Miłakowo (gmina miejsko-wiejska)

Gmina Miłakowo
Herb gminy
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Rodzaj gminy	miejsko-wiejska
Burmistrz	Aleksander Gawryluk
Powierzchnia	158,4 km²
Liczba sołectw	19
Liczba miejscowości	36
Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia	5692 36 osób/km²
Strefa numeracyjna	89
Tablice rejestracyjne	NOS
TERYT	2815063
Urząd gminy ul. Olsztyńska 16 14 - 310 Miłakowo
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Miłakowo – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północno-zachodniej części powiatu ostródzkiego. Siedziba gminy znajduje się w Miłakowie. Gmina rolnicza, popegeerowska, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. Władzę w gminie sprawuje burmistrz Aleksander Gawryluk.

Powierzchnia gminy

Gmina miejsko-wiejska Miłakowo zajmuje powierzchnię 158,4 km², w tym:

• użytki rolne: 61,1% (9679 ha)
• lasy: 23,6% (3738 ha)

Gmina stanowi 9% powierzchni powiatu ostródzkiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi:

Miłakowo (gmina miejsko-wiejska)

Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Miłakowie.
Fot. Hydro. Źródło: Commons Wikimedia

 

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
liczba	5692	100	2841	49,9	2851	50,1
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	36		18		18

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Miłakowo wynosiło -40 osób, co stanowi 9,5% migracji w powiecie ostródzkim oraz 1,1% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Miłakowo były częścią powiatu morąskiego w województwie olsztyńskim.
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady. Gromada Miłakowo przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy.

Gmina wiejska Miłakowo została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku. W jej skład wchodziły obszary sołectw: Bieniasze, Boguchwały, Klugajny, Książnik, Miłakowo, Mysłaki, Nowe Mieczysławy, Pawełki, Pityny, Polkajny, Raciszewo, Roje, Stare Bolity, Trokajny, Warkały, Warkałki.

1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa przestał istnieć powiat morąski. Gmina Miłakowo została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.

W 1998 roku Miłakowo otrzymało prawa miejskie.

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa umiejscowiły gminę Miłakowo w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim.

Gmina miejsko-wiejska Miłakowo graniczy z gminami: Orneta, Lubomino, Świątki, Morąg, Godkowo.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Bieniasze, Boguchwały, Głodówko, Gudniki, Henrykowo, Książnik, Mysłaki, Nowe Mieczysławy, Pityny, Polkajny, Raciszewo, Roje, Rożnowo, Stare Bolity, Stolno, Trokajny, Warkały, Warkałki, Warny.

Pozostałe miejscowości: Biernatki, Gilginia, Janowo, Klugajny, Kłodzin, Litwa, Miejski Dwór, Mysłaki Małe, Naryjski Młyn, Niegławki, Nowe Bolity, Pawełki, Pawełki (osada), Pojezierce, Ponary, Rycerzewo, Sąglewo, Wojciechy, Żołędno.

Gospodarka

Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Miłakowo jest rolnictwo, uzupełniane przez turystykę, produkcję i usługi.
Użytki rolne zajmują nieco ponad 60% powierzchni gminy, w tym: 76% (7371 ha) stanowią grunty orne, 24% (2298 ha) łąki i pastwiska, a 0,1% (10 ha) sady. W strukturze gospodarstw dominują gospodarstwa małe i średnie (od 1 do 15 ha). W gminie dominują dobre gleby III i IV klasy bonitacyjnej (stanowią one około 85% użytków rolnych). Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (72%); pozostałe to uprawy przemysłowe (12%), rzepak i rzepik (12%) oraz ziemniaki (6%). Najmniej uprawianych jest roślin strączkowych i buraków cukrowych. Warzywa gruntowe nie są uprawiane. W produkcji zwierzęcej przeważa chów bydła oraz trzody chlewnej. W gminie działa Gospodarstwo Rolne FUTURA XXI w Mysłakach (działalność związana z hodowlą bydła).

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Miłakowo wynosiła pod koniec 2013 roku 362. W tym 27 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałych 335 podmiotów tworzyło sektor prywatny. 78 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 31 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 52 firm w dziale budownictwo, 47 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 7 firm. Na terenie gminy nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług i handel.

Leżąca w regionie Pojezierza Olsztyńskiego i częściowo na Pojezierzu Iławskim gmina Miłakowo, stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (urozmaicona rzeźba terenu, jeziora, lasy, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu). Warunki sprzyjają uprawianiu turystyki rowerowej i pieszej, wędkarstwa, myślistwa. Bazę turystyczną stanowią: hotel, pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Pawełki, Pityny, Janowo, Boguchwały, Miłakowo.

