Lubomino (gmina wiejska)
| Gmina Lubomino | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | lidzbarski | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Andrzej Mazur | ||
| Powierzchnia | 149,21 km² | ||
| Liczba sołectw | 13 | ||
| Liczba miejscowości | 19 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
3651 24 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NLI | ||
| TERYT | 2809042 | ||
| Urząd gminy ul. Kopernika 7 11-135 Lubomino
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Lubomino – gmina wiejska położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego i w południowo-wschodniej części powiatu lidzbarskiego. Siedziba gminy znajduje się w Lubominie.
Gmina rolnicza, o dużym udziale gruntów rolnych w ogólnej powierzchni gruntów w gminie.
Władzę w gminie sprawuje wójt Andrzej Mazur[1].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Lubomino zajmuje powierzchnię 149,21 km2[2], w tym:
- użytki rolne: 72,2% (10783 ha)
- lasy: 16,1% (2409 ha)
- wody: 1,8% (276 ha)
Gmina stanowi 16,1% powierzchni powiatu lidzbarskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
Kościół pw. św. Katarzyny w Lubominie
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 3651 | 100 | 1753 | 48 | 1898 | 52 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
24 | 12 | 12 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Lubomino wynosiło -8 osób[2], co stanowi 4,6% migracji w powiecie lidzbarskim oraz 0,2% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej gmina Lubomino była częścią powiatu lidzbarskiego w nowoutworzonym województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[3], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Powstała wówczas gromada Lubomino.
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[4], zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku, przywrócono podział państwa na gminy. Gmina wiejska Lubomino została reaktywowana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[5]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Bieniewo, Ełdyty Wielkie, Gronowo, Lubomino, Piotrowo, Poborowo, Rogiedle, Różyn, Samborek, Świękity, Wapnik, Wilczkowo, Wolnica, Wójtowo, Zagony.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat lidzbarski. Gmina Lubomino została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[7] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim.
Gmina wiejska Lubomino graniczy z gminami: Lidzbark Warmiński, Dobre Miasto, Świątki, Miłakowo, Orneta.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Lubomino, Zagony, Rogiedle, Samborek, Wapnik, Biała Wola, Piotrowo, Bieniewo, Wolnica, Różyn, Gronowo, Wilczkowo, Ełdyty Wielkie.
Pozostałe miejscowości: Karbówka, Wójtowo, Ełdyty Małe, Świękity, Zajączki, Poborowo.
Gospodarka
Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy wiejskiej Lubomino jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych o średniej powierzchni 15-30 ha. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Użytki rolne zajmują ponad 70% powierzchni gminy, grunty orne: 70,1% ( 7 566 ha),użytki zielone 29,6% (3193 ha).Większość gospodarstw prowadzi mieszaną produkcję rolną[1].
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Lubomino wynosiła w 2013 roku 200. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe189 tworzy sektor prywatny. 42 firmy były zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 28 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 25 firm w dziale budownictwo, 24 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziła 1 firma[2].
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
Turystyka nie odgrywa w gminie Lubomino dominującej roli.
Gmina Lubomino podejmuje współprace parnerską z gminami: Vrees i Lorup z Niemiec, Lintgen z Luksemburga oraz z miastem Kostopol na Ukrainie.
Gmina Lubomino należy do lokalnej organizacji turystycznej Stowarzyszenia "Dom Warmiński", Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Związku Gmin "EKOWOD" oraz LGD "Warmiński Zakątek".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Lubomino wynosiła 415 osób[2], co stanowi 9,9% bezrobotnych w powiecie lidzbarskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 17,5% ludności[8].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Gminna Biblioteka Publiczna w Lubominie - filie biblioteki w Wilczkowie, Rogiedlach
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Wilczkowskie Dni Rodziny
- Święto Płodów Rolnych
Ludzie związani z gminą
- Eberhard z Nysy (1250-1326) - biskup warmiński; wydał dokumenty lokacyjne Lubomina.
- Joanna Cenian - artystka plastyk, nauczycielka, animatorka kultury; pracuje jako nauczyciel plastyki w Zespole Szkół i Gimnazjum w Lubominie.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Lubomino należą[9]:
- zespoły dworskie w Białej Woli, Ełdytach Wielkich
- kościół pw. Marii Magdaleny w Bieniewie wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. św. Marcina z Tours w Ełdytach Wielkich wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. św. Katarzyny w Lubominie wraz z plebanią
- kaplica pw. św. Rocha w Lubominie
- kościół pw. św. Małgorzaty w Rogiedlach wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. św. Andrzeja Apostoła w Wapniku wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Wilczkowie
- kaplica pw. św. Michała Archanioła w Wolnicy
- dwór w Wolnicy (obecnie dom mieszkalny)
- kapliczki w miejscowościach: Bieniewo, Ełdyty Małe, Lubomino, Piotrowo, Rogiedle, Różyn, Świękity, Wapnik, Wilczkowo, Wolnica, Zagony
Szlaki i atrakcje turystyczne
- liczne zabytki architektury sakralnej, w tym kapliczki
- zabytkowe parki, m.in. w Świękitach, Ełdytach Wielkich, Białej Woli
- obszary chronionego krajobrazu, rezerwat oraz jezioro Tonka
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Lubomino można uzyskać na stronie internetowej UG Lubomino.
Szkolnictwo
W gminie Lubomino istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Szkoła Podstawowa w Wilczkowie
- Zespół Szkół im. Mikołaja Kopernika w Lubominie - Przedszkole Samorządowe, Szkoła Podstawowa w Lubominie
- Gimnazjum w Lubominie
Sport
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Halowy Turniej Piłki Nożnej o Puchar Wójta Gminy Lubomino, Halowy Turniej Piłki Siatkowej Kobiet i Mężczyzn, Europejski Tydzień Sportu - biegi przełajowe, trójbój sprawnościowy dla maluchów.
Inne organizacje i instytucje
- Stowarzyszenie "Złoty Kłos" z siedzibą w Wapniku
- Stowarzyszenie Przyjaciół Gminy Lubomino "Miłolub"
- Stowarzyszenie WOLBIESZ"
- Stowarzyszenie "Dolina Pasłęki" w Wapniku
- Stowarzyszenie Grupa Aktywności Lokalnej "Gal" w Rogiedlach
- Stowarzyszenie Przyjaciół Gronowa
- Stowarzyszenie Aktywnych Mieszkańców "Lubimy Lubomino"
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[10]:
Rezerwaty przyrody:
- Rezerwat Ostoja bobrów na rzece Pasłęce (4239,97 ha)
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki (43307,3 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Orneckiej (11511,3 ha)
Obszary Natura 2000:
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki (20 669,89 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka (8 418,46 ha)
Zobacz też:
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 BIP Urzędu Gminy Lubomino [1]
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [2]
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[3]
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[4]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [5]
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[6]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [7]
- ↑ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [8]
Bibliografia
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Gminy Lubomino [20.10.2014]
Urząd Gminy Lubomino] [30.11.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
