Kisielice (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(→‎Sport)
 
(Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Gmina infobox
 
{{Gmina infobox
 
  |Gmina          = Kisielice
 
  |Gmina          = Kisielice
−
  |herb_gminy      =  Plik:Herb_gminy_Kisielice.png | Herb gminy Kisielice
+
  |herb_gminy      =  Plik:Herb_gminy_Kisielice.png |Herb gminy Kisielice
 
  |flaga_gminy    =  
 
  |flaga_gminy    =  
 
  |mapa_gminy      =  
 
  |mapa_gminy      =  
Linia 11: Linia 11:
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
 
  |zarządzający    = Burmistrz
 
  |zarządzający    = Burmistrz
−
  |wójt            = [[Tomasz Koprowiak]]
+
  |wójt            = Beata Lejmanowicz
 
  |adres_ug        = ul. Daszyńskiego 5
 
  |adres_ug        = ul. Daszyńskiego 5
 
  |kod_poczt_ug    =  14-220 Kisielice
 
  |kod_poczt_ug    =  14-220 Kisielice
Linia 25: Linia 25:
 
  |TERYT          = 2807043
 
  |TERYT          = 2807043
 
  |TERC10          =  
 
  |TERC10          =  
−
  |www            = http://wrota.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_wiejska/
+
  |www            = https://kisielice.warmia.mazury.pl/
−
  |bip            = http://bip.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_-_wiejska/
+
  |bip            = https://bipkisielice.warmia.mazury.pl/
 
}}  
 
}}  
−
'''Gmina Kisielice''' – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] i  [[Powiat iławski| powiatu iławskiego]]. Najbardziej na zachód wysunięta gmina województwa warmińsko-mazurskiego. Siedziba gminy znajduje się w [[Kisielice| Kisielicach]].
+
'''Gmina Kisielice''' – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]] i  [[Powiat iławski|powiatu iławskiego]]. Najbardziej na zachód wysunięta gmina województwa warmińsko-mazurskiego. Siedziba gminy znajduje się w [[Kisielice|Kisielicach]].
−
 
+
Gmina o charakterze rolniczym, z niewielką powierzchnią zalesienia, o dużym potencjale rozwoju turystyki ze względu na posiadanie wielu walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Gmina, w której większość inwestycji podyktowanych jest działaniami mającymi na celu zróżnicowanie źródeł dostaw energii w oparciu o zasoby odnawialne, poprawą efektywności energetycznej i racjonalnego gospodarowania energią oraz prowadzeniem gospodarki niskoemisyjnej, innowacyjnymi wdrożeniami w branży [[Odnawialne źródła energii|OZE]].
−
Gmina o charakterze rolniczym, z niewielką powierzchnią zalesienia, o dużym potencjale rozwoju turystyki ze względu na posiadanie wielu walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Gmina, w której większość inwestycji podyktowanych jest działaniami mającymi na celu zróżnicowanie źródeł dostaw energii w oparciu o zasoby odnawialne, poprawą efektywności energetycznej i racjonalnego gospodarowania energią oraz prowadzeniem gospodarki niskoemisyjnej, innowacyjnymi wdrożeniami w branży [[Odnawialne źródła energii| OZE]].
+
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Beata Lejmanowicz]].
−
 
 
−
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Tomasz Koprowiak]]<ref name="p1">Urząd Miejski w Kisielicach [http://wrota.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_wiejska/content/view/105/254/lang,pl/]</ref>.
 
−
<br/><br/>
 
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
−
Gmina miejsko-wiejska Kisielice zajmuje powierzchnię 172,86 km<sup>2</sup><ref name="p2">Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3153]</ref>, w tym:
+
Gmina miejsko-wiejska Kisielice zajmuje powierzchnię 172,86 km<sup>2</sup><ref name="p2">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3153 Bank Danych Lokalnych GUS] [20.10.2014]</ref>, w tym:
 
*użytki rolne: 72,2%  (12490 ha)  
 
*użytki rolne: 72,2%  (12490 ha)  
 
*lasy: 12,7%  (2190 ha)
 
*lasy: 12,7%  (2190 ha)
 
*wody: 5,1% (890 ha)
 
*wody: 5,1% (890 ha)
−
 
+
Gmina stanowi 12,5% powierzchni powiatu iławskiego.
−
Gmina stanowi 12,5% powierzchni [[Powiat iławski| powiatu iławskiego]].
 
