Lubawa (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "| " na "|")
 
(Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 58: Linia 58:
 
Powstające po II wojnie światowej granice i podziały terytorialne na ziemiach dzisiejszej Polski początkowo opierały się na przedwojennym podziale administracyjnym. Podział ten umiejscawiał gminę Lubawa w powiecie lubawskim w województwie pomorskim. W 1948 roku powiat lubawski przemianowano na powiat nowomiejski<ref>Dz.U. 1948, nr 12, poz. 97, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lutego 1948 r. o zniesieniu powiatów: szczuczyńskiego i utworzeniu powiatu grajewskiego w województwie białostockim, stopnickiego i utworzeniu powiatu buskiego w województwie kieleckim, błońskiego i utworzeniu powiatu grodzisko-mazowieckiego w województwie warszawskim oraz nieszawskiego i lubawskiego i utworzenia powiatów aleksandrowskiego i nowomiejskiego w województwie pomorskim,  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19480120097 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, gmina Lubawa stała się jego częścią. W 1950 roku na mocy ustawy o zmianach podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1950, nr 28, poz. 255, Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o zmianach podziału administracyjnego Państwa, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19500280255 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> powiat nowomiejski (a wraz z nim gminę Lubawa) włączono do województwa olsztyńskiego.
 
Powstające po II wojnie światowej granice i podziały terytorialne na ziemiach dzisiejszej Polski początkowo opierały się na przedwojennym podziale administracyjnym. Podział ten umiejscawiał gminę Lubawa w powiecie lubawskim w województwie pomorskim. W 1948 roku powiat lubawski przemianowano na powiat nowomiejski<ref>Dz.U. 1948, nr 12, poz. 97, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lutego 1948 r. o zniesieniu powiatów: szczuczyńskiego i utworzeniu powiatu grajewskiego w województwie białostockim, stopnickiego i utworzeniu powiatu buskiego w województwie kieleckim, błońskiego i utworzeniu powiatu grodzisko-mazowieckiego w województwie warszawskim oraz nieszawskiego i lubawskiego i utworzenia powiatów aleksandrowskiego i nowomiejskiego w województwie pomorskim,  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19480120097 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, gmina Lubawa stała się jego częścią. W 1950 roku na mocy ustawy o zmianach podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1950, nr 28, poz. 255, Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o zmianach podziału administracyjnego Państwa, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19500280255 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> powiat nowomiejski (a wraz z nim gminę Lubawa) włączono do województwa olsztyńskiego.
  
−
W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gromada Lubawa przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>. W 1973 roku reaktywowano gminę Lubawa (z siedzibą w Lubawie), w jej skład weszły sołectwa: [[Byszwałd]], [[Czerlin]], [[Fijewo]], [[Gierłoż]] Polska, [[Grabowo]], [[Gutowo]],  
+
W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gromada Lubawa przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>. W 1973 roku reaktywowano gminę Lubawa (z siedzibą w Lubawie), w jej skład weszły sołectwa: [[Byszwałd]], [[Czerlin]], [[Fijewo]], [[Gierłoż]] Polska, [[Grabowo (gmina Lubawa)]], [[Gutowo]],  
 
[[Kazanice]], [[Losy]], [[Lubstyn]], [[Lubstynek]], [[Ludwichowo]], [[Łążyn]], [[Mortęgi]], [[Omule]], [[Pomierki]], [[Prątnica]], [[Raczek]], [[Rakowice]], [[Rożental]], [[Rumienica]], [[Sampława]], [[Szczepankowo]], [[Targowisko]], [[Tuszewo]], [[Wałdyki]],  
 
[[Kazanice]], [[Losy]], [[Lubstyn]], [[Lubstynek]], [[Ludwichowo]], [[Łążyn]], [[Mortęgi]], [[Omule]], [[Pomierki]], [[Prątnica]], [[Raczek]], [[Rakowice]], [[Rożental]], [[Rumienica]], [[Sampława]], [[Szczepankowo]], [[Targowisko]], [[Tuszewo]], [[Wałdyki]],  
 
[[Zielkowo]], [[Złotowo]]<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>.
 
