Kolno (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Gmina infobox |Gmina = Kolno |herb_gminy = |flaga_gminy = |mapa_gminy = |mapa_powiatu = |rozmiar_mapki = |mapka = ...") |
|||
| (Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Gmina infobox | {{Gmina infobox | ||
| − | |Gmina = Kolno | + | |Gmina = Kolno |
| − | |herb_gminy = | + | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Kolno.png|Herb gminy Kolno |
| − | |flaga_gminy = | + | |flaga_gminy = |
|mapa_gminy = | |mapa_gminy = | ||
|mapa_powiatu = | |mapa_powiatu = | ||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = olsztyński | |powiat = olsztyński | ||
| − | |rodzaj_gminy = | + | |rodzaj_gminy = wiejska |
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Mariusz Wrona |
| − | |adres_ug = | + | |adres_ug = Kolno 33 |
| − | |kod_poczt_ug = 11- | + | |kod_poczt_ug = 11-311 Kolno |
| − | |powierzchnia = | + | |powierzchnia = 178,59 |
| − | |sołectwa = | + | |sołectwa = 16 |
| − | |miejscowości = | + | |miejscowości = 20 |
|rok = 2013 | |rok = 2013 | ||
| − | |populacja = | + | |populacja = 3332 |
| − | |gęstość = | + | |gęstość = 19 |
|urbanizacja = | |urbanizacja = | ||
|nr_kier = 89 | |nr_kier = 89 | ||
| − | |tablica_rej = | + | |tablica_rej = NOL |
| − | |TERYT = | + | |TERYT = 2814082 |
|TERC10 = | |TERC10 = | ||
| − | |www = | + | |www = |
| − | |bip = | + | |bip = https://bip.kolno-gmina.pl/55/Kierownictwo_Urzedu/ |
}} | }} | ||
| − | '''Gmina | + | '''Gmina Kolno''' – gmina wiejska położona w centralnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w północno-wschodniej części [[Powiat olsztyński|powiatu olsztyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Kolno|Kolnie]]. Gmina rolnicza. W Wyborach Samorządowych 2024 mandat wójta uzyskał [[Mariusz Wrona]]. |
| − | |||
| − | się w [[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina wiejska | + | Gmina wiejska Kolno zajmuje powierzchnię 178,59 km<sup>2</sup><ref name="p1">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3219 Bank Danych Lokalnych GUS ] [20.10.2014]</ref>, w tym: |
| − | *użytki rolne: | + | *użytki rolne: 60% |
| − | *lasy: | + | *lasy: 26% |
| − | *wody: | + | *wody: 4,7% |
| − | + | Gmina stanowi 6,3% powierzchni powiatu olsztyńskiego. | |
| − | Gmina stanowi | ||
== Demografia == | == Demografia == | ||
| − | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name=" | + | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>: |
| + | [[Plik: Kaplica w Kominkach.jpg|thumb|right|290px|Kaplica pw. św. Jana Chrzciciela w Kominkach. Fot. Honza Groh. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kominki,_01.jpg Commons Wikimedia] ]] | ||
| + | [[Plik: Kościół w Rynie Reszelskim.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rynie Reszelskim. Fot. Honza Groh. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ryn_Reszelski,_06.jpg Commons Wikimedia]]] | ||
| + | [[Plik: Kościół w Lutrach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Marii Magdaleny i św. Walentego w Lutrach. Fot. Romek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lutry1-_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82.JPG Commons Wikimedia]]] | ||
| + | [[Plik: Wiatrak w Bęsi.jpg|thumb|right|290px|Wiatrak holenderski w Bęsi. Fot. Honza Groh. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:B%C4%99sia,_01.jpg Commons Wikimedia] | ||
| + | ]] | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
| − | |- | + | |-- |
| − | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || | + | |liczba ||3332 ||100 ||1660 ||49,8 ||1672 ||50,2 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|19 ||colspan=2|9,5 ||colspan=2|9,5 |
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Kolno wynosiło -16 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 2,9% migracji w powiecie olsztyńskim oraz 0,4% w województwie warmińsko-mazurskim. |
| − | [[ | + | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == |
| + | Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Kolno były częścią powiatu reszelskiego z siedzibą w [[Biskupiec|Biskupcu]], w województwie olsztyńskim<ref> Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>. | ||
| − | + | W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>. Gromada Kolno pozostała w powiecie reszelskim, który w 1958 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 roku został przemianowany na powiat biskupiecki<ref>Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, | |
