Bartoszyce (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

	Gmina Bartoszyce
	Herb gminy
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Rodzaj gminy	wiejska
Wójt	Jadwiga Gut
Powierzchnia	427,2 km²
Liczba sołectw	31
Liczba miejscowości	112
Liczba ludności (2013); Gęstość zaludnienia	11 030; 26 osób/km²
Strefa numeracyjna	89
Tablice rejestracyjne	NBA
TERYT	2801032
	Urząd gminyPl. Zwycięstwa 2 11-200 Bartoszyce
	Strona internetowa gminy
	Biuletyn Informacji Publicznej gminy

[wersja nieprzejrzana]

Wersja z 10:31, 3 sie 2014

Gmina Bartoszyce – gmina wiejska położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w centralnej części powiatu bartoszyckiego. Siedziba gminy znajduje się w Bartoszycach.

Gmina rolnicza z licznymi atrakcjami turystyczno-krajoznawczymi, jedna z największych^[1] pod względem powierzchni gmin w Polsce, druga co do wielkości powierzchni gmina w województwie warmińsko-mazurskim i największa gmina w powiecie bartoszyckim.

Władzę w gminie od 2006 r. sprawuje wójt Jadwiga Gut^[2].

Spis treści

1 Powierzchnia gminy
2 Demografia
3 Historia gminy jako jednostki administracyjnej
4 Miejscowości na terenie gminy
5 Gospodarka
6 Kultura i turystyka
7 Szkolnictwo
8 Sport
9 Obszary chronione i pomniki przyrody
10 Bibliografia
11 Przypisy

Powierzchnia gminy

Gmina Bartoszyce zajmuje powierzchnię 427,2 km²^[3], w tym:

lasy: 18,9% (8059,2 ha)
wody: 0,58% (247 ha)
użytki rolne: 73,2% (31276 ha)

Gmina stanowi 32,7% powierzchni powiatu bartoszyckiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 r. wynosi^[4]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
liczba	11030	100	5432	49,2	5598	50,8
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	26		12		13

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 r. w gminie Bartoszyce wynosiło -80 osób^[5], co stanowi 20,15% migracji ludności w powiecie bartoszyckim oraz 3,09% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

W 1972 r. na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych^[6] zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy w dniu 1 stycznia 1973 r. istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Na terenie ówczesnego powiatu bartoszyckiego utworzono 5 gmin. Gmina Bartoszyce z siedzibą w Bartoszycach została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 r. ^[7]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Barciszewo, Bąsze, Burkarty, Dąbrowa, Falczewo, Kiersity, Kiertyny Wielkie, Leginy, Lejdy, Nalikajmy, Osieka, Plęsy, Połęcze, Rodnowo, Skitno, Solno, Spytajny, Szylina, Tuplikajmy, Tromity, Wajsnory, Wawrzyny, Wirwilty, Wojciechy, Żydowo.

1 czerwca 1975 r. na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa^[8], przestał istnieć powiat bartoszycki. Gmina Bartoszyce została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.

W 1977 r. na podstawie Rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z d. 29 grudnia 1976 r. ^[9], w obszar gminy Bartoszyce została włączona istniejąca od 1973 r. gmina Galiny obejmująca sołectwa: Galiny, Gromki, Krawczyki, Łabędnik, Maszewy, Minty, Sokolica, Trutnowo, Węgoryty. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa^[10] umiejscowiły gminę Bartoszyce w powołanym 1 stycznia 1999 r. województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim.

Gmina wiejska Bartoszyce sąsiaduje z: gminą miejską Bartoszyce, gminami Bisztynek, Górowo Iławeckie, Kiwity, Lidzbark Warmiński, Sępopol oraz z Rosją.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa:Barciszewo, Bąsze, Bezledy, Dąbrowa, Galiny, Gromki, Kiersity, Kiertyny Wielkie, Kinkajmy, Krawczyki, Łabędnik, Łojdy, Maszewy, Minty, Nalikajmy, Osieka, Połęcze, Rodnowo, Skitno, Sokolica, Spytajny, Szylina Wielka, Tolko, Taplikajmy, Trutnowo, Wajsnory, Węgoryty, Witki, Wirwilty, Wojciechy, Żydowo.

Pozostałe miejscowości:Ardapy, Bajdyty, Bieliny, Borki, Borki Sędrowskie, Brzostkowo, Bukowo, Burkarty, Ceglarki, Ciemna Wola, Czerwona Górka, Dębiany, Dębówko, Drawa, Falczewo, Galinki, Ganitajny, Gierczyn, Gile, Glitajny, Głomno, Gromki, Gruda, Gruszynki, Jarkowo, Karolewko, Kicina, Kiertyny Małe, Kisity, Kosy, Króle, Kromarki, Leginy, Lejdy, Lipina, Lisówka, Lusiny, Łabędnik Mały, Łapkiejmy, Łęg, Łoskajmy, Markiny, Matyjaszki, Merguny, Molwity, Nowe Witki, Nuny, Okopa, Parkoszewo, Pasaria, Perkujki, Piergozy, Piersele, Pilwa, Plęsy , Posłusze, Sędławki, Solno, Sortławki, Sporwiny, Spurgle, Styligi, Szczeciny, Szwarunki, Szwaruny, Szylina Mała, Tromity, Tynga, Wardomy, Wargielity, Wawrzyny, Wiatrak, Wipławki, Witki, Wojtkowo, Wola, Wólka, Wyręba, Wysieka, Żardyny, Zawiersze.

