Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)
| Gmina Ruciane-Nida | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | piski | ||
| Rodzaj gminy | miejsko-wiejska | ||
| Burmistrz | Piotr Ryszard Feliński | ||
| Powierzchnia | 357,98 km² | ||
| Liczba sołectw | 16 | ||
| Liczba miejscowości | 43 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
8372 23 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 87 | ||
| Tablice rejestracyjne | NPI | ||
| TERYT | 2816043 | ||
| Urząd gminy Aleja Wczasów 4 12-220 Ruciane-Nida
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Ruciane-Nida – gmina miejsko-wiejska położona w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w zachodniej części powiatu piskiego. Siedziba gminy znajduje się w Rucianem-Nidzie.
Gmina turystyczno-wypoczynkowa położona w obszarze Równiny Mazurskiej, Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Pojezierza Mrągowskiego, w samym sercu Puszczy Piskiej. Gmina, której większość powierzchni zajmują lasy i wody.
Władzę w gminie sprawuje burmistrz Piotr Ryszard Feliński [1].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida zajmuje powierzchnię 357,98 km2[2], w
tym:
- użytki rolne: 12% (4291 ha)
- lasy: 74% (26493 ha)
- wody: 9,7% (3476 ha)
Gmina stanowi 20,2% powierzchni powiatu piskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 8372 | 100 | 4226 | 50,5 | 4146 | 49,5 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
23 | 12 | 11 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida wynosiło -47 osoby[2], co stanowi 18,6% migracji w powiecie piskim oraz 1,3% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Gminę Ruciane-Nida powołano na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[3] w powiecie piskim, w województwie olsztyńskim. Miasto i gmina Ruciane-Nida stały się jedną jednostką administracyjną[4], w której skład wchodziły obszary sołectw: Ciesina, Gałkowo, Iznota, Karwica, Końcewo, Krzyże, Niedźwiedzi Róg, Ładne Pole, Nowa Ukta, Onufryjewo, Osiniak, Piaski, Szeroki Bór, Śwignajno Małe, Ukta, Wejsuny, Wierzba, Wojnowo, Wólka, Wygryny, Zamordeje.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[5], przestał istnieć powiat piski. Gmina Ruciane-Nida została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[6] umiejscowiły gminę Ruciane-Nida w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim.
Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida graniczy z gminami: Mikołajki, Pisz, Rozogi, Świętajno, Piecki.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Gałkowo, Iznota, Karwica, Końcewo, Krzyże, Ładne Pole, Niedźwiedzi Róg, Nowa Ukta, Onufryjewo, Osiniak - Piotrowo, Szeroki Bór, Ukta, Wejsuny, Wojnowo, Wólka, Wygryny.
Pozostałe miejscowości: Iwanowo, Kamień, Zaroślak, Borek, Jeleń, Maskulińskie, Ruczaj, Pranie, Zdrużno, Karwica Mazurska, Głodowo, Lipnik, Kadzidłowo, Wypad, Wejsuny-Leśniczówka, Piaski, Lisiczyn, Pieczysko, Warnowo, Kończewo, Zakątki, Wierzba, Popielno, Kokoszka, Zameczek, Oko, Zamordeje.
Gospodarka
Ruciane-Nida to jedna z najpiękniejszych gmin Warmii i Mazur, malowniczo położona w ramionach jezior i w otoczeniu Puszczy Piskiej. Gmina, której ponad 80% powierzchni to lasy i wody, jest wizytówką województwa i jedną z najbardziej znanych i rozpoznawalnych miejscowości wczasowych w kraju. Obszar gminy wyróżnia się wyjątkowo dużym udziałem jezior. Najbardziej znane to Jezioro Śniardwy, Jezioro Nidzkie Jezioro Bełdany. Przez zachodnią część gminy przepływa rzeka Krutynia, uznawana za jeden z piękniejszych nizinnych szlaków kajakowych w Polsce. Środowisko przyrodnicze urozmaicają występujący tutaj park krajobrazowy, liczne rezerwaty i pomniki przyrody. Urozmaicone ukształtowanie terenu zachęca do spędzania wolnego czasu na łonie natury. Liczne trasy turystyczne i ścieżki dydaktyczne pozwalają na obcowanie ze wspaniałą mazurską przyrodą i dotarcie do każdego ciekawego zakątka okolicy. Centrum ruchu turystycznego skupia miasteczko Ruciane – Nida. Miejscowość jest ośrodkiem sportów wodnych, turystyki i wczasów, zapewnia doskonałe zaplecze gastronomiczne oraz rozrywkowo-kulturowe. Stanowi zarazem doskonałą bazę wypadową w bliższe i dalsze okolice. Bogata bazę turystyczna stanowią: hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, szkoleniowe, domy gościnne, kempingi, kwatery prywatne i gospodarstwa agroturystyczne w miejscowościach: Wojnowo, Nowy Most, Wejsuny, Wygryny, Wólka, Gałkowo, Szeroki Bór, Karwica, Ładne Pole, Głodowo, Niedźwiedzi Róg, Wierzba, Ukta, Krzyże, Kowalik, Popielno, Nowa Ukta[7] i inne.
