Natura 2000 Ostoja Welska

Obszar Natura 2000 Ostoja Welska
Typ obszaru	Obszar "siedliskowy" - przyszły specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS)
Kod	PLH280014
Powierzchnia	3384,3 ha
Status obszaru	projektowany SOOS, zgłoszony do Komisji Europejskiej
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Obszar Natura 2000 Ostoja Welska
Położenie na mapie Polski Obszar Natura 2000 Ostoja Welska
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Obszar Natura 2000 Ostoja Welska - specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS).

Ogólny opis obszaru

Obszar położony jest na terenie trzech powiatów: działdowskiego, ostródzkiego i nowomiejskiego. Obejmuje odcinek rzeki Wel i jej dolinę (od miejscowości Wądzyn do Kotów) wraz z siedmioma jeziorami i rozległymi zatorfieniami. Rzeka w ostoi płynie wśród biogenicznych równin, na północy ostoi w okolicach Wądzynia przedziera się przez płat wysoczyzny morenowej. Obszar położony na rozległym sandrze Równiny Urszulewskiej i urozmaicony rynnami subglacjalnymi z jeziorami i zabagnieniami. W ostoi znajdują się liczne tereny podmokłe związane z Doliną Welu (koło Grzybin i Kopaniarzy), rynnami jeziornymi (Zompy Jeglijskie, Łąki Koszelewskie) oraz obniżeniami bezodpływowymi (Bagno Koziana i Bagna Jelńskie). Dwa ostatnie obiekty to duże powierzchniowo kwaśne torfowiska. W ostoi znajdują się obszary leśne zajmujące 40 proc. powierzchni.

Walory przyrodnicze

Do głównych walorów tego obszaru należy obecność 14 typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej (42 proc. powierzchni ostoi): neutralne eutroficzne zbiorniki wodne i starorzecza (kod 3150); mezotroficzny zbiornik wodny z podwodnymi łąkami ramienic – Jezioro Neliwa (kod 3140); dystroficzne zbiorniki wodne (kod 3160); nizinne torfowiska zasadowe (kod 7230); torfowiska przejściowe (kod 7140); torfowiska wysokie zdegradowane (kod 7120); sosnowy bór bagienny (kod 91D0-2); brzezina bagienna (kod 91D0-1); niżowy łęg jesionowo-olszowy (kod 91E0-3); łęg wiązowo-jesionowo śledziennicowy (kod 91F0-2); grąd subkontynentalny (kod 9170-1) i zboczowy (kod 9170-3); niżowe świeże łąki użytkowane ekstensywnie (kod 6510) i zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (kod 6410).

W ostoi występują gatunki roślin i zwierząt z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Wśród roślin są to cztery gatunki: skalnica torfowiskowa, lipiennik Loesela, leniec bezpodkwiatkowy i sierpowiec błyszczący. W ostoi żyje 10 gatunków zwierząt z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej:kumak nizinny, różanka, piskorz, głowacz białopłetwy, minóg strumieniowy, zalotka większa, czerwończyk nieparek. Z ssaków obecne są: wydra i bóbr europejski.

Smużka leśna (Sicista betulina) Źródło: [1]

Ostoja Welska jest ważnym obszarem występowania zagrożonych gatunków roślin i zwierząt. Zanotowano tu 40 gatunków roślin i 20 gatunków zwierząt z czerwonych list gatunków zagrożonych. W ostoi swoje stanowiska mają liczne relikty glacjalne: skalnica torfowiskowa, brzoza niska, wełnianka delikatna, gwiazdnica grubolistna, turzyca strunowa, wielosił błękitny, fiołek torfowy, błotniszek wełnisty, błyszcze włoskowate, skorpionowiec brunatny. Jedyne stanowiska w regionie mają tu: gółka długoostrogowa, wyblin jednolistny, żłobik koralowy, żabieniec lancetowaty, goździk pyszny. Spośród zagrożonych zwierząt żyją tu: smużka, bocian czarny, rak błotny.

Cel ochrony

Podstawowym celem ochrony jest zachowanie torfowisk i związanych z nimi gatunków roślin. Znajduje się tu jedno z najlepiej zachowanych zasadowych torfowisk w regionie - Torfowisko Kopaniarze, które jest ostoją trzech gatunków roślin z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej: skalnicy torfowiskowej, lipiennika Loesela i sierpowca błyszczącego.

Skalnica torfowiskowa (Saxifraga hirculus L.) Źródło: [2]

Istniejące formy ochrony

Rezerwaty przyrody: Rezerwat Bagno Koziana (54,9 ha), Rezerwat Jezioro Neliwa (16,5 ha), Rezerwat Ostrów Tarczyński (9108,6ha); Park Krajobrazowy: Welski Park Krajobrazowy (20 444 ha).

Bibliografia

Szczepański Mirosław, Ostoja Welska. W: Hołdyński Czesław, Krupa Małgorzata (red.), Obszary Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim, Olsztyn, Wydawnictwo Mantis, 2009, s. 241-245.

Zobacz też

Lista Obszarów o Znaczeniu dla Wspólnoty Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim [3] 14.06.2014
[4]