Banie Mazurskie (gmina wiejska)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Wersja z dnia 19:41, 8 lis 2014 autorstwa Lkozlowska (dyskusja) (→‎Kultura i turystyka)
Skocz do: nawigacja, szukaj
Gmina Banie Mazurskie
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat gołdapski
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Irena Łobacz
Powierzchnia 204,96 km²
Liczba sołectw 20
Liczba miejscowości 59
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		3926
19 osób/km²
Strefa numeracyjna 87
Tablice rejestracyjne NGO
TERYT 2818012
Urząd gminy
ul. Konopnickiej 26 19-520 Banie Mazurskie
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Banie Mazurskie – gmina wiejska położona w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego i w zachodniej części powiatu gołdapskiego. Siedziba gminy znajduje się w Baniach Mazurskich.

Gmina o charakterze rolniczym, z dużą powierzchnią lasów, posiadająca wiele walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Gmina, w której około 25% ludności stanowi mniejszość ukraińska[1].

Władzę w gminie sprawuje wójt Irena Łobacz[2].

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Banie Mazurskie zajmuje powierzchnię 204,96 km2[3]. W tym:

  • użytki rolne: 57,5% (11785,2 ha)
  • lasy: 32,5% (6652,7 ha)[4]

Gmina stanowi 26,5% powierzchni powiatu gołdapskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:

Gmina Banie Mazurskie
Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rogalach Parafia Narodzenia NMP w Żabinie
Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rogalach
Parafia Narodzenia NMP w Żabinie
 
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 3926 100 1958 49,9 1968 50,1
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		19 9,5 9,5

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Banie Mazurskie wynosiło -22 osoby[3], co stanowi 19,6% migracji w powiecie gołdapskim oraz 0,6% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej gmina Banie Mazurskie była częścią powiatu węgorzewskiego w województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[5], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gmina Banie Mazurskie stała się gromadą i na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 roku[6]weszła administracyjnie w skład powiatu gołdapskiego w województwie białostockim. W styczniu 1972 roku obszar gromady powiększono o miejscowości Audyniszki, Maciejowa Wola, Rogale, część gruntów Nadleśnictwa Skalisko[7] oraz część (20,42 ha) wsi Boćwinka[8]. Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy[9]. W 1973 roku reaktywowano gminę Banie Mazurskie[10].

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[11], przestał istnieć powiat gołdapski. Gmina Banie Mazurskie została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego[12]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[13] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim.
1 stycznia 2002 gmina wiejska Banie Mazurskie na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku[14] weszła w skład reaktywowanego powiatu gołdapskiego.

Gmina Banie Mazurskie graniczy z: gminą Gołdap, Kowale Oleckie, Kruklanki, Pozezdrze, Budry. Północną granicę gminy wyznacza granica państwa.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Banie Mazurskie, Dąbrówka Polska, Grodzisko, Gryżewo, Jagiele, Jagoczany, Kierzki, Lisy, Miczuły, Mieduniszki, Obszarniki, Rogale, Sapałówka, Skaliszkiejmy, Surminy, Ściborki, Wróbel, Zawady, Ziemiany, Żabin.

Pozostałe miejscowości: Owczary, Wólka, Dąbrówka Polska - osada, Jeglewo, Różanka Dwór, Czupowo, Ustronie, Szarek, Klewiny, Kruki, Radkiejmy, Widgiry, Żabin Rybacki, Borek, Nowiny, Liski, Mieczniki, Śluza, Zakałcze Wielkie, Mieduniszki Małe, Antomieszki, Rapa, Węgorapa, Maciejowa Wola, Audyniszki, Grunajki, Zapały, Boćwinka, Stare Gajdzie, Stadnica, Budziska, Mieczkówka, Kulsze, Żabin Graniczny, Stary Żabin.