Gospodarka

Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy jest rolnictwo i jego obsługa. Sprzyjające warunki klimatyczne i stosunkowo dobre gleby mają pozytywny wpływ na rozwój rolnictwa. Liczne grunty orne, które zajmują 76,24% powierzchni wszystkich użytków rolnych, wykorzystywane są głównie pod uprawy zbóż. W gminie podejmowane są działania (np. procesy odkwaszania gleby), które mają na celu rozwój rolnictwa ekologicznego.

Ze względu na położenie i liczne atrakcje turystyczno-krajoznawcze dużą rolę w rozwoju gminy odgrywa turystyka, w tym agroturystyka. Gmina poleca bogatą ofertę usług związanych z wypoczynkiem na łonie natury. Ilość obiektów turystycznych zbiorowego zakwaterowania lokuje gminę Bartoszyce na 2 miejscu w powiecie bartoszyckim oraz na 55 miejscu w województwie^[11].

Przez teren gminy przebiega międzynarodowa trasa Warszawa – Olsztyn – Kaliningrad z nowoczesnym towarowo-osobowym przejściem granicznym w Bezledach. Połączenia kolejowe tradycyjne i szerokotorowe Bartoszyce – Głomno (stacja przeładunkowa) – granica państwa – Kaliningrad dają możliwość rozwoju współpracy gospodarczej z Rosją, Liwą, Łotwą i Estonią.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 r. w gminie wiejskiej Bartoszyce wyniosła 1380 osób ^[12], co stanowi 20.94% bezrobotnych w powiecie bartoszyckim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,8% ludności^[13].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Wojciechach

Dom Kultury w Bezledach
Gminny Ośrodek Kultury w Tolku
Wiejski Dom Kultury w Wojciechach
Wiejski Dom Kultury w Rodnowie
Gminna Biblioteka Publiczna w Galinach

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Plenery Plastyki Nieprofesjonalnej "Bezledy" organizowane przez Dom Kultury w Bezledach od 1979 do 2013 r. Kolejne edycje imprezy odbywały się w Bezledach, Jastarni, Galinach, Wipławkach, Dąbrowie, Dębówku
dożynki organizowane corocznie przez poszczególne miejscowości w gminie

Ludzie związani z gminą

Kościół pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w Łabędniku

Jan Bachar - animator kultury, organizator Plenerów Plastyki Nieprofesjonalnej "Bezledy", malarz-amator, rzeźbiarz, poeta
Janusz Petryszyn - rzeźbiarz-amator, instruktor Pracowni Rzeźby przy Domu Kultury w Bezledach
Jerzy Wojciech Makowski - muzyk, instruktor muzyki, dyrektor Domu Kultury w Bezledach
Maria Kwaśniewska - hafciarka z Dąbrowy
Stanisław Łapka - rzeźbiarz-amator, mieszka, pracuje i tworzy w Bezledach
Stefan Dąbkowski - rzeźbiarz-amator, mieszka i tworzy w miejscowości Tolko;
Piotr Gołębiowski - rzeźbiarz-amator, mieszka w miejscowości Wirwilty.

Zabytki znajdujące się na terenie gminy Bartoszyce

Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Rodnowie

Kościół pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w Łabędniku

Kościół pw. św. Anny w Sokolicy

Szlaki i atrakcje turystyczne

Szlak Bocianich Gniazd

Przez teren gminy Bartoszyce przebiega Europejski Szlak Bociana Białego, a miejscowość Lejdy to jedna z większych kolonii tego ptaka;

Torfowiska Źródliskowe

Jedno z nich położone jest między Sokolicą, a Spurglami, zaś drugie na południowy wschód od Spurgl

liczne pomniki przyrody - głównie okazy dębu, lipy, modrzewia, jesionu i wiązu
ścieżka dydaktyczna

Przebiega w okolicach Galin, przy drodze nr 57. Na długości 1200 m rozciągają się urokliwe i niepowtarzalne krajobrazy; wzdłuż trasy rozstawione są tablice informacyjne

spływy kajakowe rzeką Łyną

Charakterystyczną cechą Łyny jest na tym terenie zjawisko meandrowania, które powstaje w wyniku erozji bocznej, dzięki czemu tworzą się w krajobrazie stromo opadające brzegi, tzw. "skałki", np. w okolicach Perkujek

bogata oferta gospodarstw agroturystycznych zrzeszonych w Bartoszyckim Stowarzyszeniu Agroturystyki "WARMIACY", którą prezentują gospodarstwa w miejscowościach: Bezledy, Dąbrowa, Galiny, Kiersity, Krawczyki, Perkujki, Skitno, Spytajny, Wajsnory, Wojciechy, Wola, Worgielity^[14]

Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej, ul. Boh. Warszawy 96, 11-200 Bartoszyce oraz na stronie internetowej http://gci.bartoszyce.pl/

Szkolnictwo

Sport

Gminny Klub Sportowy "Granica" w Bezledach;
drużyny piłkarskie: Maszewy, Parkoszewo, Spytajny, FC Nalikajmy, Galiny, Kinkajmy, Łojdy, Borki, Leginy, Sporwiny, Osieka.

