Godkowo (gmina wiejska)

Gmina Godkowo
Herb gminy
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Rodzaj gminy	wiejska
Wójt	Janusz Ryszard Grzywalski
Powierzchnia	166,99 km²
Liczba sołectw	22
Liczba miejscowości	33
Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia	3274 20 osób/km²
Strefa numeracyjna	55
Tablice rejestracyjne	NEB
TERYT	2804022
Urząd gminy Godkowo 14 14-407 Godkowo
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Godkowo – gmina wiejska położona w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, we wschodniej części powiatu elbląskiego. Siedziba gminy znajduje się w Godkowie.

Terytorium gminy od wschodu ograniczone jest Obszarem Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki, od południa zaś doliną rzeki Wąskiej i stanowi w większości Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Wąskiej. Obszar gminy charakteryzuje się rzeźbą terenu urozmaiconą ciągiem moren czołowych oraz licznymi wąwozami i dolinami rzecznymi. Najwyższe wzniesienie na terenie gminy to Czubatka (169 m n.p.m.) położone na zachód od wsi Ząbrowiec, drugim co do wielkości jest wzniesienie między wsią Lesiska a Gwiździny (166 m n.p.m.). Jest to gmina rolnicza, mająca korzystne warunki do rozwoju rolnictwa ekologicznego, a czyste środowisko oraz znaczny stopień zalesienia gminy sprzyjają rozwojowi turystyki krajoznawczej.

Władzę w gminie sprawuje wójt Janusz Ryszard Grzywalski.

Powierzchnia gminy

Gmina Godkowo zajmuje powierzchnię 166,99 km². W tym:

• Lasy: 22,5% (3759,8 ha)
• Użytki rolne: 71% (11856,2 ha)

Gmina stanowi 11,8% powierzchni powiatu elbląskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
liczba	3274	100	1649	50,37	1625	49,63
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	20		10		10

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie wiejskiej Godkowo wynosiło -27 osób, co stanowi 122,27% migracji ludności w powiecie elbląskim (saldo migracji w powiecie elbląskim wynosiło -22 osoby), 1,04% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po zakończeniu II wojny światowej tereny dzisiejszej gminy wiejskiej Godkowo były częścią gminy Dobry, która jako jednostka administracyjna powiatu pasłęckiego stała się częścią powołanego na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku województwa olsztyńskiego. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, zlikwidowano istniejące do tej pory gminy i wprowadzono podział państwa na gromady. Obok gromady Dobry powołano wówczas również gromadę Godkowo. Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, przywróciły podział państwa na gminy. Utworzono wówczas gminę wiejską Godkowo z siedzibą władz w Godkowie. W skład gminy wchodziły obszary sołectw: Bielica, Burdajny, Dąbkowo, Dobry, Godkowo, Grądki, Grużajny, Krykajny, Lesiska, Łępno, Miłosna, Olkowo, Osiek, Plajny, Piskajmy, Skowrony, Stary Cieszyn, Swędkowo, Szymbory, Wikrowo Nowe, Ząbrowiec. 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa, przestał istnieć powiat pasłęcki. Gmina wiejska Godkowo została bezpośrednio częścią województwa elbląskiego. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa umiejscowiły gminę wiejską Godkowo w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim.

Gmina wiejska Godkowo graniczy: od północy z gminą Wilczęta, od zachodu z gminą Pasłęk, a od południa z gminami Miłakowo oraz Morąg; wschodnią granicę z gminą Orneta stanowi rzeka Pasłęka. Granice gminy północna, wschodnia i południowa stanowią równocześnie granice powiatu elbląskiego i powiatów braniewskiego, lidzbarskiego i ostródzkiego.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Bielica, Burdajny, Dąbkowo, Dobry, Godkowo, Grądki, Kępno, Krykajny, Kwitajny Wielkie, Lesiska, Miłosna, Olkowo, Osiek, Piskajny, Plajny, Podągi, Skowrony, Stary Cieszyn, Stojpy, Swędkowo, Szymbory, Ząbrowiec.

