Barciany (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Gmina infobox | {{Gmina infobox | ||
|Gmina = Barciany | |Gmina = Barciany | ||
| − | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Barciany.png | Herb gminy Barciany | + | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Barciany.png |Herb gminy Barciany |
|flaga_gminy = | |flaga_gminy = | ||
|mapa_gminy = | |mapa_gminy = | ||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj_gminy = wiejska | |rodzaj_gminy = wiejska | ||
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Marta Kamińska |
|adres_ug = ul. Szkolna 3 | |adres_ug = ul. Szkolna 3 | ||
|kod_poczt_ug = 11-410 Barciany | |kod_poczt_ug = 11-410 Barciany | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|bip = http://bip.warmia.mazury.pl/barciany_gmina_wiejska/ | |bip = http://bip.warmia.mazury.pl/barciany_gmina_wiejska/ | ||
}} | }} | ||
| − | '''Gmina Barciany''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] i [[Powiat kętrzyński| powiatu kętrzyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Barciany| Barcianach]]. | + | '''Gmina Barciany''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]] i [[Powiat kętrzyński|powiatu kętrzyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Barciany|Barcianach]]. |
Gmina rolnicza o dużym udziale gruntów rolnych w ogólnej powierzchni gruntów w gminie i bardzo małej powierzchni zalesienia. | Gmina rolnicza o dużym udziale gruntów rolnych w ogólnej powierzchni gruntów w gminie i bardzo małej powierzchni zalesienia. | ||
| − | + | W Wyborach Samorządowych 2018 i 2024 mandat wójta uzyskała Marta Kamińska.<ref>https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/barciany,1855.html</ref> | |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| Linia 42: | Linia 42: | ||
== Demografia == | == Demografia == | ||
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>: | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>: | ||
| − | + | [[Plik: Cerkiew pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Asunach.jpg|thumb|right|290px|Cerkiew pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Asunach. Fot. Ralf Lotys. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:2008-02_Asuny_01.jpg Commons Wikimedia]]] | |
| − | + | [[Plik: Kościół pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Barcianach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Barcianach. Fot. Ralf Lotys. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:2009-07_Barciany_1.jpg Commons Wikimedia]]] | |
| − | + | [[Plik: Pałac w Drogoszach..jpg|thumb|right|290px|Pałac w Drogoszach. Fot. Ralf Lotys. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:2008-02_Drogosze_16.jpg Commons Wikimedia]]] | |
| − | + | [[Plik: Pałac w Drogoszach dawniej.jpg|thumb|right|290px|Pałac w Drogoszach dawniej. Źródło: [http://www.barciany.pl/asp/pl_start.asp?typ=6&katalog=ap_drogosze_palac&tytul=Drogosze www.barciany.pl] ]] | |
| − | + | ||
| − | |||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
|- | |- | ||
| − | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || 6671 || 100 || 3270 || 49,0 || 3401 || 51,0 | + | |liczba ||6671 ||100 ||3270 ||49,0 ||3401 ||51,0 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 23 || colspan=2| 11 || colspan=2| 12 | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|23 ||colspan=2|11 ||colspan=2|12 |
|} | |} | ||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Barciany wynosiło -77 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 17,7% migracji w powiecie kętrzyńskim oraz 2,1% w województwie warmińsko-mazurskim. | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Barciany wynosiło -77 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 17,7% migracji w powiecie kętrzyńskim oraz 2,1% w województwie warmińsko-mazurskim. | ||
| Linia 68: | Linia 67: | ||
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> umiejscowiły gminę w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim. | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> umiejscowiły gminę w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim. | ||