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na obszarze gminy Bartoszyce tereny chronione zajmują 4571,1 ha^[15], w tym:

obszary chronionego krajobrazu (4562,8 ha);
użytki ekologiczne (8,3 ha).

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Elmy (8 923,2 ha);
Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Dolnej Łyny (16 429,9 ha).

Obszary chronione Natura 2000:

Ostoja Warmińska - obszar specjalnej ochrony ptaków (145 342 ha)
Torfowiska źródliskowe koło Łabędnika - specjalny obszar ochrony siedlisk (27 ha)

Na terenie gminy Bartoszyce występują 4 użytki ekologiczne typu torfowiskowego: Rosiczka koło Węgoryt (0,38 ha), Rosiczka koło Żydowa (0,95 ha), Torfowisko źródliskowe Sokolica (3,33 ha), Torfowisko źródliskowe Spurgle (3,63 ha).

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Bartoszyce znajdują się 62 pomniki przyrody (ożywionej i nieożywionej). Ochroną objęto przede wszystkim wiekowe okazy dębów i lip.

Ważną rolę w zachowaniu różnorodności biologicznej na terenach zurbanizowanych pełnią tereny zielone. Zajmują one powierzchnię 4,5 ha.

Bibliografia

Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [27.01.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [27.01.2014]
Dz.U. 1977 nr 2 poz. 11, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 grudnia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia i zmiany granic gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach krośnieńskim, nowosądeckim, olsztyńskim i piotrkowskim.isap.sejm.gov.pl [27.01.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[3] [27.01.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Program ochrony środowiska dla gminy Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019, Olsztyn 2012.
bip.warmia.mazury.pl [27.01.2014]
Przewodnik po ziemi bartoszyckiej, Goniec Bartoszycki.[[4] [27.01.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS.[stat.gov.pl [27.01.2014]
BIP Wrota Warmii i Mazur.[bip.warmia.mazury.pl [27.01.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [27.01.2014]
Urząd Gminy Bartoszyce [27.01.2014]
stat.gov.pl [27.01.2014]

Przypisy

↑ Bank Danych Lokalnych GUS [17.01.2014)
↑ bip.warmia.mazury.pl [17.01.2014)
↑ stat.gov.pl porównaj zrcl.gov.pl [17.01.2014)
↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 czerwca 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
↑ Bank Danych lokalnych GUS, Dane roczne wg podgrup cech stat.gov.pl [17.01.2014)
↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,isap.sejm.gov.pl [17.01.2014]
↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim
↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl, ustawa [17.01.2014]
↑ Dz.U. 1977 nr 2 poz. 11, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 grudnia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia i zmiany granic gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach krośnieńskim, nowosądeckim, olsztyńskim i piotrkowskim,isap.sejm.gov.pl, rozporządzenie
↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [17.01.2014, rozporządzenie z d. 7 sierpnia 1998 r] [17.01.2014]
↑ UStat w Olsztynie
↑ Bank Danych Lokalnych GUS Danych Lokalnych GUS [17.01.2014]
↑ Bank Danych Lokalnych GUS
↑ UG Bartoszyce[[1]].
↑ Program ochrony środowiska dla gminy Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019, Olsztyn 2012.[[2]]

[1] Bank Danych Lokalnych GUS [17.01.2014)

[2] .warmia.mazury.pl [17.01.2014)

[3] stat.gov.pl porównaj zrcl.gov.pl [17.01.2014)

[4] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 czerwca 2013 r., GUS, Warszawa 2013.

[5] Bank Danych lokalnych GUS, Dane roczne wg podgrup cech stat.gov.pl [17.01.2014)

[6] Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,isap.sejm.gov.pl [17.01.2014]

[7] Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim

[8] Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl, ustawa [17.01.2014]

[9] Dz.U. 1977 nr 2 poz. 11, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 grudnia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia i zmiany granic gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach krośnieńskim, nowosądeckim, olsztyńskim i piotrkowskim,isap.sejm.gov.pl, rozporządzenie

[10] Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [17.01.2014, rozporządzenie z d. 7 sierpnia 1998 r] [17.01.2014]

[11] UStat w Olsztynie

[12] Bank Danych Lokalnych GUS Danych Lokalnych GUS [17.01.2014]

[13] Bank Danych Lokalnych GUS

[14] UG Bartoszyce[[1]].