  
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>:
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>:
−
{{Galeria|Nazwa=Gmina Kisielice|wielkość=300|pozycja=right
+
[[Plik: Elektrownia wiatrowa koło Kisielic .jpg|thumb|right|290px|Elektrownia wiatrowa koło Kisielic.<br>Fot. Dosp84. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Elektrownia_wiatrowa_ko%C5%82o_Kisielic.jpg Commons Wikimedia]]]
−
|Plik: Elektrownia wiatrowa koło Kisielic .jpg| Elektrownia wiatrowa koło Kisielic
+
[[Plik: Jezioro Goryńskie.jpg|thumb|right|290px|Jezioro Goryńskie<br/>Źródło: [http://wrota.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_wiejska/content/blogcategory/32/125/lang,pl/ www.wrota.warmia.mazury.pl]]]
−
|Plik: Jezioro Goryńskie.jpg| Jezioro Goryńskie<br/> [http://wrota.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_wiejska/content/blogcategory/32/125/lang,pl/ UM Kisielice]
+
[[Plik: Kościół pw. Matki Bożej Królowej Świata w Kisielicach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Matki Bożej Królowej Świata w Kisielicach. Fot. Przemysław Jahr. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kisielice_church.jpg Commons Wikimedia]]]
−
|Plik: Kościół pw. Matki Bożej Królowej Świata w Kisielicach.jpg| Kościół pw. Matki Bożej Królowej Świata w Kisielicach autor: Przemysław Jahr
+
[[Plik: Kościół pw.Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Łęgowie.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Łęgowie. Fot. Krzymill. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_w_%C5%81%C4%99gowie_IMG_1693_krz.JPG Commons Wikimedia] ]]
−
|Plik: Kościół pw.Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Łęgowie.jpg| Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Łęgowie
+
[[Plik: Wnętrze kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Łęgowie.jpg|thumb|right|290px|Wnętrze kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Łęgowie. Fot. Krzymill. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_w_%C5%81%C4%99gowie_IMG_1694_krz.JPG Commons Wikimedia]
−
|Plik: Wnętrze kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Łęgowie.jpg| Wnętrze kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Łęgowie
+
]]
−
}}
 
 
{|class="wikitable"
 
{|class="wikitable"
−
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni
+
!Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni
 
|-
 
|-
−
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || %
+
|jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||%
 
|--
 
|--
−
|liczba || 6137 || 100 || 2981 || 48,6 || 3156 || 51,4
+
|liczba ||6137 ||100 ||2981 ||48,6 ||3156 ||51,4
 
|--
 
|--
−
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 36 || colspan=2| 17 || colspan=2| 18
+
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|36 ||colspan=2|17 ||colspan=2|18
 
|}
 
|}
−
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Kisielice wynosiło -43 osoby<ref name="p2"/>, co stanowi 16,9% migracji w [[Powiat iławski| powiecie iławskim]] oraz 1,2% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].  
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Kisielice wynosiło -43 osoby<ref name="p2"/>, co stanowi 16,9% migracji w [[Powiat iławski|powiecie iławskim]] oraz 1,2% w województwie warmińsko-mazurskim.  
  
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
−
Po II wojnie światowej gmina Kisielice była częścią powiatu suskiego (z siedzibą w Iławie) w województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gmina Kisielice stała się gromadą należącą do powiatu suskiego, który w 1958 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r.<ref>Dz.U. 1958 nr 76 poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393]</ref> został przemianowany na [[powiat iławski]].<br/>
+
Po II wojnie światowej gmina Kisielice była częścią powiatu suskiego (z siedzibą w [[Iława|Iławie]]) w województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gmina Kisielice stała się gromadą należącą do powiatu suskiego, który w 1958 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r.<ref>Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> został przemianowany na [[powiat iławski]].
−
Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref>. W 1973 roku reaktywowano gminę Kisielice, w jej skład weszły sołectwa: [[Biskupiczki]], [[Butowo]], [[Galinowo]], [[Goryń]], [[Jędrychowo (gmina Kisielice)| Jędrychowo]], [[Kisielice]], [[Klimy]], [[Krzywka]], [[Limża]], [[Łęgowo]], [[Łodygowo]], [[Pławty Wielkie]], [[Trupel]], [[Wola (gmina Kisielice)| Wola]]<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>.<br/>
+
 
−
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć [[powiat iławski]]. Gmina Kisielice została bezpośrednio częścią [[województwo elbląskie| województwa elbląskiego]]<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092]</ref>.<br/>
+
Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>. W 1973 roku reaktywowano gminę Kisielice, w jej skład weszły sołectwa: [[Biskupiczki]], [[Butowo]], [[Galinowo]], [[Goryń]], [[Jędrychowo (gmina Kisielice)|Jędrychowo]], [[Kisielice]], [[Klimy]], [[Krzywka]], [[Limża]], [[Łęgowo]], [[Łodygowo]], [[Pławty Wielkie]], [[Trupel]], [[Wola (gmina Kisielice)|Wola]]<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim</ref>.
−
W 1992 roku na mocy Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r.<ref>Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910870397]</ref> miasto i gmina  Kisielice stały się jedną jednostką administracyjną.<br/>
+
 
−
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat iławski| powiecie iławskim]].
+
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, przestał istnieć powiat iławski. Gmina Kisielice została bezpośrednio częścią województwa elbląskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>.
 +
 
 +
W 1992 roku na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r.<ref>Dz.U. 1991, nr 87, poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910870397 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> miasto i gmina  Kisielice stały się jedną jednostką administracyjną.
  