Uzupełnieniem gospodarki w gminie Ruciane-Nida jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. W gminie występują słabe gleby IV, V i VI klasy bonitacyjnej. Użytki rolne zajmują 12% ogólnej powierzchni w gminie, w tym: 42% (1802 ha) zajmują grunty orne i sady, a 58% (2489 ha) łąki i pastwiska. Najwięcej na terenie gminy jest gospodarstw małoobszarowych do 5 ha – aż 58 % oraz 5 -10 ha – 17,15 %. W większości wypadków, przy tak ograniczonym areale gospodarstwa te prowadzą produkcję na własne potrzeby.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Ruciane-Nida wynosiła pod koniec 2013 roku 737. W tym 23 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 714 tworzy sektor prywatny. 140 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 54 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 81 firm w dziale budownictwo, 71 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 122 firmy[2]. Naterenie gminy działalność prowadzą firmy przetwórstwa i obróbki drewna, m.in: Konopko - producent okien i drzwi drewnianych oraz produkcji jachtów: Mellody Yachts sp. z o.o..
Gmina Ruciane-Nida należy do LGD "Mazurskie Morze'', Związku Gmin "Czyste Mazury".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Ruciane-Nida wynosiła 850 osób[2], co stanowi 13,5% bezrobotnych w powiecie piskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,5% ludności[8].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
W strukturach DK znajduje się Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Rucianem-Nidzie z filiami w Ukcie, Wejsunach.
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
Ludzie związani z gminą
- Wojciech Kass (1964- ) – poeta, eseista, nauczyciel, dziennikarz, redaktor, muzealnik, dyrektor Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida należą[9]:
- Zespół kościoła parafialnego pw. Matki Bożej Ostrobramskiej (kościół i plebania) – ul. Dworcowa
- Zespół wyłuszczarni nasion – ul. Dworcowa
- Śluza Guzianka
- Kompleks fortyfikacji z przełomu XIX/XX w. wchodzących w skład Węzła obronnego Ruciane
- Cmentarz komunalnych – ul. Cicha
- Budynek mieszkalny, w którym mieszkał Jerzy Borejsza (tzw. "Borejszówka") – ul. Słowiańska
Szlaki i atrakcje turystyczne
- ścieżki i szlaki Mazurskiego Parku Krajobrazowego
- obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
- jeziora, lasy
- Izba Regionalna w Wejsunach
- Prywatne muzeum Danuty i Krzysztofa Worobców w Kadzidłowie
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Ruciane-Nida można uzyskać na stronach internetowych: UMiG Ruciane-Nida oraz LOT Mazury Południowe]
Szkolnictwo
W gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole Miejskie w Rucianem-Nidzie
- Szkoła Podstawowa nr 1 w Rucianem-Nidzie
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Rucianem-Nidzie
- Szkoła Podstawowa w Ukcie
- Zespół Szkół Leśnych im. Unii Europejskiej w Rucianem-Nidzie - Technikum Leśne
- Zespół Szkół Samorządowych im. Agnieszki Osieckiej w Rucianem-Nidzie - Publiczne Gimnazjum, Liceum Ogólnokształcące
Sport
W gminie działa klub:
- MKS Ruciane-Nida
Inne organizacje i instytucje
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[10]: Mazurski Park Krajobrazowy (53 655 ha), rezerwaty, obszary chronionego krajobrazu i obszary Natura 2000. Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida znajduje się 61 pomników przyrody[10].
Zobacz też:
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida [1]
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [2]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [3]
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[4]
- ↑ UMiG Ruciane–Nida [5]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [6]
- ↑ 10,0 10,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [7]
Bibliografia
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia zrównoważonego rozwoju miasta i gminy Ruciane – Nida do roku 2015
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida [20.12.2014]
Urząd Miasta i Gminy Ruciane-Nida [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]
