Olecko: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja nieprzejrzana]
(→‎Zabytki)
(→‎Bibliografia)
Linia 143: Linia 143:
 
''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', kom. red. Aleksander Chilecki i in., Olsztyn 1974.<br/>
 
''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', kom. red. Aleksander Chilecki i in., Olsztyn 1974.<br/>
 
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
−
[http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/l_ludnosc_stan_struktura_30062012.pdf| Ludność. Stan i struktura] [14.12.2014]<br/>
+
[http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/l_ludnosc_stan_struktura_30062012.pdf stat.gov.pl, Ludność. Stan i struktura] [14.12.2014]<br/>
−
[http://www.olecko.pl/intro.html| olecko.pl] [14.12.2014]<br/>
+
[http://www.olecko.pl/intro.html olecko.pl] [14.12.2014]<br/>
−
[http://www.przystanek.pl|Regionalny Ośrodek Kultury "Mazury Garbate" w Olecku] [14.12.2014].
+
[http://www.przystanek.pl Regionalny Ośrodek Kultury "Mazury Garbate" w Olecku] [14.12.2014]<br/>
−
[http://www.um.olecko.pl| Urząd Miasta w Olecku]] [14.12.2014]<br/>
+
[http://www.um.olecko.pl Urząd Miasta w Olecku]] [14.12.2014]<br/>
 
<br/>
 
<br/>
  
  
 
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olecki]] [[Kategoria: Olecko (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: 1501-1600]]
 
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olecki]] [[Kategoria: Olecko (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: 1501-1600]]

Wersja z 12:15, 17 lut 2015

Olecko
Herb Flaga
Herb Olecka Flaga Olecka
Olecko. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, źródło: commons.wikimedia.org [17.12.2014]
Olecko. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, źródło: commons.wikimedia.org [17.12.2014]
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olecki
Gmina Olecko
Liczba ludności (2012) 16 558
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Olecko
Olecko
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Olecko
Olecko
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Olecko (niem. Marggrabowa, Oletzko, od 1928 r. Treuburg) – miasto położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Olecko. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. Miasto jest siedzibą gminy i powiatu. Miejscowość w 2012 roku liczyła 16 558 mieszkańców. Aktualnie funkcję burmistrza sprawuje Wacław Olszewski [1].

Położenie

Miasto jest położone na Pojezierzu Mazurskim, nad rzeką Legą i jeziorem Oleckim Wielkim. Miejscowość leży w odległości 31 km od Ełku.

Dzieje miejscowości

Miasto powstało na obszarze dawnego osadnictwa pruskiego plemienia Jadźwingów. Geneza powstania Olecka wiąże się z domkiem myśliwskim, w którym zatrzymywał się Albrecht Hohenzollern. Pierwsza informacja dotycząca pomysłu założenia miasta pojawiła się w 1559 roku. Zasadźcą i pierwszym sołtysem Olecka został polski szlachcic Adam Wojnowski, który pod koniec 1559 roku sprowadził pierwszych osadników na obszar przyszłego miasta. Osadnicy pochodzili z terenu Mazowsza. Przywilej lokacyjny został wystawiony 1 stycznia 1560 roku. Nazwa miasta Marggrabowa została wprowadzona w celu upamiętnienia margrabiowskiego tytułu księcia Albrechta. Miasto otrzymało 111 włók.

W 1565 roku istniał w Olecku młyn wzniesiony przez sołtysa. W 1570 roku Olecko otrzymało prawo chełmińskie. Osiem lat później okręg administracyjny Margrabowa przemianowano na Olecko. W 1654 roku miała się rozpocząć budowa oleckiego zamku, siedziby starostów książęcych. W kolejnym stuleciu budowla zaczęła niszczeć. Podjęto decyzję o przekazaniu jej na potrzeby stadniny państwowej. W 1822 roku zamek spłonął.

W czasie najazdu tatarskiego (1656-1657) miasto zostało ograbione i dotkliwie zniszczone przez pożar. Na początku XVIII wieku do Olecka dotarła epidemia dżumy, która zabiła 1100 mieszkańców. Kolejnym ciosem dla miejscowości były wielkie pożary w latach 1701, 1704 i 1740. Od 1714 roku w Olecko stacjonował 4. regiment kirasjerów. W roku 1752 doszło do utworzenia powiatu oleckiego. Od 1758 do 1762 roku miasto było okupowane przez wojska rosyjskie. Konfiskaty, grabieże i obowiązek utrzymania wojska poważnie nadwyrężyły lokalną gospodarkę.

