Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy

Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy
Logo Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego
Państwo	Polska
Data utworzenia	1990
Powierzchnia	27764,3 ha
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy
Położenie na mapie Polski Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy – park krajobrazowy utworzony w 1990 r. na mocy porozumienia pomiędzy wojewodą toruńskim i wojewodą ciechanowskim. Po wprowadzeniu w 1999 r. nowego podziału administracyjnego kraju wchodzi w skład trzech województw: kujawsko-pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i mazowieckiego. Łącznie zajmuje obszar 27764,3 ha (w tym 8632,7 ha położonych w województwie warmińsko-mazurskim, na obszarze gminy Lidzbark). Celem istnienia Parku jest zachowanie bioróżnorodności na terenach o nieznacznych zmianach antropogenicznych pogranicza mezoregionów Garbu Lubawskiego, Pojezierza Dobrzyńskiego i Równiny Urszulewskiej, ochrona geomorfologicznych form młodoglacjalnych oraz popularyzacja i upowszechnienie tych walorów.

Fizjogeografia terenu i szata roślinna

Teren Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego znalazł się w zasięgu ostatniego zlodowacenia skandynawskiego, dlatego też rzeźba terenu wykazuje klasyczne cechy krajobrazu młodoglacjalnego. Lądolód, wycofując się z tego terenu, pozostawił zróżnicowanie genetyczne i morfometryczne oraz bogactwo form. Rzeźba obszaru ukształtowała się podczas recesji lądolodu subfazy kujawsko-dobrzyńskiej oraz w czasie postoju i zaniku lądolodu subfazy krajeńsko-wąbrzeskiej (16-17 tys. lat temu).

Występują tu strome jary i jeziora rynnowe (Bryńskie, Górznieńskie). Osią hydrograficzną GLPK jest (częściowo w głębokich jarach) bardzo czysta rzeka Brynica zasilana z wielu źródeł tu występujących.

Przeważająca część Parku jest położona na wysokości 120-150 m n.p.m.. Najniżej położony obszar (północno-zachodnia część Parku) leży na wysokości 73 m n.p.m., natomiast najwyższy punkt (Sarnia Góra na południe od jeziora Małe Leżno) leży na wysokości 190,4 m n.p.m.

Na terenie Parku wyróżniono ok. 130 zespołów roślinnych. Dominują fitocenozy leśne, pokrywające około 70% powierzchni Parku. Ze względów przyrodniczych szczególną wartość mają fitocenozy grądowe Tilio-Carpinetum.

Zwierzęta

Na terenie Parku występuje ok. 250 gatunków zwierząt kręgowych, w tym ponad 200 objętych ochroną gatunkową. Wśród najbardziej interesujących znajdują się: żmija zygzakowata, zaskroniec zwyczajny, jaszczurka żyworódka, jaszczurka zwinka, padalec zwyczajny, żaba wodna, żaba moczarowa, ropucha szara, ropucha zielona, ropucha paskówka, rzekotka drzewna, kumak nizinny, traszka zwyczajna, orlik krzykliwy, łabędź niemy, bocian czarny, bocian biały, żuraw, kania czarna, kania ruda, kormoran czarny, mewa pospolita, mewa śmieszka, borsuk, wydra, kuna leśna, kuna domowa.

Rośliny

W Parku występuje około 900 gatunków roślin naczyniowych. Na szczególną uwagę zasługują rzadkie relikty okresu glacjalnego: arnika górska, gwiazdnica grubolistna, fiołek torfowy, skalnica torfowiskowa, zimoziół północny, turzyca strunowa. Ponadto w Parku stwierdzono 38 gatunków roślin naczyniowych objętych w naszym kraju ochroną gatunkową (m.in. cis pospolity, wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity, sasanka otwarta) oraz 15 objętych ochroną częściową.

Ochrona przyrody

Park stał się naturalną osłoną dla rezerwatów przyrody oraz terenem badań naukowych. Szczególnym celem ochrony Parku jest zapewnienie warunków dla aktywnych form ochrony i kształtowania środowiska z dopuszczeniem wyłącznie niekolizyjnych form turystyki krajoznawczej. Na terenie Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego znajduje się siedem uznanych rezerwatów przyrody: „Czarny Bryńsk”, „Jar Brynicy” „Jar Brynicy II”, „Klonowo”, „Mszar Płociczno”, „Ostrowy nad Brynicą”, „Szumny Zdrój”.

Ciekawostki

Na terenie Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego wyznaczono cztery nowe ścieżki piesze, skierowane głównie do miłośników nordic walkingu, pn. "Górznieńsko-Lidzbarski Nordic Walking Park". Trasy mają swój początek we wsi Ruda przy byłej siedzibie Nadleśnictwa Ruda i tworzą cztery pętle o łącznej długości ok. 29 km.

Bibliografia

S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos: Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego. Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, 1999.
Poznajemy Parki Krajobrazowe Warmii i Mazur. Fundacja Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich, Mazurskie Centrum Edukacji Ekologicznej: Giżycko, 2011 [1]

Linki zewnętrzne

pl.wikipedia.org, Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy [20.05.2014]
parkikrajobrazowewarmiimazur.pl [20.05.2014]
Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy [20.05.2014]