Banie Mazurskie (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 45 wersji utworzonych przez 10 użytkowników) | |||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj_gminy = wiejska | |rodzaj_gminy = wiejska | ||
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Łukasz Kuliś |
|adres_ug = ul. Konopnickiej 26 | |adres_ug = ul. Konopnickiej 26 | ||
|kod_poczt_ug = 19-520 Banie Mazurskie | |kod_poczt_ug = 19-520 Banie Mazurskie | ||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
|TERC10 = | |TERC10 = | ||
|www = | |www = | ||
| − | |bip = | + | |bip =https://bipbaniemazurskie.warmia.mazury.pl/ |
}} | }} | ||
| − | '''Gmina Banie Mazurskie''' – gmina wiejska położona w północno-wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] i w zachodniej części [[Powiat gołdapski| powiatu gołdapskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Banie Mazurskie| Baniach Mazurskich]]. | + | '''Gmina Banie Mazurskie''' – gmina wiejska położona w północno-wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]] i w zachodniej części [[Powiat gołdapski|powiatu gołdapskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Banie Mazurskie|Baniach Mazurskich]]. |
| + | Gmina o charakterze rolniczym, z dużą powierzchnią lasów, posiadająca wiele walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Około 25% ludności gminy stanowi mniejszość ukraińska<ref>[http://gbpbaniemazurskie.blogspot.com/2014/04/biblioteka-w-baniach-mazurskich-w.html GBP w Baniach Mazurskich gbpbaniemazurskie.blogspot.com] [20.10.2014]</ref>.<br/> | ||
| + | Władzę w gminie sprawuje wójt [[Łukasz Kuliś]]<ref name="p1">[http://bip.warmia.mazury.pl/banie_mazurskie_gmina_wiejska/1/URZAD_GMINY/ bip.warmia.mazury.pl BIP Urzędu Gminy Banie Mazurskie] [20.10.2014]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | [[Plik: Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rogalach.jpg|thumb|right|290px| Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rogalach <br/>Źródło: [http://parafiazabin.blogspot.com/2013/10/koscio-filialny-w-rogalach-po-remoncie.html#more Parafia Narodzenia NMP w Żabinie]]] | ||
| + | |||
| + | [[Plik:Węgorapa w Mieduniszkach Wielkich.jpg|right|290px|thumb|Węgorapa w Mieduniszkach Wielkich.<br>Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mieduniszki_Wielkie?uselang=pl#mediaviewer/File:Mieduniszki_Wielkie_W%C4%99gorapa_001.JPG Commons Wikimedia]]] | ||
| − | + | [[Plik:Kanał Brożajcki .jpg|right|290px|thumb|Kanał Brożajcki.<br>Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Gmina_Banie_Mazurskie?uselang=pl#mediaviewer/File:Kana%C5%82_Bro%C5%BCajcki.jpg Commons Wikimedia] ]] | |
| − | |||
| − | |||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina wiejska Banie Mazurskie zajmuje powierzchnię 204,96 km<sup>2</sup><ref name="p2"> | + | Gmina wiejska Banie Mazurskie zajmuje powierzchnię 204,96 km<sup>2</sup><ref name="p2">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=4123 stat.gov.pl Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS] [20.10.2014]</ref>, w tym: |
| − | |||
*użytki rolne: 57,5% (11785,2 ha) | *użytki rolne: 57,5% (11785,2 ha) | ||
| − | *lasy: 32,5% (6652,7 ha)<ref>[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/goldapski/banie_mazurskie.pdf UStat Olsztyn]</ref> | + | *lasy: 32,5% (6652,7 ha)<ref>[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/goldapski/banie_mazurskie.pdf UStat Olsztyn] [20.10.2014]</ref> |
| − | + | Gmina stanowi 26,5% powierzchni powiatu gołdapskiego. | |
| − | Gmina stanowi 26,5% powierzchni | ||
<br/> | <br/> | ||
== Demografia == | == Demografia == | ||
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>: | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
|- | |- | ||
| − | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || 3926 || 100 || 1958 || 49,9 || 1968 || 50,1 | + | |liczba ||3926 ||100 ||1958 ||49,9 ||1968 ||50,1 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 19 || colspan=2| 9,5 || colspan=2| 9,5 | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|19 ||colspan=2|9,5 ||colspan=2|9,5 |
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Banie Mazurskie wynosiło -22 osoby<ref name="p2"/>, co stanowi 19,6% migracji w | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Banie Mazurskie wynosiło -22 osoby<ref name="p2"/>, co stanowi 19,6% migracji w powiecie gołdapskim oraz 0,6% w województwie warmińsko-mazurskim. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | ||