−
Gmina Kisielice graniczy z: [[Susz (gmina miejsko-wiejska)| gminą Susz]], [[Iława (gmina wiejska)| gminą Iława]], [[Biskupiec (gmina wiejska)| gminą Biskupiec (Pomorski)]] w [[powiat nowomiejski| powiecie nowomiejskim]],  
+
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> umiejscowiły gminę w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim.
 +
 
 +
Gmina Kisielice graniczy z: [[Susz (gmina miejsko-wiejska)|gminą Susz]], [[Iława (gmina wiejska)|gminą Iława]], [[Biskupiec (gmina wiejska)|gminą Biskupiec (Pomorski)]] w [[powiat nowomiejski|powiecie nowomiejskim]],  
 
gminą Łasin w województwie kujawsko-pomorskim oraz gminami: Prabuty i Gardeja  w województwie pomorskim.
 
gminą Łasin w województwie kujawsko-pomorskim oraz gminami: Prabuty i Gardeja  w województwie pomorskim.
  
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
−
Sołectwa: [[Biskupiczki]], [[Butowo]], [[Goryń]], [[Jędrychowo (gmina Kisielice)| Jędrychowo]], [[Kantowo]], [[Klimy]], [[Krzywka]], [[Limża]], [[Łęgowo]], [[Łodygowo]], [[Ogrodzieniec]], [[Pławty Wielkie]], [[Sobiewola]], [[Trupel]], [[Wola (gmina Kisielice)| Wola]].
+
Sołectwa: [[Biskupiczki]], [[Butowo]], [[Goryń]], [[Jędrychowo (gmina Kisielice)|Jędrychowo]], [[Kantowo]], [[Klimy]], [[Krzywka]], [[Limża]], [[Łęgowo (gmina Kisielice)|Łęgowo]], [[Łodygowo (gmina Kisielice)|Łodygowo]], [[Ogrodzieniec]], [[Pławty Wielkie]], [[Sobiewola]], [[Trupel]], [[Wola (gmina Kisielice)|Wola]].
  
−
Pozostałe miejscowości: [[Kisielice]], [[Galinowo]], [[Wałdowo]], [[Stary Folwark]], [[Nowy Folwark]], [[Nojdek]].
+
Pozostałe miejscowości: [[Kisielice]], [[Galinowo]], [[Wałdowo (gmina Kisielice)|Wałdowo]], [[Stary Folwark]], [[Nowy Folwark]], [[Nojdek]].
  
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
 
Główną rolę w gospodarce gminy Kisielice odgrywa rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcja roślinna i zwierzęca. Użytki rolne zajmują  ponad 70%  powierzchni gminy, w tym: grunty orne 62,9% (10882 ha), łąki i pastwiska 9,1% (1579 ha), sady 0,2% (29 ha). W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż: pszenicy, jęczmienia, pszenżyta, żyta, mieszanek zbożowych i owsa, uprawiane są również rzepak, kukurydza, buraki i ziemniaki. Hodowana jest trzoda chlewna, bydło opasowe i mleczne. W strukturze gospodarstw przeważają gospodarstwa małe i średnie (od 1 ha do 15 ha).<br/>
 
Główną rolę w gospodarce gminy Kisielice odgrywa rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcja roślinna i zwierzęca. Użytki rolne zajmują  ponad 70%  powierzchni gminy, w tym: grunty orne 62,9% (10882 ha), łąki i pastwiska 9,1% (1579 ha), sady 0,2% (29 ha). W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż: pszenicy, jęczmienia, pszenżyta, żyta, mieszanek zbożowych i owsa, uprawiane są również rzepak, kukurydza, buraki i ziemniaki. Hodowana jest trzoda chlewna, bydło opasowe i mleczne. W strukturze gospodarstw przeważają gospodarstwa małe i średnie (od 1 ha do 15 ha).<br/>
  
