Młynary (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Historia gminy jako jednostki administracyjnej) |
|||
| (Nie pokazano 41 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Gmina infobox | {{Gmina infobox | ||
|Gmina = Młynary | |Gmina = Młynary | ||
| − | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Młynary.png | Herb Młynar | + | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Młynary.png | Herb Młynar |
|flaga_gminy = | |flaga_gminy = | ||
|mapa_gminy = | |mapa_gminy = | ||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj_gminy = miejsko-wiejska | |rodzaj_gminy = miejsko-wiejska | ||
|zarządzający = Burmistrz | |zarządzający = Burmistrz | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = [[Renata Bednarczyk]] |
| − | |adres_ug = ul. Dworcowa 29 | + | |adres_ug = ul. Dworcowa 29<br/> |
|kod_poczt_ug = 14-420 Młynary | |kod_poczt_ug = 14-420 Młynary | ||
|powierzchnia = 158,41 | |powierzchnia = 158,41 | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|bip = http://www.mlynary.bip.doc.pl/ | |bip = http://www.mlynary.bip.doc.pl/ | ||
}} | }} | ||
| − | '''Gmina Młynary''' – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] w północno-wschodniej części [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Młynary| Młynarach]]. | + | '''Gmina Młynary''' – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w północno-wschodniej części [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Młynary| Młynarach]]. Jest to gmina rolnicza, usytuowana na pograniczu [[Wzniesienie Elbląskie| Wzniesienia Elbląskiego]] i [[Równina Warmińska| Równiny Warmińskiej]]. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| + | [[Plik: Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie.jpg|right|290px|thumb| Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie. Fot. Igor Hrywna. Źródło: [http://mojemazury.pl/13960-48218,Kosciol-w-Bludowie,331433.html? www.mojemazury.pl] ]] | ||
| + | [[Plik: Kościół pw. św. Piotra Apostoła w Młynarach.jpg|right|290px|thumb| Kościół pw. św. Piotra Apostoła w Młynarach.<br>Źródło: [http://www.mlynary.pl/index.php?menu=11 www.mlynary.pl] ]] | ||
| + | [[Plik: Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zastawnie.jpg|right|290px|thumb| Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zastawnie. Źródło: [http://www.mlynary.pl/index.php?menu=11 www.mlynary.pl] ]] | ||
| + | [[Plik: Pozostałości cmentarza w Młyńskiej Woli.jpg|right|290px|thumb| Pozostałości cmentarza w Młyńskiej Woli.<br>Fot. Igor Hrywna. Źródło: [http://mojezulawy.pl/ciekawe-miejsca/586/Cmentarz-i-ruiny-kosciola-w-Mlynarskiej-Woli www.mojezulawy.pl] ]] | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina Młynary zajmuje powierzchnię 158,41km<sup>2</sup><ref> | + | Gmina Młynary zajmuje powierzchnię 158,41km<sup>2</sup><ref>[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/mlynary.pdf UStat w Olsztynie] [06.06.2014]</ref>. |
W tym: | W tym: | ||
| − | + | *lasy: 39% | |
| − | * | + | *użytki rolne: 54% |
| − | * | + | Gmina stanowi 11,19% powierzchni powiatu elbląskiego. |
| − | |||
| − | Gmina stanowi 11,19% powierzchni | ||
<br/> | <br/> | ||
== Demografia == | == Demografia == | ||
| Linia 56: | Linia 54: | ||
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 29|| colspan=2| 15 || colspan=2| 14 | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 29|| colspan=2| 15 || colspan=2| 14 | ||
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Młynary wynosiło -31osób <ref> | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Młynary wynosiło -31osób <ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych lokalnych GUS] [06.06.2014]</ref>, co stanowi 140,9% migracji ludności w powiecie elbląskim (saldo migracji w powiecie elbląskim wynosi -22 osoby), 1,20% w województwie warmińsko-mazurskim. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | ||