| − | Po II wojnie światowej gmina Banie Mazurskie była częścią [[Powiat węgorzewski| powiatu węgorzewskiego]] w województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych | + | Po II wojnie światowej gmina Banie Mazurskie była częścią [[Powiat węgorzewski|powiatu węgorzewskiego]] w województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gmina Banie Mazurskie stała się gromadą i na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 roku<ref>Dz.U. 1954, nr 49, poz. 251, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540490251 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>weszła administracyjnie w skład powiatu gołdapskiego w województwie białostockim. W styczniu 1972 roku obszar gromady powiększono o miejscowości [[Audyniszki]], [[Maciejowa Wola]], [[Rogale]] i część gruntów [[Nadleśnictwo Skalisko|Nadleśnictwa Skalisko]]<ref>Uchwała Nr XIII/42/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie białostockim</ref> oraz część wsi [[Boćwinka]] (20,42 ha)<ref>Uchwała Nr XIII/43/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w woj. białostockim</ref>. |
| − | gołdapskiego | + | |
| − | Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych | + | Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>. W 1973 roku reaktywowano gminę Banie Mazurskie<ref>Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej Nr XXI/72/72 z dnia 9 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim</ref>. |
| + | |||
| + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, przestał istnieć powiat gołdapski. Gmina Banie Mazurskie została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]]. | ||
| + | |||
| + | 1 stycznia 2002 gmina wiejska Banie Mazurskie na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku<ref>Dz.U. 2001, nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> weszła w skład reaktywowanego powiatu gołdapskiego. | ||
| − | + | Gmina Banie Mazurskie graniczy z: [[Gołdap (gmina miejsko-wiejska)|gminą Gołdap]], [[Kowale Oleckie (gmina wiejska)|Kowale Oleckie]], [[Kruklanki (gmina wiejska)|Kruklanki]], [[Pozezdrze (gmina wiejska)|Pozezdrze]], [[Budry (gmina wiejska)|Budry]]. Północną granicę gminy wyznacza granica państwa. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
| − | Sołectwa: [[Banie Mazurskie]], [[Dąbrówka Polska]], [[ | + | Sołectwa: [[Banie Mazurskie]], [[Dąbrówka Polska]], [[Grodzisko]], [[Gryżewo]], [[Jagiele]], [[Jagoczany]], [[Kierzki]], [[Lisy (gmina Banie Mazurskie)|Lisy]], [[Miczuły]], [[Mieduniszki Małe|Mieduniszki]], [[Obszarniki]], [[Rogale (gmina Banie Mazurskie)|Rogale]], [[Sapałówka]], [[Skaliszkiejmy]], [[Surminy]], [[Ściborki]], [[Wróbel]], [[Zawady (gmina Banie Mazurskie)|Zawady]], [[Ziemiany]], [[Żabin]]. |
| − | Pozostałe miejscowości: [[Owczary]], [[Wólka]], [[Dąbrówka Polska - osada]], [[Jeglewo]], [[Różanka Dwór]], [[Czupowo]], [[Ustronie]], [[Szarek]], [[Klewiny]], [[Kruki]], [[Radkiejmy]], [[Widgiry]], [[Żabin Rybacki]], [[Borek]], [[Nowiny]], [[Liski (gmina Banie Mazurskie)| Liski]], [[Mieczniki]], [[Śluza]], [[Zakałcze Wielkie]], [[Mieduniszki | + | Pozostałe miejscowości: [[Owczary]], [[Wólka (gmina Banie Mazurskie)|Wólka]], [[Dąbrówka Polska - osada]], [[Jeglewo]], [[Różanka Dwór]], [[Czupowo]], [[Ustronie]], [[Szarek (gmina Banie Mazurskie)|Szarek]], [[Klewiny]], [[Kruki]], [[Radkiejmy]], [[Widgiry]], [[Żabin Rybacki]], [[Borek]], [[Nowiny (gmina Banie Mazurskie)|Nowiny]], [[Liski (gmina Banie Mazurskie)|Liski]], [[Mieczniki]], [[Śluza]], [[Zakałcze Wielkie]], [[Mieduniszki Wielkie]], [[Antomieszki]], [[Rapa]], [[Węgorapa]], [[Maciejowa Wola]], [[Audyniszki]], [[Grunajki]], [[Zapały]], [[Boćwinka (gmina Banie Mazurskie)|Boćwinka]], [[Stare Gajdzie]], [[Stadnica]], [[Budziska (gmina Banie Mazurskie)|Budziska]], [[Mieczkówka]], [[Kulsze]], [[Żabin Graniczny]], [[Stary Żabin]]. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| − | Główną rolę w gospodarce gminy Banie Mazurskie odgrywa rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczo-leśnym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcja roślinna, zwierzęca oraz leśnictwo. Ponad połowę obszaru gminy stanowią użytki rolne występujące na glebach IV klasy bonitacyjnej. Dominuje na nich uprawa zbóż (żyto, pszenica, pszenżyto, jęczmień, owies) oraz roślin pastewnych. Hodowana jest trzoda chlewna, bydło opasowe i mleczne. W gminie przeważają gospodarstwa małe i średnie (od 1 ha do 20 ha). | + | Główną rolę w gospodarce gminy Banie Mazurskie odgrywa rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczo-leśnym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcja roślinna, zwierzęca oraz leśnictwo. Ponad połowę obszaru gminy stanowią użytki rolne występujące na glebach IV klasy bonitacyjnej. Dominuje na nich uprawa zbóż (żyto, pszenica, pszenżyto, jęczmień, owies) oraz roślin pastewnych. Hodowana jest trzoda chlewna, bydło opasowe i mleczne. W gminie przeważają gospodarstwa małe i średnie (od 1 ha do 20 ha). |