−
Największymi atutami decydującymi o atrakcyjności turystycznej gminy Kisielice są występujące na jej terenie jeziora, lasy oraz rzeźba terenu. Na terenie gminy znajduje się 10 jezior, w tym 4 o powierzchni od 85 do 300 ha ([[Jezioro Goryńskie]], [[Jezioro Dłużek]], [[Jezioro Trupel]], [[Jezioro Popówko]]). Atrakcją dla wędkarzy są występujące w tych zbiornikach ryby. Lasy i urozmaicona rzeźba terenu stwarzają dobre warunki do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Potencjał turystyczny gminy Kisielice jest słabo wykorzystywany. Szans rozwoju upatruje się na terenach położonych w okolicach jezior: Goryńskiego, Trupel, Dłużek i Kisielickiego. Doinwestowanie tych terenów, ze szczególnym naciskiem na bazę noclegową oraz publiczne i prywatne obiekty infrastruktury technicznej, spowoduje wzrost atrakcyjności turystycznej gminy. Gmina Kisielice nie posiada szlaków turystycznych, jednak planowane jest utworzenie szeregu ścieżek rowerowych oraz tras spacerowych.<br/>
+
Największymi atutami decydującymi o atrakcyjności turystycznej gminy Kisielice są występujące na jej terenie jeziora, lasy oraz rzeźba terenu. Na terenie gminy znajduje się 10 jezior, w tym 4 o powierzchni od 85 do 300 ha ([[Jezioro Goryńskie]], [[Jezioro Dłużek]], [[Jezioro Trupel|Trupel]] i [[Jezioro Popówko|Popówko]]). Atrakcją dla wędkarzy są występujące w tych zbiornikach ryby. Lasy i urozmaicona rzeźba terenu stwarzają dobre warunki do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Mimo to potencjał turystyczny gminy Kisielice jest słabo wykorzystywany. Szans rozwoju upatruje się na terenach położonych w okolicach wspomnianych jezior: Goryńskiego, Trupel, Dłużek i Kisielickiego. Doinwestowanie tych terenów, ze szczególnym naciskiem na bazę noclegową oraz publiczne i prywatne obiekty infrastruktury technicznej, spowoduje wzrost atrakcyjności turystycznej gminy. Gmina Kisielice nie posiada szlaków turystycznych, jednak planowane jest utworzenie szeregu ścieżek rowerowych oraz tras spacerowych.
 
Gospodarstwo agroturystyczne znajduje się w miejscowości Trupel.
 
Gospodarstwo agroturystyczne znajduje się w miejscowości Trupel.
  
Linia 86: Linia 85:
 
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Kisielice wynosiła w 2013 roku 355. W tym 26 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 329 tworzy sektor prywatny. 97 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 37 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 55 firm w dziale budownictwo, 43 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo.<ref name="p2"/>.
 
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Kisielice wynosiła w 2013 roku 355. W tym 26 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 329 tworzy sektor prywatny. 97 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 37 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 55 firm w dziale budownictwo, 43 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo.<ref name="p2"/>.
  
−
Gmina Kisielice należy do [[Związek Gmin "Jeziorak"| Związku Gmin "Jeziorak"]], [[LGD Kanał Elbląski]], Stowarzyszenia Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej, Stowarzyszenia Gmin RP "Euroregion Bałtyk".  
+
Gmina Kisielice należy do [[Związek Gmin "Jeziorak"|Związku Gmin "Jeziorak"]], [[LGD Kanał Elbląski]], Stowarzyszenia Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej, Stowarzyszenia Gmin RP "Euroregion Bałtyk".  
  
−
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski | Tygrysów warmińsko-mazurskich]], wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe.
+
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski |Tygrysów warmińsko-mazurskich]], wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe.
  
−
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Kisielice wynosiła 435 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 10,28%  bezrobotnych w [[Powiat iławski| powiecie iławskim]].
+
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Kisielice wynosiła 435 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 10,28%  bezrobotnych w [[Powiat iławski|powiecie iławskim]].
  
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 20% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 20% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
Linia 97: Linia 96:
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
*[[Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Kisielicach]]
 
*[[Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Kisielicach]]
−
*[[Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Kisielicach]] - filie Goryń, Jędrychowo
+
*[[Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Kisielicach]] (filie: Goryń, Jędrychowo)
  
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
Linia 106: Linia 105:
  
 
'''Ludzie związani z gminą'''
 
'''Ludzie związani z gminą'''
−
*[[Paul von Hindenburg]] (1847-1934) – prezydent Niemiec  w latach 1925-1934; mieszkał w Ogrodzieńcu; Honorowy Obywatel Miasta Kisielice.
+
*[[Paul von Hindenburg]] (1847–1934) – prezydent Niemiec  w latach 1925–1934; mieszkał w Ogrodzieńcu; Honorowy Obywatel Miasta Kisielice.
−
*[[lkwim: Stanisław Komoniewski| Stanisław Komoniewski]] (1904-1979) – poeta ludowy, dziennikarz, animator kultury, działacz społeczny; mieszkał i pracował we wsi Krzywka.
+
*[[lkwim: Stanisław Komoniewski|Stanisław Komoniewski]] (1904–1979) – poeta ludowy, dziennikarz, animator kultury, działacz społeczny; mieszkał i pracował we wsi Krzywka.
  
