Kowale Oleckie (gmina wiejska)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Wersja z dnia 18:21, 9 sty 2015 autorstwa Lkozlowska (dyskusja) (→‎Kultura i turystyka)
Skocz do: nawigacja, szukaj
Gmina Kowale Oleckie
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olecki
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Krzysztof Locman
Powierzchnia 251,53 km²
Liczba sołectw 26
Liczba miejscowości 45
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		5286
21 osób/km²
Strefa numeracyjna 87
Tablice rejestracyjne NOE
TERYT 2813032
Urząd gminy
ul. Kościuszki 44 19-420 Kowale Oleckie
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Kowale Oleckie – gmina wiejska położona we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północnej części powiatu oleckiego. Siedziba gminy znajduje się w Kowalach Oleckich.

Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki.

Władzę w gminie sprawuje wójt Krzysztof Locman[1].

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Kowale Oleckie zajmuje powierzchnię 251,53 km2[2], w tym:

  • użytki rolne: 54%
  • lasy: 37%
  • wody: 2,5%

Gmina stanowi 28,7% powierzchni powiatu oleckiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Kowale Oleckie (gmina wiejska)
Plik: Cmentarz wojenny w Kowalch Oleckich.jpg
Plik: Cmentarz wojenny w Kowalch Oleckich.jpg
 
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 5286 100 2567 48,6 2719 51,4
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		21 10 11

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Kowale Oleckie wynosiło -39 osób[2], co stanowi 29,3% migracji w powiecie oleckim oraz 1% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Gminę Kowale Oleckie utworzono w 1973 roku z terenów gromady [3] Kowale Oleckie na mocy ustawy[4], która przywracała w Polsce podział państwa na gminy. Gmina stała się częścią powiatu oleckiego w województwie białostockim.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[5], przestał istnieć powiat olecki. Gmina Kowale Oleckie została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego[6].
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[7] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapsko-oleckim.
1 stycznia 2002 gmina wiejska Kowale Oleckie na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku[8] weszła w skład reaktywowanego powiatu oleckiego.

Gmina Kowale Oleckie graniczy z gminami: Gołdap, Banie Mazurskie, Kruklanki, Świętajno, Olecko oraz Filipów w powiecie suwalskim.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Bialskie Pola, Borkowiny, Chełchy, Cicha Wólka, Czerwony Dwór, Czukty, Dorsze, Drozdowo, Golubie Wężewskie, Golubki, Gorczyce, Guzy, Jabłonowo, Kiliany, Kowale Oleckie, Lakiele, Monety, Rogówko, Sokółki, Stacze, Stożne, Szarejki, Szeszki, Szwałk, Wężewo, Zawady Oleckie.

Pozostałe miejscowości: Borki, Dunajek Osada Leśna, Główka, Koniszki, Leśny Zakątek, Rogojny, Wierzbianki, Piastowo, Drozdówko, Borysowo, Daniele, Kilianki, Kucze, Mściszewo, Żydy, Mazury Osada, Zawady Małe, Gościrady.

Gospodarka

Podstawową gałęzią rozwoju gospodarczego w gminie wiejskiej Kowale Oleckie jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. Użytki rolne stanowią ponad 50% ogólnej powierzchni gminy. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną. Część rolników oprócz pracy na roli zajmuje się innymi pracami zarobkowymi. Szansą dla małych gospodarstw rolnych jest dodatkowa działalność, np. produkcja żywności ekologicznej, hodowla pszczół czy agroturystyka.

Gmina Kowale Oleckie stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje walory przyrodnicze i krajobrazowe, m.in.: zróżnicowane ukształtowanie terenu (Wzgórza Szeskie z Szeską Górą - 309 m n.p.m.), jeziora, lasy (Puszcza Borecka), rezerwaty przyrody, niski stopień zanieczyszczenia środowiska oraz dobre rozwiązania komunikacyjne. Jednak brak całorocznej bazy noclegowej, słaby rozwój agroturystyki, słabe zagospodarowanie terenów rekreacyjnych utrudniają proces rozwoju turystyki. Bazę noclegową w gminie stanowią: schronisko młodzieżowe w Golubkach i gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Zawady Oleckie, Monety, Jabłonowo, Czerwony Dwór, Piastowo, Leśny Zakątek[1].

W gminie rozwinięty jest przemysł drzewny, materiałów budowlanych, rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Kowale Oleckie wynosiła w 2013 roku 268. W tym 17 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 251 tworzy sektor prywatny. 62 firmy były zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 25 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 35 firm w dziale budownictwo, 41 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 5 firm[2]. Do największych firm w gminie należą: PPUH "GICOR II", Zakład Produkcyjno-Handlowy CERAMBUD - Cegielnie w Kowalach Oleckich i Golubkach, Zakład Produkcji Kruszywa Stożne.

Gmina Kowale Oleckie należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Międzygminnego Związku "Gospodarka Komunalna" oraz LGD "Lider w EGO".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych, obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej, obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej ze względu na możliwości rozwojowe oraz zapóźnienia.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Kowale Oleckie wynosiła 589 osób[2], co stanowi 18% bezrobotnych w powiecie oleckim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 17,4% ludności[9].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

GCK jest właścicielem Kina Pionier w Kowalach Oleckich.

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Kowale Oleckie należą[10]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Kowale Oleckie można uzyskać na stronie internetowej UG Kowale Oleckie.

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Kowale Oleckie istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: zawody młodzieżowych drużyn pożarniczych, turnieje piłki nożnej, koszykówki, siatkówki, tenisa ziemnego, biegi przełajowe "Trzymaj Formę".
Na terenie gminy działają kluby:

  • UKS "Kowaliki" w Kowalach Oleckich
  • UKS "Kowalak" przy Publicznym Gimnazjum w Kowalach Oleckich
  • UKS "TROPS" przy Szkole Podstawowej i Publicznym Gimnazjum w Sokółkach

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[11]:

Rezerwaty przyrody:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Kowale Oleckie znajduje się 16 pomników przyrody[11].

Zobacz też:

Przypisy

  1. ↑ 1,0 1,1 Urząd Gminy Kowale Oleckie [1]
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [2]
  3. ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[3]
  4. ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[4]
  5. ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [5]
  6. ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[6]
  7. ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[7]
  8. ↑ Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. [8]
  9. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  10. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [9]
  11. ↑ 11,0 11,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [10]


Bibliografia

Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Program ochrony środowiska dla gminy Kowale Oleckie na lata 2004-2007 z uwzględnieniem lat 2008-2011, Kowale Oleckie 2003.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Kowale Oleckie [20.12.2014]
Urząd Gminy Kowale Oleckie [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Kowale_Oleckie_(gmina_wiejska)&oldid=108135”