| − | W 1945 roku na skutek licznych zniszczeń wojennych i wyludnienia | + | W 1945 roku na skutek licznych zniszczeń wojennych i wyludnienia Młynary utraciły posiadane prawa miejskie. Po ostatecznym ustaleniu granic państwa polskiego i przejęciu władzy przez przedstawicieli polskiej administracji powołano powiat pasłęcki, który na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> stał się częścią województwa olsztyńskiego. Podzielono go na 8 gmin wiejskich i 1 gminę miejską, wśród nich była gmina wiejska Młynary. |
| + | |||
| + | W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady. W wyniku likwidacji niektórych mniejszych gromad niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania powołano wówczas gromadę Młynary, która stała się na przestrzeni lat największą gromadą w powiecie pasłęckim i w 1964 roku zajmowała obszar 158,95 km<sup>2</sup><ref>Pasłęk z dziejów miasta i okolic 1297–1997, Pasłęk 1997.</ref>. | ||
| + | |||
| + | Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> przywróciły podział państwa na gminy. W skład utworzonej gminy Młynary z siedzibą w Młynarach wchodziły obszary sołectw: Błudowo, Karszewo, Kraskowo, Kurowo Braniewskie, Kwietnik, Mikołajki, Młynary, Młynarska Wola, Nowe Monasterzysko, Płonne, Sąpy, Sokolnik, Stare Monasterzysko, Warszewo, Włóczyska, Zastawno, Zaścianki oraz miejscowość Rucianka<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. | ||
| + | |||
| + | 1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> przestał istnieć powiat pasłęcki. Gmina Młynary została bezpośrednio częścią województwa elbląskiego<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref>. | ||
| − | W | + | W 1984 roku przywrócono prawa miejskie Młynarom<ref> Dz.U. 1983 nr 51 poz. 229, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia 1983 r. w sprawie utworzenia miast w województwach: elbląskim, jeleniogórskim,leszczyńskim, siedleckim i suwalskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19830510229 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref>, a w 1992 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 roku <ref>Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910870397 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> dokonano połączenia gminy i miasta Młynary w jedną jednostkę administracyjną. |
| − | + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę miejsko-wiejską Młynary w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim. | |
| − | |||
| − | |||
| − | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę miejsko-wiejską Młynary w powołanym 1 stycznia 1999 roku | ||
| − | Gmina miejsko-wiejska Młynary graniczy z: od północnego zachodu [[Tolkmicko (gmina miejsko-wiejska)| gminą Tolkmicko]], od zachodu | + | Gmina miejsko-wiejska Młynary graniczy z następującymi gminami: od północnego zachodu z [[Tolkmicko (gmina miejsko-wiejska)| gminą Tolkmicko]], od zachodu z [[Milejewo (gmina wiejska)| gminą Milejewo]], od północy z [[Frombork (gmina miejsko-wiejska)|gminą Frombork]], od północnego wschodu z [[Płoskinia (gmina wiejska)| gminą Płoskinia]], od wschodu z [[Wilczęta (gmina wiejska)| gminą Wilczęta]], od południa z [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)|gminą Pasłęk]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
| − | Sołectwa: [[Błudowo]], [[Karszewo]], [[Kraskowo]], [[Kurowo Braniewskie]], [[Kwietnik]], [[Mikołajki]], [[Młynarska Wola]], [[Młynary]], [[Nowe Monasterzysko]], [[Ojcowa Wola]], [[Płonne]], [[Rucianka]], [[Sąpy]], [[Sokolnik]], [[Stare Monasterzysko]], [[ | + | Sołectwa: [[Błudowo]], [[Karszewo]], [[Kraskowo]], [[Kurowo Braniewskie]], [[Kwietnik]], [[Mikołajki (gmina Młynary)|Mikołajki]], [[Młynarska Wola]], [[Młynary]], [[Nowe Monasterzysko]], [[Ojcowa Wola]], [[Płonne]], [[Rucianka]], [[Sąpy]], [[Sokolnik]], [[Stare Monasterzysko]], [[Warszewo]], [[Włóczyska]], [[Zastawno]], [[Zaścianki]]. |