| − | Podstawowym elementem ograniczającym swobodny rozwój rolnictwa jest położenie znacznej części obszaru gminy na terenach chronionego krajobrazu, część obszarów rolniczych jest w dużym stopniu podatna na erozję i posiada trudne warunki do uprawy roli, a surowe warunki klimatyczne ograniczają dobór roślin. | + | |
| + | Podstawowym elementem ograniczającym swobodny rozwój rolnictwa jest położenie znacznej części obszaru gminy na terenach [[Obszary chronionego krajobrazu|chronionego krajobrazu]], część obszarów rolniczych jest w dużym stopniu podatna na erozję i posiada trudne warunki do uprawy roli, a surowe warunki klimatyczne ograniczają dobór roślin. | ||
| − | Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Klewiny, Grodzisko, Lisy, Gryżewo<ref> | + | Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Klewiny, Grodzisko, Lisy, Gryżewo<ref>[http://uzdrowiskogoldap.pl/informacja-turystyczna-centrum-promocji-regionu-goldap/ uzdrowiskogoldap.pl Centrum Informacji Turystycznej w Gołdapi ] [20.10.2014] </ref>. |
| − | Na obszarze gminy brak jest znaczących zakładów przetwórczych i produkcyjnych. Dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. | + | Na obszarze gminy brak jest znaczących zakładów przetwórczych i produkcyjnych. Dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Banie Mazurskie wynosiła w 2013 roku 240. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 229 tworzy sektor prywatny. 45 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 18 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 40 firm w dziale budownictwo, 42 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo<ref name="p2"/>. |
| − | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Banie Mazurskie wynosiła w 2013 roku 240. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 229 tworzy sektor prywatny. 45 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 18 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 40 firm w dziale budownictwo, 42 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo<ref name="p2"/>. | ||
| − | Gmina Banie Mazurskie należy do [[Mazurski Związek Międzygminny – Gospodarka Odpadami| | + | Gmina Banie Mazurskie należy do [[Mazurski Związek Międzygminny – Gospodarka Odpadami|Mazurskiego Związku Międzygminnego - Gospodarka Odpadami]], [[LGD "Lider w EGO"]] oraz [[Stowarzyszenie Powiatów, Miast i Gmin "Stowarzyszenie EGO Kraina Bociana"|Stowarzyszenia Powiatów, Miast i Gmin "Stowarzyszenie EGO Kraina Bociana"]]. |
| − | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej| obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]], [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej| obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]] oraz [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]] wymagających strategicznej interwencji | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej|obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]], [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej|obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]] oraz [[Obszary przygraniczne|obszarów przygranicznych]] wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe, jak również wymagających troski ze względu na występujące zapóźnienia. |
| − | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Banie Mazurskie wynosiła 426 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 17,8% bezrobotnych w | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Banie Mazurskie wynosiła 426 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 17,8% bezrobotnych w powiecie gołdapskim. |
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,4% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,4% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
*[[Gminny Ośrodek Kultury i Promocji w Baniach Mazurskich]] | *[[Gminny Ośrodek Kultury i Promocji w Baniach Mazurskich]] | ||
