Stawiguda

Stawiguda
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Stawiguda
Liczba ludności (2010)	1 642 (łącznie: Stawiguda, Ćwikielnia,Kieruj, Zarośle)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Stawiguda
Położenie na mapie Polski Stawiguda
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Stawiguda (niem. Stabigotten) – wieś gminna położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Stawiguda. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 1 642 mieszkańców (łącznie: Stawiguda, Ćwikielnia,Kieruj, Zarośle). Aktualnie funkcję wójta sprawuje Irena Derdoń

Położenie

Miejscowość jest położona na Warmii, w odległości 14 km od Olsztyna.

Dzieje miejscowości

Miejscowość została założona w 1357 roku na 36 włókach przez kapitułę warmińską. Zasadźcami byli dwaj Prusowie: Cristian i Surgeden. W XVI wieku miejscowość została dotkliwie zniszczona w czasie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519-1521. Stawiguda wyludniła się a część ziemi leżała odłogiem. W roku 1524 gospodarzyło w niej jedynie 6 chłopów. W 1654 roku Stawiguda miała aż dwóch sołtysów i 14 mieszkańców. W tym czasie we wsi działała karczma. Pod koniec lat 80. XVIII wieku ówczesny biskup warmiński Ignacy Krasicki podjął próbę założenia w Stawigudzie szkoły. W tym okresie obowiązek utrzymania zarówno placówki, jak i nauczyciela spadał głównie na mieszkańców. Chłopi ze Stawigudy nie wyrazili na to zgody i pomysł zarzucono. W 2. połowie XIX wieku we wsi powstała polska biblioteczka Towarzystwa Czytelni Ludowych. W 1881 roku w miejscowości utworzono jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej. W okresie II wojny światowej hitlerowcy założyli w miejscowości podobóz dla rosyjskich i włoskich jeńców wojennych. Po zakończeniu wojny Stawiguda uzyskała statu wsi gminnej. W latach 1972-1989 w miejscowości działał Komitet Gminny PZPR. W Stawigudzie działa lecznica weterynaryjna, niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, apteka, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.

Gospodarka

• CEDAT spółka z o.o.
• KARO - Okna drewniane
• P.P.-H.-U. Zakład Drzewny Andrzej Brewka
• PGB Polterm Przedsiębiorstwo Realizacji Inwestycji Przemysłowych i Ciepłowniczych Sp. z o.o.
• Zakład Stolarski - Paweł i Alicja Kotwiccy

Kultura

• Gminny Ośrodek Kultury
• Biblioteka Publiczna Gminy Stawiguda
• Chór "Legenda"
• Gminne Spotkania Artystyczne
• Gminny Przegląd Grup Kolędujących
• Jesienne Prezentacje Poetyckie
• Wydawnictwo Solaris
• Warmiński Przegląd Chórów i Zespołów Śpiewaczych Kurlantka

Organizacje i stowarzyszenia

• Warmiński Związek Gmin
• Stowarzyszenie "Dom Warmiński"
• Lokalna Grupa Rybacka "Pojezierze Olsztyńskie"
• Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie "Południowa Warmia"
• Towarzystwo Rozwoju Gminy Stawiguda "Wspólny Dom"

Religia

• Parafia pw. św. Jakuba Starszego Apostoła w Stawigudzie

Ludzie związani z miejscowością

• Andrzej Zbigniew Nowak
• Monika Pietkiewicz
• Zbigniew Pietkiewicz
• Bogdan Michalewski
• Jarosław Bako
• Tomasz Szałanda
• Ryszard Andrukiewicz
• Wiktor Lech Żołnierek
• Elżbieta Dąbrowska
• Daria Kozłowska-Wrona

Edukacja

• Szkoła Podstawowa
• Publiczne Gimnazjum

Turystyka

• Rezerwat Las Warmiński
• Trasa rowerowa biało-zielona: Stawiguda - Nowa Stawiguda - Pluski - Łańsk - Gągławki - Bartag - Olsztyn
• Trasa rowerowa biało-czerwona: Gągławki - Dorotowo - Majdy - Kręsk - Stawiguda

Zabytki

• Kapliczki
• Dom nr 163 z 2. połowy XIX w.
• Dom nr 171 z 1908 r.
• Kaplica wzniesiona w 1897 r.
• Kościół pw. św. Jakuba Starszego Apostoła, wzniesiony w 1933 r.
• Cmentarz kościelny
• Drewniane chałupy nr 11, 14,56 wzniesione w XIX w.

Bibliografia

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
2. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
3. Chłosta Jan, 650 lat Stawigudy, Olsztyn 2007.
4. Danych Lokalnych GUS [dostęp:14.12.2014].
5. Oficjalna strona internetowa gminy [dostęp:14.12.2014].
6. Gminny Ośrodek Kultury w Stawigudzie [dostęp:14.12.2014].
7. Baza Informacji Lokalnej [dostęp:14.12.2014].
8. Dom Warmiński [dostęp:14.12.2014].
9. Historia wsi na stronie Gminy Stawiguda [dostęp:14.12.2014].
10. Ochotnicza Straż Pożarna w Stawigudzie [dostęp:14.12.2014].

Przypisy

<references>

Zobacz też

• Referendum w Stawigudzie 2012