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
−
 
+
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy Kisielice należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków ] [20.10.2014]</ref>:
−
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy Kisielice należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
 
  
 
*założenia urbanistyczne Starego Miasta w Kisielicach
 
*założenia urbanistyczne Starego Miasta w Kisielicach
 
*budynek szkoły przy ul. Daszyńskiego (Zespół Szkół Rolniczych)
 
*budynek szkoły przy ul. Daszyńskiego (Zespół Szkół Rolniczych)
−
*[[Kościół pw. Matki Bożej Królowej Świata w Kisielicach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*[[kościół pw. Matki Bożej Królowej Świata w Kisielicach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
−
*[[Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Łęgowie]]
+
*[[lkwim: Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Łęgowie |kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Łęgowie]]
−
*[[lkwim: Dwór w Krzywce| zespół dworski w Krzywce]]
+
*[[lkwim: Dwór w Krzywce|zespół dworski w Krzywce]]
 
*cmentarz ewangelicki i kaplica grobowa rodziny Albersów w Truplu
 
*cmentarz ewangelicki i kaplica grobowa rodziny Albersów w Truplu
  
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
−
*[[Szlak Kanału Elbląskiego]] –  [[Ostróda]] - [[Miłomłyn]] - [[Morąg]] - [[Małdyty]] - [[Pasłęk]] - [[Elbląg]] - [[Raczki Elbląskie]] - [[Jelonki]] - [[Drulity]] - [[Zalewo]] - [[Susz]] - [[Kisielice]] - Szymbark - [[Iława]] - [[Tynwałd]] - [[Boreczno]] - [[Miłomłyn]] - [[Ostróda]]
+
*[[Kanał Elbląski|Szlak Kanału Elbląskiego]] –  [[Ostróda]] – [[Miłomłyn]] – [[Morąg]] – [[Małdyty]] – [[Pasłęk]] – [[Elbląg]] – [[Raczki Elbląskie]] – [[Jelonki]] – [[Drulity]] – [[Zalewo]] – [[Susz]] – [[Kisielice]] – Szymbark – [[Iława]] – [[Tynwałd]] – [[Boreczno]] – [[Miłomłyn]] – [[Ostróda]]
−
*niebieski szlak rowerowy: [[Kisielice]] - [[Krzywka]] - [[Wałdowo]] - [[Goryń]] - [[Trupel]]
+
*niebieski szlak rowerowy: [[Kisielice]] – [[Krzywka]] – [[Wałdowo]] – [[Goryń]] – [[Trupel]]
 
*ruiny wiatraka z XIX wieku w Pławtach Wielkich
 
*ruiny wiatraka z XIX wieku w Pławtach Wielkich
−
*ruiny dawnych dworów, m.in. w Ogrodzieńcu, Truplu, Limży, Krzywce
+
*ruiny dawnych dworów, m.in. w [[lkwim: Pałac w Ogrodzieńcu|pałac w  Ogrodzieńcu]], Truplu, Limży, Krzywce, [[lkwim: Pałac w Łęgowie|pałac w Łęgowie]]
 
*liczne atrakcje przyrodnicze: jeziora, obszar chronionego krajobrazu, pomniki przyrody
 
*liczne atrakcje przyrodnicze: jeziora, obszar chronionego krajobrazu, pomniki przyrody
 +
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Kisielice można uzyskać na stronie internetowej [http://wrota.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_wiejska/content/blogcategory/32/125/ wrota.warmia.mazury.pl].
  
−
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Kisielice można uzyskać na stronie internetowej [http://wrota.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_wiejska/content/blogcategory/32/125/ UM Kisielice].
+
==Religia==
−
 
+
*[[Parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Lasecznie]]
 +
*[[Parafia pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Łęgowie]]
 +
*[[Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Goryniu]]
 +
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
 
W gminie miejsko-wiejskiej Kisielice istnieją następujące placówki edukacyjne:  
 
W gminie miejsko-wiejskiej Kisielice istnieją następujące placówki edukacyjne:  
−
*[[Zespół Szkół w Kisielicach]] - Przedszkole w Kisielicach, Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Kisielicach oraz Publiczne Gimnazjum w Kisielicach
+
*[[Zespół Szkół w Kisielicach]]: Przedszkole w Kisielicach, Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Kisielicach oraz Publiczne Gimnazjum w Kisielicach
−
*[[Zespół Szkół Rolniczych im. Heleny i Stanisława Sierakowskich w Kisielicach]] - w skład zespołu wchodzą: Technikum Rolnicze, Technikum Ekonomiczne, Liceum Ogólnokształcące; przy szkole działa również [[Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Kisielicach]] prowadzący przedszkole specjalne, specjalna szkołę podstawową oraz Zasadniczą Szkołę Zawodową  
+
*[[Zespół Szkół Rolniczych im. Heleny i Stanisława Sierakowskich w Kisielicach]]:  w skład zespołu wchodzą: Technikum Rolnicze, Technikum Ekonomiczne, Liceum Ogólnokształcące; przy szkole działa również [[Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Kisielicach]] prowadzący przedszkole specjalne, specjalna szkołę podstawową oraz Zasadniczą Szkołę Zawodową  
 
*[[Szkoła Podstawowa w Goryniu]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Goryniu]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Łęgowie]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Łęgowie]]
−
 
 
== Sport ==
 
== Sport ==
−
W gminie Kisielice organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m. in.: turnieje tenisa stołowego, turnieje piłki <br/>nożnej "Dzikich Drużyn" oraz drużyn strażackich, turnieje siatkówki plażowej, Halowy Turniej Piłki Nożnej, rodzinny rajd rowerowy, zawody lekkoatletyczne, Spartakiada Drużyn Strażackich, Ogólnopolski Bieg Przełajowy w Limży.
+
W gminie Kisielice organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turnieje tenisa stołowego, turnieje piłki nożnej "Dzikich Drużyn" oraz drużyn strażackich, turnieje siatkówki plażowej, Halowy Turniej Piłki Nożnej, rodzinny rajd rowerowy, zawody lekkoatletyczne, Spartakiada Drużyn Strażackich, Ogólnopolski Bieg Przełajowy w Limży.
  
