Młynary (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(→‎Gospodarka)
 
(Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 11: Linia 11:
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
 
  |zarządzający    = Burmistrz  
 
  |zarządzający    = Burmistrz  
−
  |wójt            = Ryszard Zając
+
  |wójt            = [[Renata Bednarczyk]]
 
  |adres_ug        = ul. Dworcowa 29<br/>
 
  |adres_ug        = ul. Dworcowa 29<br/>
 
  |kod_poczt_ug    =  14-420 Młynary
 
  |kod_poczt_ug    =  14-420 Młynary
Linia 28: Linia 28:
 
  |bip            = http://www.mlynary.bip.doc.pl/
 
  |bip            = http://www.mlynary.bip.doc.pl/
 
}}  
 
}}  
−
'''Gmina Młynary''' – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w północno-wschodniej części [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Młynary| Młynarach]].
+
'''Gmina Młynary''' – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w północno-wschodniej części [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Młynary| Młynarach]]. Jest to gmina rolnicza, usytuowana na pograniczu [[Wzniesienie Elbląskie| Wzniesienia Elbląskiego]] i [[Równina Warmińska| Równiny Warmińskiej]].
 +
<br/><br/>
 +
[[Plik: Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie.jpg|right|290px|thumb| Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie. Fot. Igor Hrywna. Źródło: [http://mojemazury.pl/13960-48218,Kosciol-w-Bludowie,331433.html? www.mojemazury.pl] ]]
 +
[[Plik: Kościół pw. św. Piotra Apostoła w Młynarach.jpg|right|290px|thumb| Kościół pw. św. Piotra Apostoła w Młynarach.<br>Źródło: [http://www.mlynary.pl/index.php?menu=11 www.mlynary.pl] ]]
 +
[[Plik: Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zastawnie.jpg|right|290px|thumb| Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zastawnie. Źródło: [http://www.mlynary.pl/index.php?menu=11 www.mlynary.pl] ]]
 +
[[Plik: Pozostałości cmentarza w Młyńskiej Woli.jpg|right|290px|thumb| Pozostałości cmentarza w Młyńskiej Woli.<br>Fot. Igor Hrywna. Źródło: [http://mojezulawy.pl/ciekawe-miejsca/586/Cmentarz-i-ruiny-kosciola-w-Mlynarskiej-Woli www.mojezulawy.pl] ]]
  
−
Jest to gmina rolnicza, usytuowana na pograniczu [[Wzniesienie Elbląskie| Wzniesienia Elbląskiego]] i [[Równina Warmińska| Równiny Warmińskiej]].
 
−
 
−
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Ryszard Zając]]<ref>[http://www.mlynary.pl/index.php?menu=3 Urząd Miasta i Gminy Młynary] [06.06.2014]</ref>.
 
−
<br/><br/>
 
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
 
Gmina Młynary zajmuje powierzchnię 158,41km<sup>2</sup><ref>[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/mlynary.pdf UStat w Olsztynie] [06.06.2014]</ref>.
 
Gmina Młynary zajmuje powierzchnię 158,41km<sup>2</sup><ref>[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/mlynary.pdf UStat w Olsztynie] [06.06.2014]</ref>.
Linia 53: Linia 54:
 
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 29|| colspan=2| 15 || colspan=2| 14
 
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 29|| colspan=2| 15 || colspan=2| 14
 
|}
 
|}
−
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Młynary wynosiło -31osób <ref>Bank Danych lokalnych GUS[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks] [06.06.2014]</ref>, co stanowi 140,9% migracji ludności w powiecie elbląskim (saldo migracji w powiecie elbląskim wynosi -22 osoby), 1,20% w województwie warmińsko-mazurskim.  
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Młynary wynosiło -31osób <ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych lokalnych GUS] [06.06.2014]</ref>, co stanowi 140,9% migracji ludności w powiecie elbląskim (saldo migracji w powiecie elbląskim wynosi -22 osoby), 1,20% w województwie warmińsko-mazurskim.  
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 61: Linia 62:
 
W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady. W wyniku likwidacji niektórych mniejszych gromad niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania powołano wówczas gromadę Młynary, która stała się na przestrzeni lat największą gromadą w powiecie pasłęckim i w 1964 roku zajmowała obszar 158,95 km<sup>2</sup><ref>Pasłęk z dziejów miasta i okolic 1297–1997, Pasłęk 1997.</ref>.  
 