[[Zielkowo]], [[Złotowo]]<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>.
Linia 69: Linia 69:
  
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
−
Sołectwa: [[Byszwałd]], [[Czerlin]], [[Fijewo]], [[Gierłoż Polska|Gierłoż]], [[Grabowo (gmina Iława)|Grabowo]], [[Gutowo]], [[Kazanice]], [[Losy]], [[Lubstyn]], [[Lubstynek]], [[Ludwichowo]], [[Łążyn]], [[Mortęgi]], [[Omule]], [[Pomierki]], [[Prątnica]], [[Raczek]], [[Rakowice]], [[Rożental]], [[Rumienica]], [[Sampława]], [[Szczepankowo]], [[Targowisko]], [[Tuszewo]], [[Wałdyki]], [[Zielkowo]], [[Złotowo]].
+
Sołectwa: [[Byszwałd]], [[Czerlin]], [[Fijewo]], [[Gierłoż Polska|Gierłoż]], [[Grabowo (gmina Lubawa)|Grabowo]], [[Gutowo]], [[Kazanice]], [[Losy]], [[Lubstyn]], [[Lubstynek]], [[Ludwichowo]], [[Łążyn]], [[Mortęgi]], [[Omule]], [[Pomierki]], [[Prątnica]], [[Raczek]], [[Rakowice]], [[Rożental]], [[Rumienica]], [[Sampława]], [[Szczepankowo]], [[Targowisko]], [[Tuszewo]], [[Wałdyki]], [[Zielkowo]], [[Złotowo]].
  
−
Pozostałe miejscowości: [[Biała Góra]], [[Gajówka]], Grabowo (osada), [[Kołodziejki]], [[Łążek]], [[Napromek]], [[Osowiec]], [[Rodzone]], [[Targowisko Górne]], [[Wiśniewo]].
+
Pozostałe miejscowości: [[Biała Góra]], [[Gajówka]], Grabowo (osada), [[Kołodziejki]], [[Łążek]], [[Napromek]], [[Osowiec]], [[Rodzone]], [[Targowisko Górne]], [[Wiśniewo (gmina Lubawa)|Wiśniewo]].
  
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
Linia 122: Linia 122:
  
 
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Lubawa można uzyskać na stronie internetowej [http://www.gminalubawa.pl/ gminalubawa.pl].
 
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Lubawa można uzyskać na stronie internetowej [http://www.gminalubawa.pl/ gminalubawa.pl].
 +
 +
== Religia ==
 +
*[[Parafia pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Anny w Lubawie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Barbary w Złotowie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Bartłomieja Apostoła w Sampławie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Kazanicach]]
 +
*[[Parafia pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Prątnicy]]
 +
*[[Parafia pw. św. Wawrzyńca w Rożentalu]]
 +
*[[Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Grabowie Lubawskim]]
  
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==

Aktualna wersja na dzień 10:15, 10 lis 2015

Gmina Lubawa
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat iławski
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Tomasz Ewertowski
Powierzchnia 236,45 km²
Liczba sołectw 27
Liczba miejscowości 38
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		10619
45 osób/km²
Strefa numeracyjna 89
Tablice rejestracyjne NIL
TERYT 2807052
Urząd gminy
Fijewo 73 14-260 Lubawa
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Lubawa – gmina wiejska położona w południowo-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego i we wschodniej części powiatu iławskiego. Siedziba gminy znajduje się w Fijewie. Gmina położona w krainie Wzgórz Dylewskich i Doliny Drwęcy charakteryzuje się niezwykle urozmaiconą rzeźbą terenu. Gmina rolnicza, o bardzo dużym udziale gruntów rolnych w ogólnej powierzchni gruntów w gminie. Władzę w gminie sprawuje wójt Tomasz Ewertowski[1].