| − | Pozostałe miejscowości: [[Bronikowo]], [[Broniszewo]], [[Janiki Pasłęckie]], [[Krasinek]], [[Myśliniec]], [[Nowe Sadłuki]], [[Podgórze]], [[Olszówka]], [[Sucha]], [[Olszynka]], [[Kobyliny]]. | + | Pozostałe miejscowości: [[Bronikowo]], [[Broniszewo]], [[Janiki Pasłęckie]], [[Krasinek]], [[Myśliniec]], [[Nowe Sadłuki (gmina Młynary)|Nowe Sadłuki]], [[Podgórze (gmina Młynary)|Podgórze]], [[Olszówka]], [[Sucha]], [[Olszynka]], [[Kobyliny]]. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| − | Głównym kierunkiem rozwoju gospodarki gminy Młynary jest rolnictwo. W gminie dominują gospodarstwa indywidualne, większość o powierzchni do 5 ha | + | Głównym kierunkiem rozwoju gospodarki gminy Młynary jest rolnictwo. W gminie dominują gospodarstwa indywidualne, większość z nich jest o powierzchni do 5 ha i produkuje na potrzeby własne. Uprawiane są w nich: zboża (żyto, pszenica), ziemniaki, krzewy jagodowe, roślin pastewne, a także prowadzona jest hodowla zwierząt, głównie trzody chlewnej. |
| − | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Młynary wynosiła w 2013 roku 265. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 254 | + | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Młynary wynosiła w 2013 roku 265. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 254 tworzyło sektor prywatny<ref>[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3127 Bank Danych lokalnych GUS][06.06.2014]</ref>. Najwięcej firm – 69 – było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 22 firmy były zarejestrowane w dziale: budownictwo, a 30 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo; w dziale przetwórstwo przemysłowe – 24 firmy. Większość tych firm stanowią małe i średnie przedsiębiorstwa, zatrudniające od 1 do 5 pracowników. |
Przemysł nie jest rozwinięty i nie stanowi silnego działu gminnej gospodarki. | Przemysł nie jest rozwinięty i nie stanowi silnego działu gminnej gospodarki. | ||
| − | Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: | + | Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Zastawno, Karszewo, Sokolnik i Bronikowo. |
| − | Gmina miejsko-wiejska Młynary podejmuje współpracę z niemiecką gminą partnerską | + | Gmina miejsko-wiejska Młynary podejmuje współpracę z niemiecką gminą partnerską – Brokdorf. |
| − | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie Młynary wynosiła 346 osób<ref >[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych Lokalnych GUS][06.06.2014]</ref>, co stanowi 6,16% bezrobotnych w powiecie elbląskim. |
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,3% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]</ref>. | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,3% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]</ref>. | ||
| + | |||
| + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]] oraz tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski | Tygrysów warmińsko-mazurskich]] wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
| − | |||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
*[[Ośrodek Kultury w Młynarach]] wraz z Biblioteką Publiczną w Młynarach | *[[Ośrodek Kultury w Młynarach]] wraz z Biblioteką Publiczną w Młynarach | ||
| − | |||
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | ||
| − | *[[Przegląd Kultury Mniejszości Narodowych | + | *[[Przegląd Kultury Mniejszości Narodowych "Integracje" w Młynarach]] |
*[[Ogólnopolski Plener Plastyczny "Bliżej natury" w Młynarach]] | *[[Ogólnopolski Plener Plastyczny "Bliżej natury" w Młynarach]] | ||
*[[Młynary Blues Festiwal]] | *[[Młynary Blues Festiwal]] | ||