 
Na terenie gminy działają:
 
Na terenie gminy działają:
−
*[[MLKS "Olimpia" Kisielice]]
+
*MLKS "Olimpia" Kisielice
−
*[[Młodzieżowy Klub Sportowy "Huragan" Klimy]]
+
*Młodzieżowy Klub Sportowy "Huragan" Klimy
−
*[[Gminne Stowarzyszenie LZS w Kisielicach]]
+
*Gminne Stowarzyszenie [[LZS]] w Kisielicach
  
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
*[[Stowarzyszenie "Lepsza Przyszłość Łodygowa"]]
 
*[[Stowarzyszenie "Lepsza Przyszłość Łodygowa"]]
−
*[[Stowarzyszenie "Pod Tęczą" w Kisielicach]]
+
*[[Stowarzyszenie "Pod Tęczą" |Stowarzyszenie "Pod Tęczą"  w Kisielicach]]
−
*[[Stowarzyszenie "Nasza Przyszłość" Butowo]]
+
*[[Stowarzyszenie "Nasza Przyszłość w Butowie"]]
 
*[[Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi Klimy]]
 
*[[Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi Klimy]]
−
*[[Stowarzyszenie "Zgoda" Limża]]
+
*[[Stowarzyszenie "Zgoda" |Stowarzyszenie "Zgoda" w Limży]]
 
*[[Zespół folklorystyczny "Pomerania" z Kisielic]]
 
*[[Zespół folklorystyczny "Pomerania" z Kisielic]]
  
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
−
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>:  
+
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie ] [20.10.2014]</ref>:  
  
 
Obszary chronionego krajobrazu:
 
Obszary chronionego krajobrazu:
Linia 161: Linia 162:
  
 
==Ciekawostki==
 
==Ciekawostki==
−
Gmina Kisielice zwyciężyła w kategorii „MANAGENERGY” w ramach prestiżowego wydarzenia pn. "Sustainable Energy Europe & ManagEnergy Awards" - corocznej ogólnoeuropejskiej inicjatywy organizowanej przy Komisji Europejskiej w Brukseli. Kisielice zwyciężyły w swojej kategorii projektem pn. "Gmina Kisielice- Samowystarczalna Energetycznie Gmina", w ramach którego zostały opisane dotychczasowe działania i osiągniecia gminy z zakresu:  ograniczenia emisji zanieczyszczeń,  dążeń do uniezależnienie się energetycznego gminy,  lokalnego rozwoju gospodarczego w oparciu o inwestycje w OZE.
+
Gmina Kisielice zwyciężyła w kategorii MANAGENERGY w ramach prestiżowego wydarzenia pn. "Sustainable Energy Europe & ManagEnergy Awards", corocznej ogólnoeuropejskiej inicjatywy organizowanej przy Komisji Europejskiej w Brukseli. Kisielice zwyciężyły w swojej kategorii projektem pn. "Gmina Kisielice- Samowystarczalna Energetycznie Gmina", w ramach którego zostały opisane dotychczasowe działania i osiągniecia gminy z zakresu:  ograniczenia emisji zanieczyszczeń,  dążeń do uniezależnienie się energetycznego gminy,  lokalnego rozwoju gospodarczego w oparciu o inwestycje w OZE.
 +
 
 +
==Multimedia==
 +
 
 +
{{#ev:youtube|A4QQcQUNVjY|500|left|}}
 +
Film udostępniony w ramach projektu [http://rkf.warmia.mazury.pl/ Regionalna Kronika Filmowa]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
−
 
 
== Bibliografia==
 
== Bibliografia==
−
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
−
Dz.U. 1958 nr 76 poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl]  [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl]  [20.10.2014]<br/>
−
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
−
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/>
−
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
−
Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910870397 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1991, nr 87, poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910870397 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
−
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
 
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
 
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
−
[http://bip.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_-_wiejska/126/55/Plan__Rozwoju_Lokalnego_Miasta_i_Gminy_Kisielice_na_lata_2007_-_2013/ Plan Rozwoju Lokalnego Gminy i Miasta Kisielice na lata 2007-2013.]<br/>
+
[http://bip.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_-_wiejska/126/55/Plan__Rozwoju_Lokalnego_Miasta_i_Gminy_Kisielice_na_lata_2007_-_2013/ Plan Rozwoju Lokalnego Gminy i Miasta Kisielice na lata 2007-2013] [20.10.2014]<br/>
 
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3153 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/>
 
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3153 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/>
 