[15] Program ochrony środowiska dla gminy Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019, Olsztyn 2012.[[2]]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

@@ Linia 30: / Linia 30: @@
 '''Gmina Bartoszyce''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w centralnej części [[Powiat bartoszycki| powiatu bartoszyckiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Bartoszyce| Bartoszycach]].
-Jedna z największych<ref>[http://www.stat.gov.pl/gus/5840_6339_PLK_HTML.htm Bank Danych Lokalnych GUS] [17.01.2014)</ref> pod względem powierzchni gmin w Polsce, druga co do wielkości powierzchni gmina w województwie warmińsko-mazurskim i największa gmina w [[powiat baroszycki| powiecie bartoszyckim]]. Gmina rolnicza z licznymi atrakcjami turystyczno-krajoznawczymi.
+Gmina rolnicza z licznymi atrakcjami turystyczno-krajoznawczymi, jedna z największych<ref>[http://www.stat.gov.pl/gus/5840_6339_PLK_HTML.htm Bank Danych Lokalnych GUS] [17.01.2014)</ref> pod względem powierzchni gmin w Polsce, druga co do wielkości powierzchni gmina w województwie warmińsko-mazurskim i największa gmina w powiecie bartoszyckim.
 Władzę w gminie od 2006 r. sprawuje wójt [[Jadwiga Gut]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/19/Wladze_Gminy/ bip.warmia.mazury.pl] [17.01.2014)</ref>.
 <br/><br/>
 == Powierzchnia gminy ==
-Gmina Bartoszyce zajmuje powierzchnię 427,2 km<sup>2</sup><ref>[http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/bartoszycki/w.bartoszyce.pdf stat.gov.pl] porównaj z[http://dokumenty.rcl.gov.pl/D2013001086901.pdf dokumenty.rcl.gov.pl] [17.01.2014)</ref>, w tym:
+Gmina Bartoszyce zajmuje powierzchnię 427,2 km<sup>2</sup><ref>[http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/bartoszycki/w.bartoszyce.pdf stat.gov.pl] porównaj z[http://dokumenty.rcl.gov.pl/D2013001086901.pdf rcl.gov.pl] [17.01.2014)</ref>, w tym:
 *lasy: 18,9% (8059,2 ha)
 *wody: 0,58% (247 ha)
 *użytki rolne: 73,2% (31276 ha)
-Gmina stanowi 32,7% powierzchni [[powiat bartoszycki| powiatu bartoszyckiego]].
+Gmina stanowi 32,7% powierzchni powiatu bartoszyckiego.
 <br/>
 == Demografia ==
-Liczba ludności gminy według danych z 2013 r. wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>:
+Liczba ludności gminy według danych z 2013 r. wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 czerwca 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>:
 {|class="wikitable"
@@ Linia 54: / Linia 54: @@
 |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 26 || colspan=2| 12 || colspan=2| 13
 |}
-Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 r. w gminie Bartoszyce wynosiło -80 osób<ref>Bank Danych lokalnych GUS, Dane roczne wg podgrup cech [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks] (data dostępu 17.01.2014)</ref>, co stanowi 20,15% migracji ludności w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]] oraz 3,09% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].
+Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 r. w gminie Bartoszyce wynosiło -80 osób<ref>Bank Danych lokalnych GUS, Dane roczne wg podgrup cech [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks stat.gov.pl] [17.01.2014)</ref>, co stanowi 20,15% migracji ludności w powiecie bartoszyckim oraz 3,09% w województwie warmińsko-mazurskim.
 <br/>
 == Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
-W 1972 r., na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref>, zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 r., istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Na terenie ówczesnego powiatu bartoszyckiego utworzono 5 gmin. Gmina Bartoszyce z siedzibą w [[Bartoszyce| Bartoszycach]] została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 r. <ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. W skład  nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: [[Barciszewo]], [[Bąsze]], [[Burkarty]], [[Dąbrowa]], [[Falczewo]], [[Kiersity]], [[Kiertyny Wielkie]], [[Leginy]], [[Lejdy]], [[Nalikajmy]], [[Osieka]], [[Plęsy]], [[Połęcze]], [[Rodnowo]], [[Skitno]], [[Solno]], [[Spytajny]], [[Szylina]], [[Tuplikajmy]], [[Tromity]], [[Wajsnory]], [[Wawrzyny]], [[Wirwilty]], [[Wojciechy]], [[Żydowo]].