25 czerwca 1807 roku do Olecka wkroczyła polska dywizja pod dowództwem gen. Zajączka. W 1821 roku w mieście powołano Powiatowe Towarzystwo dla Rozwoju Hodowli Bydła i Koni. Cztery lata później rozpoczął pracę Sąd Miejski i Okręgowy. W 1844 roku w Olecku gościł przejazdem król Fryderyk Wilhelm IV. W latach 50. powstały w mieście Powiatowa Kasa Oszczędności oraz Męskie Stowarzyszenie Śpiewacze. W 1860 roku Olecko otrzymało własny urząd pocztowy. W latach 1866-1867 na miasto spadła epidemia tyfusu, która rozprzestrzeniała się szybko za sprawą klęski głodu. W tym okresie powołano sierociniec dla dzieci im. Ballnusa. W 1879 roku miasto uzyskało połączenie kolejowe Gołdap-Olecko-Ełk.

W 1880 roku działalność w Olecku rozpoczęła Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego. Cztery lata później Wilhelm Czygan wydał pierwszy numer lokalnej gazety "Oletzkoer Zeitung". W 1905 roku wzniesiono budynek szpitala powiatowego. W 1914 roku otwarto natomiast średnią szkołę żeńską.

W czasie I wojny światowej Olecko było dwukrotnie zajmowane przez Rosjan, nie ucierpiało jednak szczególnie na skutek działań wojennych. W czasie plebiscytu w 1920 roku w mieście bezwzględną większość głosów oddano za Niemcami. Osiem lat później zwycięstwo plebiscytowe upamiętniono poprzez zmianę nazwy miasta na Treuburg. W latach 30. wzniesiono budynek nowego szpitala i kilkadziesiąt domków robotniczych. W 1939 roku w Olecku uruchomiono zajazd "Dworek Mazurski". W styczniu 1945 roku do miasta wkroczyli żołnierze Armii Czerwonej.

W 2010 roku miasto obchodziło 450-lecie powstania. Olecko jest siedzibą Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego oraz Powiatowego Inspektoratu Weterynarii.

Olecko. Budynek starostwa powiatowego, źródło: commons.wikimedia.org [17.1.22014]
Olecko. Zabytkowy budynek mieszkalny przy ul. Armii Krajowej 26, źródło: commons.wikimedia.org [17.12.2014]


Gospodarka

Kultura

Organizacje i stowarzyszenia

Religia

Ludzie związani z miejscowością

Sport

Edukacja

Turystyka

Zabytki

  • Pomnik ku czci żołnierzy poległych w wojnie z Austrią i Francją
  • Teren parku miejskiego wraz z zabudową (kawiarnia, łazienki, stadion, pomost, skocznie, altana) z lat 1920-1930
  • Domy przy ul. Armii Krajowej z drugiej połowy XIX w.
  • Cmentarz ewangelicki z drugiej połowy XIX w.
  • Budynek starostwa wraz z terenem dawnego zamku
  • Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
  • Domy przy ul. Grunwaldzkiej, Mazurskiej i Kolejowej z 2. połowy XIX oraz z przełomu XIX i XX w.
  • Domy przy ul. Nocznickiego, koniec XIX, początek XX w.
  • Domy przy pl. Wolności, koniec XIX, początek XX w.

Przypisy

  1. ↑ Urząd Miasta Olecko [17.12.2014]

Zobacz też

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Demby Ryszard, Olecko: czasy, ludzie, zdarzenia, Olecko 2000.
Demby Ryszard, W straduńskiej puszczy: z dziejów osadnictwa na ziemi oleckiej, Olecko 1998.
Demby Ryszard, Ziemia Olecka w pierwszych latach po II wojnie światowej, Olecko 1994.
Dziedzictwo kulturowe ziemi oleckiej, red.Janina Anuszkiewicz, wstęp Krystyna Wiszniewska, Olecko 2003.
Dzieje Olecka 1560-2010, kom red. Stanisław Achremczyk i in., Olecko 2010.
Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, kom. red. Aleksander Chilecki i in., Olsztyn 1974.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
stat.gov.pl, Ludność. Stan i struktura [14.12.2014]
olecko.pl [14.12.2014]
Regionalny Ośrodek Kultury "Mazury Garbate" w Olecku [14.12.2014]
Urząd Miasta w Olecku] [14.12.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Olecko&oldid=126863”