Pieniężno (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Linia 30: | Linia 30: | ||
'''Gmina Pieniężno''' – gmina miejsko-wiejska położona w północno-zachodniej części [[województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowo-wschodniej części [[powiat braniewski| powiatu braniewskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Pieniężno| Pieniężnie]]. | '''Gmina Pieniężno''' – gmina miejsko-wiejska położona w północno-zachodniej części [[województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowo-wschodniej części [[powiat braniewski| powiatu braniewskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Pieniężno| Pieniężnie]]. | ||
− | Tereny gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno położone są na obszarze [[Wzniesienia Górowskie| Wzniesień Górowskich]] nad rzeką [[Wałsza| Wałszą]]. Są to tereny typowo rolnicze, atrakcyjne pod względem turystycznym, posiadające bogate walory kulturowe, poznawcze i historyczne. | + | Tereny gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno położone są na obszarze [[Wzniesienia Górowskie| Wzniesień Górowskich]] nad rzeką [[Rzeka Wałsza| Wałszą]]. Są to tereny typowo rolnicze, atrakcyjne pod względem turystycznym, posiadające bogate walory kulturowe, poznawcze i historyczne. |
Gmina posiada dobre połączenie komunikacyjne (kolejowe i drogowe) na trasie tranzytowej do międzynarodowych przejść granicznych w [[Bezledy| Bezledach]] i [[Gronowo| Gronowie]]. | Gmina posiada dobre połączenie komunikacyjne (kolejowe i drogowe) na trasie tranzytowej do międzynarodowych przejść granicznych w [[Bezledy| Bezledach]] i [[Gronowo| Gronowie]]. | ||
Linia 39: | Linia 39: | ||
Gmina miejsko-wiejska Pieniężno zajmuje powierzchnię 242km<sup>2</sup><ref>Ustat w Olsztynie [http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/braniewski/pieniezno.pdf] (data dostępu 24.03.2014)</ref>. | Gmina miejsko-wiejska Pieniężno zajmuje powierzchnię 242km<sup>2</sup><ref>Ustat w Olsztynie [http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/braniewski/pieniezno.pdf] (data dostępu 24.03.2014)</ref>. | ||
W tym: | W tym: | ||
+ | *lasy: 21,17% (5123 ha) | ||
+ | *wody: 0,35% (84 ha) | ||
+ | *użytki rolne: 68% (16457 ha) | ||
− | + | Gmina stanowi 20,08% powierzchni powiatu braniewskiego | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | Gmina stanowi 20,08% powierzchni | ||
<br/> | <br/> | ||
− | |||
== Demografia == | == Demografia == | ||
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>: | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>: | ||
Linia 59: | Linia 57: | ||
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 27 || colspan=2| 13 || colspan=2| 14 | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 27 || colspan=2| 13 || colspan=2| 14 | ||
|} | |} | ||
− | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiło -30 osób<ref> | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiło -30 osób<ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych lokalnych GUS] [24.03.2014]</ref>, co stanowi 8,22% migracji ludności w [[powiat braniewski| powiecie braniewskim]] oraz 1,16% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == |
Wersja z 15:33, 12 sty 2015
Gmina Pieniężno | |||
| |||
| |||
Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
Powiat | braniewski | ||
Rodzaj gminy | miejsko-wiejska | ||
Burmistrz | Kazimierz Kiejdo | ||
Powierzchnia | 242 km² | ||
Liczba sołectw | 24 | ||
Liczba miejscowości | 40 | ||
Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
6618 27 osób/km² | ||
Strefa numeracyjna | 55 | ||
Tablice rejestracyjne | NBR | ||
TERYT | 2802053 | ||
Urząd gminy ul. Generalska 8 14-520 Pieniężno
| |||
Strona internetowa gminy | |||
Biuletyn Informacji Publicznej gminy |
Gmina Pieniężno – gmina miejsko-wiejska położona w północno-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w południowo-wschodniej części powiatu braniewskiego. Siedziba gminy znajduje się w Pieniężnie.