Pozostałe miejscowości: Broniewo, Cieszyniec, Grużajny, Gwiździny, Karwity, Klekotki, Kwitajny Małe, Łępno, Nawty, Niekwitajny, Nowe Wikrowo, Siedlisko, Zimnochy.

Gospodarka

Główna rolę w gospodarce gminy Godkowo odgrywa rolnictwo, w którym dominują gospodarstwa rodzinne. Większość z nich prowadzi produkcję wielokierunkową bez wyraźnie określonej specjalizacji. W strukturze upraw przeważa uprawa zbóż o zrównoważonym podziale na poszczególne rodzaje. Hodowane jest bydło i trzoda chlewna.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Godkowo wynosiła w 2013 roku 145. W tym 7 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 138 tworzy sektor prywatny. 27 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 18 firm w dziale budownictwo, 9 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 27 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie Godkowo wynosiła 378 osoby , co stanowi 6,73% bezrobotnych w powiecie elbląskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,7% ludności.

Kultura i turystyka

Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w Grądkach

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

• Biblioteka Publiczna Gminy Godkowo

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

• Dni Rodziny w Godkowie

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Skowronach

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Godkowo należą:

• Kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Dobrym wraz z przykościelnym cmentarzem
• Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w Grądkach wraz z przykościelnym cmentarzem
• Kościół pw. św. Stanisława w Osieku wraz z przykościelnym cmentarzem
• Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Skowronach wraz z przykościelnym cmentarzem
• domy podcieniowe w miejscowościach: Dobry, Osiek, Plajny
• zespół folwarczny w Padągach
• zespół młyna wodnego w Klekotkach - obecnie hotel

Szlaki i atrakcje turystyczne

• Szlak rowerowy "Doliny rzeki wąskiej" - żółty szlak rowerowy Ząbrowiec - Godkowo
• "Wsród pól i lasów" - niebieski szlak rowerowy Skowrony
• "Szlak w krainie bizonów" - czerwony szlak rowerowy w Godkowie
• "Szlak Pruskich Rodów" - czarny szlak rowerowy Kwitajny - Klekotki

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Skowronach

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Godkowo istnieją następujące placówki edukacyjne:

• Publiczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich w Bielicy
• Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Westerplatte w Godkowie
• Gimnazjum w Dobrym

Sport

W gminie wiejskiej Godkowo istnieje klub sportowy:

• KS Żuraw Godkowo

Inne organizacje i instytucje

• Zespół "Melodie" z Godkowa

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:

Rezerwaty przyrody:

• Rezerwat Ostoja bobrów na rzece Pasłęce (4239,97 ha)

Obszar chronionego krajobrazu:

• Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki (43307,3 ha)
• Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Wąskiej (8019,5 ha)
• Słobicki Obszar Chronionego Krajobrazu (5035,6 ha)

Obszary Natura 2000:

• Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk - Uroczysko Markowo (1453,6 ha)
• Specjalny Obszar Ochrony Ptaków - Dolina Pasłęki (20669,89 ha)
• Specjalny Obszar Ocrony Siedlisk - Rzeka Pasłęka (8418,46 ha)

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Godkowo znajduje się 28 pomników przyrody. Są to głównie pojedyncze wiekowe dęby, jesiony i klony.

Bibliografia

1. Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
2. Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
3. Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
4. Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
5. Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
6. Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
7. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
8. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
9. Pasłęk z dziejów mista i okolic 1297-1997, Pasłęk 1997.
10. Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]
11. BIP Urzędu Gminy Godkowo [06.06.2014]
12. GDOŚ [06.06.2014]
13. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.06.2014]
14. RDOŚ w Olsztynie [06.06.2014]
15. BIL gminy Godkowo [06.06.2014]
16. UStat w Olsztynie [06.06.2014]