*[[Przegląd zespołów tańca nowoczesnego w Młynarach]] | *[[Przegląd zespołów tańca nowoczesnego w Młynarach]] | ||
| − | * | + | *dożynki gminne |
*Dni Miasta Młynary | *Dni Miasta Młynary | ||
| − | |||
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| − | *[[lkwim: Tadeusz Balicki| Tadeusz Balicki]] ( | + | *[[lkwim: Tadeusz Balicki| Tadeusz Balicki]] (1923–2003) – regionalista, animator kultury, założyciel Izby Pamiątek Historycznych w Młynarach |
| − | + | *[[Maciej Płażyński]] (1958–2010) – urodzony w Młynarach, prawnik, polityk, wojewoda gdański w latach 1990–1996, marszałek Sejmu w latach 1997–2001, jeden z założycieli i były przewodniczący Platformy Obywatelskiej oraz jej klubu parlamentarnego, poseł na Sejm III, IV i VI kadencji, senator i wicemarszałek Senatu VI kadencji | |
| − | *[[Jaosław Gugała]] | + | *[[Jaosław Gugała]] – urodzony w Młynarach, dziennikarz związany m.in. z Telewizją Polską i Polsatem, muzyk i dyplomata, w latach 1999–2003 ambasador RP w Urugwaju |
| − | |||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Młynary należą<ref>Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa] [06.06.2014]</ref>: | |
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Młynary należą<ref> | + | *[[lkwim: Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie|kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem |
| + | *ruiny kościoła i przykościelny cmentarz w Młynarskiej Woli | ||
| + | *układ urbanistyczny wraz z zespołem zabudowy Starego Miasta w Młynarach oraz domy przy ul. J. Słowackiego (1905) i przy ul. Dworcowej (1920) | ||
| + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Piotra Apostoła w Młynarach|kościół pw. św. Piotra Apostoła w Młynarach]] wraz z przykościelnym cmentarzem | ||
| + | *[[kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświęszej Maryi Panny w Młynarach]] – kościół filialny | ||
| + | *[[lkwim: Młyn zakonny w Młynarach| młyn zakonny w Młynarach]] – ruiny | ||
| + | *[[kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zastawnie]] | ||
| + | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| + | *[[Szlak Kopernikowski]] – pieszy szlak turystyczny, biegnący głównie przez miejsca związane z pobytem i pracą [[Mikołaj Kopernik| Mikołaja Kopernika]] | ||
| + | *[[Szlak Młynarsko-Pasłęcki]] – szlak w [[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej| Parku Krajobrazowym Wysoczyzny Elbląskiej]] | ||
| + | *ścieżka dydaktyczno-ekologiczna – ścieżka prowadząca z Młynar przez rzekę [[Rzeka Gardyna| Gardynę]], dalej lasem do wsi [[Kraskowo]], o łącznej długości 4,6 km | ||
| + | *[["Gruba Kaśka"]] – jedna z największych sosen w Polsce; o wysokości 40 m i obwodzie 4 m | ||
| + | *[[lkwim: Prywatne Muzeum im. Tadeusza Balickiego w Młynarach| Prywatne Muzeum im. Tadeusza Balickiego w Młynarach]] – dawna Izba Pamiątek Historycznych w Młynarach | ||
| − | *[[ | + | == Religia == |
| − | * | + | *[[Parafia pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie]] |
| − | + | *[[Parafia pw. św. Piotra Apostoła w Młynarach]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
W gminie miejsko-wiejskiej Młynary istnieją następujące placówki edukacyjne: | W gminie miejsko-wiejskiej Młynary istnieją następujące placówki edukacyjne: | ||
| − | |||
*Przedszkole w Młynarach | *Przedszkole w Młynarach | ||
*[[Szkoła Podstawowa w Błudowie]] | *[[Szkoła Podstawowa w Błudowie]] | ||
| − | *[[Zespół Szkół w Młynarach]] | + | *[[Zespół Szkół w Młynarach]] – [[Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego w Młynarach]], [[Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Młynarach]] |
| − | |||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | W gminie Młynary organizowane są imprezy rekreacyjno-sportowe, m. in.: turniej sołectw gminy Młynary | + | W gminie Młynary organizowane są imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: |
