Olecko: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
Linia 35: Linia 35:
 
[[image:olecko6.jpg|thumb|right|290px|Kamieniczki w Olecku<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
 
[[image:olecko6.jpg|thumb|right|290px|Kamieniczki w Olecku<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
 
[[image:olecko7.jpg|thumb|right|290px|Jezioro Oleckie Wielkie<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
 
[[image:olecko7.jpg|thumb|right|290px|Jezioro Oleckie Wielkie<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
−
''' Olecko ''' (niem. ''Marggrabowa'', ''Oletzko'', od 1928 r. ''Treuburg'') – miasto położone w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Olecko (gmina miejsko-wiejska)|gminie Olecko]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. Miasto jest siedzibą gminy i powiatu. Miejscowość w 2012 roku liczyła 16 558 mieszkańców. W Wyborach Samorządowych 2018 mandat burmistrza uzyskał Karol Sobczak.<ref>https://wybory2018.pkw.gov.pl/pl/geografia/281304#results_vote_elect_mayor_round_2</ref>
+
''' Olecko ''' (niem. ''Marggrabowa'', ''Oletzko'', od 1928 r. ''Treuburg'') – miasto położone w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Olecko (gmina miejsko-wiejska)|gminie Olecko]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. Miasto jest siedzibą gminy i powiatu. Miejscowość w 2012 roku liczyła 16 558 mieszkańców. W Wyborach Samorządowych 2018 mandat burmistrza uzyskał [[Karol Sobczak]].<ref>https://wybory2018.pkw.gov.pl/pl/geografia/281304#results_vote_elect_mayor_round_2</ref>
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==

Aktualna wersja na dzień 10:10, 15 lip 2024

Olecko
Herb Flaga
Herb Olecka Flaga Olecka
Rynek w Olecku.Fot. Mieczysław Kalski
Rynek w Olecku.
Fot. Mieczysław Kalski
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olecki
Gmina Olecko
Liczba ludności (2012) 16 558
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Olecko
Olecko
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Olecko
Olecko
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Wieża ciśnień.
Fot. Mieczysław Kalski
Zespół Szkół Technicznych
Fot. Mieczysław Kalski
Budynek dawnego młynu
Fot. Mieczysław Kalski
Krzyż misyjny przy Kościele pw. Podwyższenia Krzyża Św.
Fot. Mieczysław Kalski
Kamieniczki w Olecku
Fot. Mieczysław Kalski
Jezioro Oleckie Wielkie
Fot. Mieczysław Kalski

Olecko (niem. Marggrabowa, Oletzko, od 1928 r. Treuburg) – miasto położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Olecko. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. Miasto jest siedzibą gminy i powiatu. Miejscowość w 2012 roku liczyła 16 558 mieszkańców. W Wyborach Samorządowych 2018 mandat burmistrza uzyskał Karol Sobczak.[1]

Położenie

Miasto jest położone na Pojezierzu Mazurskim, nad rzeką Legą i jeziorem Oleckim Wielkim. Miejscowość leży w odległości 31 km od Ełku.

Dzieje miejscowości

Miasto powstało na obszarze dawnego osadnictwa pruskiego plemienia Jadźwingów. Geneza powstania Olecka wiąże się z domkiem myśliwskim, w którym zatrzymywał się Albrecht Hohenzollern. Pierwsza informacja dotycząca pomysłu założenia miasta pojawiła się w 1559 roku. Zasadźcą i pierwszym sołtysem Olecka został polski szlachcic Adam Wojnowski, który pod koniec 1559 roku sprowadził pierwszych osadników na obszar przyszłego miasta. Osadnicy pochodzili z terenu Mazowsza. Przywilej lokacyjny został wystawiony 1 stycznia 1560 roku. Nazwa miasta Marggrabowa została wprowadzona w celu upamiętnienia margrabiowskiego tytułu księcia Albrechta. Miasto otrzymało 111 włók.

W 1565 roku istniał w Olecku młyn wzniesiony przez sołtysa. W 1570 roku Olecko otrzymało prawo chełmińskie. Osiem lat później okręg administracyjny Margrabowa przemianowano na Olecko. W 1654 roku miała się rozpocząć budowa oleckiego zamku, siedziby starostów książęcych. W kolejnym stuleciu budowla zaczęła niszczeć. Podjęto decyzję o przekazaniu jej na potrzeby stadniny państwowej. W 1822 roku zamek spłonął.

