Pozostałe miejscowości: Dębowiec, Dzierzki, Nowy Las, Warchały, Grobka, Omulew, Strzała, Rekowe.
Gospodarka
Większą część obszaru gminy (ponad 65%) zajmują lasy. Pozostała część gminy ma charakter typowo rolniczy lub rekreacyjny. Użytki rolne zajmują niecałe 20% ogólnej powierzchni gminy, w tym: 51% (3145 ha) stanowią grunty orne, 44% (2726 ha) łąki i pastwiska, a 0,2% sady. Średnia wielkość gospodarstw w gminie jest niska i wynosi 9,3 ha (jest prawie dwukrotnie mniejsza niż średnia w województwie). Większość stanowią gospodarstwa małe od 1-5 ha. Na terenie gminy dominują słabe gleby V i VI klasy bonitacyjnej. W produkcji rolnej przeważa uprawa zbóż i ziemniaków, niewielki odsetek stanowią rośliny pastewne i przemysłowe. W produkcji zwierzęcej występuje chów bydła, trzody chlewnej i drobiu.
Przeważające obszary o słabej jakości gleb, powiększające się rozdrobnienie gospodarstw rolnych, niewielka ilość osób pracujących w rolnictwie oraz duże powierzchnie leśne nie sprzyjają rozwojowi rolnictwa w gminie.
Ważną rolę w gminie odgrywa leśnictwo i łowiectwo.
Na terenie gminy nie ma rozwiniętego przemysłu; dobrze rozwinięta jest sieć usług i handel.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Jedwabno wynosiła pod koniec 2013 roku 279. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 268 tworzy sektor prywatny. 44 firmy były zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 22 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 51 firm w dziale budownictwo, 45 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 23 firmy[2].
Gmina Jedwabno stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (jeziora, lasy, rzeka, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu). Duży odsetek lasów i wód powierzchniowych stwarza dobre warunki do rozwoju wszystkich form wypoczynku oraz rekreacji.
Bazę turystyczną stanowią w gminie ośrodki wypoczynkowe, hotel, gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Brajniki, Burdąg, Małszewo, Nowy Dwór, Jedwabno, Kot[10] oraz pola namiotowe.
Gmina należy do LGD "Brama Mazurskiej Krainy", Związku Gmin "Czyste Mazury" oraz Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Jedwabno wynosiła 402 osoby[2], co stanowi 6,3% bezrobotnych w powiecie szczycieńskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 25,5% ludności[11].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
Filia biblioteki znajduje się w Nowym Dworze.
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Międzynarodowy Plener Rysunku w Jedwabnie
- dożynki gminne
Ludzie związani z gminą
- Urszula Porycka-Krawczewska - nauczycielka, animatorka kultury, malarka, grafik.
- Anna Sarnowska (1931-) - choreograf oraz instruktor tańca ludowego.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Jedwabno należą[12]:
- kościół pw. św. Józefa w Jedwabnie wraz z plebanią
- kościół pw. św. Wojciecha w Nowym Dworze
- karczma z zajazdem i młyn wodny w Małaszewie
- zabytkowe chaty w miejscowościach: Burdąg, Jedwabno, Kot, Małszewo, Nowy Dwór, Szuć
Szlaki i atrakcje turystyczne
- szlaki rowerowe:
- trasa Narty - Burdąg (4 km)
- trasa Jedwabno - Narty (4 km)
- trasa Jedwabno - Lipniki - Małszewo - Burdąg - Jedwabno (11 km)
- trasa Jedwabno - Dłużek - Binduga (8 km)
- ścieżka dydaktyczna Nadleśnictwa Jedwabno
- szlak konny - pomiędzy miejscowościami Małszewo-Rudka
- szlak konny - zlokalizowany na terenie Nadleśnictwa Szczytno w leśnictwach Witówko i Galwica
- obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
- jeziora, lasy
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Jedwabno można uzyskać na stronie internetowej jedwabno.pl oraz turystyka.szczytno.pl.
Religia
- Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiu
- Parafia pw. św. Józefa i Matki Boskiej Częstochowskiej w Jedwabnie
- Parafia pw. św. Wojciecha w Nowym Dworze
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Jedwabno istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Zespół Szkół w Jedwabnie - Przedszkole Samorządowe w Jedwabnie, szkoła podstawowa, gimnazjum oraz filia szkoły podstawowej w Nowym Dworze.
Sport
W gminie działa klub:
- KS ZRYW Jedwabno
- UKS Bocian przy Zespole Szkół w Jedwabnie
Inne organizacje i instytucje
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[13]:
Rezerwaty:
- Rezerwat Dęby Napiwodzkie (37,11 ha)
- Rezerwat Galwica (81,72 ha)
- Rezerwat Małga (147,09 ha)
- Rezerwat Ustnik (32,5 ha)
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej (131 425,2 ha)
Obszary Natura 2000:
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Napiwodzko-Ramucka (116 604,69 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Napiwodzko-Ramucka (32 612,78 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Jedwabno znajduje się 12 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne "Grzybiczne", "Okonek", "Zamulewo", "Złotko", "Żabieniec"[13].
Zobacz też:
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Gminy Jedwabno [17.02.2015]
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [1]
- ↑ Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [15.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [15.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 49, poz. 252, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych powiatów, isap.sejm.gov.pl [15.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [15.02.2015]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [15.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl
- ↑ Urząd Gminy Jedwabno [15.02.2015]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [15.02.2015]
- ↑ 13,0 13,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [2]
Bibliografia
Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1954, nr 49, poz. 252, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia rozwoju gminy Jedwabno, Jedwabno 2009.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Jedwabno [20.12.2014]
Urząd Gminy Jedwabno [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
UStat Olsztyn [20.12.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]