W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady. W wyniku likwidacji niektórych mniejszych gromad niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania powołano wówczas gromadę Młynary, która stała się na przestrzeni lat największą gromadą w powiecie pasłęckim i w 1964 roku zajmowała obszar 158,95 km<sup>2</sup><ref>Pasłęk z dziejów miasta i okolic 1297–1997, Pasłęk 1997.</ref>.  
  
−
Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> przywróciły podział państwa na gminy. W skład utworzonej gminy Młynary z siedzibą w Młynarach wchodziły obszary sołectw: [[Błudowo]], [[Karszewo]], [[Kraskowo]], [[Kurowo Braniewskie]], [[Kwietnik]], [[Mikołajki]], Młynary, [[Młynarska Wola]], [[Nowe Monasterzysko]], [[Płonne]], [[Sąpy]], [[Sokolnik]], [[Stare Monasterzysko]], [[Warszewo]], [[Włóczyska]], [[Zastawno]], [[Zaścianki]] oraz miejscowość [[Rucianka]]<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>.
+
Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> przywróciły podział państwa na gminy. W skład utworzonej gminy Młynary z siedzibą w Młynarach wchodziły obszary sołectw: Błudowo, Karszewo, Kraskowo, Kurowo Braniewskie, Kwietnik, Mikołajki, Młynary, Młynarska Wola, Nowe Monasterzysko, Płonne, Sąpy, Sokolnik, Stare Monasterzysko, Warszewo, Włóczyska, Zastawno, Zaścianki oraz miejscowość Rucianka<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>.
  
 
1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> przestał istnieć powiat pasłęcki. Gmina Młynary została bezpośrednio częścią województwa elbląskiego<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref>.
 
1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> przestał istnieć powiat pasłęcki. Gmina Młynary została bezpośrednio częścią województwa elbląskiego<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref>.
Linia 73: Linia 74:
  
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
−
Sołectwa: Błudowo, Karszewo, Kraskowo, Kurowo Braniewskie, Kwietnik, Mikołajki, Młynarska Wola, Młynary, Nowe Monasterzysko, Ojcowa Wola, Płonne, Rucianka, Sąpy, Sokolnik, Stare Monasterzysko, Warszawo, Włóczyska, Zastawno, Zaścianki.
+
Sołectwa: [[Błudowo]], [[Karszewo]], [[Kraskowo]], [[Kurowo Braniewskie]], [[Kwietnik]], [[Mikołajki (gmina Młynary)|Mikołajki]], [[Młynarska Wola]], [[Młynary]], [[Nowe Monasterzysko]], [[Ojcowa Wola]], [[Płonne]], [[Rucianka]], [[Sąpy]], [[Sokolnik]], [[Stare Monasterzysko]], [[Warszewo]], [[Włóczyska]], [[Zastawno]], [[Zaścianki]].
  
−
Pozostałe miejscowości: [[Bronikowo]], [[Broniszewo]], [[Janiki Pasłęckie]], [[Krasinek]], [[Myśliniec]], [[Nowe Sadłuki]], [[Podgórze]], [[Olszówka]], [[Sucha]], [[Olszynka]], [[Kobyliny]].
+
Pozostałe miejscowości: [[Bronikowo]], [[Broniszewo]], [[Janiki Pasłęckie]], [[Krasinek]], [[Myśliniec]], [[Nowe Sadłuki (gmina Młynary)|Nowe Sadłuki]], [[Podgórze (gmina Młynary)|Podgórze]], [[Olszówka]], [[Sucha]], [[Olszynka]], [[Kobyliny]].
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
 
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarki gminy Młynary jest rolnictwo. W gminie dominują gospodarstwa indywidualne, większość z nich jest o powierzchni do 5 ha i produkuje na potrzeby własne. Uprawiane są w nich: zboża (żyto, pszenica), ziemniaki, krzewy jagodowe, roślin pastewne, a także prowadzona jest hodowla zwierząt, głównie trzody chlewnej.
 