| − | Gmina Barciany graniczy z gminami: [[Korsze (gmina miejsko-wiejska)| Korsze]], [[Kętrzyn (gmina wiejska)| Kętrzyn]], [[Srokowo (gmina wiejska)| Srokowo]], [[Sępopol (gmina miejsko-wiejska)| Sępopol]], północna granica gminy stanowi granicę państwa z Rosją w obwodzie kaliningradzkim. | + | Gmina Barciany graniczy z gminami: [[Korsze (gmina miejsko-wiejska)|Korsze]], [[Kętrzyn (gmina wiejska)|Kętrzyn]], [[Srokowo (gmina wiejska)|Srokowo]], [[Sępopol (gmina miejsko-wiejska)|Sępopol]], północna granica gminy stanowi granicę państwa z Rosją w obwodzie kaliningradzkim. |
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
Sołectwa: [[Aptynty]], [[Asuny]], [[Barciany]], [[Bobrowo]], [[Drogosze]], [[Frączkowo]], [[Gęsie Góry]], [[Gęsiki]], [[Krelikiejmy]], [[Modgarby]], [[Mołtajny]], [[Momajny]], [[Ogródki]], [[Podławki]], [[Radosze]], [[Rodele]], [[Silginy]], [[Skandawa]],[[Skierki]], [[Solkieniki]], [[Suchawa]], [[Wilkowo Małe]], [[Winda]]. | Sołectwa: [[Aptynty]], [[Asuny]], [[Barciany]], [[Bobrowo]], [[Drogosze]], [[Frączkowo]], [[Gęsie Góry]], [[Gęsiki]], [[Krelikiejmy]], [[Modgarby]], [[Mołtajny]], [[Momajny]], [[Ogródki]], [[Podławki]], [[Radosze]], [[Rodele]], [[Silginy]], [[Skandawa]],[[Skierki]], [[Solkieniki]], [[Suchawa]], [[Wilkowo Małe]], [[Winda]]. | ||
| − | Pozostałe miejscowości: [[Arklity]], [[Błędowo]], [[Cacki]], [[Czaczek]], [[Dębiany (gmina Barciany)|Dębiany]], [[Dobrzykowo]], [[Duje]], [[Frączkowo]], [[Garbno (gmina Barciany)| Garbno]], [[Garbnik]], [[Glinka]], [[Główczyno]], [[Górki]], [[Gumniska]], [[Kąpławki]], [[Kiemławki Małe]], [[Kiemławki Wielkie]], [[Kolwiny]], [[Kotki]], [[Krymławki]], [[Krzeczewo]], [[Kudwiny]], [[Maciejki]], [[Markławka]], [[Markuzy]], [[Michałkowo]], [[Moruny]], [[Niedziały]], [[Niedziałki]], [[Pastwiska]], [[Pieszewo]], [[Piskorze]], [[Radoski Dwór]], | + | Pozostałe miejscowości: [[Arklity]], [[Błędowo]], [[Cacki]], [[Czaczek]], [[Dębiany (gmina Barciany)|Dębiany]], [[Dobrzykowo]], [[Duje]], [[Frączkowo]], [[Garbno (gmina Barciany)|Garbno]], [[Garbnik]], [[Glinka]], [[Główczyno]], [[Górki]], [[Gumniska]], [[Kąpławki]], [[Kiemławki Małe]], [[Kiemławki Wielkie]], [[Kolwiny]], [[Kotki]], [[Krymławki]], [[Krzeczewo]], [[Kudwiny]], [[Maciejki]], [[Markławka]], [[Markuzy]], [[Michałkowo]], [[Moruny]], [[Niedziały]], [[Niedziałki]], [[Pastwiska]], [[Pieszewo]], [[Piskorze]], [[Radoski Dwór]], |
[[Ruta]], [[Rutka]], [[Rzymek]], [[Skoczewo]], [[Sławosze]], [[Staniszewo]], [[Stary Dwór Barciański]], [[Szaty Wielkie]], [[Święty Kamień]], [[Taborzec]], [[Wielewo]], [[Zalewska Góra]]. | [[Ruta]], [[Rutka]], [[Rzymek]], [[Skoczewo]], [[Sławosze]], [[Staniszewo]], [[Stary Dwór Barciański]], [[Szaty Wielkie]], [[Święty Kamień]], [[Taborzec]], [[Wielewo]], [[Zalewska Góra]]. | ||
| Linia 85: | Linia 84: | ||
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, natomiast dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Turystyka nie odgrywa w gminie istotnej roli. | W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, natomiast dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Turystyka nie odgrywa w gminie istotnej roli. | ||
| − | Gmina Barciany należy do [[Lokalna Grupa Działania "Barcja"| Lokalnej Grupy Działania "Barcja"]] i [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich| Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]]. | + | Gmina Barciany należy do [[Lokalna Grupa Działania "Barcja"|Lokalnej Grupy Działania "Barcja"]] i [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]]. |
| − | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]], [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej| obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]], [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej| obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]] wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia. | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne|obszarów przygranicznych]], [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej|obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]], [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej|obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]] wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia. |
| − | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Barciany wynosiła 828 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 12,5% bezrobotnych w [[Powiat kętrzyński| powiecie kętrzyńskim]]. | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Barciany wynosiła 828 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 12,5% bezrobotnych w [[Powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]]. |