| − | + | [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>. | |
| + | |||
| + | W 1972 roku zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, w dniu 1 stycznia 1973 roku istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Gmina Kolno została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim</ref>. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: [[Bocianowo]], [[Górowo (gmina Kolno)|Górowo]], [[Kabiny]], [[Kolno]], [[Kominki]], [[Kruzy]], [[Lutry]], [[Otry]], [[Ryn Reszelski]], [[Samławki]], [[Tarniny]], [[Wągsty]], [[Wójtowo (gmina Kolno)|Wójtowo]], [[Wysoka Dąbrowa]] oraz miejscowość [[Gajówka Augustowska]]. | ||
| − | [[ | + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, przestał istnieć powiat biskupiecki. Gmina Kolno została bezpośrednio częścią [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. |
| − | + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> nie przywróciły powiatu biskupieckiego. Umiejscowiły gminę Kolno w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim. | |
| − | + | Gmina wiejska Kolno graniczy z gminami: [[Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)|Bisztynek]], [[Reszel (gmina miejsko-wiejska)|Reszel]], [[Sorkwity (gmina wiejska)|Sorkwity]], [[Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)|Biskupiec]] oraz [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)|Jeziorany]]. | |
| − | |||
| − | + | == Miejscowości na terenie gminy == | |
| + | Sołectwa: [[Bęsia]], [[Górowo (gmina Kolno)|Górowo]], [[Kabiny]], [[Kolno]], [[Kominki]], [[Kruzy]], [[Lutry]], [[Otry]], [[Ryn Reszelski]], [[Samławki]], [[Tarniny]], [[Tejstymy]], [[Wągsty]], [[Wójtowo (gmina Kolno)|Wójtowo]], [[Wólka (gmina Kolno)|Wólka]], [[Wysoka Dąbrowa]]. | ||
| − | + | Pozostałe miejscowości: [[Oterki]], [[Górkowo]], [[Kolenko]], [[Gajówka Augustowska]]. | |
| − | + | == Gospodarka == | |
| − | + | Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Kolno jest rolnictwo uzupełniane przez produkcję i usługi. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Użytki rolne zajmują 60% (10 794 ha) ogólnej powierzchni gminy, w tym: 70% (7 599 ha) stanowią grunty orne, 29,5 (3 183 ha) łąki i pastwiska, a 0,1% sady. W gminie panują korzystne warunki do produkcji rolnej: dobrej jakości gleby (przeważają gleby III i IV klasy bonitacyjnej), korzystne warunki wodne i dogodne ukształtowanie terenu. Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, w produkcji zwierzęcej hodowla bydła. W gminie przeważają gospodarstwa małe i średnie (od 1 do 15 ha). | |
| − | |||
| − | + | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Kolno wynosiła pod koniec 2013 roku 139. W tym 9 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 130 tworzy sektor prywatny. 25 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 8 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 20 firm w dziale budownictwo, 23 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziły 2 firmy<ref name="p1"/>. W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu. | |
| − | + | Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Kolno, Lutry, Wągsty. | |
| − | + | Gmina Kolno należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Związek Gmin "EKOWOD"|Związku Gmin "EKOWOD"]], [[Lokalna Grupa Rybacka "Pojezierze Olsztyńskie"|Lokalnej Grupy Rybackiej "Pojezierze Olsztyńskie"]], [[Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie "Południowa Warmia"|Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenia "Południowa Warmia"]] oraz podejmuje współpracę partnerską z gminą Belm w Niemczech. | |
| − | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa|Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej|obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]]. | |
| − | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Kolno wynosiła 385 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 4,3% bezrobotnych w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]]. |
| − | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie | + | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 15,4% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. |
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
| − | *[[ | + | *[[Kolneński Ośrodek Kultury i Sportu]] |
| − | + | Ośrodek kultury w Kolnie posiada filię w Bęsi pod nazwą [[Centrum Kultury w Bęsi]]. | |
| − | *[[Biblioteka Publiczna | + | *[[Biblioteka Publiczna Gminy Kolno z siedzibą w Lutrach]] |
