Kolno (gmina wiejska)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Gmina Kolno
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Mariusz Wrona
Powierzchnia 178,59 km²
Liczba sołectw 16
Liczba miejscowości 20
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		3332
19 osób/km²
Strefa numeracyjna 89
Tablice rejestracyjne NOL
TERYT 2814082
Urząd gminy
Kolno 33 11-311 Kolno
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Kolno – gmina wiejska położona w centralnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północno-wschodniej części powiatu olsztyńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Kolnie. Gmina rolnicza. W Wyborach Samorządowych 2024 mandat wójta uzyskał Mariusz Wrona.

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Kolno zajmuje powierzchnię 178,59 km2[1], w tym:

  • użytki rolne: 60%
  • lasy: 26%
  • wody: 4,7%

Gmina stanowi 6,3% powierzchni powiatu olsztyńskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[1]:

Kaplica pw. św. Jana Chrzciciela w Kominkach. Fot. Honza Groh. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rynie Reszelskim. Fot. Honza Groh. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. św. Marii Magdaleny i św. Walentego w Lutrach. Fot. Romek. Źródło: Commons Wikimedia
Wiatrak holenderski w Bęsi. Fot. Honza Groh. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 3332 100 1660 49,8 1672 50,2
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		19 9,5 9,5

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Kolno wynosiło -16 osób[1], co stanowi 2,9% migracji w powiecie olsztyńskim oraz 0,4% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Kolno były częścią powiatu reszelskiego z siedzibą w Biskupcu, w województwie olsztyńskim[2].

W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[3]. Gromada Kolno pozostała w powiecie reszelskim, który w 1958 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 roku został przemianowany na powiat biskupiecki[4].

W 1972 roku zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy[5], w dniu 1 stycznia 1973 roku istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Gmina Kolno została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[6]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Bocianowo, Górowo, Kabiny, Kolno, Kominki, Kruzy, Lutry, Otry, Ryn Reszelski, Samławki, Tarniny, Wągsty, Wójtowo, Wysoka Dąbrowa oraz miejscowość Gajówka Augustowska.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[7], przestał istnieć powiat biskupiecki. Gmina Kolno została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] nie przywróciły powiatu biskupieckiego. Umiejscowiły gminę Kolno w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.

Gmina wiejska Kolno graniczy z gminami: Bisztynek, Reszel, Sorkwity, Biskupiec oraz Jeziorany.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Bęsia, Górowo, Kabiny, Kolno, Kominki, Kruzy, Lutry, Otry, Ryn Reszelski, Samławki, Tarniny, Tejstymy, Wągsty, Wójtowo, Wólka, Wysoka Dąbrowa.

Pozostałe miejscowości: Oterki, Górkowo, Kolenko, Gajówka Augustowska.

Gospodarka

Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Kolno jest rolnictwo uzupełniane przez produkcję i usługi.

Użytki rolne zajmują 60% (10 794 ha) ogólnej powierzchni gminy, w tym: 70% (7 599 ha) stanowią grunty orne, 29,5 (3 183 ha) łąki i pastwiska, a 0,1% sady. W gminie panują korzystne warunki do produkcji rolnej: dobrej jakości gleby (przeważają gleby III i IV klasy bonitacyjnej), korzystne warunki wodne i dogodne ukształtowanie terenu. Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, w produkcji zwierzęcej hodowla bydła. W gminie przeważają gospodarstwa małe i średnie (od 1 do 15 ha).

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Kolno wynosiła pod koniec 2013 roku 139. W tym 9 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 130 tworzy sektor prywatny. 25 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 8 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 20 firm w dziale budownictwo, 23 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziły 2 firmy[1]. W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu.

Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Kolno, Lutry, Wągsty.

Gmina Kolno należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Związku Gmin "EKOWOD", Lokalnej Grupy Rybackiej "Pojezierze Olsztyńskie", Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenia "Południowa Warmia" oraz podejmuje współpracę partnerską z gminą Belm w Niemczech.

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Kolno wynosiła 385 osób[1], co stanowi 4,3% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 15,4% ludności[9].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Ośrodek kultury w Kolnie posiada filię w Bęsi pod nazwą Centrum Kultury w Bęsi.

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

  • Irena Modrzejewska ( - 2014) – pracownik naukowy, działaczka społeczna i kulturalna, animatorka kultury; mieszkała w Bęsi

Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Kolno należą[10]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • szlak kajakowy rzeki Samsarny
  • szlaki rowerowe:
    • trasa wokół jeziora Luterskiego
    • trasa: Kolno – Bęsia – Samławki – Kolno
  • zabytkowe parki w: Bęsi, Górowie, Oterkach, Tejstymach
  • obszary chronionego krajobrazu, rezerwat i pomniki przyrody
  • zabytki architektury sakralnej oraz kapliczki

Religia

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Kolno istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

Kolneński Ośrodek Kultury i Sportu organizuje na terenie gminy różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe. Są to m.in.: Kolneński Halowy Turniej Tenisa Ziemnego, Mistrzostwa Kolna w pływaniu, Mini Olimpiada Przedszkolaka, Rodzinny Turniej Badmintona, Zawody na pumptracku, Mistrzostwa Kolna we wspinaczce "Poza grawitacją", Kolneńska Senioriada, Rakietka – Turniej Tenisa stołowego dla najmłodszych, turnieje piłki nożnej, piłki halowej, siatkówki, koszykówki. Działają również kluby:

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[11]:

Rezewaty:

Obszary chronionego krajobrazu:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Kolno znajduje się 6 pomników przyrody[11].

Zobacz też:

Przypisy

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bank Danych Lokalnych GUS [20.10.2014]
  2. ↑ Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  3. ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  4. ↑ Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  5. ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  6. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim
  7. ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  8. ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  9. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  10. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
  11. ↑ 11,0 11,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]

Bibliografia

Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia rozwoju gminy Kolno.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
Stowarzyszenie Dom Warmiński] [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Kolno [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Kuratorium Oświaty w Olsztynie, wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.10.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Kolno_(gmina_wiejska)&oldid=158206”