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 29,1% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 29,1% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | ||
| Linia 104: | Linia 103: | ||
*[[Wystawa Rękodzieła Artystycznego Mieszkańców Gminy Barciany]] | *[[Wystawa Rękodzieła Artystycznego Mieszkańców Gminy Barciany]] | ||
*[[Święto kultury ukraińskiej "Asuniada" w Asunach]] | *[[Święto kultury ukraińskiej "Asuniada" w Asunach]] | ||
| − | *[[lkwim: Przegląd Teatralny Najlepsi we wspólnym działaniu| Przegląd Teatralny Najlepsi we wspólnym działaniu]] | + | *[[lkwim: Przegląd Teatralny Najlepsi we wspólnym działaniu|Przegląd Teatralny Najlepsi we wspólnym działaniu]] |
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| Linia 114: | Linia 113: | ||
*ruiny pałacu w Arklitach | *ruiny pałacu w Arklitach | ||
*[[cerkiew pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Asunach]] | *[[cerkiew pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Asunach]] | ||
| − | *[[lkwim: Kościół pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Barcianach| kościół pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Barcianach]] | + | *[[lkwim: Kościół pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Barcianach|kościół pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Barcianach]] |
*kaplica cmentarna w Barcianach (cmentarz komunalny) | *kaplica cmentarna w Barcianach (cmentarz komunalny) | ||
*[[lkwim: Zamek w Barcianach|zamek krzyżacki w Barcianach]] | *[[lkwim: Zamek w Barcianach|zamek krzyżacki w Barcianach]] | ||
| − | *[[lkwim: Pałac w Drogoszach| zespoły pałacowe w Drogoszach]], [[lkwim: Pałac w Rodelach| Rodelach]], [[lkwim: Pałac w Silginach| Silginach]], Skierkach, [[lkwim: Pałac w Wielewie| Wielewie]] | + | *[[lkwim: Pałac w Drogoszach|zespoły pałacowe w Drogoszach]], [[lkwim: Pałac w Rodelach|Rodelach]], [[lkwim: Pałac w Silginach|Silginach]], Skierkach, [[lkwim: Pałac w Wielewie|Wielewie]] |
*[[kościół pw. Matki Bożej Ostrobramskiej w Drogoszach]] z kaplicą grobową Dönhoffów | *[[kościół pw. Matki Bożej Ostrobramskiej w Drogoszach]] z kaplicą grobową Dönhoffów | ||
*cmentarz ewangelicki w Garbnie | *cmentarz ewangelicki w Garbnie | ||
| − | *[[lkwim: Kościół pw. św. Anny w Mołtajnach| kościół pw. św. Anny w Mołtajnach]] | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Anny w Mołtajnach|kościół pw. św. Anny w Mołtajnach]] |
*[[kościół pw. św. Piotra Apostoła w Momajnach]] | *[[kościół pw. św. Piotra Apostoła w Momajnach]] | ||
*[[kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Windzie]]<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref> | *[[kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Windzie]]<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref> | ||
| Linia 128: | Linia 127: | ||
*zabytkowe parki dworskie, m.in. w Skandawie, Starym Dworze Barciańskim, Skierkach, Świętym Kamieniu, Drogoszach | *zabytkowe parki dworskie, m.in. w Skandawie, Starym Dworze Barciańskim, Skierkach, Świętym Kamieniu, Drogoszach | ||
*obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody | *obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody | ||
| − | *[[Jezioro Arklity| jezioro Arklity]] i wyspa na jeziorze Arklickim – nawodna osada, wybudowana około VI w. p.n.e. | + | *[[Jezioro Arklity|jezioro Arklity]] i wyspa na jeziorze Arklickim – nawodna osada, wybudowana około VI w. p.n.e. |
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Barciany można uzyskać na stronie internetowej [http://www.barciany.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=14&menu=21&strona=1 barciany.pl]. | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Barciany można uzyskać na stronie internetowej [http://www.barciany.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=14&menu=21&strona=1 barciany.pl]. | ||
| + | ==Religia== | ||