W czasie najazdu tatarskiego (1656-1657) miasto zostało ograbione i dotkliwie zniszczone przez pożar. Na początku XVIII wieku do Olecka dotarła epidemia dżumy, która zabiła 1100 mieszkańców. Kolejnym ciosem dla miejscowości były wielkie pożary w latach 1701, 1704 i 1740. Od 1714 roku w Olecko stacjonował 4. regiment kirasjerów. W roku 1752 doszło do utworzenia powiatu oleckiego. Od 1758 do 1762 roku miasto było okupowane przez wojska rosyjskie. Konfiskaty, grabieże i obowiązek utrzymania wojska poważnie nadwyrężyły lokalną gospodarkę.

25 czerwca 1807 roku do Olecka wkroczyła polska dywizja pod dowództwem gen. Zajączka. W 1821 roku w mieście powołano Powiatowe Towarzystwo dla Rozwoju Hodowli Bydła i Koni. Cztery lata później rozpoczął pracę Sąd Miejski i Okręgowy. W 1844 roku w Olecku gościł przejazdem król Fryderyk Wilhelm IV. W latach 50. powstały w mieście Powiatowa Kasa Oszczędności oraz Męskie Stowarzyszenie Śpiewacze. W 1860 roku Olecko otrzymało własny urząd pocztowy. W latach 1866-1867 na miasto spadła epidemia tyfusu, która rozprzestrzeniała się szybko za sprawą klęski głodu. W tym okresie powołano sierociniec dla dzieci im. Ballnusa. W 1879 roku miasto uzyskało połączenie kolejowe Gołdap-Olecko-Ełk.

W 1880 roku działalność w Olecku rozpoczęła Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego. Cztery lata później Wilhelm Czygan wydał pierwszy numer lokalnej gazety "Oletzkoer Zeitung". W 1905 roku wzniesiono budynek szpitala powiatowego. W 1914 roku otwarto natomiast średnią szkołę żeńską.

W czasie I wojny światowej Olecko było dwukrotnie zajmowane przez Rosjan, nie ucierpiało jednak szczególnie na skutek działań wojennych. W czasie plebiscytu w 1920 roku w mieście bezwzględną większość głosów oddano za Niemcami. Osiem lat później zwycięstwo plebiscytowe upamiętniono poprzez zmianę nazwy miasta na Treuburg. W latach 30. wzniesiono budynek nowego szpitala i kilkadziesiąt domków robotniczych. W 1939 roku w Olecku uruchomiono zajazd "Dworek Mazurski". W styczniu 1945 roku do miasta wkroczyli żołnierze Armii Czerwonej.

W 2010 roku miasto obchodziło 450-lecie powstania. Olecko jest siedzibą Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego oraz Powiatowego Inspektoratu Weterynarii.

Gospodarka

Kultura

Organizacje i stowarzyszenia

Religia

Ludzie związani z miejscowością

Sport

Edukacja

Turystyka

Zabytki

  • Pomnik ku czci żołnierzy poległych w wojnie z Austrią i Francją
  • Teren parku miejskiego wraz z zabudową (kawiarnia, łazienki, stadion, pomost, skocznie, altana) z lat 1920-1930
  • Domy przy ul. Armii Krajowej z drugiej połowy XIX w.
  • Cmentarz ewangelicki z drugiej połowy XIX w.
  • Budynek starostwa wraz z terenem dawnego zamku
  • Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
  • Domy przy ul. Grunwaldzkiej, Mazurskiej i Kolejowej z 2. połowy XIX oraz z przełomu XIX i XX w.
  • Domy przy ul. Nocznickiego, koniec XIX, początek XX w.
  • Domy przy pl. Wolności, koniec XIX, początek XX w.

Multimedia

Przypisy

  1. ↑ https://wybory2018.pkw.gov.pl/pl/geografia/281304#results_vote_elect_mayor_round_2

Zobacz też

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Demby Ryszard, Olecko: czasy, ludzie, zdarzenia, Olecko 2000.
Demby Ryszard, W straduńskiej puszczy: z dziejów osadnictwa na ziemi oleckiej, Olecko 1998.
Demby Ryszard, Ziemia Olecka w pierwszych latach po II wojnie światowej, Olecko 1994.
Dziedzictwo kulturowe ziemi oleckiej, red.Janina Anuszkiewicz, wstęp Krystyna Wiszniewska, Olecko 2003.
Dzieje Olecka 1560-2010, kom red. Stanisław Achremczyk i in., Olecko 2010.
Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, kom. red. Aleksander Chilecki i in., Olsztyn 1974.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
stat.gov.pl, Ludność. Stan i struktura [14.12.2014]
olecko.pl [14.12.2014]
Regionalny Ośrodek Kultury "Mazury Garbate" w Olecku [14.12.2014]
Urząd Miasta w Olecku] [14.12.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Olecko&oldid=158267”