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | ||
| − | * | + | *[[Powiatowy Przegląd Zespołów Obrzędowych w Kolnie]] |
| − | * | + | *[[Kolneńska Biesiada Seniorów]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| − | * | + | *[[lkwim: Irena Modrzejewska|Irena Modrzejewska]] ( - 2014) – pracownik naukowy, działaczka społeczna i kulturalna, animatorka kultury; mieszkała w Bęsi |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Kolno należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>: | |
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy | + | *[[lkwim: Pałac w Bęsi|pałac w Bęsi]] |
| − | *[[ | + | *wiatrak holenderski w Bęsi |
| − | *[[Kościół pw. | + | *[[lkwim: Dwór w Górowie|zespoły dworskie w Górowie]] (wraz z usytuowanym przy pałacu karcerem dla więźniów), Oterkach, [[lkwim: Dwór w Tejstymach|dwór w Tejstymach]] |
| − | *[[ | + | *[[Kaplica pw. Matki Bożej Różańcowej w Kabinach|kaplica pw. Matki Bożej Różańcowej w Kabinach]] |
| − | *[[Kościół pw. | + | *[[lkwim: Kościół pw. Trzech Króli w Kolnie|kościół pw. Trzech Króli i św. Anny w Kolnie]] |
| − | *[[Kościół pw. | + | *kaplica cmentarna w Kolnie |
| − | *[[Kościół pw. | + | *[[Kaplica pw. św. Jana Chrzciciela w Kominkach|kaplica pw. św. Jana Chrzciciela w Kominkach]] |
| − | *[[ | + | *[[Kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Otrach|kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Otrach]] |
| − | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Marii Magdaleny i św. Walentego w Lutrach|kościół pw. św. Marii Magdaleny i św. Walentego w Lutrach]] wraz z przykościelnym cmentarzem | |
| − | + | *[[Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rynie Reszelskim|kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rynie Reszelskim]] wraz z przykościelnym cmentarzem | |
| − | + | *[[Kaplica pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Samławkach|kaplica pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Samławkach]] | |
| − | *[[ | + | *[[Kaplica pw. Matki Bożej Różańcowej w Wągstach|kaplica pw. Matki Bożej Różańcowej w Wągstach]] |
| − | *[[ | + | *[[Kaplica pw. Matki Bożej Bolesnej w Wójtowie|kaplica pw. Matki Bożej Bolesnej w Wójtowie]] |
| − | * | + | *kaplica w Wysokiej Dąbrowie |
| − | *[[ | + | *cmentarze z okresu I wojny światowej w: Górkowie, Kabinach |
| − | + | *cmentarz ewangelicki w Tejstymach | |
| − | + | *[[Kapliczki|kapliczki]], m.in. w: Lutrach, Wójtowie, Wysokiej Dąbrowie, Kolnie | |
| − | |||
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| − | *szlak | + | *szlak kajakowy rzeki Samsarny |
| − | * | + | *szlaki rowerowe: |
| − | * | + | **trasa wokół jeziora Luterskiego |
| − | * | + | **trasa: Kolno – Bęsia – Samławki – Kolno |
| − | + | *zabytkowe parki w: Bęsi, Górowie, Oterkach, Tejstymach | |
| − | *zabytkowe parki | + | *obszary chronionego krajobrazu, rezerwat i pomniki przyrody |
| − | *obszary chronionego krajobrazu, rezerwat i pomniki przyrody | + | *zabytki architektury sakralnej oraz kapliczki |
| − | + | ==Religia== | |
| − | + | *[[Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rynie Reszelskim]] | |
| − | + | *[[Parafia pw. św. Marii Magdaleny w Lutrach]] | |
| + | *[[Parafia pw. Trzech Króli w Kolnie]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
| − | W gminie | + | W gminie wiejskiej Kolno istnieją następujące placówki edukacyjne: |
| − | *Przedszkole | + | *[[Przedszkole Samorządowe w Kolnie, Filia w Bęsi|Przedszkole Samorządowe w Kolnie z filią w Bęsi]] |
| − | + | *[[Niepubliczne Przedszkole w Lutrach]] | |
| − | *[[ | + | *[[Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Lutrach]] |
| − | *[[Szkoła Podstawowa | + | *[[Zespół Szkół w Kolnie im. Jana Pawła II]] – [[Szkoła Podstawowa im. Bojowników o Wolność Warmii i Mazur w Bęsi]] / [[Szkoła Podstawowa w Kolnie z filią w Bęsi|Szkoła Podstawowa z filią w Bęsi]], [[Gimnazjum im. Jana Pawła II w Kolnie]] |
| − | *[[ | + | *[[Publiczny Specjalny Katolicki Ośrodek Edukacyjno-Wychowawczy w Kruzach]] – Specjalna Szkoła Podstawowa, Specjalne Gimnazjum, Specjalna Szkoła Przysposabiająca do Pracy |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | *[[ | ||
| − | |||