Tereny gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno położone są na obszarze Wzniesień Górowskich nad rzeką Wałszą. Są to tereny typowo rolnicze, atrakcyjne pod względem turystycznym, posiadające bogate walory kulturowe, poznawcze i historyczne. Gmina posiada dobre połączenie komunikacyjne (kolejowe i drogowe) na trasie tranzytowej do międzynarodowych przejść granicznych w Bezledach i Gronowie.
Władzę w gminie sprawuje burmistrz Kazimierz Kiejdo[1].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina miejsko-wiejska Pieniężno zajmuje powierzchnię 242km2[2]. W tym:
- lasy: 21,17% (5123 ha)
- wody: 0,35% (84 ha)
- użytki rolne: 68% (16457 ha)
Gmina stanowi 20,08% powierzchni powiatu braniewskiego
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
liczba | 6618 | 100 | 3182 | 48,08 | 3436 | 51,92 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
27 | 13 | 14 |
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiło -30 osób[4], co stanowi 8,22% migracji ludności w powiecie braniewskim oraz 1,16% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
W październiku 1945 roku na skutek licznych zniszczeń wojennych i wyludnienia Pieniężno utraciło posiadane od wieków prawa miejskie. W wyniku powojennego podziału powiatu braniewskiego, będącego częścią województwa olsztyńskiego na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku[5], utworzono wówczas 2 gminy miejskie i 9 gmin wiejskich, wśród nich gminę wiejską Pieniężno. Podział ten utrzymał się do 1954 roku, kiedy to na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[6], istniejące do tej pory gminy zastąpiono gromadami. Powołana wówczas gromada Pieniężno, w wyniku likwidacji niektórych mniejszych gromad niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania, na przestrzeni lat zmieniała kilkakrotnie swoje terytorium. W 1959 roku obszar gromady Pieniężno został powiększony o wsie: Bornity, Cieszęty, Glebisko, Pakosze, Wyrębiska, Kierpajny Małe, osadę Brzostki oraz PGR Cieszęty i Pakosze. Wówczas również, na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 roku[7], z terenu gromady wydzielono obszar miejscowości Pieniężno, w dawnych jego granicach, i nadano mu prawa osiedla. Kolejne zmiany terytorium gromady Pieniężno nastąpiły w 1968 roku, kiedy to przyłączono do niego wsie Białczyn, Gajle, Kiersiny, Piotrowiec i Posady oraz w 1972 roku, gdy przyłączono 5 sołectw z powiatu bartoszyckiego: Jeziorko, Kowale ze wsiami Glądy i Lubianka, Łoźnik, Pluty ze wsią Pełty, Wopy ze wsią Pawły. Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[8],przywróciły podział państwa na gminy.
W 1972 roku, na podstawie Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada[9], Pieniężno odzyskało prawa miejskie, a na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 roku miasto i gmina Pieniężno stały sie jedną jednostką administracyjną z siedzibą Urzędu Miasta i Gminy w Pieniężnie. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Białczyn, Bornity, Cieszęty, Glebisko, Jesionowo, [[Jeziorko {gmina Pieniężno}|Jeziorko]], Kajmity, Kowale, Lechowo, Łajsy, Łoźnik, Niedbałki, Pakosze, Piotrowiec, Posady, Pluty, Radziejewo, Różaniec, Sawity, Wojnity, Wopy, Wyrębiska, Żugienie. 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[10], przestał istnieć powiat braniewski. Gmina Pieniężno została bezpośrednio częścią województwa elbląskiego[11]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[12] umiejscowiły gminę Pieniężno w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim.
Gmina miejsko-wiejska Pieniężno graniczy: od zachodu z gminą Płoskinia, od północnego zachodu z gminą Braniewo, od północy z gminą Lelkowo, od północnego wschodu z gminą Górowo Iławeckie (powiat bartoszycki), od południa z gminą Orneta oraz gminą Lidzbark Warmiński (powiat lidzbarski).