| − | *[[Gminna Biblioteka Publiczna w Baniach Mazurskich]] | + | *[[Gminna Biblioteka Publiczna w Baniach Mazurskich]] filia w Żabinie |
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | ||
| Linia 103: | Linia 103: | ||
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| − | *[[Józef Markiewicz]] | + | *[[Józef Markiewicz]] – urodzony w Baniach Mazurskich społecznik, samorządowiec, wójt [[Budry (gmina wiejska)|gminy Budry]]. |
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | |||
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy Banie Mazurskie należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>: | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy Banie Mazurskie należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>: | ||
*[[Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Baniach Mazurskich]] | *[[Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Baniach Mazurskich]] | ||
| Linia 112: | Linia 111: | ||
*[[Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rogalach]] | *[[Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rogalach]] | ||
*[[Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żabinie]] | *[[Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żabinie]] | ||
| − | *zespoły pałacowe i dworskie w miejscowościach: Grunajki, Klewiny, Kruki, [[lkwim: Pałac w Mieduniszkach Wielkich| Mieduniszki Wielkie]], Zakałcze Wielkie | + | *zespoły pałacowe i dworskie w miejscowościach: Grunajki, Klewiny, Kruki, [[lkwim: Pałac w Mieduniszkach Wielkich|Mieduniszki Wielkie]], Zakałcze Wielkie |
*cmentarz ewangelicki w Żabinie | *cmentarz ewangelicki w Żabinie | ||
*cmentarze z okresu I wojny światowej w miejscowościach: Miczuły, Surminy, Żabin | *cmentarze z okresu I wojny światowej w miejscowościach: Miczuły, Surminy, Żabin | ||
| − | *[[lkwim: Piramida w Rapie| Piramida w Rapie]] | + | *[[lkwim: Piramida w Rapie|Piramida w Rapie]] |
*zabytkowe domy o konstrukcji szachulcowej w miejscowości Wróbel | *zabytkowe domy o konstrukcji szachulcowej w miejscowości Wróbel | ||
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
*Osada Ekologiczna "Republika Ściborska" | *Osada Ekologiczna "Republika Ściborska" | ||
| − | *szlaki kajakowe [[Kanał Brożajcki| Kanałem Brożajckim]], [[Rzeka Gołdapa| rzeką Gołdapą]] i [[Rzeka Węgorapa| Węgorapą]] | + | *szlaki kajakowe [[Kanał Brożajcki|Kanałem Brożajckim]], [[Rzeka Gołdapa|rzeką Gołdapą]] i [[Rzeka Węgorapa|Węgorapą]] |
*[[Kanał Brożajcki]] z różnymi urządzeniami hydrotechnicznymi i elektrownią wodną | *[[Kanał Brożajcki]] z różnymi urządzeniami hydrotechnicznymi i elektrownią wodną | ||
*zabytki archeologiczne, m.in. grodzisko pradziejowe i wczesnośredniowieczne oraz kurhan w Grodzisku, cmentarzysko kurhanowe w Grunajkach, częściowo zniszczone osiedle nawodne w Rapie oraz osada z okresu rzymskiego w miejscowości Wróbel | *zabytki archeologiczne, m.in. grodzisko pradziejowe i wczesnośredniowieczne oraz kurhan w Grodzisku, cmentarzysko kurhanowe w Grunajkach, częściowo zniszczone osiedle nawodne w Rapie oraz osada z okresu rzymskiego w miejscowości Wróbel | ||
| − | *[[lkwim: Piramida w Rapie| mauzoleum rodu Fahrenheit z początku XIX wieku w kształcie piramidy we wsi Rapa]] | + | *[[lkwim: Piramida w Rapie|mauzoleum rodu Fahrenheit z początku XIX wieku w kształcie piramidy we wsi Rapa]] |
| − | *zespoły dworsko | + | *zespoły dworsko-parkowe w z XIX wieku w miejscowościach: Mieduniszki Wielkie, Zakałcze Wielkie, Grunajki, Klewiny, Kruki i inne |
| − | *[[lkwim: Pomnik poległych w I wojnie światowej w Baniach Mazurskich| | + | *[[lkwim: Pomnik poległych w I wojnie światowej w Baniach Mazurskich|pomnik poległych w I wojnie światowej w Baniach Mazurskich]] |
*ciekawe okazy pomników przyrody, w tym głazy narzutowe | *ciekawe okazy pomników przyrody, w tym głazy narzutowe | ||
| − | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Banie Mazurskie można uzyskać w Centrum Informacji Turystycznej w Gołdapi i na stronie internetowej [http://uzdrowiskogoldap.pl/informacja-turystyczna-centrum-promocji-regionu-goldap/ | + | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Banie Mazurskie można uzyskać w Centrum Informacji Turystycznej w Gołdapi i na stronie internetowej [http://uzdrowiskogoldap.pl/informacja-turystyczna-centrum-promocji-regionu-goldap/ uzdrowiskogoldap.pl] |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
| + | ==Religia== | ||