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarki gminy Młynary jest rolnictwo. W gminie dominują gospodarstwa indywidualne, większość z nich jest o powierzchni do 5 ha i produkuje na potrzeby własne. Uprawiane są w nich: zboża (żyto, pszenica), ziemniaki, krzewy jagodowe, roślin pastewne, a także prowadzona jest hodowla zwierząt, głównie trzody chlewnej.
Linia 95: Linia 97:
  
 
== Kultura i turystyka ==
 
== Kultura i turystyka ==
−
[[Plik:Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie autor: Igor Hrywna]]
 
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
*[[Ośrodek Kultury w Młynarach]] wraz z Biblioteką Publiczną w Młynarach
 
*[[Ośrodek Kultury w Młynarach]] wraz z Biblioteką Publiczną w Młynarach
−
[[Plik:  Kościół pw. św. Piotra Apostoła w Młynarach.jpg|thumb|righ|300px| Kościół pw. św. Piotra Apostoła w Młynarach]]
 
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
*[[Przegląd Kultury Mniejszości Narodowych "Integracje" w Młynarach]]
 
*[[Przegląd Kultury Mniejszości Narodowych "Integracje" w Młynarach]]
Linia 108: Linia 108:
 
'''Ludzie związani z gminą'''
 
'''Ludzie związani z gminą'''
 
*[[lkwim: Tadeusz Balicki| Tadeusz Balicki]] (1923–2003) – regionalista, animator kultury, założyciel Izby Pamiątek Historycznych w Młynarach  
 
*[[lkwim: Tadeusz Balicki| Tadeusz Balicki]] (1923–2003) – regionalista, animator kultury, założyciel Izby Pamiątek Historycznych w Młynarach  
−
*[[Maciej Płażyński]] (1958–2010) – urodzony w Młynarach prawnik, polityk, wojewoda gdański w latach 1990–1996, marszałek Sejmu w latach 1997–2001, jeden z założycieli i były przewodniczący Platformy Obywatelskiej oraz jej klubu parlamentarnego, poseł na Sejm III, IV i VI kadencji, senator i wicemarszałek Senatu VI kadencji
+
*[[Maciej Płażyński]] (1958–2010) – urodzony w Młynarach, prawnik, polityk, wojewoda gdański w latach 1990–1996, marszałek Sejmu w latach 1997–2001, jeden z założycieli i były przewodniczący Platformy Obywatelskiej oraz jej klubu parlamentarnego, poseł na Sejm III, IV i VI kadencji, senator i wicemarszałek Senatu VI kadencji
−
*[[Jaosław Gugała]] – urodzony w Młynarach dziennikarz związany m.in. z Telewizją Polską i Polsatem, muzyk i dyplomata, w latach 1999–2003 ambasador RP w Urugwaju.
+
*[[Jaosław Gugała]] – urodzony w Młynarach, dziennikarz związany m.in. z Telewizją Polską i Polsatem, muzyk i dyplomata, w latach 1999–2003 ambasador RP w Urugwaju
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
−
[[Plik:Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zastawnie.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zastawnie]]
 
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Młynary należą<ref>Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa] [06.06.2014]</ref>:
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Młynary należą<ref>Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa] [06.06.2014]</ref>:
 
*[[lkwim: Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie|kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
 
*[[lkwim: Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie|kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
Linia 120: Linia 119:
 
*[[lkwim: Młyn zakonny w Młynarach| młyn zakonny w Młynarach]] – ruiny
 
*[[lkwim: Młyn zakonny w Młynarach| młyn zakonny w Młynarach]] – ruiny
 
*[[kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zastawnie]]
 
*[[kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zastawnie]]
−
[[Plik:Pozostałości cmentarza w Młyńskiej Woli.jpg|thumb|righ|300px|Pozostałości cmentarza w Młyńskiej Woli autor: Igor Hrywna]]
 
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
*[[Szlak Kopernikowski]] – pieszy szlak turystyczny, biegnący głównie przez miejsca związane z pobytem i pracą [[Mikołaj Kopernik| Mikołaja Kopernika]]
 