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Lubawa zajmuje powierzchnię 236,45 km2[2], w tym:

  • użytki rolne: 79,5% (18807 ha)
  • lasy: 12,8% (3035,9 ha)

Gmina stanowi 17% powierzchni powiatu iławskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Kościół pw. św. Wawrzyńca w Rożentalu. Fot. WiktorN.PL. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Grabowie. Fot. WiktorN.PL. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. św. Bartłomieja w Sampławie. Fot. Piotr Marynowski. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 10619 100 5205 49,0 5414 51,0
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		45 22 23

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Lubawa wynosiło -36 osób[2], co stanowi 14,2% migracji w powiecie iławskim oraz 1% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Powstające po II wojnie światowej granice i podziały terytorialne na ziemiach dzisiejszej Polski początkowo opierały się na przedwojennym podziale administracyjnym. Podział ten umiejscawiał gminę Lubawa w powiecie lubawskim w województwie pomorskim. W 1948 roku powiat lubawski przemianowano na powiat nowomiejski[3], gmina Lubawa stała się jego częścią. W 1950 roku na mocy ustawy o zmianach podziału administracyjnego państwa[4] powiat nowomiejski (a wraz z nim gminę Lubawa) włączono do województwa olsztyńskiego.

W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[5], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gromada Lubawa przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy[6]. W 1973 roku reaktywowano gminę Lubawa (z siedzibą w Lubawie), w jej skład weszły sołectwa: Byszwałd, Czerlin, Fijewo, Gierłoż Polska, Grabowo (gmina Lubawa), Gutowo, Kazanice, Losy, Lubstyn, Lubstynek, Ludwichowo, Łążyn, Mortęgi, Omule, Pomierki, Prątnica, Raczek, Rakowice, Rożental, Rumienica, Sampława, Szczepankowo, Targowisko, Tuszewo, Wałdyki, Zielkowo, Złotowo[7].

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[8], przestał istnieć powiat nowomiejski. Gmina Lubawa została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego[9].

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[10] umiejscowiły gminę w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim.

Gmina Lubawa graniczy z gminami: Ostróda, Iława, Nowe Miasto Lubawskie, Grodziczno, Rybno, Dąbrówno.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Byszwałd, Czerlin, Fijewo, Gierłoż, Grabowo, Gutowo, Kazanice, Losy, Lubstyn, Lubstynek, Ludwichowo, Łążyn, Mortęgi, Omule, Pomierki, Prątnica, Raczek, Rakowice, Rożental, Rumienica, Sampława, Szczepankowo, Targowisko, Tuszewo, Wałdyki, Zielkowo, Złotowo.

Pozostałe miejscowości: Biała Góra, Gajówka, Grabowo (osada), Kołodziejki, Łążek, Napromek, Osowiec, Rodzone, Targowisko Górne, Wiśniewo.

Gospodarka

Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy wiejskiej Lubawa jest rolnictwo. Gmina posiada jeden z największych w województwie udział użytków rolnych i gruntów ornych w ogólnej powierzchni gruntów w gminie oraz niższy niż w województwie udział użytków zielonych w ogólnej powierzchni areału. Użytki rolne zajmują prawie 80% powierzchni gminy, w tym: 88,2% (16596 ha) stanowią grunty orne, 11% (2064 ha) łąki i pastwiska, a 0,8% (148 ha) sady. Znajdują się one na dobrych glebach III i IV klasy bonitacyjnej. W produkcji rolnej dominuje uprawa zbóż (pszenicy, pszenżyta, żyta, jęczmienia i owsa), którą warunkują lekkie gleby oraz dominacja hodowli trzody chlewnej wymagająca dużej ilości pasz zbożowych, a która stanowi prawie 90% produkcji roślinnej w gminie. Uprawiane są także: rzepak, rzepik, ziemniaki i buraki cukrowe. W hodowli główną rolę odgrywa chów trzody chlewnej, hodowane jest również bydło mleczne. Rolnictwo w gminie oparte jest na średnich i dużych (od 5-7 do 15 ha) gospodarstwach indywidualnych[11].

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Lubawa wynosiła w 2013 roku 504. W tym 23 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 481 tworzy sektor prywatny. 114 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 47 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 71 firm w dziale budownictwo, 80 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 10 firm[2]. Na obszarze gminy w ostatnich latach dynamicznie rozwijają się przedsiębiorstwa branży meblarskiej i związanych z nią usług. Na terenie gminy działają m.in. firmy: Constract Export-Import Sp. z o.o., VBCH DESIGN Piotr Wiergowski, Plast - Fol sp. z o.o. Dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.