| − | |||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | + | Kolneński Ośrodek Kultury i Sportu organizuje na terenie gminy różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe. Są to m.in.: Kolneński Halowy Turniej Tenisa Ziemnego, Mistrzostwa Kolna w pływaniu, Mini Olimpiada Przedszkolaka, Rodzinny Turniej Badmintona, Zawody na pumptracku, Mistrzostwa Kolna we wspinaczce "Poza grawitacją", Kolneńska Senioriada, Rakietka – Turniej Tenisa stołowego dla najmłodszych, turnieje piłki nożnej, piłki halowej, siatkówki, koszykówki. | |
| − | + | Działają również kluby: | |
| − | + | *[[LKS BKS Warmianka Bęsia]] | |
| − | *[[ | + | *[[Kormoran Lutry]] |
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[lkwim: Stowarzyszenie Nasza Bęsia|Stowarzyszenie Nasza Bęsia]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[lkwim: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Pojezierze. Oddział w Bęsi|Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Pojezierze. Oddział w Bęsi]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[Stowarzyszenie "Moje Miejsce Kolno"]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[Stowarzyszenie "Centrum Kulturalno-Oświatowe w Lutrach"]] |
| − | *[[ | + | *[[Kolneńskie dziewczyny z plusem|zespół ''Kolneńskie dziewczyny z plusem'']] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
| − | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3"> | + | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie ] [20.10.2014]</ref>: |
| − | + | Rezewaty: | |
| − | *[[ | + | *[[rezerwat Bukowy]] (8,35 ha) |
Obszary chronionego krajobrazu: | Obszary chronionego krajobrazu: | ||
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Guber]] (14 363,8 ha) |
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Symsarny]] (19 329,8 ha) |
| − | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Legińsko-Mrągowskich]] (20 615,9 ha) | |
| − | |||
| − | |||
| − | *[[Obszar | ||
| − | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej | + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Kolno znajduje się 6 pomników przyrody<ref name="p3"/>. |
| − | Zobacz też: | + | ==Zobacz też:== |
| − | [[ | + | *[[Kamienie milowe]] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | + | ==Bibliografia== | |
| − | == Bibliografia== | + | Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] <br/> |
| − | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych | + | Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | + | Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | |
| − | <br/> | + | Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych | + | Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych | + | Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | + | Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | |
| − | [20.10.2014]<br/> | + | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw | + | Strategia rozwoju gminy Kolno.<br/> |
| − | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3219 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/> | |
| − | [20.10.2014]<br/> | + | [http://www.domwarminski.pl/ Stowarzyszenie Dom Warmiński]] [20.12.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów | + | [http://bip-kolno.sprint.com.pl/ BIP Urzędu Gminy Kolno] [20.10.2014]<br/> |
| − | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim | ||
| − | |||
| − | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery= | ||
| − | [http://bip. | ||
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | [http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | ||
| − | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: | + | [http://www.ko.olsztyn.pl/?main=2&sub=4 Kuratorium Oświaty w Olsztynie, wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim] [20.10.2014]<br/> |
| + | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: Kolno (gmina wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:34, 11 cze 2024
| Gmina Kolno | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | olsztyński | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Mariusz Wrona | ||
| Powierzchnia | 178,59 km² | ||
| Liczba sołectw | 16 | ||
| Liczba miejscowości | 20 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
3332 19 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NOL | ||
| TERYT | 2814082 | ||
| Urząd gminy Kolno 33 11-311 Kolno
| |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Kolno – gmina wiejska położona w centralnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północno-wschodniej części powiatu olsztyńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Kolnie. Gmina rolnicza. W Wyborach Samorządowych 2024 mandat wójta uzyskał Mariusz Wrona.