| + | *[[Parafia greckokatolicka pw. Świętego Mikołaja w Baniach Mazurskich]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Antoniego Padewskiego w Baniach Mazurskich]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
W gminie wiejskiej Banie Mazurskie istnieją następujące placówki edukacyjne: | W gminie wiejskiej Banie Mazurskie istnieją następujące placówki edukacyjne: | ||
| − | |||
*[[Szkoła Podstawowa w Lisach]] z punktem przedszkolnym prowadzone przez Stowarzyszenie Edukator w Łomży | *[[Szkoła Podstawowa w Lisach]] z punktem przedszkolnym prowadzone przez Stowarzyszenie Edukator w Łomży | ||
| − | *Zespół Placówek Oświatowych w Baniach Mazurskich: [[Szkoła Podstawowa im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Baniach Mazurskich]], [[Publiczne Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Baniach Mazurskich]] | + | *[[Zespół Placówek Oświatowych w Baniach Mazurskich]]: [[Szkoła Podstawowa im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Baniach Mazurskich]], [[Publiczne Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Baniach Mazurskich]] |
| − | |||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | W gminie Banie Mazurskie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m. in.: | + | W gminie Banie Mazurskie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turniej par w brydżu sportowym, turniej tenisa stołowego, piłki nożnej, siatkówki i koszykówki, Międzynarodowe Biegi Uliczne, cykl rajdów rowerowych po gminie i okolicach. |
Na terenie gminy działa: | Na terenie gminy działa: | ||
*[[LKS Pogoń Banie Mazurskie]] | *[[LKS Pogoń Banie Mazurskie]] | ||
*[[UKS Banie Mazurskie]] | *[[UKS Banie Mazurskie]] | ||
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
*[[Fundacja Wspierania Przedsiębiorczości Regionalnej]] | *[[Fundacja Wspierania Przedsiębiorczości Regionalnej]] | ||
| Linia 148: | Linia 148: | ||
*[[Stowarzyszenie Aktywności Lokalnej "Nadrovia"]] | *[[Stowarzyszenie Aktywności Lokalnej "Nadrovia"]] | ||
*[[Stowarzyszenie mieszkańców wsi Surminy i Sapałówka "SAP-SUR"]] | *[[Stowarzyszenie mieszkańców wsi Surminy i Sapałówka "SAP-SUR"]] | ||
| − | *[[lkwim: Kwartet „Zorepad” z Bań Mazurskich| Kwartet | + | *[[lkwim: Kwartet „Zorepad” z Bań Mazurskich|Kwartet "Zorepad" z Bań Mazurskich]] |
| − | |||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
| − | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3"> | + | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3"> [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]</ref>: |
| − | Obszary chronionego krajobrazu: | + | Obszary chronionego krajobrazu:<br/> |
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Gołdapy i Węgorapy]] (30534 ha) | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Gołdapy i Węgorapy]] (30534 ha) | ||
| − | Obszary Natura 2000: | + | Obszary [[Natura 2000]]: |
| − | *[[Natura 2000 Puszcza Borecka| Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Borecka]] (18 962,76 ha) | + | *[[Natura 2000 Puszcza Borecka|Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Borecka]] (18 962,76 ha) |
| − | *[[Natura 2000 Lasy Skaliskie| Obszar specjalnej ochrony ptaków Lasy Skaliskie]] (12644,73 ha) | + | *[[Natura 2000 Lasy Skaliskie|Obszar specjalnej ochrony ptaków Lasy Skaliskie]] (12644,73 ha) |
| − | *[[Natura 2000 Ostoja Borecka| Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Borecka]] (25340,14 ha) | + | *[[Natura 2000 Ostoja Borecka|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Borecka]] (25340,14 ha) |
| − | *[[Natura 2000 Niecka Skaliska| Specjalny obszar ochrony siedlisk Niecka Skaliska]] (11385,72 ha) | + | *[[Natura 2000 Niecka Skaliska|Specjalny obszar ochrony siedlisk Niecka Skaliska]] (11385,72 ha) |
| + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Banie Mazurskie znajdują się 3 pomniki przyrody<ref name="p3"/>: [[głaz narzutowy w Lisach]], [[głaz narzutowy "Angerapp"]] oraz [[głaz narzutowy "Skalich"]]. | ||
| + | |||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia== | == Bibliografia== | ||
| − | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych | + | Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1954 nr 49 poz. 251, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych województw | + | Dz.U. 1954, nr 49, poz. 251, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540490251 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych | + | Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych | + | Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw | + | Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów | + | Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu | + | Dz.U. 2001, nr 62, poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Uchwała Nr XIII/42/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 24 grudnia 1971 r., | + | Uchwała Nr XIII/42/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 24 grudnia 1971 r., nr. 18, Poz. 232.<br/> |
| − | Uchwała Nr XIII/43/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w woj. białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 24 grudnia 1971 r., | + | Uchwała Nr XIII/43/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w woj. białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 24 grudnia 1971 r., nr. 18, Poz. 233.<br/> |
| − | Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej Nr XXI/72/72 z dnia 9 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 stycznia 1973 r., | + | Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej Nr XXI/72/72 z dnia 9 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 stycznia 1973 r., nr. 1, Poz. 1.<br/> |
| − | [http://bip.warmia.mazury.pl/banie_mazurskie_gmina_wiejska/212/287/Plan_Rozwoju_Lokalnego_Gminy_Banie_Mazurskie/ | + | Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Banie Mazurskie na lata 2004-2018, Olsztyn 2004, [http://bip.warmia.mazury.pl/banie_mazurskie_gmina_wiejska/212/287/Plan_Rozwoju_Lokalnego_Gminy_Banie_Mazurskie/ bip.warmia.mazury.pl ]<br/> |
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=4123 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/> | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=4123 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/goldapski/banie_mazurskie.pdf UStat Olsztyn] [20.10.2014]<br/> | [http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/goldapski/banie_mazurskie.pdf UStat Olsztyn] [20.10.2014]<br/> | ||
| Linia 182: | Linia 183: | ||
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | |||
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat gołdapski]][[Kategoria: Banie Mazurskie (gmina wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat gołdapski]][[Kategoria: Banie Mazurskie (gmina wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:52, 4 cze 2024
| Gmina Banie Mazurskie | |
| | |
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | gołdapski |
| Rodzaj gminy | wiejska |
| Wójt | Łukasz Kuliś |
| Powierzchnia | 204,96 km² |
| Liczba sołectw | 20 |
| Liczba miejscowości | 59 |
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
3926 19 osób/km² |
| Strefa numeracyjna | 87 |
| Tablice rejestracyjne | NGO |
| TERYT | 2818012 |
| Urząd gminy ul. Konopnickiej 26 19-520 Banie Mazurskie
| |
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |
Gmina Banie Mazurskie – gmina wiejska położona w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego i w zachodniej części powiatu gołdapskiego. Siedziba gminy znajduje się w Baniach Mazurskich.
Gmina o charakterze rolniczym, z dużą powierzchnią lasów, posiadająca wiele walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Około 25% ludności gminy stanowi mniejszość ukraińska[1].
Władzę w gminie sprawuje wójt Łukasz Kuliś[2].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Banie Mazurskie zajmuje powierzchnię 204,96 km2[3], w tym:
- użytki rolne: 57,5% (11785,2 ha)
- lasy: 32,5% (6652,7 ha)[4]
Gmina stanowi 26,5% powierzchni powiatu gołdapskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 3926 | 100 | 1958 | 49,9 | 1968 | 50,1 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
19 | 9,5 | 9,5 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Banie Mazurskie wynosiło -22 osoby[3], co stanowi 19,6% migracji w powiecie gołdapskim oraz 0,6% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej gmina Banie Mazurskie była częścią powiatu węgorzewskiego w województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[5], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gmina Banie Mazurskie stała się gromadą i na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 roku[6]weszła administracyjnie w skład powiatu gołdapskiego w województwie białostockim. W styczniu 1972 roku obszar gromady powiększono o miejscowości Audyniszki, Maciejowa Wola, Rogale i część gruntów Nadleśnictwa Skalisko[7] oraz część wsi Boćwinka (20,42 ha)[8].
Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy[9]. W 1973 roku reaktywowano gminę Banie Mazurskie[10].
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[11], przestał istnieć powiat gołdapski. Gmina Banie Mazurskie została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego[12]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[13] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim.
1 stycznia 2002 gmina wiejska Banie Mazurskie na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku[14] weszła w skład reaktywowanego powiatu gołdapskiego.
Gmina Banie Mazurskie graniczy z: gminą Gołdap, Kowale Oleckie, Kruklanki, Pozezdrze, Budry. Północną granicę gminy wyznacza granica państwa.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Banie Mazurskie, Dąbrówka Polska, Grodzisko, Gryżewo, Jagiele, Jagoczany, Kierzki, Lisy, Miczuły, Mieduniszki, Obszarniki, Rogale, Sapałówka, Skaliszkiejmy, Surminy, Ściborki, Wróbel, Zawady, Ziemiany, Żabin.
Pozostałe miejscowości: Owczary, Wólka, Dąbrówka Polska - osada, Jeglewo, Różanka Dwór, Czupowo, Ustronie, Szarek, Klewiny, Kruki, Radkiejmy, Widgiry, Żabin Rybacki, Borek, Nowiny, Liski, Mieczniki, Śluza, Zakałcze Wielkie, Mieduniszki Wielkie, Antomieszki, Rapa, Węgorapa, Maciejowa Wola, Audyniszki, Grunajki, Zapały, Boćwinka, Stare Gajdzie, Stadnica, Budziska, Mieczkówka, Kulsze, Żabin Graniczny, Stary Żabin.
Gospodarka
Główną rolę w gospodarce gminy Banie Mazurskie odgrywa rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczo-leśnym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcja roślinna, zwierzęca oraz leśnictwo. Ponad połowę obszaru gminy stanowią użytki rolne występujące na glebach IV klasy bonitacyjnej. Dominuje na nich uprawa zbóż (żyto, pszenica, pszenżyto, jęczmień, owies) oraz roślin pastewnych. Hodowana jest trzoda chlewna, bydło opasowe i mleczne. W gminie przeważają gospodarstwa małe i średnie (od 1 ha do 20 ha).
Podstawowym elementem ograniczającym swobodny rozwój rolnictwa jest położenie znacznej części obszaru gminy na terenach chronionego krajobrazu, część obszarów rolniczych jest w dużym stopniu podatna na erozję i posiada trudne warunki do uprawy roli, a surowe warunki klimatyczne ograniczają dobór roślin.
Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Klewiny, Grodzisko, Lisy, Gryżewo[15].
Na obszarze gminy brak jest znaczących zakładów przetwórczych i produkcyjnych. Dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Banie Mazurskie wynosiła w 2013 roku 240. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 229 tworzy sektor prywatny. 45 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 18 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 40 firm w dziale budownictwo, 42 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo[3].
Gmina Banie Mazurskie należy do Mazurskiego Związku Międzygminnego - Gospodarka Odpadami, LGD "Lider w EGO" oraz Stowarzyszenia Powiatów, Miast i Gmin "Stowarzyszenie EGO Kraina Bociana".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej, obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej oraz obszarów przygranicznych wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe, jak również wymagających troski ze względu na występujące zapóźnienia.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Banie Mazurskie wynosiła 426 osób[3], co stanowi 17,8% bezrobotnych w powiecie gołdapskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,4% ludności[16].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Gminny Ośrodek Kultury i Promocji w Baniach Mazurskich
- Gminna Biblioteka Publiczna w Baniach Mazurskich filia w Żabinie
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Barwy Kultury Ukraińskiej w Baniach Mazurskich
- dożynki gminne
Ludzie związani z gminą
- Józef Markiewicz – urodzony w Baniach Mazurskich społecznik, samorządowiec, wójt gminy Budry.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy Banie Mazurskie należą[17]:
- Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Baniach Mazurskich
- Cerkiew greckokatolicka pw. św. Mikołaja w Baniach Mazurskich
- Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rogalach
- Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żabinie
- zespoły pałacowe i dworskie w miejscowościach: Grunajki, Klewiny, Kruki, Mieduniszki Wielkie, Zakałcze Wielkie
- cmentarz ewangelicki w Żabinie
- cmentarze z okresu I wojny światowej w miejscowościach: Miczuły, Surminy, Żabin
- Piramida w Rapie
- zabytkowe domy o konstrukcji szachulcowej w miejscowości Wróbel
Szlaki i atrakcje turystyczne
- Osada Ekologiczna "Republika Ściborska"