+W 1972 r. na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [17.01.2014]</ref> zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy w dniu 1 stycznia 1973 r. istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Na terenie ówczesnego powiatu bartoszyckiego utworzono 5 gmin. Gmina Bartoszyce z siedzibą w [[Bartoszyce| Bartoszycach]] została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 r. <ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim</ref>.
-czerwca 1975 r., na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć [[powiat bartoszycki]]. Gmina Bartoszyce została bezpośrednio częścią [[Wojewódzwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]].
+W skład  nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: [[Barciszewo]], [[Bąsze]], [[Burkarty]], [[Dąbrowa]], [[Falczewo]], [[Kiersity]], [[Kiertyny Wielkie]], [[Leginy]], [[Lejdy]], [[Nalikajmy]], [[Osieka]], [[Plęsy]], [[Połęcze]], [[Rodnowo]], [[Skitno]], [[Solno]], [[Spytajny]], [[Szylina]], [[Tuplikajmy]], [[Tromity]], [[Wajsnory]], [[Wawrzyny]], [[Wirwilty]], [[Wojciechy]], [[Żydowo]].
-W 1977 r., na podstawie Rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 grudnia 1976 r. <ref>Dz.U. 1977 nr 2 poz. 11, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 grudnia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia i zmiany granic gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach krośnieńskim, nowosądeckim, olsztyńskim i piotrkowskim.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19770020011]</ref>, w obszar gminy Bartoszyce została włączona istniejąca od 1973 r. gmina Galiny obejmująca sołectwa: [[Galiny]], [[Gromki]], [[Krawczyki]], [[Łabędnik]], [[Maszewy]], [[Minty]], [[Sokolica]], [[Trutnowo]], [[Węgoryty]].
-Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę Bartoszyce w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[wojewodzwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]].
-Gmina wiejska Bartoszyce sąsiaduje z: [[gmina miejska Bartoszyce| gminą miejską Bartoszyce]], gminami [[Bisztynek]], [[Górowo Iławeckie]], [[Kiwity]], [[Lidzbark Warmiński]], [[Sępopol]] oraz z Rosją.
+czerwca 1975 r. na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych,  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl, ustawa] [17.01.2014]</ref>, przestał istnieć powiat bartoszycki. Gmina Bartoszyce została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
+W 1977 r. na podstawie Rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z d. 29 grudnia 1976 r. <ref>Dz.U. 1977 nr 2 poz. 11, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 grudnia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia i zmiany granic gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach krośnieńskim, nowosądeckim, olsztyńskim i piotrkowskim,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19770020011 isap.sejm.gov.pl, rozporządzenie]</ref>, w obszar gminy Bartoszyce została włączona istniejąca od 1973 r. gmina Galiny obejmująca sołectwa: [[Galiny]], [[Gromki]], [[Krawczyki]], [[Łabędnik]], [[Maszewy]], [[Minty]], [[Sokolica]], [[Trutnowo]], [[Węgoryty]].
+Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [17.01.2014, rozporządzenie z d. 7 sierpnia 1998 r] [17.01.2014]</ref> umiejscowiły gminę Bartoszyce w powołanym 1 stycznia 1999 r. województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim.
+Gmina wiejska Bartoszyce sąsiaduje z: [[Bartoszyce (gmina miejska)| gminą miejską Bartoszyce]], gminami [[Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)|Bisztynek]], [[Górowo Iławeckie (gmina wiejska)|Górowo Iławeckie]], [[Kiwity (gmina wiejska)|Kiwity]], [[Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)|Lidzbark Warmiński]], [[Sępopol (gmina miejsko-wiejska)|Sępopol]] oraz z Rosją.
 <br/>
 == Miejscowości na terenie gminy ==
 Sołectwa:[[Barciszewo]], [[Bąsze]], [[Bezledy]], [[Dąbrowa]], [[Galiny]], [[Gromki]], [[Kiersity]], [[Kiertyny Wielkie]], [[Kinkajmy]], [[Krawczyki]], [[Łabędnik]], [[Łojdy]], [[Maszewy]], [[Minty]], [[Nalikajmy]], [[Osieka]], [[Połęcze]], [[Rodnowo]], [[Skitno]], [[Sokolica]], [[Spytajny]], [[Szylina Wielka]], [[Tolko]], [[Taplikajmy]], [[Trutnowo]], [[Wajsnory]], [[Węgoryty]], [[Witki]], [[Wirwilty]], [[Wojciechy]], [[Żydowo]].
-Pozostałe miejscowości:[[ Ardapy]], [[Bajdyty]], [[Bieliny]], [[Borki]], [[Borki Sędrowskie]], [[Brzostkowo]], [[Bukowo]], [[Burkarty]], [[Ceglarki]], [[Ciemna Wola]], [[Czerwona Górka]], [[Dębiany]], [[Dębówko]], [[Drawa]], [[Falczewo]], [[Galinki]],