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Kolno zajmuje powierzchnię 178,59 km2[1], w tym:
- użytki rolne: 60%
- lasy: 26%
- wody: 4,7%
Gmina stanowi 6,3% powierzchni powiatu olsztyńskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[1]:
Kaplica pw. św. Jana Chrzciciela w Kominkach. Fot. Honza Groh. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rynie Reszelskim. Fot. Honza Groh. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. św. Marii Magdaleny i św. Walentego w Lutrach. Fot. Romek. Źródło: Commons Wikimedia
Wiatrak holenderski w Bęsi. Fot. Honza Groh. Źródło: Commons Wikimedia
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 3332 | 100 | 1660 | 49,8 | 1672 | 50,2 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
19 | 9,5 | 9,5 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Kolno wynosiło -16 osób[1], co stanowi 2,9% migracji w powiecie olsztyńskim oraz 0,4% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Kolno były częścią powiatu reszelskiego z siedzibą w Biskupcu, w województwie olsztyńskim[2].
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[3]. Gromada Kolno pozostała w powiecie reszelskim, który w 1958 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 roku został przemianowany na powiat biskupiecki[4].
W 1972 roku zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy[5], w dniu 1 stycznia 1973 roku istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Gmina Kolno została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[6]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Bocianowo, Górowo, Kabiny, Kolno, Kominki, Kruzy, Lutry, Otry, Ryn Reszelski, Samławki, Tarniny, Wągsty, Wójtowo, Wysoka Dąbrowa oraz miejscowość Gajówka Augustowska.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[7], przestał istnieć powiat biskupiecki. Gmina Kolno została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] nie przywróciły powiatu biskupieckiego. Umiejscowiły gminę Kolno w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.
Gmina wiejska Kolno graniczy z gminami: Bisztynek, Reszel, Sorkwity, Biskupiec oraz Jeziorany.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Bęsia, Górowo, Kabiny, Kolno, Kominki, Kruzy, Lutry, Otry, Ryn Reszelski, Samławki, Tarniny, Tejstymy, Wągsty, Wójtowo, Wólka, Wysoka Dąbrowa.
Pozostałe miejscowości: Oterki, Górkowo, Kolenko, Gajówka Augustowska.
Gospodarka
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Kolno jest rolnictwo uzupełniane przez produkcję i usługi.
Użytki rolne zajmują 60% (10 794 ha) ogólnej powierzchni gminy, w tym: 70% (7 599 ha) stanowią grunty orne, 29,5 (3 183 ha) łąki i pastwiska, a 0,1% sady. W gminie panują korzystne warunki do produkcji rolnej: dobrej jakości gleby (przeważają gleby III i IV klasy bonitacyjnej), korzystne warunki wodne i dogodne ukształtowanie terenu. Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, w produkcji zwierzęcej hodowla bydła. W gminie przeważają gospodarstwa małe i średnie (od 1 do 15 ha).
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Kolno wynosiła pod koniec 2013 roku 139. W tym 9 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 130 tworzy sektor prywatny. 25 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 8 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 20 firm w dziale budownictwo, 23 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziły 2 firmy[1]. W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu.
Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Kolno, Lutry, Wągsty.
Gmina Kolno należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Związku Gmin "EKOWOD", Lokalnej Grupy Rybackiej "Pojezierze Olsztyńskie", Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenia "Południowa Warmia" oraz podejmuje współpracę partnerską z gminą Belm w Niemczech.
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Kolno wynosiła 385 osób[1], co stanowi 4,3% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 15,4% ludności[9].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
Ośrodek kultury w Kolnie posiada filię w Bęsi pod nazwą Centrum Kultury w Bęsi.