| + | *turniej sołectw gminy Młynary | ||
| + | *"Rekreacyjny Bieg do Grubej Kaśki" | ||
Istnieją również kluby sportowe: | Istnieją również kluby sportowe: | ||
*Stowarzyszenie KS "Syrena" Młynary | *Stowarzyszenie KS "Syrena" Młynary | ||
| − | *UKS | + | *UKS "Syrenka" przy Szkole Podstawowej w Młynarach |
| − | *UKS | + | *UKS "Dona" przy Publicznym Gimnazjum w Młynarach |
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
| − | *[[lkwim: Kino „Zenit” w Młynarach| Kino | + | *[[lkwim: Kino „Zenit” w Młynarach| Kino "Zenit" w Młynarach]] |
*[[Lokalna Grupa Działania Wysoczyzna Elbląska]] | *[[Lokalna Grupa Działania Wysoczyzna Elbląska]] | ||
*[[lkwim: Stowarzyszenie Przyjaciół Młynar| Stowarzyszenie Przyjaciół Młynar]] | *[[lkwim: Stowarzyszenie Przyjaciół Młynar| Stowarzyszenie Przyjaciół Młynar]] | ||
| − | *[[Stowarzyszenie na | + | *[[Stowarzyszenie na rzecz Dzieci i Młodzieży Gminy Młynary]] |
*[[Stowarzyszenie Mieszkańców i Przyjaciół wsi Nowe Monasterzysko]] | *[[Stowarzyszenie Mieszkańców i Przyjaciół wsi Nowe Monasterzysko]] | ||
*[[Stowarzyszenie Przyjaciół Sołectwa Rucianka]] | *[[Stowarzyszenie Przyjaciół Sołectwa Rucianka]] | ||
| Linia 152: | Linia 153: | ||
*[[Stowarzyszenie Przyjaciół Wsi Kurowo Braniewskie i Kraskowo]] | *[[Stowarzyszenie Przyjaciół Wsi Kurowo Braniewskie i Kraskowo]] | ||
*[[Zespól "Karszewianki"]] | *[[Zespól "Karszewianki"]] | ||
| − | |||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
| − | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody | + | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich: |
| − | + | *rezerwaty przyrody: | |
| − | Należą do nich: | + | **[[Rezerwat Lenki]] (9,74 ha) |
| − | + | **[[Rezerwat Pióropusznikowy Jar]] (37,78 ha) | |
| − | + | *obszary chronionego krajobrazu: | |
| − | *[[ | + | **[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Baudy]] (16677,8 ha) |
| − | *[[Rezerwat Pióropusznikowy Jar]] (37,78 ha) | + | **[[Słobicki Obszar Chronionego Krajobrazu]] (5035,6 ha) |
| − | + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Młynary znajdują się 32 pomniki przyrody – głównie pojedyncze dęby, buki i sosny<ref>[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [06.06.2014]</ref>. Znajdują się tu także głazy narzutowe, jak [[Głaz narzutowy koło Kwietnika| głaz w miejscowości Kwietnik]]. | |
| − | |||
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Baudy]] (16677,8 ha) | ||
| − | *[[Słobicki Obszar Chronionego Krajobrazu]] (5035,6 ha) | ||
| − | |||
| − | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Młynary znajdują się 32 pomniki przyrody | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia== | ||
| + | Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | Dz.U. 1983 nr 51 poz. 229, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia 1983 r. w sprawie utworzenia miast w województwach: elbląskim, jeleniogórskim, leszczyńskim, siedleckim i suwalskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19830510229 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910870397 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> | ||
| + | ''Pasłęk z dziejów miasta i okolic 1297–1997'', Pasłęk 1997.<br/> | ||
| + | ''Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym''. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.<br/> | ||
| + | Program Ochrony Środowiska dla Gminy Młynary na lata 2011-2018, Ustroń 2011.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych Lokalnych GUS] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.mlynary.bip.doc.pl/ BIP Urzędu Miasta i Gminy Młynary] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olszynie] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.mlynary.pl/ Urząd Miasta i Gminy Młynary] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/mlynary.pdf UStat w Olsztynie] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | |||