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Białczyn, Bornity, Cieszęta, Glebiska, Jesionowo, Jeziorko, Kajnity, Kierpajny Wielkie, Kowale, Lechowo, Łajsy, Łoźnik, Niedbałki, Pakosze, Piotrowiec, Pluty, Posady, Radziejewo, Różaniec, Sawity, Wojnity, Wopy, Wyrębiska, Żugienie
Pozostałe miasta i miejscowości: Gajle, Pieniężno Pierwsze, Pieniężno Drugie, Kierpajny Małe, Glądy, Lubianka, Pajtuny, Brzostki, Pełty, Kiersiny, Borowiec, Gaudyny, Pawły, Pieniężno
Gospodarka
Gmina miejsko-wiejska Pieniężno to gmina rolnicza. Większość gospodarstw funkcjonujących w gminie to gospodarstwa małe, które łącznie obejmują ponad 50% powierzchni użytków rolnych. Wiele gospodarstw nie jest wyspecjalizowanych - zajmuje się zarówno produkcją zwierzęcą jak i roślinną. W hodowli zwierząt dominuje hodowla bydła - głównie krów mlecznych, trzody chlewnej i drobiu. Znaczna część gospodarstw prowadzi kilka rodzajów produkcji zwierzęcej. Większość gospodarstw rolnych na terenie gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno zajmuje się uprawą zbóż i ziemniaków, uprawiane są również: warzywa i rośliny pastewne, buraki cukrowe, rzepak i rzepik. Struktura agrarna gospodarstw rolnych na omawianym obszarze nie jest dobra. Duża liczba małaych gospodarstw i brak możliwości powiększenia ich powierzchni oraz brak specjalizacji, a co za tym idzie brak konkurencyjności tych gospodarstw wymuszają potrzebę reorientacji zawodowej osób utrzymujących się z pracy w małych gospodarstwach oraz podejmowania działań zmierzających do specjalizacji produkcji rolnej i zwiększenia ich konkurencyjności.
Ważnym kierunkiem rozwoju gospodarczego w gminie jest turystyka. W gminie są podejmowane działania (m. in. współpraca ze Stowarzyszeniem Agroturystycznym Ziemi Pieniężnieńskiej) zmierzające do wzbogacenie i rozszerzenia oferty turystycznej i jak najlepszego wykorzystania wlorów krajobrazowych, przyrodniczych, kulturowych i historycznych miasta i gminy Pieniężno.
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Pieniężno, Łajsy, Wopy, Żugienie.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiła w 2012 roku 455. W tym 37 podmiotów należy do sektora publicznego, pozostałe 418 tworzy sektor prywatny[13]. W 2012 roku w sektorze tym najwięcej firm było zarejestrowanych w dziale: w dziale handel hurtowy i detaliczny - 115 firm, w dziale rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo - 70 firm, w dziale budownictwo - 31 firm, a w dziale przetwórstwo przemysłowe 30 firm. Wśród nich firmy zajmujące sie przetwórstwem i obróbką drewna, dystrybucją części i maszyn rolniczych, świadczące usługi transportowe oraz liczne firmy świadczące usługi handlowe i budowlane.
Na korzyść gminy może działać położenie w pobliżu przejść granicznych (Bezledy, Gronowo), co sprzyja rozwojowi gospodarczemu nastawionemu na współpracę międzynarodową z obwodem kaliningradzkim. Dobre połączenie komunikacyjne, transport kolejowy ze stacją przeładunkową są atutem dla chcących inwestować na terenie gminy.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiła 744 osób [14], co stanowi 16,31% bezrobotnych w powiecie braniewskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,4% ludności[15].
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych, wymagających strategicznej interwencji.
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Miejski Dom Kultury w Pieniężnie;
- Miejska Biblioteka w Pieniężnie;
- Muzeum Misyjno – Etnograficzne Księży Werbistów w Pieniężnie;
- Galeria Sztuki "Łajsówka" w Łajsach.