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
Ludzie związani z gminą
- Irena Modrzejewska ( - 2014) – pracownik naukowy, działaczka społeczna i kulturalna, animatorka kultury; mieszkała w Bęsi
Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Kolno należą[10]:
- pałac w Bęsi
- wiatrak holenderski w Bęsi
- zespoły dworskie w Górowie (wraz z usytuowanym przy pałacu karcerem dla więźniów), Oterkach, dwór w Tejstymach
- kaplica pw. Matki Bożej Różańcowej w Kabinach
- kościół pw. Trzech Króli i św. Anny w Kolnie
- kaplica cmentarna w Kolnie
- kaplica pw. św. Jana Chrzciciela w Kominkach
- kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Otrach
- kościół pw. św. Marii Magdaleny i św. Walentego w Lutrach wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rynie Reszelskim wraz z przykościelnym cmentarzem
- kaplica pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Samławkach
- kaplica pw. Matki Bożej Różańcowej w Wągstach
- kaplica pw. Matki Bożej Bolesnej w Wójtowie
- kaplica w Wysokiej Dąbrowie
- cmentarze z okresu I wojny światowej w: Górkowie, Kabinach
- cmentarz ewangelicki w Tejstymach
- kapliczki, m.in. w: Lutrach, Wójtowie, Wysokiej Dąbrowie, Kolnie
Szlaki i atrakcje turystyczne
- szlak kajakowy rzeki Samsarny
- szlaki rowerowe:
- trasa wokół jeziora Luterskiego
- trasa: Kolno – Bęsia – Samławki – Kolno
- zabytkowe parki w: Bęsi, Górowie, Oterkach, Tejstymach
- obszary chronionego krajobrazu, rezerwat i pomniki przyrody
- zabytki architektury sakralnej oraz kapliczki
Religia
- Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rynie Reszelskim
- Parafia pw. św. Marii Magdaleny w Lutrach
- Parafia pw. Trzech Króli w Kolnie
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Kolno istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole Samorządowe w Kolnie z filią w Bęsi
- Niepubliczne Przedszkole w Lutrach
- Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Lutrach
- Zespół Szkół w Kolnie im. Jana Pawła II – Szkoła Podstawowa im. Bojowników o Wolność Warmii i Mazur w Bęsi / Szkoła Podstawowa z filią w Bęsi, Gimnazjum im. Jana Pawła II w Kolnie
- Publiczny Specjalny Katolicki Ośrodek Edukacyjno-Wychowawczy w Kruzach – Specjalna Szkoła Podstawowa, Specjalne Gimnazjum, Specjalna Szkoła Przysposabiająca do Pracy
Sport
Kolneński Ośrodek Kultury i Sportu organizuje na terenie gminy różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe. Są to m.in.: Kolneński Halowy Turniej Tenisa Ziemnego, Mistrzostwa Kolna w pływaniu, Mini Olimpiada Przedszkolaka, Rodzinny Turniej Badmintona, Zawody na pumptracku, Mistrzostwa Kolna we wspinaczce "Poza grawitacją", Kolneńska Senioriada, Rakietka – Turniej Tenisa stołowego dla najmłodszych, turnieje piłki nożnej, piłki halowej, siatkówki, koszykówki. Działają również kluby:
Inne organizacje i instytucje
- Stowarzyszenie Nasza Bęsia
- Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Pojezierze. Oddział w Bęsi
- Stowarzyszenie "Moje Miejsce Kolno"
- Stowarzyszenie "Centrum Kulturalno-Oświatowe w Lutrach"
- zespół Kolneńskie dziewczyny z plusem
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[11]:
Rezewaty:
- rezerwat Bukowy (8,35 ha)
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Guber (14 363,8 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Symsarny (19 329,8 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Legińsko-Mrągowskich (20 615,9 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Kolno znajduje się 6 pomników przyrody[11].
Zobacz też:
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bank Danych Lokalnych GUS [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
- ↑ 11,0 11,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Bibliografia
Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia rozwoju gminy Kolno.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
Stowarzyszenie Dom Warmiński] [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Kolno [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Kuratorium Oświaty w Olsztynie, wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.10.2014]