[http://bip.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_-_wiejska/ BIP Urzędu Miejskiego w Kisielicach] [20.10.2014]<br/>
 
[http://bip.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_-_wiejska/ BIP Urzędu Miejskiego w Kisielicach] [20.10.2014]<br/>
Linia 182: Linia 187:
 
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/>
 
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/>
 
[http://wrota.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_wiejska/ Urząd Miejski w Kisielicach] [20.10.2014]<br/>
 
[http://wrota.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_wiejska/ Urząd Miejski w Kisielicach] [20.10.2014]<br/>
 +
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat iławski]][[Kategoria: Kisielice (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]]
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat iławski]][[Kategoria: Kisielice (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]]

Aktualna wersja na dzień 09:11, 5 cze 2024

Gmina Kisielice
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat iławski
Rodzaj gminy miejsko-wiejska
Burmistrz Beata Lejmanowicz
Powierzchnia 172,86 km²
Liczba sołectw 15
Liczba miejscowości 21
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		6137
35 osób/km²
Strefa numeracyjna 55
Tablice rejestracyjne NIL
TERYT 2807043
Urząd gminy
ul. Daszyńskiego 5 14-220 Kisielice
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Kisielice – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego i powiatu iławskiego. Najbardziej na zachód wysunięta gmina województwa warmińsko-mazurskiego. Siedziba gminy znajduje się w Kisielicach. Gmina o charakterze rolniczym, z niewielką powierzchnią zalesienia, o dużym potencjale rozwoju turystyki ze względu na posiadanie wielu walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Gmina, w której większość inwestycji podyktowanych jest działaniami mającymi na celu zróżnicowanie źródeł dostaw energii w oparciu o zasoby odnawialne, poprawą efektywności energetycznej i racjonalnego gospodarowania energią oraz prowadzeniem gospodarki niskoemisyjnej, innowacyjnymi wdrożeniami w branży OZE. Władzę w gminie sprawuje burmistrz Beata Lejmanowicz.

Powierzchnia gminy

Gmina miejsko-wiejska Kisielice zajmuje powierzchnię 172,86 km2[1], w tym:

  • użytki rolne: 72,2% (12490 ha)
  • lasy: 12,7% (2190 ha)
  • wody: 5,1% (890 ha)

Gmina stanowi 12,5% powierzchni powiatu iławskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[1]:

Elektrownia wiatrowa koło Kisielic.
Fot. Dosp84. Źródło: Commons Wikimedia
Jezioro Goryńskie
Źródło: www.wrota.warmia.mazury.pl
Kościół pw. Matki Bożej Królowej Świata w Kisielicach. Fot. Przemysław Jahr. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Łęgowie. Fot. Krzymill. Źródło: Commons Wikimedia
Wnętrze kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Łęgowie. Fot. Krzymill. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 6137 100 2981 48,6 3156 51,4
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		36 17 18

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Kisielice wynosiło -43 osoby[1], co stanowi 16,9% migracji w powiecie iławskim oraz 1,2% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej gmina Kisielice była częścią powiatu suskiego (z siedzibą w Iławie) w województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[2], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gmina Kisielice stała się gromadą należącą do powiatu suskiego, który w 1958 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r.[3] został przemianowany na powiat iławski.

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy[4]. W 1973 roku reaktywowano gminę Kisielice, w jej skład weszły sołectwa: Biskupiczki, Butowo, Galinowo, Goryń, Jędrychowo, Kisielice, Klimy, Krzywka, Limża, Łęgowo, Łodygowo, Pławty Wielkie, Trupel, Wola[5].

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat iławski. Gmina Kisielice została bezpośrednio częścią województwa elbląskiego[7].

W 1992 roku na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r.[8] miasto i gmina Kisielice stały się jedną jednostką administracyjną.

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[9] umiejscowiły gminę w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim.

Gmina Kisielice graniczy z: gminą Susz, gminą Iława, gminą Biskupiec (Pomorski) w powiecie nowomiejskim, gminą Łasin w województwie kujawsko-pomorskim oraz gminami: Prabuty i Gardeja w województwie pomorskim.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Biskupiczki, Butowo, Goryń, Jędrychowo, Kantowo, Klimy, Krzywka, Limża, Łęgowo, Łodygowo, Ogrodzieniec, Pławty Wielkie, Sobiewola, Trupel, Wola.

Pozostałe miejscowości: Kisielice, Galinowo, Wałdowo, Stary Folwark, Nowy Folwark, Nojdek.

Gospodarka

Główną rolę w gospodarce gminy Kisielice odgrywa rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcja roślinna i zwierzęca. Użytki rolne zajmują ponad 70% powierzchni gminy, w tym: grunty orne 62,9% (10882 ha), łąki i pastwiska 9,1% (1579 ha), sady 0,2% (29 ha). W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż: pszenicy, jęczmienia, pszenżyta, żyta, mieszanek zbożowych i owsa, uprawiane są również rzepak, kukurydza, buraki i ziemniaki. Hodowana jest trzoda chlewna, bydło opasowe i mleczne. W strukturze gospodarstw przeważają gospodarstwa małe i średnie (od 1 ha do 15 ha).