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Międzynarodowy Plener Malarski w Pieniężnie;
- Międzynarodowe Warsztaty Artystyczne w Pieniężnie;
- Regionalny Festiwal Pieśni Wojskowej i Patriotycznej;
- Spotkania Teatralne Dzieci i Młodzieży w Pieniężnie;
- Festiwal Pieśni Misyjnej i Zaangażowanej;
- dożynki gminne.
Ludzie związani z gminą
- Feliks Zapłata - (1914-1982) – ksiądz, bibliotekarz; w latach 1966-1971 pełnił funkcję dyrektora Biblioteki Misyjnego Seminarium Duchownego Księży Werbistów w Pieniężnie, przyczynił sie do znacznego wzrostu księgozbioru tej biblioteki;
- Georg Fuhg - (1898-1976) – urodził w Pieniężnie, rzeźbiarz; wykonał rzeźby świętego Antoniego i Franciszka do kościoła w Ornecie, oraz wizerunek Madonny do kościoła w Pieniężnie;
- Małgorzata Czaplińska - artystka, nauczyciel; w swojej pracy pedagogicznej wychowuje prze sztukę;
- Daniel Cyroniuk - artysta amator, od wielu lat pasjonuje się haftem krzyżykowym, wyhaftował serię najsłynniejszych obrazów świata;
- Stanisław Chorążyczewski - arysta rzeźbiarz, jego największe plenerowe rzeźby stoją na skwerze w Pieniężnie i Łajsach.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno należą[16]:
- zespół dworski w Kierpajnach Wielkich;
- Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Lechowie;
- Kościół pw. św. Mikołaja w Łajsach wraz z przykościelnym cmentarzem;
- Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Piotrowcu wraz z przykościelnym cmentarzem;
- Kościół pw. św. Wawrzyńca w Plutach wraz z przykościelnym cmentarzem;
- Kościół pw. św. Antoniego Opata w Radziejewie;
- Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pieniężnie;
- Kościół szpitalny Świętych Jakuba i Rocha w Pieniężnie;
- Zamek w Pieniężnie - zabytek wzniesiony w XIV wieku;
- Stare Miasto wraz z pozostałościami obwarowań miejskich, ratusz.
Szlaki i atrakcje turystyczne
- Szlak Kopernikowski - pieszy szlak turystyczny, biegnący głównie przez miejsca związane z pobytem i pracą Mikołaja Kopernika, na terenie gminy Pieniężno liczy 24 km
- szlaki spacerowe:
- Stadion leśny - most - Rezerwat Doliny Rzeki Wałszy - ścieżka dydaktyczna - Wojnity - trasa liczy 17 km;
- Pieniężno - kurhan i godzisko - Muzeum Misyjno – Etnograficzne Księży Werbistów w Pieniężnie - Kierpajny Wielkie - Glebiska - Jezioro Taftowo - trasa liczy 25 km;
- Pieniężno - Skansen maszyn rolniczych - Łajsy - Galeria Łajsówka - "szlak bobrowy" - Lechowo - Borowiec - Radziejewo - Pieniężno - trasa liczy 37 km;
- Pieniężno - Łoźnik - Pluty - Pieniężno;
- Muzeum Misyjno – Etnograficzne Księży Werbistów w Pieniężnie;
- Skansen maszyn rolniczych w Łajsach;
- Galeria Sztuki "Łajsówka" w Łajsach;
- najwyższy (28,5 m wysokości) czynny most kolejowy w Polsce - oddany do użytku w 1885 roku;
- liczne obiekty małej architekury sakralnej - kapliczki, krzyże i figury przydrożne;
- rezerwaty, obszary chronionego krajobrazu;
- Jezioro Taftowo we wsi Glebiska.
Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej w Pieniężnie, ul. Generalska 8, 14-520 Pieniężno oraz na stronie Urzędu Miasta i Gminy Pieniężno http://pieniezno.pl/pl/contents/45
Szkolnictwo
W gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno istnieją nastepujące placówki edukacyjne:
- Szkoła Podstawowa w Lechowie;
- Szkoła Podstawowa w Pakoszach;
- Szkoła Podstawowa w Piotrowcu;
- Przedszkole Publiczne w Pieniężnie;
- Zespół Szkolno - Przedszkolny w Pieniężnie;
- Szkoła Podstawowa w Pieniężnie;
- Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II w Pieniężnie;
- Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych w Pieniężnie im. Władysław Reymonta w Pieniężnie.