+Pozostałe miejscowości:[[ Ardapy]], [[Bajdyty]], [[Bieliny]], [[Borki]], [[Borki Sędrowskie]], [[Brzostkowo]], [[Bukowo]], [[Burkarty]], [[Ceglarki]], [[Ciemna Wola]], [[Czerwona Górka]], [[Dębiany]], [[Dębówko]], [[Drawa]], [[Falczewo]], [[Galinki]], [[Ganitajny]], [[Gierczyn]], [[Gile]], [[Glitajny]], [[Głomno]], [[Gromki]], [[Gruda]], [[Gruszynki]], [[Jarkowo]], [[Karolewko]], [[Kicina]], [[Kiertyny Małe]], [[Kisity]], [[Kosy]], [[Króle]], [[Kromarki]], [[Leginy]], [[Lejdy]], [[Lipina]], [[Lisówka]], [[Lusiny]], [[Łabędnik Mały]], [[Łapkiejmy]], [[Łęg]], [[Łoskajmy]], [[Markiny]], [[Matyjaszki]], [[Merguny]], [[Molwity]], [[Nowe Witki]], [[Nuny]], [[Okopa]], [[Parkoszewo]], [[Pasaria]], [[Perkujki]], [[Piergozy]], [[Piersele]], [[Pilwa]], [[Plęsy]] , [[Posłusze]], [[Sędławki]], [[Solno]], [[Sortławki]], [[Sporwiny]], [[Spurgle]],  [[Styligi]], [[Szczeciny]], [[Szwarunki]], [[Szwaruny]], [[Szylina Mała]], [[Tromity]], [[Tynga]], [[Wardomy]], [[Wargielity]], [[Wawrzyny]], [[Wiatrak]], [[Wipławki]], [[Witki]], [[Wojtkowo]], [[Wola]], [[Wólka]], [[Wyręba]], [[Wysieka]], [[Żardyny]], [[Zawiersze]].
-[[Ganitajny]], [[Gierczyn]], [[Gile]], [[Glitajny]], [[Głomno]], [[Gromki]], [[Gruda]], [[Gruszynki]], [[Jarkowo]], [[Karolewko]], [[Kicina]], [[Kiertyny Małe]], [[Kisity]], [[Kosy]], [[Króle]], [[Kromarki]], [[Leginy]], [[Lejdy]], [[Lipina]], [[Lisówka]], [[Lusiny]], [[Łabędnik Mały]], [[Łapkiejmy]], [[Łęg]], [[Łoskajmy]], [[Markiny]], [[Matyjaszki]], [[Merguny]], [[Molwity]], [[Nowe Witki]], [[Nuny]], [[Okopa]], [[Parkoszewo]], [[Pasaria]], [[Perkujki]], [[Piergozy]], [[Piersele]], [[Pilwa]], [[Plęsy]] , [[Posłusze]], [[Sędławki]], [[Solno]], [[Sortławki]], [[Sporwiny]], [[Spurgle]],  [[Styligi]], [[Szczeciny]], [[Szwarunki]], [[Szwaruny]], [[Szylina Mała]], [[Tromity]], [[Tynga]], [[Wardomy]], [[Wargielity]], [[Wawrzyny]], [[Wiatrak]], [[Wipławki]], [[Witki]], [[Wojtkowo]], [[Wola]], [[Wólka]], [[Wyręba]], [[Wysieka]], [[Żardyny]], [[Zawiersze]].
 <br/>
 == Gospodarka ==
 Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy jest rolnictwo i jego obsługa. Sprzyjające warunki klimatyczne i stosunkowo dobre gleby mają pozytywny wpływ na rozwój rolnictwa. Liczne grunty orne, które zajmują 76,24% powierzchni wszystkich użytków rolnych, wykorzystywane są głównie pod uprawy zbóż. W gminie podejmowane są działania (np. procesy odkwaszania gleby), które mają na celu rozwój rolnictwa ekologicznego.
-Ze względu na położenie i liczne atrakcje turystyczno-krajoznawcze dużą rolę w rozwoju gminy odgrywa turystyka, w tym agroturystyka. Gmina poleca bogatą ofertę usług związany z wypoczynkiem na łonie natury. Ilość obiektów turystycznych zbiorowego zakwaterowania lokuje gminę Bartoszyce na 2 miejscu w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]] oraz na 55 miejscu w województwie<ref>UStat w Olsztynie</ref>.
+Ze względu na położenie i liczne atrakcje turystyczno-krajoznawcze dużą rolę w rozwoju gminy odgrywa turystyka, w tym agroturystyka. Gmina poleca bogatą ofertę usług związanych z wypoczynkiem na łonie natury. Ilość obiektów turystycznych zbiorowego zakwaterowania lokuje gminę Bartoszyce na 2 miejscu w powiecie bartoszyckim oraz na 55 miejscu w województwie<ref>UStat w Olsztynie</ref>.
-Przez teren gminy przebiega międzynarodowa trasa Warszawa - Olsztyn - Kaliningrad z nowoczesnym towarowo-osobowym przejściem granicznym w Bezledach. Połączenia kolejowe tradycyjne i szerokotorowe Bartoszyce - Głomno (stacja przeładunkowa) - granica państwa - Kaliningrad dają możliwość rozwoju współpracy gospodarczej z Rosją, Liwą, Łotwą i Estonią.
+Przez teren gminy przebiega międzynarodowa trasa Warszawa – Olsztyn – Kaliningrad z nowoczesnym towarowo-osobowym przejściem granicznym w [[Bezledy|Bezledach]]. Połączenia kolejowe tradycyjne i szerokotorowe Bartoszyce – Głomno (stacja przeładunkowa) – granica państwa – Kaliningrad dają możliwość rozwoju współpracy gospodarczej z Rosją, Liwą, Łotwą i Estonią.
-Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 r. w gminie wiejskiej Bartoszyce wyniosła 1380 osób <ref >Bank Danych Lokalnych GUS [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks] (data dostępu 17.01.2014)</ref>, co stanowi 20.94% bezrobotnych w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]].
+Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 r. w gminie wiejskiej Bartoszyce wyniosła 1380 osób <ref >Bank Danych Lokalnych GUS [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks,Bank Danych Lokalnych GUS] [17.01.2014]</ref>, co stanowi 20.94% bezrobotnych w powiecie bartoszyckim.
-Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,8% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS (data dostępu 17.01.2014)</ref>.
+Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,8% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 <br/>
 == Kultura i turystyka ==
 '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 [[Plik: Kościół pw. św. Wojciecha w Wojciechach.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Wojciechach]]
-*[[Dom Kultury w Bezledach]];
+*Dom Kultury w Bezledach
-*[[Gminny Ośrodek kultury w Tolko]];
+*Gminny Ośrodek Kultury w Tolku
-*[[Wiejski Dom Kultury w Wojciechach]];
+*Wiejski Dom Kultury w Wojciechach
-*[[Wiejski Dom Kultury w Rodnowie]];
+*Wiejski Dom Kultury w Rodnowie
-*[[Gminna Biblioteka Publiczna w Galinach]].
+*Gminna Biblioteka Publiczna w Galinach
 '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
-*plenery plastyki nieprofesjonalnej - organizowane przez [[Dom Kultury w Bezledach]] od 1979 do 2013. Kolejne edycje imprezy odbywały się w [[Bezledy| Bezledach]], Jastarni, [[Galiny| Galinach]], [[Wipławki| Wipławkach]], [[Dąbrowa| Dąbrowie]],[[Dębówko| Dębówku]];
+*Plenery Plastyki Nieprofesjonalnej "Bezledy" organizowane przez Dom Kultury w Bezledach od 1979 do 2013 r. Kolejne edycje imprezy odbywały się w Bezledach, Jastarni, [[Galiny| Galinach]], [[Wipławki| Wipławkach]], [[Dąbrowa| Dąbrowie]],[[Dębówko| Dębówku]]
-*święto plonów - dożynki - organizowane corocznie przez poszczególne miejscowości w gminie.
+*dożynki organizowane corocznie przez poszczególne miejscowości w gminie
 '''Ludzie związani z gminą'''
 [[Plik: Kościół pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w Łabędniku.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w Łabędniku]]
-*[[lkwim: Jan Bachar| Jan Bachar]] - animator kultury, organizator Plenerów Plastyki Nieprofesjonalnej „Bezledy”, malarz amator, rzeźbiarz, poeta;
+*[[lkwim: Jan Bachar| Jan Bachar]] - animator kultury, organizator Plenerów Plastyki Nieprofesjonalnej "Bezledy", malarz-amator, rzeźbiarz, poeta
-*[[lkwim: Janusz Petryszyn|Janusz Petryszyn]] - rzeźbiarz amator, instruktor Pracowni Rzeźby przy [[Domu Kultury w Bezledach]];
+*[[lkwim: Janusz Petryszyn|Janusz Petryszyn]] - rzeźbiarz-amator, instruktor Pracowni Rzeźby przy Domu Kultury w Bezledach
-*[[lkwim: Jerzy Wojciech Makowski|Jerzy Wojciech Makowski]] - muzyk, instruktor muzyki, dyrektor [[Dom Kultury w Bezledach| Domu Kultury w Bezledach]];
+*[[lkwim: Jerzy Wojciech Makowski|Jerzy Wojciech Makowski]] - muzyk, instruktor muzyki, dyrektor Domu Kultury w Bezledach
-*[[lkwim: Maria Kwaśniewska|Maria Kwaśniewska]] - hafciarka z [[Dąbrowa| Dąbrowy]];
+*[[lkwim: Maria Kwaśniewska|Maria Kwaśniewska]] - hafciarka z [[Dąbrowa| Dąbrowy]]
-*[[lkwim: Stanisław Łapka|Stanisław Łapka]] - rzeźbiarz amator, mieszka, pracuje i tworzy w [[Bezledy| Bezledach]];
+*[[lkwim: Stanisław Łapka|Stanisław Łapka]] - rzeźbiarz-amator, mieszka, pracuje i tworzy w [[Bezledy| Bezledach]]
-*[[lkwim: Stefan Dąbkowski|Stefan Dąbkowski]] - rzeźbiarz amator, mieszka i tworzy w miejscowości [[Tolko]];
+*[[lkwim: Stefan Dąbkowski|Stefan Dąbkowski]] - rzeźbiarz-amator, mieszka i tworzy w miejscowości [[Tolko]];
-*[[Piotr Gołębiowski]] - rzeźbiarz amator, mieszka w miejscowości [[Wirwilty]].
+*[[Piotr Gołębiowski]] - rzeźbiarz-amator, mieszka w miejscowości [[Wirwilty]].
 '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy Bartoszyce'''
 [[Plik: Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Rodnowie.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Rodnowie]]
-*[[lkwim: Kościół pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w Łabędniku| Kościół pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w Łabędniku]];
+*[[lkwim: Kościół pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w Łabędniku| Kościół pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w Łabędniku]]
 [[Plik:Kościół pw. św. Anny w Sokolicy.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. św. Anny w Sokolicy]]
-*[[lkwim:Pałac w Łabędniku|Pałac w Łabędniku]];
+*[[lkwim:Pałac w Łabędniku|Pałac w Łabędniku]]