*[[Szlak Kopernikowski]] – pieszy szlak turystyczny, biegnący głównie przez miejsca związane z pobytem i pracą [[Mikołaj Kopernik| Mikołaja Kopernika]]
 
*[[Szlak Młynarsko-Pasłęcki]] – szlak w [[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej| Parku Krajobrazowym Wysoczyzny Elbląskiej]]
 
*[[Szlak Młynarsko-Pasłęcki]] – szlak w [[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej| Parku Krajobrazowym Wysoczyzny Elbląskiej]]
−
*ścieżka dydaktyczno-ekologiczna – prowadząca z Młynar przez rzekę [[Rzeka Gardyna| Gardynę]], lasem do wsi [[Kraskowo]], o łącznej długości 4,6 km
+
*ścieżka dydaktyczno-ekologiczna – ścieżka prowadząca z Młynar przez rzekę [[Rzeka Gardyna| Gardynę]], dalej lasem do wsi [[Kraskowo]], o łącznej długości 4,6 km
 
*[["Gruba Kaśka"]] – jedna z największych sosen w Polsce; o wysokości 40 m i obwodzie 4 m  
 
*[["Gruba Kaśka"]] – jedna z największych sosen w Polsce; o wysokości 40 m i obwodzie 4 m  
 
*[[lkwim: Prywatne Muzeum im. Tadeusza Balickiego w Młynarach| Prywatne Muzeum im. Tadeusza Balickiego w Młynarach]] – dawna Izba Pamiątek Historycznych w Młynarach
 
*[[lkwim: Prywatne Muzeum im. Tadeusza Balickiego w Młynarach| Prywatne Muzeum im. Tadeusza Balickiego w Młynarach]] – dawna Izba Pamiątek Historycznych w Młynarach
 +
 +
== Religia ==
 +
*[[Parafia pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Piotra Apostoła w Młynarach]]
 +
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
 
W gminie miejsko-wiejskiej Młynary istnieją następujące placówki edukacyjne:  
 
W gminie miejsko-wiejskiej Młynary istnieją następujące placówki edukacyjne:  
Linia 158: Linia 161:
 
**[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Baudy]] (16677,8 ha)
 
**[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Baudy]] (16677,8 ha)
 
**[[Słobicki Obszar Chronionego Krajobrazu]] (5035,6 ha)
 
**[[Słobicki Obszar Chronionego Krajobrazu]] (5035,6 ha)
−
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Młynary znajdują się 32 pomniki przyrody. Są to głównie pojedyncze dęby, buki i sosny<ref>[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [06.06.2014]</ref>. Są także głazy narzutowe, jak [[Głaz narzutowy koło Kwietnika|ten, w miejscowości Kwietnik]].   
+
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Młynary znajdują się 32 pomniki przyrody – głównie pojedyncze dęby, buki i sosny<ref>[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [06.06.2014]</ref>. Znajdują się tu także głazy narzutowe, jak [[Głaz narzutowy koło Kwietnika| głaz w miejscowości Kwietnik]].   
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
Linia 177: Linia 180:
 
[http://www.mlynary.bip.doc.pl/ BIP Urzędu Miasta i Gminy Młynary] [06.06.2014]<br/>
 
[http://www.mlynary.bip.doc.pl/ BIP Urzędu Miasta i Gminy Młynary] [06.06.2014]<br/>
 
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [06.06.2014]<br/>
 
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [06.06.2014]<br/>
−
[http://www.nid.pl/pl/] Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [06.06.2014]<br/>
+
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [06.06.2014]<br/>
 
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olszynie] [06.06.2014]<br/>
 
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olszynie] [06.06.2014]<br/>
 
[http://www.mlynary.pl/ Urząd Miasta i Gminy Młynary] [06.06.2014]<br/>
 
[http://www.mlynary.pl/ Urząd Miasta i Gminy Młynary] [06.06.2014]<br/>

Aktualna wersja na dzień 09:55, 15 lip 2024

Gmina Młynary
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat elbląski
Rodzaj gminy miejsko-wiejska
Burmistrz Renata Bednarczyk
Powierzchnia 158,41 km²
Liczba sołectw 19
Liczba miejscowości 26
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		4566
29 osób/km²
Strefa numeracyjna 55
Tablice rejestracyjne NEB
TERYT 2804063
Urząd gminy
ul. Dworcowa 29
 14-420 Młynary
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Młynary – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północno-wschodniej części powiatu elbląskiego. Siedziba gminy znajduje się w Młynarach. Jest to gmina rolnicza, usytuowana na pograniczu Wzniesienia Elbląskiego i Równiny Warmińskiej.

Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie. Fot. Igor Hrywna. Źródło: www.mojemazury.pl
Kościół pw. św. Piotra Apostoła w Młynarach.
Źródło: www.mlynary.pl
Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zastawnie. Źródło: www.mlynary.pl
Pozostałości cmentarza w Młyńskiej Woli.
Fot. Igor Hrywna. Źródło: www.mojezulawy.pl

Powierzchnia gminy

Gmina Młynary zajmuje powierzchnię 158,41km2[1]. W tym:

  • lasy: 39%
  • użytki rolne: 54%

Gmina stanowi 11,19% powierzchni powiatu elbląskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 4566 100 2311 50,61 2255 49,39
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		29 15 14

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Młynary wynosiło -31osób [3], co stanowi 140,9% migracji ludności w powiecie elbląskim (saldo migracji w powiecie elbląskim wynosi -22 osoby), 1,20% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

W 1945 roku na skutek licznych zniszczeń wojennych i wyludnienia Młynary utraciły posiadane prawa miejskie. Po ostatecznym ustaleniu granic państwa polskiego i przejęciu władzy przez przedstawicieli polskiej administracji powołano powiat pasłęcki, który na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku[4] stał się częścią województwa olsztyńskiego. Podzielono go na 8 gmin wiejskich i 1 gminę miejską, wśród nich była gmina wiejska Młynary.

W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[5] istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady. W wyniku likwidacji niektórych mniejszych gromad niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania powołano wówczas gromadę Młynary, która stała się na przestrzeni lat największą gromadą w powiecie pasłęckim i w 1964 roku zajmowała obszar 158,95 km2[6].

Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[7] przywróciły podział państwa na gminy. W skład utworzonej gminy Młynary z siedzibą w Młynarach wchodziły obszary sołectw: Błudowo, Karszewo, Kraskowo, Kurowo Braniewskie, Kwietnik, Mikołajki, Młynary, Młynarska Wola, Nowe Monasterzysko, Płonne, Sąpy, Sokolnik, Stare Monasterzysko, Warszewo, Włóczyska, Zastawno, Zaścianki oraz miejscowość Rucianka[8].

1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[9] przestał istnieć powiat pasłęcki. Gmina Młynary została bezpośrednio częścią województwa elbląskiego[10].

W 1984 roku przywrócono prawa miejskie Młynarom[11], a w 1992 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 roku [12] dokonano połączenia gminy i miasta Młynary w jedną jednostkę administracyjną.

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[13] umiejscowiły gminę miejsko-wiejską Młynary w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim.

Gmina miejsko-wiejska Młynary graniczy z następującymi gminami: od północnego zachodu z gminą Tolkmicko, od zachodu z gminą Milejewo, od północy z gminą Frombork, od północnego wschodu z gminą Płoskinia, od wschodu z gminą Wilczęta, od południa z gminą Pasłęk.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Błudowo, Karszewo, Kraskowo, Kurowo Braniewskie, Kwietnik, Mikołajki, Młynarska Wola, Młynary, Nowe Monasterzysko, Ojcowa Wola, Płonne, Rucianka, Sąpy, Sokolnik, Stare Monasterzysko, Warszewo, Włóczyska, Zastawno, Zaścianki.

Pozostałe miejscowości: Bronikowo, Broniszewo, Janiki Pasłęckie, Krasinek, Myśliniec, Nowe Sadłuki, Podgórze, Olszówka, Sucha, Olszynka, Kobyliny.