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat elbląski]][[Kategoria: Młynary (gmina miejsko-wiejska)]] | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat elbląski]][[Kategoria: Młynary (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:55, 15 lip 2024
| Gmina Młynary | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | elbląski | ||
| Rodzaj gminy | miejsko-wiejska | ||
| Burmistrz | Renata Bednarczyk | ||
| Powierzchnia | 158,41 km² | ||
| Liczba sołectw | 19 | ||
| Liczba miejscowości | 26 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
4566 29 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 55 | ||
| Tablice rejestracyjne | NEB | ||
| TERYT | 2804063 | ||
| Urząd gminy ul. Dworcowa 2914-420 Młynary | |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Młynary – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północno-wschodniej części powiatu elbląskiego. Siedziba gminy znajduje się w Młynarach. Jest to gmina rolnicza, usytuowana na pograniczu Wzniesienia Elbląskiego i Równiny Warmińskiej.
Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie. Fot. Igor Hrywna. Źródło: www.mojemazury.pl
Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zastawnie. Źródło: www.mlynary.pl
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina Młynary zajmuje powierzchnię 158,41km2[1]. W tym:
- lasy: 39%
- użytki rolne: 54%
Gmina stanowi 11,19% powierzchni powiatu elbląskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 4566 | 100 | 2311 | 50,61 | 2255 | 49,39 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
29 | 15 | 14 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Młynary wynosiło -31osób [3], co stanowi 140,9% migracji ludności w powiecie elbląskim (saldo migracji w powiecie elbląskim wynosi -22 osoby), 1,20% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
W 1945 roku na skutek licznych zniszczeń wojennych i wyludnienia Młynary utraciły posiadane prawa miejskie. Po ostatecznym ustaleniu granic państwa polskiego i przejęciu władzy przez przedstawicieli polskiej administracji powołano powiat pasłęcki, który na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku[4] stał się częścią województwa olsztyńskiego. Podzielono go na 8 gmin wiejskich i 1 gminę miejską, wśród nich była gmina wiejska Młynary.
W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[5] istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady. W wyniku likwidacji niektórych mniejszych gromad niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania powołano wówczas gromadę Młynary, która stała się na przestrzeni lat największą gromadą w powiecie pasłęckim i w 1964 roku zajmowała obszar 158,95 km2[6].
Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[7] przywróciły podział państwa na gminy. W skład utworzonej gminy Młynary z siedzibą w Młynarach wchodziły obszary sołectw: Błudowo, Karszewo, Kraskowo, Kurowo Braniewskie, Kwietnik, Mikołajki, Młynary, Młynarska Wola, Nowe Monasterzysko, Płonne, Sąpy, Sokolnik, Stare Monasterzysko, Warszewo, Włóczyska, Zastawno, Zaścianki oraz miejscowość Rucianka[8].
1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[9] przestał istnieć powiat pasłęcki. Gmina Młynary została bezpośrednio częścią województwa elbląskiego[10].
W 1984 roku przywrócono prawa miejskie Młynarom[11], a w 1992 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 roku [12] dokonano połączenia gminy i miasta Młynary w jedną jednostkę administracyjną.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[13] umiejscowiły gminę miejsko-wiejską Młynary w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim.
