Olecko

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Wersja z dnia 15:37, 17 gru 2014 autorstwa Emes (dyskusja | edycje) (→‎Dzieje miejscowości)
Skocz do: nawigacja, szukaj
Olecko
Herb Flaga
Herb Olecka Flaga Olecka
Olecko. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego [1] [dostęp: 17.12.2014]
Olecko. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego [4] [dostęp: 17.12.2014]
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olecki
Gmina Olecko
Liczba ludności (2012) 16 558
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Olecko
Olecko
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Olecko
Olecko
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Olecko (niem. Marggrabowa, Oletzko, od 1928 r. Treuburg) – miasto położone w [województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w powiecie oleckim, w gminie Olecko. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. Miasto jest siedzibą gminy i powiatu. Miejscowość w 2012 roku liczyła 16 558 mieszkańców. Aktualnie funkcję burmistrza sprawuje Wacław Olszewski [1].

Położenie

Miasto jest położone na Pojezierzu Mazurskim nad rzeką Legą i jeziorem Oleckim Wielkim. Miejscowość leży w odległości 31 km od Ełku.

Dzieje miejscowości

Miasto powstało na obszarze dawnego osadnictwa [Jaćwingowie|Jaćwingów]]. Geneza powstania Olecka wiąże się z domkiem myśliwskim, w którym zatrzymywał się Albrecht Hohenzollern. Pierwsza informacja dotycząca pomysłu założenia miasta pojawiła się w 1559 roku. Zasadźcą i pierwszym sołtysem Olecka został polski szlachcic Adam Wojnowski, który pod koniec 1559 roku sprowadził pierwszych osadników na obszar przyszłego miasta. Osadnicy pochodzili z terenu Mazowsza.Przywilej lokacyjny został wystawiony 1 stycznia 1560 roku. Nazwa miasta Margrabowa została wprowadzona w celu upamiętnienia margrabiowskiego tytułu księcia Albrechta. Miasto otrzymało 111 włók. W 1565 roku istniał w Olecku młyn, wzniesiony przez sołtysa. W 1570 roku Olecko otrzymało prawo chełmińskie. Osiem lat później okręg administracyjny Margrabowa przemianowano na Olecko. W 1654 roku miała się rozpocząć budowa oleckiego zamku, siedziby starostów książęcych. W kolejnym stuleciu budowla zaczęła niszczeć. Podjęto decyzję o przekazaniu do na potrzeby stadniny państwowej. W 1822 roku zamek spłonął.

W czasie najazdów tatarskiego (1656-1657) miasto zostało ograbione i dotkliwie zniszczone przez pożar. Na początku XVIII wieku do Olecka dotarła epidemia dżumy, która zabiła 1100 mieszkańców. Kolejnym ciosem dla miejscowości były pożary (1701, 1704, 1740). Od 1714 roku w Olecko stacjonował 4. regiment kirasjerów. W roku 1752 doszło do utworzenia powiatu oleckiego. Od 1758 do 1762 roku miasto było okupowane przez wojska rosyjskie. Konfiskaty, grabieże i obowiązek utrzymania wojska poważnie nadwyrężyły lokalną gospodarkę.25 czerwca 1807 roku do Olecka wkroczyła polska dywizja pod dowództwem gen. Zajączka. W 1821 roku w mieście powołani powiatowe Towarzystwo dla Rozwoju Hodowli Bydła i Koni. Cztery lata później rozpoczął pracę Są Miejski i Okręgowy. W 1844 roku w Olecku gościł przejazdem król Fryderyk Wilhelm IV. W latach 50. powstało w mieście Powiatowa Kasa Oszczędności oraz Męskie Stowarzyszenie Śpiewacze. W 1860 roku Olecko otrzymało własny urząd pocztowy. W latach 1866-1867 na miasto spadła epidemia tyfusu, która rozprzestrzeniała się szybko za sprawą klęski głodu. W tym okresie powołany zostaje sierociniec dla dzieci im. Ballnusa. W 1879 roku miasto uzyskuje połączenie kolejowe Gołdap-Olecko-Ełk. W 1880 roku działalność w Olecku rozpoczyna Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego. Cztery lata później Wilhelm Czygan wydaje pierwszy numer lokalnej gazety "Oletzkoer Zeitung". W 1905 roku wzniesiono budynek szpitala powiatowego. W 1914 roku otwarto natomiast Średnią Szkołę Żeńską.

W czasie I wojny światowej Olecko było dwukrotnie zajmowane przez Rosjan. Olecko nie ucierpiało jednak szczególnie na skutek działań wojennych. W czasie plebiscytu w 1920 roku w mieście bezwględną większość głosów oddano za Niemcami.Osiem lat później zwycięstwo plebiscytowe upamiętniono poprzez zmianę nazwy miasta na Treuburg. W latach 30. wzniesiono budynek nowego szpitala i kilkadziesiąt domków robotniczych. W 1939 roku w Olecku uruchomiono zajazd "Dworek Mazurski". W styczniu 1945 roku do miasta wkroczyli żołnierze Armii Czerwonej.

W 2010 roku miasto obchodziło 450-lecie powstania. Olecko jest siedzibą Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego oraz Powiatowego Inspektorat Weterynarii.

Olecko. Budynek starostwa powiatowego [2] [dostęp: 17.1.22014]
Olecko. Zabytkowy budynek mieszkalny przy ul. Armii Krajowej 26 [3] [dostęp: 17.12.2014]


Gospodarka


Kultura


Organizacje i stowarzyszenia


Religia


Ludzie związani z miejscowością


Sport


Edukacja


Turystyka


Zabytki


Bibliografia

  1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
  2. Demby Ryszard, Olecko: czasy, ludzie, zdarzenia, Olecko 2000.
  3. Demby Ryszard, W straduńskiej puszczy: z dziejów osadnictwa na ziemi oleckiej, Olecko 1998.
  4. Demby Ryszard, Ziemia Olecka w pierwszych latach po II wojnie światowej, Olecko 1994.
  5. Dziedzictwo kulturowe ziemi oleckiej, red.Janina Anuszkiewicz, wstęp Krystyna Wisnziewska, Olecko 2003.
  6. Dzieje Olecka 1560-2010, kom red. Stanisław Achremczyk i in., Olecko 2010.
  7. Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, kom. red. Aleksander Chilecki i in., Olsztyn 1974.
  8. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
  9. Ludność. Stan i struktura [dostęp: 14.12.2014].
  10. Oficjalna strona Gminy i Miasta [dostęp: 14.12.2014].
  11. Ośrodek Kultury "Mazury Garbate" w Olecku [dostęp: 14.12.2014].
  12. Oficjalna Strona Urzędu Miasta w Olecku] [dostęp: 14.12.2014].


Przypisy

  1. ↑ http://www.um.olecko.pl/strona-1-urzad_miejski.html [dostęp: 17.12.2014].

<references>

Zobacz też


Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Olecko&oldid=107341”