| + | *[[Parafia greckokatolicka pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Asunach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Windzie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Matki Bożej Ostrobramskiej w Drogoszach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Niepokalanego Serca Maryi w Barcianach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Anny w Mołtajnach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Katarzyny w Kętrzynie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Piotra Apostoła w Momajnach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Wojciecha w Skandawie]] | ||
| + | |||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
W gminie wiejskiej Barciany istnieją następujące placówki edukacyjne: | W gminie wiejskiej Barciany istnieją następujące placówki edukacyjne: | ||
| Linia 166: | Linia 175: | ||
Obszary [[Natura 2000]]: | Obszary [[Natura 2000]]: | ||
| − | *[[Natura 2000 Ostoja Warmińska| Obszar specjalnej ochrony ptaków Ostoja Warmińska]] (145 342 ha) | + | *[[Natura 2000 Ostoja Warmińska|Obszar specjalnej ochrony ptaków Ostoja Warmińska]] (145 342 ha) |
| − | *[[Natura 2000 Ostoja nad Oświnem| Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja nad Oświnem]] - obszar proponowany | + | *[[Natura 2000 Ostoja nad Oświnem|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja nad Oświnem]] - obszar proponowany |
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Barciany znajdują się 43 pomniki przyrody, są to: pojedyncze okazy i aleje drzew<ref name="p3"/>. | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Barciany znajdują się 43 pomniki przyrody, są to: pojedyncze okazy i aleje drzew<ref name="p3"/>. | ||
| − | + | ||
| − | |||
==Zobacz też:== | ==Zobacz też:== | ||
| − | *[[lkwim: Galeria Kraniecpolski w Barcianach| Galeria Kraniecpolski w Barcianach]] | + | *[[lkwim: Galeria Kraniecpolski w Barcianach|Galeria Kraniecpolski w Barcianach]] |
*[[lkwim: Międzynarodowy Konkurs na Rysunek Satyryczny Jaka będe…|Międzynarodowy Konkurs na Rysunek Satyryczny Jaka będe…]] | *[[lkwim: Międzynarodowy Konkurs na Rysunek Satyryczny Jaka będe…|Międzynarodowy Konkurs na Rysunek Satyryczny Jaka będe…]] | ||
*[[lkwim: Festyn Ludowy w Asunach 2007|Festyn Ludowy w Asunach]] | *[[lkwim: Festyn Ludowy w Asunach 2007|Festyn Ludowy w Asunach]] | ||
| − | *[[lkwim: Ołtarz główny z kościoła pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Barcianach| Ołtarz główny z kościoła pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Barcianach]] | + | *[[lkwim: Ołtarz główny z kościoła pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Barcianach|Ołtarz główny z kościoła pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Barcianach]] |
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
== Bibliografia== | == Bibliografia== | ||
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 09:32, 23 kwi 2024
| Gmina Barciany | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | kętrzyński | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Marta Kamińska | ||
| Powierzchnia | 294,08 km² | ||
| Liczba sołectw | 23 | ||
| Liczba miejscowości | 66 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
6671 23 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NKE | ||
| TERYT | 2808022 | ||
| Urząd gminy ul. Szkolna 3 11-410 Barciany
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Barciany – gmina wiejska położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego i powiatu kętrzyńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Barcianach.
Gmina rolnicza o dużym udziale gruntów rolnych w ogólnej powierzchni gruntów w gminie i bardzo małej powierzchni zalesienia.
W Wyborach Samorządowych 2018 i 2024 mandat wójta uzyskała Marta Kamińska.[1]
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Barciany zajmuje powierzchnię 294,08 km2[2], w tym:
- użytki rolne: 81,7% (24024 ha)
- lasy: 8% (2361 ha)
- wody: 1,1% (326 ha)
Gmina stanowi 24,2% powierzchni powiatu kętrzyńskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 6671 | 100 | 3270 | 49,0 | 3401 | 51,0 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
23 | 11 | 12 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Barciany wynosiło -77 osób[2], co stanowi 17,7% migracji w powiecie kętrzyńskim oraz 2,1% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej gmina Barciany była częścią powiatu kętrzyńskiego w województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[3], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[4], zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej.