Gmina miejsko-wiejska Młynary graniczy z następującymi gminami: od północnego zachodu z gminą Tolkmicko, od zachodu z gminą Milejewo, od północy z gminą Frombork, od północnego wschodu z gminą Płoskinia, od wschodu z gminą Wilczęta, od południa z gminą Pasłęk.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Błudowo, Karszewo, Kraskowo, Kurowo Braniewskie, Kwietnik, Mikołajki, Młynarska Wola, Młynary, Nowe Monasterzysko, Ojcowa Wola, Płonne, Rucianka, Sąpy, Sokolnik, Stare Monasterzysko, Warszewo, Włóczyska, Zastawno, Zaścianki.
Pozostałe miejscowości: Bronikowo, Broniszewo, Janiki Pasłęckie, Krasinek, Myśliniec, Nowe Sadłuki, Podgórze, Olszówka, Sucha, Olszynka, Kobyliny.
Gospodarka
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarki gminy Młynary jest rolnictwo. W gminie dominują gospodarstwa indywidualne, większość z nich jest o powierzchni do 5 ha i produkuje na potrzeby własne. Uprawiane są w nich: zboża (żyto, pszenica), ziemniaki, krzewy jagodowe, roślin pastewne, a także prowadzona jest hodowla zwierząt, głównie trzody chlewnej.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Młynary wynosiła w 2013 roku 265. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 254 tworzyło sektor prywatny[14]. Najwięcej firm – 69 – było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 22 firmy były zarejestrowane w dziale: budownictwo, a 30 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo; w dziale przetwórstwo przemysłowe – 24 firmy. Większość tych firm stanowią małe i średnie przedsiębiorstwa, zatrudniające od 1 do 5 pracowników.
Przemysł nie jest rozwinięty i nie stanowi silnego działu gminnej gospodarki. Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Zastawno, Karszewo, Sokolnik i Bronikowo.
Gmina miejsko-wiejska Młynary podejmuje współpracę z niemiecką gminą partnerską – Brokdorf.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie Młynary wynosiła 346 osób[15], co stanowi 6,16% bezrobotnych w powiecie elbląskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,3% ludności[16].
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych oraz tzw. Tygrysów warmińsko-mazurskich wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Ośrodek Kultury w Młynarach wraz z Biblioteką Publiczną w Młynarach
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Przegląd Kultury Mniejszości Narodowych "Integracje" w Młynarach
- Ogólnopolski Plener Plastyczny "Bliżej natury" w Młynarach
- Młynary Blues Festiwal
- Przegląd zespołów tańca nowoczesnego w Młynarach
- dożynki gminne
- Dni Miasta Młynary
Ludzie związani z gminą
- Tadeusz Balicki (1923–2003) – regionalista, animator kultury, założyciel Izby Pamiątek Historycznych w Młynarach
- Maciej Płażyński (1958–2010) – urodzony w Młynarach, prawnik, polityk, wojewoda gdański w latach 1990–1996, marszałek Sejmu w latach 1997–2001, jeden z założycieli i były przewodniczący Platformy Obywatelskiej oraz jej klubu parlamentarnego, poseł na Sejm III, IV i VI kadencji, senator i wicemarszałek Senatu VI kadencji
- Jaosław Gugała – urodzony w Młynarach, dziennikarz związany m.in. z Telewizją Polską i Polsatem, muzyk i dyplomata, w latach 1999–2003 ambasador RP w Urugwaju
Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Młynary należą[17]:
- kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie wraz z przykościelnym cmentarzem
- ruiny kościoła i przykościelny cmentarz w Młynarskiej Woli
- układ urbanistyczny wraz z zespołem zabudowy Starego Miasta w Młynarach oraz domy przy ul. J. Słowackiego (1905) i przy ul. Dworcowej (1920)
- kościół pw. św. Piotra Apostoła w Młynarach wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświęszej Maryi Panny w Młynarach – kościół filialny
- młyn zakonny w Młynarach – ruiny
- kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zastawnie
Szlaki i atrakcje turystyczne