Gmina Miłakowo należy do Związku Stowarzyszeń "Kraina Drwęcy i Pasłęki".

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Miłakowo wynosiła 694 osób, co stanowi 7,6% bezrobotnych w powiecie ostródzkim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 19,7% ludności.

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

• Miłakowski Dom Kultury

W strukturach MDK funkcjonują Biblioteka Publiczna w Miłakowie z filią w Boguchwałach oraz świetlice wiejskie w Książniku i Starych Bolitach.

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

• Dni Miłakowa
• Spotkania z Folklorem w Miłakowie
• dożynki gminne

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Miłakowo należą:

• założenia urbanistyczne, mury obronne oraz zabytkowe domy (m.in. przy ul. Katowickiej, Morąskiej, Okrężnej) w Miłakowie
• cmentarze w Miłakowie – ewangelicki i żydowski
• młyn i wodociągowa wieża ciśnień w Miłakowie
• kościół pw. św. Elżbiety Węgierskiej i św. Wojciecha w Miłakowie
• kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Miłakowie
• kościół pw. św. Barbary w Boguchwałach wraz z przykościelnym cmentarzem
• kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Książniku wraz z przykościelnym cmentarzem
• dwory i pałace w: Bieniaszach, Głodówku, Gudnikach, Książniku, Miejskim Dworze, Niegławkach, Ponarach, Różnowie, Stolnie, Warkałach, Wojciechach

Szlaki i atrakcje turystyczne

• szlaki rowerowe:
  • żółty: Miłakowo – Książnik – Ponary – Roje – Bolity Stare – Warkały – Miłakowo
  • zielony: Miłakowo – Henrykowo – Warkały – Warkałki – Stabudniki – Warkałki – Rudniki – Różnowo – Miejski Dwór – Miłakowo
  • czarny: Boguchawały – Trokajny – Bieniasze
  • czerwony: Miłakowo – Pawełki – Stolno – Polkajny – Pityny – Raciszewo – Bieniasze – Mysłaki – Miłakowo
• obszary chronionego krajobrazu, rezerwat i pomniki przyrody
• jeziora, lasy
• zabytkowe parki dworskie w: Bieniaszach, Biernatkach, Boguchwałach, Gudnikach, Książniku, Pitynach, Ponarach, Różnowie, Stolnie, Warkałach

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Miłakowo można uzyskać na stronie internetowej milakowo.eu.

Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Miłakowo istnieją następujące placówki edukacyjne:

• Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Jana Pawła II w Miłakowie – przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum
• Szkoła Podstawowa w Boguchwałach
• Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Miłakowie – szkoła podstawowa , gimnazjum, ZSZ, uzupełniające liceum ogólnokształcące oraz Szkoła Przysposabiająca do Pracy
• Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Miłakowie

Sport

Na terenie gminy działają kluby:

• MGKS Miłakowo
• UKS "Zawisza"

Inne organizacje i instytucje

• Zespół "Warmianki"

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:

• rezerwaty:
  • Rezerwat Ostoja bobrów na rzece Pasłęce (4239,97 ha)
• obszary chronionego krajobrazu:
  • Narieński Obszar Chronionego Krajobrazu (7 984,4 ha)
  • Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki (43 307,3 ha)
• obszary Natura 2000:
  • Specjalny obszar ochrony siedlisk Jezioro Wukśniki (326,17 ha)
  • Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki (20 669,89 ha)
  • Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka (8 418,46 ha)
  • Specjalny obszar ochrony siedlisk Uroczysko Markowo (1 453,64 ha)

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Miłakowo znajduje się 46 pomników przyrody, ochroną objęte są m.in. głaz narzutowy koło Ponar oraz pojedyncze okazy drzew.

Zobacz też:

• Parafia pw. św. Barbary w Boguchwałach

Bibliografia

Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1997, nr 130, poz. 847, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 1997 r. w sprawie zmiany granic, nazw i siedzib władz niektórych gmin oraz nadania statusu miasta niektórym miejscowościom w województwach: bielskim, olsztyńskim, piotrkowskim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim i włocławskim, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia rozwoju miasta i gminy Miłakowo. Dokument określający kierunki rozwoju miasta i gminy Miłakowo w latach 2008 - 2020
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Miejskiego Miłakowo [20.12.2014]
Urząd Miejski Miłakowo [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]