Gospodarka

Głównym kierunkiem rozwoju gospodarki gminy Młynary jest rolnictwo. W gminie dominują gospodarstwa indywidualne, większość z nich jest o powierzchni do 5 ha i produkuje na potrzeby własne. Uprawiane są w nich: zboża (żyto, pszenica), ziemniaki, krzewy jagodowe, roślin pastewne, a także prowadzona jest hodowla zwierząt, głównie trzody chlewnej.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Młynary wynosiła w 2013 roku 265. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 254 tworzyło sektor prywatny[14]. Najwięcej firm – 69 – było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 22 firmy były zarejestrowane w dziale: budownictwo, a 30 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo; w dziale przetwórstwo przemysłowe – 24 firmy. Większość tych firm stanowią małe i średnie przedsiębiorstwa, zatrudniające od 1 do 5 pracowników.

Przemysł nie jest rozwinięty i nie stanowi silnego działu gminnej gospodarki. Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Zastawno, Karszewo, Sokolnik i Bronikowo.

Gmina miejsko-wiejska Młynary podejmuje współpracę z niemiecką gminą partnerską – Brokdorf.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie Młynary wynosiła 346 osób[15], co stanowi 6,16% bezrobotnych w powiecie elbląskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,3% ludności[16].

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych oraz tzw. Tygrysów warmińsko-mazurskich wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

  • Tadeusz Balicki (1923–2003) – regionalista, animator kultury, założyciel Izby Pamiątek Historycznych w Młynarach
  • Maciej Płażyński (1958–2010) – urodzony w Młynarach, prawnik, polityk, wojewoda gdański w latach 1990–1996, marszałek Sejmu w latach 1997–2001, jeden z założycieli i były przewodniczący Platformy Obywatelskiej oraz jej klubu parlamentarnego, poseł na Sejm III, IV i VI kadencji, senator i wicemarszałek Senatu VI kadencji
  • Jaosław Gugała – urodzony w Młynarach, dziennikarz związany m.in. z Telewizją Polską i Polsatem, muzyk i dyplomata, w latach 1999–2003 ambasador RP w Urugwaju

Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Młynary należą[17]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

Religia

Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Młynary istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie Młynary organizowane są imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.:

  • turniej sołectw gminy Młynary
  • "Rekreacyjny Bieg do Grubej Kaśki"

Istnieją również kluby sportowe:

  • Stowarzyszenie KS "Syrena" Młynary
  • UKS "Syrenka" przy Szkole Podstawowej w Młynarach
  • UKS "Dona" przy Publicznym Gimnazjum w Młynarach

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Młynary znajdują się 32 pomniki przyrody – głównie pojedyncze dęby, buki i sosny[18]. Znajdują się tu także głazy narzutowe, jak głaz w miejscowości Kwietnik.

Przypisy

  1. ↑ UStat w Olsztynie [06.06.2014]
  2. ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
  3. ↑ Bank Danych lokalnych GUS [06.06.2014]
  4. ↑ Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  5. ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  6. ↑ Pasłęk z dziejów miasta i okolic 1297–1997, Pasłęk 1997.
  7. ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  8. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  9. ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  10. ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  11. ↑ Dz.U. 1983 nr 51 poz. 229, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia 1983 r. w sprawie utworzenia miast w województwach: elbląskim, jeleniogórskim,leszczyńskim, siedleckim i suwalskim, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  12. ↑ Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  13. ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[1]
  14. ↑ Bank Danych lokalnych GUS[06.06.2014]
  15. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS[06.06.2014]
  16. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]
  17. ↑ Rejestr zabytków Narodowy Instytut Dziedzictwa [06.06.2014]
  18. ↑ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [06.06.2014]

Bibliografia

Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1983 nr 51 poz. 229, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia 1983 r. w sprawie utworzenia miast w województwach: elbląskim, jeleniogórskim, leszczyńskim, siedleckim i suwalskim, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Pasłęk z dziejów miasta i okolic 1297–1997, Pasłęk 1997.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Młynary na lata 2011-2018, Ustroń 2011.
Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]
BIP Urzędu Miasta i Gminy Młynary [06.06.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [06.06.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.06.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olszynie [06.06.2014]
Urząd Miasta i Gminy Młynary [06.06.2014]
UStat w Olsztynie [06.06.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Młynary_(gmina_miejsko-wiejska)&oldid=158260”