W wyniku wprowadzenia w życie ustawy w dniu 1 stycznia 1973 roku przywrócono podział państwa na gminy. Gmina Barciany została reaktywowana uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[5], w jej skład weszły sołectwa: Barciany, Dębiany, Drogosze, Gęsiki, Kąpławki, Kiemławki Wielkie, Kudwiny, Ogródki, Radosze, Skoczewo, Szaty Wielkie, Taborzec, Wilkowo Małe, Winda oraz miejscowości: Bobrowo, Cacki, Główczyno, Niedziałki, Suchawa.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat kętrzyński. Gmina Barciany została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego[7].
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] umiejscowiły gminę w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim.
Gmina Barciany graniczy z gminami: Korsze, Kętrzyn, Srokowo, Sępopol, północna granica gminy stanowi granicę państwa z Rosją w obwodzie kaliningradzkim.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Aptynty, Asuny, Barciany, Bobrowo, Drogosze, Frączkowo, Gęsie Góry, Gęsiki, Krelikiejmy, Modgarby, Mołtajny, Momajny, Ogródki, Podławki, Radosze, Rodele, Silginy, Skandawa,Skierki, Solkieniki, Suchawa, Wilkowo Małe, Winda.
Pozostałe miejscowości: Arklity, Błędowo, Cacki, Czaczek, Dębiany, Dobrzykowo, Duje, Frączkowo, Garbno, Garbnik, Glinka, Główczyno, Górki, Gumniska, Kąpławki, Kiemławki Małe, Kiemławki Wielkie, Kolwiny, Kotki, Krymławki, Krzeczewo, Kudwiny, Maciejki, Markławka, Markuzy, Michałkowo, Moruny, Niedziały, Niedziałki, Pastwiska, Pieszewo, Piskorze, Radoski Dwór, Ruta, Rutka, Rzymek, Skoczewo, Sławosze, Staniszewo, Stary Dwór Barciański, Szaty Wielkie, Święty Kamień, Taborzec, Wielewo, Zalewska Góra.
Gospodarka
Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy wiejskiej Barciany jest rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Użytki rolne zajmują ponad 80% powierzchni gminy, z czego największą ich część stanowią grunty orne: 60,4% (17751 ha). Łąki i pastwiska zajmują 21,3% (6254 ha), a sady 0,06% (19 ha). Grunty rolne znajdują się na dobrych glebach III klasy bonitacyjnej. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (głównie pszenicy). W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla bydła mlecznego.
Rolnictwo w gminie oparte jest na średnich i dużych (od 10 do 30 ha) gospodarstwach indywidualnych. Ponadto na terenie gminy działają 3 duże gospodarstwa rolne powstałe na bazie byłych PGR-ów: Kombinat Rolny Skandawa Sp. z o.o. z siedzibą we Frączkowie, ROLNYVIK Sp. z o.o. w Barcianach i "Agro-Fundusz Mazury" Sp. z o.o. w Drogoszach. Gospodarstwa te zajmują się działalnością rolniczą, ale także produkcją i usługami w sferze rolnictwa (wytwórnie pasz, magazynowanie zbóż, itp.)[9].
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Barciany wynosiła w 2013 roku 294. W tym 22 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 272 tworzyły sektor prywatny. 72 firmy były zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 14 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 31 firm w dziale budownictwo, 48 w dziale rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 6 firm[2].
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, natomiast dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Turystyka nie odgrywa w gminie istotnej roli.
Gmina Barciany należy do Lokalnej Grupy Działania "Barcja" i Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich.
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych, obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej, obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Barciany wynosiła 828 osób[2], co stanowi 12,5% bezrobotnych w powiecie kętrzyńskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 29,1% ludności[10].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Gminny Ośrodek Kultury w Barcianach
- Gminna Biblioteka Publiczna w Barcianach
- Ośrodek kultury ukraińskiej w Asunach
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Dni Barcian
- dożynki gminne
- Wystawa Rękodzieła Artystycznego Mieszkańców Gminy Barciany
- Święto kultury ukraińskiej "Asuniada" w Asunach
- Przegląd Teatralny Najlepsi we wspólnym działaniu
Ludzie związani z gminą
- Jadwiga Gut - urodzona w Barcianach; samorządowiec, wójt gminy Bartoszyce.