Sport
Inne organizacje i instytucje
- Fundacja Wieś w XXI Wiek;
- Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Pieniężnieńskiej.
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na system obszarów prawnie chronionych składają się: 2 rezerwaty przyrody, 3 obszary chronionego krajobrazu oraz 2 obszary Natura 2000[17]. Są to: Rezerwaty przyrody:
- Dolina Rzeki Wałszy - utworzony w celu zachowania walorów krajobrazowych przełomowego odcinka doliny rzeki Wałszy porośniętej typowo wykształconymi zbiorowiskami grądowymi i łęgowymi - rezerwat krajobrazowy;
- Ostoja Bobrów na Rzece Pasłęce - ochroną objęta jest cała rzeka, od źródeł do granic Braniewa, wraz z jeziorami Sarąg, Sąg oraz Jeziorem Pierzchalskim; utworzony został w celu zachowania stanowisk bobra - rezerwat faunistyczny.
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Wałszy;
- Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Banówki;
- Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Orneckiej.
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Pieniężno znajdują się 3 pomniki przyrody ożywionej. Ochroną objęto 2 lipy i klon.
Ciekawostki
Gmina bierze udział w projekcie "Atlas Miejsc Niezwykłych Warmii i Mazur" prowadzonym przez Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie. Celem przedsięwzięcia jest stworzenie systemu gromadzenia i archiwizowania pamięci o krajobrazie kulturowym Warmii i Mazur. Utrwalenie i udostępnienie szerokiej publiczności tego, co mieszkańcy małych wsi i miasteczek opowiadają o miejscach, w których żyją.
Bibliografia
- Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.[[14]]
- Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[[15]]
- Dz.U. 1959 nr 65 poz. 387, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 r. w sprawie utworzenia i zmiany granic niektórych osiedli w województwach krakowskim, olsztyńskim, opolskim i szczecińskim.[[16]]
- Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[[17]]
- Dz.U. 1972 nr 50 poz. 327, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast.[[18]]
- Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [[19]]
- Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[[20]]
- Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[[21]]
- Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
- Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1973.
- Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
- Program ochrony środowiska miasta i gminy Pieniężno na lata 2009-2012 z uwzględnieniem kierunków działań w latach 2013-2016, Pieniężno 2010.
- Bank Danych Lokalnych GUS [[22]] (data dostępu 24.03.2014)
- BIP Urzędu Miasta i Gminy Pieniężno[[23]] (data dostępu 24.03.2014)
- Leksykon kultury Warmii i Mazur. [[24]]
- Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków. [[25]]
- Urząd Miasta i Gminy Pieniężno[[26]] (data dostępu 24.03.2014)
- UStat w Olsztynie [[27]] (data dostępu 24.03.2014)
Przypisy
- ↑ Urząd Miasta i Gminy Pieniężno[1] (data dostępu 24.03.2014)
- ↑ Ustat w Olsztynie [2] (data dostępu 24.03.2014)
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
- ↑ Bank Danych lokalnych GUS [24.03.2014]
- ↑ Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.[3]
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[4]
- ↑ Dz.U. 1959 nr 65 poz. 387, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 r. w sprawie utworzenia i zmiany granic niektórych osiedli w województwach krakowskim, olsztyńskim, opolskim i szczecińskim.[5]
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[6]
- ↑ Dz.U. 1972 nr 50 poz. 327, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast.[7]
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [8]
- ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[9]
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[10]
- ↑ Bank Danych lokalnych GUS [11] (data dostępu 24.03.20104)
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS [12] (data dostępu 24.03.2014)
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS (data dostępu 24.03.2014)
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [13]
- ↑ Program ochrony środowiska miasta i gminy Pieniężno na lata 2009-2012 z uwzględnieniem kierunków działań w latach 2013-2016, Pieniężno 2010.