Turystyka nie odgrywa w gminie Lubawa znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w: Lubstynku, Mortęgach, Napromku, Prątnicy, Sampławie, Władykach.

Gmina Lubawa o należy do Ekologicznego Związku Gmin "Działdowszczyzna", Związku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego "Czyste Środowisko", LGD "Ziemia Lubawska".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej, oraz do tzw. Tygrysów warmińsko-mazurskich wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Lubawa wynosiła 261 osób[2], co stanowi 6,1% bezrobotnych w powiecie iławskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 12,5% ludności[12].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

  • Święto Plonów

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Lubawa należą[13]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • atrakcje przyrodnicze: Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich, rezerwaty i pomniki przyrody
  • park miejski Lubawa - Fijewo
  • liczne zabytki architektury sakralnej
  • zabytki archeologiczne: grodziska w Gutowie i Sampławie

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Lubawa można uzyskać na stronie internetowej gminalubawa.pl.

Religia

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Lubawa istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie Lubawa działa Gminne Zrzeszenie LZS w Lubawie, które organizuje różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m. in.: turnieje: piłki halowej, piłki nożnej, siatkówki i siatkówki plażowej, tenisa stołowego.
Na terenie gminy działają:

  • LZS "Jordan Kazanice"
  • LZS "Avista Łążyn"
  • LZS "Lider" Złotowo
  • LZS "Tessa" Tuszewo
  • LZS "Torpeda" Rożental
  • LZS "Prątniczanka" Prątnica
  • LZS "Iskra" Szczepankowo
  • LZS "Orzeł" Mortęgi
  • LZS "Santar" Targowisko
  • LZS "Makrodach" Rumienica
  • LZS "Orzeł" Grabowo
  • LZS OKS Omule
  • LZS Łążek

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[14]:

Parki krajobrazowe:

Rezerwaty przyrody:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Lubawa znajduje się 6 pomników przyrody, m.in. głazowisko w leśnictwie Napromek, głaz narzutowy koło Złotowa[14].

Przypisy

  1. ↑ Urząd Gminy Lubawa [20.10.2014]
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [20.10.2014]
  3. ↑ Dz.U. 1948, nr 12, poz. 97, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lutego 1948 r. o zniesieniu powiatów: szczuczyńskiego i utworzeniu powiatu grajewskiego w województwie białostockim, stopnickiego i utworzeniu powiatu buskiego w województwie kieleckim, błońskiego i utworzeniu powiatu grodzisko-mazowieckiego w województwie warszawskim oraz nieszawskiego i lubawskiego i utworzenia powiatów aleksandrowskiego i nowomiejskiego w województwie pomorskim, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  4. ↑ Dz.U. 1950, nr 28, poz. 255, Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o zmianach podziału administracyjnego Państwa, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  5. ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  6. ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  7. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  8. ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  9. ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  10. ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  11. ↑ Plan Rozwoju lokalnego Gminy Lubawa, Olsztyn 2004.
  12. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  13. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
  14. ↑ 14,0 14,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [1]
  15. ↑ Parki Krajobrazowe Warmii i Mazur

Bibliografia

Dz.U. 1948, nr 12, poz. 97, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lutego 1948 r. o zniesieniu powiatów: szczuczyńskiego i utworzeniu powiatu grajewskiego w województwie białostockim, stopnickiego i utworzeniu powiatu buskiego w województwie kieleckim, błońskiego i utworzeniu powiatu grodzisko-mazowieckiego w województwie warszawskim oraz nieszawskiego i lubawskiego i utworzenia powiatów aleksandrowskiego i nowomiejskiego w województwie pomorskim, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1950, nr 28, poz. 255, Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o zmianach podziału administracyjnego Państwa, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Plan Rozwoju lokalnego Gminy Lubawa, Olsztyn 2004.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Gminy Lubawa [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Parki Krajobrazowe Warmii i Mazur [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Urząd Gminy Lubawa [20.10.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Lubawa_(gmina_wiejska)&oldid=153545”