- szlaki kajakowe Kanałem Brożajckim, rzeką Gołdapą i Węgorapą
- Kanał Brożajcki z różnymi urządzeniami hydrotechnicznymi i elektrownią wodną
- zabytki archeologiczne, m.in. grodzisko pradziejowe i wczesnośredniowieczne oraz kurhan w Grodzisku, cmentarzysko kurhanowe w Grunajkach, częściowo zniszczone osiedle nawodne w Rapie oraz osada z okresu rzymskiego w miejscowości Wróbel
- mauzoleum rodu Fahrenheit z początku XIX wieku w kształcie piramidy we wsi Rapa
- zespoły dworsko-parkowe w z XIX wieku w miejscowościach: Mieduniszki Wielkie, Zakałcze Wielkie, Grunajki, Klewiny, Kruki i inne
- pomnik poległych w I wojnie światowej w Baniach Mazurskich
- ciekawe okazy pomników przyrody, w tym głazy narzutowe
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Banie Mazurskie można uzyskać w Centrum Informacji Turystycznej w Gołdapi i na stronie internetowej uzdrowiskogoldap.pl
Religia
- Parafia greckokatolicka pw. Świętego Mikołaja w Baniach Mazurskich
- Parafia pw. św. Antoniego Padewskiego w Baniach Mazurskich
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Banie Mazurskie istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Szkoła Podstawowa w Lisach z punktem przedszkolnym prowadzone przez Stowarzyszenie Edukator w Łomży
- Zespół Placówek Oświatowych w Baniach Mazurskich: Szkoła Podstawowa im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Baniach Mazurskich, Publiczne Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Baniach Mazurskich
Sport
W gminie Banie Mazurskie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turniej par w brydżu sportowym, turniej tenisa stołowego, piłki nożnej, siatkówki i koszykówki, Międzynarodowe Biegi Uliczne, cykl rajdów rowerowych po gminie i okolicach.
Na terenie gminy działa:
Inne organizacje i instytucje
- Fundacja Wspierania Przedsiębiorczości Regionalnej
- Stowarzyszenie "Partnerstwo Dzikie Mazury" w Ściborkach
- Stowarzyszenie Aktywności Lokalnej "Nadrovia"
- Stowarzyszenie mieszkańców wsi Surminy i Sapałówka "SAP-SUR"
- Kwartet "Zorepad" z Bań Mazurskich
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[18]:
Obszary chronionego krajobrazu:
Obszary Natura 2000:
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Borecka (18 962,76 ha)
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Lasy Skaliskie (12644,73 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Borecka (25340,14 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Niecka Skaliska (11385,72 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Banie Mazurskie znajdują się 3 pomniki przyrody[18]: głaz narzutowy w Lisach, głaz narzutowy "Angerapp" oraz głaz narzutowy "Skalich".
Przypisy
- ↑ GBP w Baniach Mazurskich gbpbaniemazurskie.blogspot.com [20.10.2014]
- ↑ bip.warmia.mazury.pl BIP Urzędu Gminy Banie Mazurskie [20.10.2014]
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 stat.gov.pl Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [20.10.2014]
- ↑ UStat Olsztyn [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 49, poz. 251, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Uchwała Nr XIII/42/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie białostockim
- ↑ Uchwała Nr XIII/43/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w woj. białostockim
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej Nr XXI/72/72 z dnia 9 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1975, nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 2001, nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ uzdrowiskogoldap.pl Centrum Informacji Turystycznej w Gołdapi [20.10.2014]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [1]
- ↑ 18,0 18,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Bibliografia
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954, nr 49, poz. 251, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 2001, nr 62, poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XIII/42/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 24 grudnia 1971 r., nr. 18, Poz. 232.
Uchwała Nr XIII/43/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w woj. białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 24 grudnia 1971 r., nr. 18, Poz. 233.
Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej Nr XXI/72/72 z dnia 9 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 stycznia 1973 r., nr. 1, Poz. 1.
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Banie Mazurskie na lata 2004-2018, Olsztyn 2004, bip.warmia.mazury.pl
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
UStat Olsztyn [20.10.2014]
BIP Urzędu Gminy Banie Mazurskie [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