Największymi atutami decydującymi o atrakcyjności turystycznej gminy Kisielice są występujące na jej terenie jeziora, lasy oraz rzeźba terenu. Na terenie gminy znajduje się 10 jezior, w tym 4 o powierzchni od 85 do 300 ha (Jezioro Goryńskie, Jezioro Dłużek, Trupel i Popówko). Atrakcją dla wędkarzy są występujące w tych zbiornikach ryby. Lasy i urozmaicona rzeźba terenu stwarzają dobre warunki do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Mimo to potencjał turystyczny gminy Kisielice jest słabo wykorzystywany. Szans rozwoju upatruje się na terenach położonych w okolicach wspomnianych jezior: Goryńskiego, Trupel, Dłużek i Kisielickiego. Doinwestowanie tych terenów, ze szczególnym naciskiem na bazę noclegową oraz publiczne i prywatne obiekty infrastruktury technicznej, spowoduje wzrost atrakcyjności turystycznej gminy. Gmina Kisielice nie posiada szlaków turystycznych, jednak planowane jest utworzenie szeregu ścieżek rowerowych oraz tras spacerowych. Gospodarstwo agroturystyczne znajduje się w miejscowości Trupel.

Na obszarze gminy brak jest znaczących zakładów przetwórczych i produkcyjnych. Dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Kisielice wynosiła w 2013 roku 355. W tym 26 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 329 tworzy sektor prywatny. 97 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 37 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 55 firm w dziale budownictwo, 43 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo.[1].

Gmina Kisielice należy do Związku Gmin "Jeziorak", LGD Kanał Elbląski, Stowarzyszenia Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej, Stowarzyszenia Gmin RP "Euroregion Bałtyk".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do tzw. Tygrysów warmińsko-mazurskich, wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Kisielice wynosiła 435 osób[1], co stanowi 10,28% bezrobotnych w powiecie iławskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 20% ludności[10].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

  • Dni Kisielic
  • Dni Jędrychowa
  • Kisielickie spotkania z Folklorem
  • dożynki gminne

Ludzie związani z gminą

  • Paul von Hindenburg (1847–1934) – prezydent Niemiec w latach 1925–1934; mieszkał w Ogrodzieńcu; Honorowy Obywatel Miasta Kisielice.
  • Stanisław Komoniewski (1904–1979) – poeta ludowy, dziennikarz, animator kultury, działacz społeczny; mieszkał i pracował we wsi Krzywka.

Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy Kisielice należą[11]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Kisielice można uzyskać na stronie internetowej wrota.warmia.mazury.pl.

Religia

Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Kisielice istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie Kisielice organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turnieje tenisa stołowego, turnieje piłki nożnej "Dzikich Drużyn" oraz drużyn strażackich, turnieje siatkówki plażowej, Halowy Turniej Piłki Nożnej, rodzinny rajd rowerowy, zawody lekkoatletyczne, Spartakiada Drużyn Strażackich, Ogólnopolski Bieg Przełajowy w Limży.

Na terenie gminy działają:

  • MLKS "Olimpia" Kisielice
  • Młodzieżowy Klub Sportowy "Huragan" Klimy
  • Gminne Stowarzyszenie LZS w Kisielicach

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:

Obszary chronionego krajobrazu:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Kisielice znajduje się 26 pomników przyrody[12]. Są to pojedyncze okazy i aleja drzew.

Ciekawostki

Gmina Kisielice zwyciężyła w kategorii MANAGENERGY w ramach prestiżowego wydarzenia pn. "Sustainable Energy Europe & ManagEnergy Awards", corocznej ogólnoeuropejskiej inicjatywy organizowanej przy Komisji Europejskiej w Brukseli. Kisielice zwyciężyły w swojej kategorii projektem pn. "Gmina Kisielice- Samowystarczalna Energetycznie Gmina", w ramach którego zostały opisane dotychczasowe działania i osiągniecia gminy z zakresu: ograniczenia emisji zanieczyszczeń, dążeń do uniezależnienie się energetycznego gminy, lokalnego rozwoju gospodarczego w oparciu o inwestycje w OZE.

Multimedia

Film udostępniony w ramach projektu Regionalna Kronika Filmowa

Przypisy

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bank Danych Lokalnych GUS [20.10.2014]
  2. ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  3. ↑ Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  4. ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  5. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim
  6. ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  7. ↑ Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  8. ↑ Dz.U. 1991, nr 87, poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  9. ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  10. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  11. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
  12. ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]

Bibliografia

Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1991, nr 87, poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy i Miasta Kisielice na lata 2007-2013 [20.10.2014]
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Miejskiego w Kisielicach [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Urząd Miejski w Kisielicach [20.10.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Kisielice_(gmina_miejsko-wiejska)&oldid=158192”