Gospodarka

Główną rolę w gospodarce gminy Banie Mazurskie odgrywa rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczo-leśnym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcja roślinna, zwierzęca oraz leśnictwo. Ponad połowę obszaru gminy stanowią użytki rolne występujące na glebach IV klasy bonitacyjnej. Dominuje na nich uprawa zbóż (żyto, pszenica, pszenżyto, jęczmień, owies) oraz roślin pastewnych. Hodowana jest trzoda chlewna, bydło opasowe i mleczne. W gminie przeważają gospodarstwa małe i średnie (od 1 ha do 20 ha).
Podstawowym elementem ograniczającym swobodny rozwój rolnictwa jest położenie znacznej części obszaru gminy na terenach chronionego krajobrazu, część obszarów rolniczych jest w dużym stopniu podatna na erozję i posiada trudne warunki do uprawy roli, a surowe warunki klimatyczne ograniczają dobór roślin.

Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Klewiny, Grodzisko, Lisy, Gryżewo[15].

Na obszarze gminy brak jest znaczących zakładów przetwórczych i produkcyjnych. Dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Banie Mazurskie wynosiła w 2013 roku 240. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 229 tworzy sektor prywatny. 45 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 18 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 40 firm w dziale budownictwo, 42 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo[3].

Gmina Banie Mazurskie należy do mazurskiego międzygminnego związku – Gospodarka Odpadami, LGD "Lider w EGO" oraz Stowarzyszenia Powiatów, Miast i Gmin "Stowarzyszenie EGO Kraina Bociana".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej, obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej oraz obszarów przygranicznych wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak również wymagających troski ze względu na występujące zapóźnienia.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Banie Mazurskie wynosiła 426 osób[3], co stanowi 17,8% bezrobotnych w powiecie gołdapskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,4% ludności[16].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy Banie Mazurskie należą[17]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Banie Mazurskie można uzyskać w Centrum Informacji Turystycznej w Gołdapi i na stronie internetowej CIT Gołdap

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Banie Mazurskie istnieją następujące placówki edukacyjne:


Sport

W gminie Banie Mazurskie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m. in.: Turniej Par w Brydżu Sportowym, turniej tenisa stołowego, piłki nożnej, siatkówki i koszykówki, Międzynarodowe Biegi Uliczne, cykl rajdów rowerowych po gminie i okolicach.

Na terenie gminy działa:


Inne organizacje i instytucje


Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[18]:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Banie Mazurskie znajdują się 3 pomniki przyrody[18]: głaz narzutowy w Lisach, głaz narzutowy "Angerapp" oraz głaz narzutowy "Skalich".

Bibliografia

Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954 nr 49 poz. 251, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych województw.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XIII/42/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 24 grudnia 1971 r., Nr. 18, Poz. 232.
Uchwała Nr XIII/43/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w woj. białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 24 grudnia 1971 r., Nr. 18, Poz. 233.
Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej Nr XXI/72/72 z dnia 9 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 stycznia 1973 r., Nr. 1, Poz. 1.
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Banie Mazurskie na lata 2004-2018, Olsztyn 2004.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
UStat Olsztyn [20.10.2014]
BIP Urzędu Gminy Banie Mazurskie [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]

Przypisy

  1. ↑ GBP w Baniach Mazurskich
  2. ↑ BIP Urzędu Gminy Banie Mazurskie[1]
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [2]
  4. ↑ UStat Olsztyn
  5. ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[3]
  6. ↑ Dz.U. 1954 nr 49 poz. 251, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych województw.[4]
  7. ↑ Uchwała Nr XIII/42/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie białostockim.
  8. ↑ Uchwała Nr XIII/43/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w woj. białostockim.
  9. ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[5]
  10. ↑ Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej Nr XXI/72/72 z dnia 9 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim.
  11. ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [6]
  12. ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[7]
  13. ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[8]
  14. ↑ Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. [9]
  15. ↑ Centrum Informacji Turystycznej w Gołdapi [10]
  16. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  17. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [11]
  18. ↑ 18,0 18,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [12]
Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Banie_Mazurskie_(gmina_wiejska)&oldid=117864”