Polskie przedszkola na Warmii w Prusach Wschodnich (1927–1939): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(→‎Historia)
Linia 6: Linia 6:
 
|Typ_placówki    =  przedszkole
 
|Typ_placówki    =  przedszkole
 
|Adres            =  Warmia
 
|Adres            =  Warmia
−
}}<br/>
+
}}
−
 
+
''' Polskie przedszkola na Warmii w Prusach Wschodnich''' – przedszkola zwane też ochronkami z polskim językiem wykładowym w byłych [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Działały od 1927 do 1939 r. na Warmii.<br/><br/>
−
''' Polskie przedszkola na Warmii w Prusach Wschodnich''' – przedszkola zwane też ochronkami z polskim językiem wykładowym w byłych [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Działały od 1927 do 1939 r. na Warmii.<br/> <br/>
 
−
 
 
 
==Historia==
 
==Historia==
 
Pierwsze przedszkola, czyli ochronki dla dzieci mniejszości polskiej w [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]] na Warmii zaczęło organizować w 1927 r. Pierwsza ochronka powstała w maju 1927 r. w [[Unieszewo |Unieszewie]], ostatnia 9 kwietnia 1934 r. w [[Olsztyn |Olsztynie]]. Do 1934 r. zorganizowano 10 przedszkoli. Ich organizacją zajmowało się [[Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię]]. W przedszkolach zatrudniano rodzime przedszkolanki, które wcześniej ukończyły Zakład Kształcenia Piastunek i Opiekunek Dzieci w Królewcu. Edukację nauczycielską w królewieckim zakładzie fundowało m.in. Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię. Funkcjonowanie polskich przedszkoli było sabotowane przez Niemców. Ostatecznie wszystkie placówki przedszkolne na Warmii zostały zlikwidowane z chwilą wybuchu II wojny światowej.
 
Pierwsze przedszkola, czyli ochronki dla dzieci mniejszości polskiej w [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]] na Warmii zaczęło organizować w 1927 r. Pierwsza ochronka powstała w maju 1927 r. w [[Unieszewo |Unieszewie]], ostatnia 9 kwietnia 1934 r. w [[Olsztyn |Olsztynie]]. Do 1934 r. zorganizowano 10 przedszkoli. Ich organizacją zajmowało się [[Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię]]. W przedszkolach zatrudniano rodzime przedszkolanki, które wcześniej ukończyły Zakład Kształcenia Piastunek i Opiekunek Dzieci w Królewcu. Edukację nauczycielską w królewieckim zakładzie fundowało m.in. Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię. Funkcjonowanie polskich przedszkoli było sabotowane przez Niemców. Ostatecznie wszystkie placówki przedszkolne na Warmii zostały zlikwidowane z chwilą wybuchu II wojny światowej.

Wersja z 12:15, 19 maj 2014

Polskie przedszkola na Warmii w Prusach Wschodnich (1927–1939)
Przedszkole skajboty.jpg
Tablica pamiątkowa na budynku dawnego polskiego przedszkola w Skajbotach, źródło: domwarminski.pl [01.04.2014]
Data założenia: 1927 r.
Typ placówki: przedszkole
Adres: Warmia

Polskie przedszkola na Warmii w Prusach Wschodnich – przedszkola zwane też ochronkami z polskim językiem wykładowym w byłych Prusach Wschodnich. Działały od 1927 do 1939 r. na Warmii.

Historia

Pierwsze przedszkola, czyli ochronki dla dzieci mniejszości polskiej w Prusach Wschodnich na Warmii zaczęło organizować w 1927 r. Pierwsza ochronka powstała w maju 1927 r. w Unieszewie, ostatnia 9 kwietnia 1934 r. w Olsztynie. Do 1934 r. zorganizowano 10 przedszkoli. Ich organizacją zajmowało się Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię. W przedszkolach zatrudniano rodzime przedszkolanki, które wcześniej ukończyły Zakład Kształcenia Piastunek i Opiekunek Dzieci w Królewcu. Edukację nauczycielską w królewieckim zakładzie fundowało m.in. Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię. Funkcjonowanie polskich przedszkoli było sabotowane przez Niemców. Ostatecznie wszystkie placówki przedszkolne na Warmii zostały zlikwidowane z chwilą wybuchu II wojny światowej.

Zadania i uprawnienia przedszkolanek

Przedszkolanki były zatrudniane przez Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię. Otrzymywały wynagrodzenie oraz cztery tygodnie urlopu. Do ich obowiązków należało m.in. prowadzenie zajęć z dziećmi przedszkolnymi według zatwierdzonego przez Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię planu, a w godzinach pozasłużbowych, praca z młodzieżą i pielęgnowanie tradycji i dóbr kulturowych w obrębie danej parafii.

Kadra pedagogiczna

Przedszkolanki polskich przedszkoli/ochronek w latach 1927–1939 na Warmii:

Polskie przedszkola

Miejscowości na Warmii, w których w latach 1927–1939 istniały polskie przedszkola:

  • Butryny – 1928 r.
  • Chaberkowo – 1927 r.
  • Gietrzwałd – 1927 r.
  • Nowa Kaletka – 1928 r.
  • Skajboty – 1931 r.
  • Unieszewo – 1927 r.
  • Pluski – 1929 r.
  • Woryty – 1930 lub 1933 r.
  • Olsztyn – 1934 r.
  • Purda – 1931 r.
  • Przykop – 1931 r.

Ciekawostki

W Rzeszy Niemieckiej obowiązywał zakaz zatrudniania mężatek. Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego kobiety musiały przerwać pracę zawodową. Tak też było w przypadku przedszkolanek z Warmii m.in. Otylii Teszner-Grothowej czy Jadwigi Brzeszczyńskiej, żony Roberta Gransickiego.

Bibliografia

Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945–1960, Warszawa 1978.

Grot Otylia, Założenia i formy pracy polskich przedszkoli na Warmii i Mazurach, [w:] Z dziejów oświaty polskiej w Prusach Wschodnich i na Pograniczu w okresie międzywojennym, red. Filipkowski Tadeusz, Olsztyn 1981.

Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919–1939, Olsztyn 1980.

Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929–1939. W 80-lecie ich utworzenia, Olsztyn 2010.



Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Polskie_przedszkola_na_Warmii_w_Prusach_Wschodnich_(1927–1939)&oldid=79293”