- Mieczysław Modliszewski - ludowy artysta rzeźbiarz; mieszka w Barcianch.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Barciany należą:
- ruiny pałacu w Arklitach
- cerkiew pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Asunach
- kościół pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Barcianach
- kaplica cmentarna w Barcianach (cmentarz komunalny)
- zamek krzyżacki w Barcianach
- zespoły pałacowe w Drogoszach, Rodelach, Silginach, Skierkach, Wielewie
- kościół pw. Matki Bożej Ostrobramskiej w Drogoszach z kaplicą grobową Dönhoffów
- cmentarz ewangelicki w Garbnie
- kościół pw. św. Anny w Mołtajnach
- kościół pw. św. Piotra Apostoła w Momajnach
- kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Windzie[11]
Szlaki i atrakcje turystyczne
- liczne zabytki architektury
- zabytkowe parki dworskie, m.in. w Skandawie, Starym Dworze Barciańskim, Skierkach, Świętym Kamieniu, Drogoszach
- obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
- jezioro Arklity i wyspa na jeziorze Arklickim – nawodna osada, wybudowana około VI w. p.n.e.
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Barciany można uzyskać na stronie internetowej barciany.pl.
Religia
- Parafia greckokatolicka pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Asunach
- Parafia pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Windzie
- Parafia pw. Matki Bożej Ostrobramskiej w Drogoszach
- Parafia pw. Niepokalanego Serca Maryi w Barcianach
- Parafia pw. św. Anny w Mołtajnach
- Parafia pw. św. Katarzyny w Kętrzynie
- Parafia pw. św. Piotra Apostoła w Momajnach
- Parafia pw. św. Wojciecha w Skandawie
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Barciany istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole Niepubliczne "Biedronka" w Barcianach
- Punkt Przedszkolny "Bajka" w Barcianach
- Punkt Przedszkolny "Muchomorek" w Windzie
- Punkt Przedszkolny "Pajacyk" w Mołtajnach
- Punkt Przedszkolny "Słoneczko" w Drogoszach
- Punkt Przedszkolny "Stokrotka" w Drogoszach
- Zespól Szkół w Windzie - Szkoła Podstawowa w Windzie, Gimnazjum Publiczne w Windzie
- Szkoła Podstawowa im. Straży Granicznej w Barcianach
- Gimnazjum Publiczne w Barcianach
- Zespół Szkół w Drogoszach - Szkoła Podstawowa w Drogoszach, Gimnazjum Publiczne w Drogoszach
- Zespół Szkół w Mołtajnach - Szkoła Podstawowa w Mołtajnach, Gimnazjum Publiczne w Mołtajnach
Sport
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turniej piłki siatkowej, turniej tenisa stołowego, Zimowy Rekreacyjny Turniej Młodzieży Niepełnosprawnej GIMBA, Ogólnopolski Uliczny Bieg Bartów, gminny Rajd rowerowy. Na terenie gminy działa klub:
Inne organizacje i instytucje
- Klub Integracji Społecznej w Gminie Barciany
- Barciańska Inicjatywa Oświatowa
- Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych i Ich Rodzin im. Ojca Pio w Barcianach
- Mołtańskie Stowarzyszenie Aktywności Lokalnej "Nadzieja"
- Stowarzyszenie Aktywności Lokalnej sołectwa Aptynty (S.A.L.S.A.)
- Stowarzyszenie "Iskierka nadziei" w Barcianach
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Guber (14363,8 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Jeziora Oświn (15182,9 ha)
Obszary Natura 2000:
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Ostoja Warmińska (145 342 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja nad Oświnem - obszar proponowany
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Barciany znajdują się 43 pomniki przyrody, są to: pojedyncze okazy i aleje drzew[12].
Zobacz też:
- Galeria Kraniecpolski w Barcianach
- Międzynarodowy Konkurs na Rysunek Satyryczny Jaka będe…
- Festyn Ludowy w Asunach
- Ołtarz główny z kościoła pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Barcianach
Przypisy
- ↑ https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/barciany,1855.html
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl
- ↑ bip.warmia.mazury.pl, Program ochrony środowiska gminy Barciany na lata 2004-2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011, Olsztyn 2004.
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
- ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [1]
Bibliografia
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Program ochrony środowiska gminy Barciany na lata 2004-2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011, Olsztyn 2004. [20.10.2014]
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Gminy Barciany [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Urząd Gminy Barciany [20.10.2014]