-*[[lkwim:Kościół pw. św. Antoniego Opata w Wozławkach| Kościół pw. św. Antoniego Opata w Wozławkach]];
+*[[lkwim:Kościół pw. św. Antoniego Opata w Wozławkach| Kościół pw. św. Antoniego Opata w Wozławkach]]
-*[[lkwim:Pałac w Osiece| Pałac w Osiece]];
+*[[lkwim:Pałac w Osiece| Pałac w Osiece]]
-*[[lkwim:Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Galinach|Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Galinach]];
+*[[lkwim:Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Galinach|Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Galinach]]
-*[[Zespół pałacowo-dworski w Galinach]];
+*[[Zespół pałacowo-dworski w Galinach]]
-*[[Pałac w Łojdach]];
+*[[Pałac w Łojdach]]
-*[[Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Rodnowie]];
+*[[Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Rodnowie]]
-*[[lkwim:Kościół pw. św. Anny w Sokolicy|Kościół pw. św. Anny w Sokolicy]];
+*[[lkwim:Kościół pw. św. Anny w Sokolicy|Kościół pw. św. Anny w Sokolicy]]
-*[[lkwim:Pałac w Tolko|Pałac w Tolko]];
+*[[lkwim:Pałac w Tolko|Pałac w Tolko]]
-*[[lkwim:Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Wojciechach|Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Wojciechach]].
+*[[lkwim:Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Wojciechach|Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Wojciechach]]
 '''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
-*[[Szlak Bocianich Gniazd]] - przez teren gminy Bartoszyce przebiega Europejski Szlak Bociana Białego, a miejscowość [[Lejdy]] to jedna z większych kolonii tego ptaka;
+*[[Szlak Bocianich Gniazd]]
-*[[Torfowiska Źródliskowe]] - jedno z nich położone jest między [[Sokolica| Sokolicą]], a [[Sprugle| Spurglami]], drugie zaś na południowy wschód od [[Sprugle| Spurgl]];
+Przez teren gminy Bartoszyce przebiega Europejski Szlak Bociana Białego, a miejscowość [[Lejdy]] to jedna z większych kolonii tego ptaka;
-*liczne pomniki przyrody -  głównie okazy dębu, lipy, modrzewia, jesionu i wiązu;
+*[[Torfowiska Źródliskowe]]
-*ścieżka dydaktyczna - przebiega w okolicach [[Galiny| Galin]], przy drodze nr 57; na długości 1200 metrów rozciągają się urokliwe i niepowtarzalne krajobrazy; wzdłuż trasy rozstawione są tablice informacyjne;
+Jedno z nich położone jest między [[Sokolica| Sokolicą]], a [[Sprugle| Spurglami]], zaś drugie na południowy wschód od [[Sprugle| Spurgl]]
-*spływy kajakowe rzeką Łyną - charakterystyczną cechą rzeki Łyny jest na tym terenie zjawisko meandrowania, które powstaje w wyniku erozji bocznej, dzięki czemu tworzą się w krajobrazie stromo opadające brzegi tzw. "skałki", np. w okolicach [[Perkujki| Perkujek]];
+*liczne pomniki przyrody -  głównie okazy [[dąb szypułkowy|dębu]], [[lipa drobnolistna|lipy]], modrzewia, jesionu i wiązu
+*ścieżka dydaktyczna
+Przebiega w okolicach Galin, przy drodze nr 57. Na długości 1200 m rozciągają się urokliwe i niepowtarzalne krajobrazy; wzdłuż trasy rozstawione są tablice informacyjne
+*spływy kajakowe [[rzeka Łyna|rzeką Łyną]]
+Charakterystyczną cechą Łyny jest na tym terenie zjawisko meandrowania, które powstaje w wyniku erozji bocznej, dzięki czemu tworzą się w krajobrazie stromo opadające brzegi, tzw. "skałki", np. w okolicach [[Perkujki| Perkujek]]
 *bogata oferta gospodarstw agroturystycznych zrzeszonych w [[Bartoszyckie Stowarzyszenie Agroturystyki "WARMIACY"| Bartoszyckim Stowarzyszeniu Agroturystyki "WARMIACY"]], którą prezentują gospodarstwa w miejscowościach: [[Bezledy]], [[Dąbrowa]], [[Galiny]], [[Kiersity]], [[Krawczyki]], [[Perkujki]], [[Skitno]], [[Spytajny]], [[Wajsnory]], [[Wojciechy]], [[Wola]], [[Worgielity]]<ref>UG Bartoszyce[[http://www.bartoszyce.ug.gov.pl/]].</ref>
@@ Linia 154: / Linia 160: @@
 Obszary chronione Natura 2000:
-*[[Ostoja Warmińska]] - obszar specjalnej ochrony ptaków (145 342 ha);
+*[[Ostoja Warmińska]] - obszar specjalnej ochrony ptaków (145 342 ha)
-*[[Torfowiska źródliskowe koło Łabędnika]] - specjalny obszar ochrony siedlisk (27 ha).
+*[[Torfowiska źródliskowe koło Łabędnika]] - specjalny obszar ochrony siedlisk (27 ha)
 Na terenie gminy Bartoszyce występują 4 użytki ekologiczne typu torfowiskowego: Rosiczka koło [[Węgoryty| Węgoryt]] (0,38 ha), Rosiczka koło [[Żydowo| Żydowa]] (0,95 ha), [[Torfowisko źródliskowe Sokolica]] (3,33 ha), [[Torfowisko źródliskowe Spurgle]] (3,63 ha).