- Szlak Kopernikowski – pieszy szlak turystyczny, biegnący głównie przez miejsca związane z pobytem i pracą Mikołaja Kopernika
- Szlak Młynarsko-Pasłęcki – szlak w Parku Krajobrazowym Wysoczyzny Elbląskiej
- ścieżka dydaktyczno-ekologiczna – ścieżka prowadząca z Młynar przez rzekę Gardynę, dalej lasem do wsi Kraskowo, o łącznej długości 4,6 km
- "Gruba Kaśka" – jedna z największych sosen w Polsce; o wysokości 40 m i obwodzie 4 m
- Prywatne Muzeum im. Tadeusza Balickiego w Młynarach – dawna Izba Pamiątek Historycznych w Młynarach
Religia
- Parafia pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie
- Parafia pw. św. Piotra Apostoła w Młynarach
Szkolnictwo
W gminie miejsko-wiejskiej Młynary istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole w Młynarach
- Szkoła Podstawowa w Błudowie
- Zespół Szkół w Młynarach – Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego w Młynarach, Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Młynarach
Sport
W gminie Młynary organizowane są imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.:
- turniej sołectw gminy Młynary
- "Rekreacyjny Bieg do Grubej Kaśki"
Istnieją również kluby sportowe:
- Stowarzyszenie KS "Syrena" Młynary
- UKS "Syrenka" przy Szkole Podstawowej w Młynarach
- UKS "Dona" przy Publicznym Gimnazjum w Młynarach
Inne organizacje i instytucje
- Kino "Zenit" w Młynarach
- Lokalna Grupa Działania Wysoczyzna Elbląska
- Stowarzyszenie Przyjaciół Młynar
- Stowarzyszenie na rzecz Dzieci i Młodzieży Gminy Młynary
- Stowarzyszenie Mieszkańców i Przyjaciół wsi Nowe Monasterzysko
- Stowarzyszenie Przyjaciół Sołectwa Rucianka
- Towarzystwo Przyjaciół Zastawna
- Stowarzyszenie Przyjaciół Wsi Kurowo Braniewskie i Kraskowo
- Zespól "Karszewianki"
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:
- rezerwaty przyrody:
- Rezerwat Lenki (9,74 ha)
- Rezerwat Pióropusznikowy Jar (37,78 ha)
- obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Baudy (16677,8 ha)
- Słobicki Obszar Chronionego Krajobrazu (5035,6 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Młynary znajdują się 32 pomniki przyrody – głównie pojedyncze dęby, buki i sosny[18]. Znajdują się tu także głazy narzutowe, jak głaz w miejscowości Kwietnik.
Przypisy
- ↑ UStat w Olsztynie [06.06.2014]
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
- ↑ Bank Danych lokalnych GUS [06.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
- ↑ Pasłęk z dziejów miasta i okolic 1297–1997, Pasłęk 1997.
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1983 nr 51 poz. 229, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia 1983 r. w sprawie utworzenia miast w województwach: elbląskim, jeleniogórskim,leszczyńskim, siedleckim i suwalskim, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[1]
- ↑ Bank Danych lokalnych GUS[06.06.2014]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS[06.06.2014]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]
- ↑ Rejestr zabytków Narodowy Instytut Dziedzictwa [06.06.2014]
- ↑ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [06.06.2014]
Bibliografia
Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1983 nr 51 poz. 229, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia 1983 r. w sprawie utworzenia miast w województwach: elbląskim, jeleniogórskim, leszczyńskim, siedleckim i suwalskim, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Pasłęk z dziejów miasta i okolic 1297–1997, Pasłęk 1997.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Młynary na lata 2011-2018, Ustroń 2011.
Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]
BIP Urzędu Miasta i Gminy Młynary [06.06.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [06.06.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.06.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olszynie [06.06.2014]
Urząd Miasta i Gminy Młynary [06.06.2014]
UStat w Olsztynie [06.06.2014]
