Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej

Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej – jeden z obszarów strategicznej interwencji województwa warmińsko-mazurskiego. Składa się z 40 gmin o najniższym (w skali regionu) potencjale rozwojowym.

Wprowadzenie

Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej są jednym z dziewięciu obszarów strategicznej interwencji (OSI) zidentyfikowanych podczas procesu aktualizacji strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego w 2013 r.

Obszary strategicznej interwencji odzwierciedlają potencjały i problemy rozwojowe w układzie terytorialnym, które są przedmiotem zainteresowania strategii. OSI dotyczą zarówno obszarów o szczególnym potencjale rozwojowym, jak i tych, które wymagają troski ze względu na występujące zapóźnienia.

Kryterium wyboru samorządów zaliczonych do tego obszaru stanowiły wyniki badania potencjału rozwojowego gmin województwa warmińsko-mazurskiego przeprowadzonego w ramach diagnozy problemowej konkurencyjności Warmii i Mazur.

Lokalizacja

Na podstawie przyjętego kryterium do OSI Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej zaliczono 40 gmin (rys. 1), tj.:

• gmina wiejska Banie Mazurskie
• gmina wiejska Barciany
• gmina wiejska Bartoszyce
• gmina miejsko-wiejska Biała Piska
• gmina miejsko-wiejska Bisztynek
• gmina wiejska Braniewo
• gmina wiejska Budry
• gmina wiejska Dubeninki
• gmina wiejska Działdowo
• gmina wiejska Dźwierzuty
• gmina wiejska Grunwald
• gmina wiejska Górowo Iławeckie
• gmina wiejska Janowiec Kościelny
• gmina wiejska Janowo
• gmina wiejska Kalinowo
• gmina wiejska Kętrzyn
• gmina wiejska Kiwity
• gmina wiejska Kolno
• gmina miejsko-wiejska Korsze
• gmina wiejska Kowale Oleckie
• gmina wiejska Kozłowo
• gmina wiejska Lelkowo
• gmina wiejska Lidzbark Warmiński
• gmina wiejska Lubawa
• gmina wiejska Markusy
• gmina miejska Nowe Miasto Lubawskie
• gmina wiejska Płoskinia
• gmina wiejska Płośnica
• gmina wiejska Prostki
• gmina wiejska Rozogi
• gmina wiejska Rybno
• gmina wiejska Rychliki
• gmina miejsko-wiejska Sępopol
• gmina wiejska Sorkwity
• gmina wiejska Srokowo
• gmina wiejska Stare Juchy
• gmina wiejska Świętajno
• gmina wiejska Wielbark
• gmina wiejska Wieliczki
• gmina wiejska Wilczęta

Rys. 1. OSI Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej

Źródło: [Dziemianowicz Wojciech, Szlachta Jacek, Konkurencyjność Warmii i Mazur – diagnoza problemowa, Olsztyn 2012, strategia2025.warmia.mazury.pl [22.04.2014]].

Charakterystyka

Charakteryzowany obszar zamieszkuje ok. 16% ogółu ludności województwa. Charakteryzuje się on bardzo dużymi problemami na rynku pracy, które wynikają m.in. z niskiej przedsiębiorczości oraz niewielkiej atrakcyjności inwestycyjnej. Ponadto, występuje słabe nasycenie organizacjami pozarządowymi i mała aktywność mieszkańców w różnych imprezach. Czasy dojazdów do ośrodków powiatowych, Olsztyna i Warszawy są dosyć wyrównane i nie odbiegają znacząco od średnich dla ośrodków subregionalnych (z wyjątkiem dłuższych czasów dojazdów do miasta powiatowego).

Do atutów OSI zaliczyć można:

• wysoką konkurencyjność kilku gmin
• dobrze wykształcone funkcje turystyczne w wybranych gminach

Wśród słabości tego OSI wskazać należy:

• utratę potencjału ludnościowego – głównie na skutek migracji
• niską zamożność gmin
• problemy na rynku pracy współwystępujące z wysokim bezrobociem
• niską przedsiębiorczość, w tym słaby rozwój podmiotów prywatnych
• niski udział pracujących w usługach rynkowych
• nieadekwatne do potencjału ludnościowego nasycenie organizacjami społecznymi
• trudną sytuację na rynku mieszkaniowym
• pogarszającą się konkurencyjność w skali kraju
• niską atrakcyjność inwestycyjną i małe zainteresowanie inwestorów
• słabą pozycję pod względem bazy noclegowej
• niska jeziorność
• niewielki udział w pozyskiwaniu środków z UE
• niska dostępność komunikacyjną do Olsztyna (i często do miasta powiatowego)

Bibliografia

Dziemianowicz Wojciech, Szlachta Jacek, Konkurencyjność Warmii i Mazur – diagnoza problemowa, Olsztyn 2012, strategia2025.warmia.mazury.pl [22.04.2014]
Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego do roku 2025, strategia2025.warmia.mazury.pl [22.04.2014]