Wieliczki (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Miejscowości na terenie gminy) |
|||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Gmina infobox | {{Gmina infobox | ||
|Gmina = Wieliczki | |Gmina = Wieliczki | ||
| − | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Wieliczki.png | Herb gminy Wieliczki | + | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Wieliczki.png |Herb gminy Wieliczki |
|flaga_gminy = | |flaga_gminy = | ||
|mapa_gminy = | |mapa_gminy = | ||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj_gminy = wiejska | |rodzaj_gminy = wiejska | ||
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Marek Dobrzyń |
|adres_ug = ul. Lipowa 53 | |adres_ug = ul. Lipowa 53 | ||
|kod_poczt_ug = 19-404 Wieliczki | |kod_poczt_ug = 19-404 Wieliczki | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|bip = http://wieliczki.bipgmina.pl/ | |bip = http://wieliczki.bipgmina.pl/ | ||
}} | }} | ||
| − | '''Gmina Wieliczki''' – gmina wiejska położona we wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowo-wschodniej części [[Powiat olecki| powiatu oleckiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Wieliczki| Wieliczkach]]. | + | '''Gmina Wieliczki''' – gmina wiejska położona we wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowo-wschodniej części [[Powiat olecki|powiatu oleckiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Wieliczki|Wieliczkach]]. |
Gmina rolnicza o dużym udziale gruntów rolnym w ogólnej powierzchni gminy. | Gmina rolnicza o dużym udziale gruntów rolnym w ogólnej powierzchni gminy. | ||
| − | Władzę w gminie sprawuje wójt | + | Władzę w gminie sprawuje wójt Marek Dobrzyń. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
*wody: 0,4% | *wody: 0,4% | ||
| − | Gmina stanowi 16,1% powierzchni [[Powiat olecki| powiatu oleckiego]]. | + | Gmina stanowi 16,1% powierzchni [[Powiat olecki|powiatu oleckiego]]. |
== Demografia == | == Demografia == | ||
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>: | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>: | ||
| − | + | [[Plik:Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Wieliczkach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Wieliczkach. Fot. Honza Groh. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wieliczki,_03.jpg Commons Wikimedia]]] | |
| − | + | [[Plik:Ołtarz w Kościele pw. NNMP w Wieliczkach.jpg|thumb|right|290px|Ołtarz w Kościele pw. NNMP w Wieliczkach. Fot. Marek Kowalewski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ołtarz_w_Kościele_pw._NNMP_w_Wieliczkach.JPG Commons Wikimedia]]] | |
| − | + | [[Plik:Cmentarz w Markowskich.jpg|thumb|right|290px|Cmentarz w Markowskich. Fot. Honza Groh. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Markowskie,_01.jpg Commons Wikimedia] | |
| − | + | ]] | |
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
|-- | |-- | ||
| − | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || 3382 || 100 || 1647 || 48,7 || 1735 || 51,3 | + | |liczba ||3382 ||100 ||1647 ||48,7 ||1735 ||51,3 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 24 || colspan=2| 12 || colspan=2| 12 | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|24 ||colspan=2|12 ||colspan=2|12 |
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Wieliczki wynosiło -16 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 12% migracji w [[Powiat olecki| powiecie oleckim]] oraz 0,4% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]]. | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Wieliczki wynosiło -16 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 12% migracji w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]] oraz 0,4% w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]]. |
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | ||
| Linia 62: | Linia 62: | ||
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć [[powiat olecki]]. Gmina Wieliczki została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl]</ref>. | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć [[powiat olecki]]. Gmina Wieliczki została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl]</ref>. | ||
| − | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w powiecie gołdapsko-oleckim. 1 stycznia 2002 gmina wiejska Wieliczki na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku<ref>Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl]</ref> weszła w skład reaktywowanego powiatu oleckiego. | + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w powiecie gołdapsko-oleckim. 1 stycznia 2002 gmina wiejska Wieliczki na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku<ref>Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl]</ref> weszła w skład reaktywowanego powiatu oleckiego. |
| − | Gmina Wieliczki graniczy z gminami: [[Olecko (gmina miejsko-wiejska)| Olecko]], [[Ełk (gmina wiejska)| Ełk]], [[Kalinowo (gmina wiejska)| Kalinowo]] oraz Bakałarzewo i Raczki w województwie podlaskim. | + | Gmina Wieliczki graniczy z gminami: [[Olecko (gmina miejsko-wiejska)|Olecko]], [[Ełk (gmina wiejska)|Ełk]], [[Kalinowo (gmina wiejska)|Kalinowo]] oraz Bakałarzewo i Raczki w województwie podlaskim. |
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
| − | Sołectwa: [[Cimochy]], [[Cimoszki]], [[Gąsiorówko]], [[Godziejewo]], [[Guty]], [[Jelitki]], [[Kleszczewo (gmina Wieliczki)|Kleszczewo]], [[Krupin (gmina Wieliczki)|Krupin]], [[Małe Olecko]], [[Markowskie]], [[Niedźwiedzkie]], [[Nory]], [[Nowe Raczki]], [[Puchówka]], [[Rynie]], [[Sobole]], [[Szeszki (gmina Wieliczki)|Szeszki]], [[Urbanki]], [[Wieliczki]], [[Wilkasy (gmina Wieliczki)| Wilkasy]], [[Wojnasy]]. | + | Sołectwa: [[Cimochy]], [[Cimoszki]], [[Gąsiorówko]], [[Godziejewo]], [[Guty]], [[Jelitki]], [[Kleszczewo (gmina Wieliczki)|Kleszczewo]], [[Krupin (gmina Wieliczki)|Krupin]], [[Małe Olecko]], [[Markowskie]], [[Niedźwiedzkie]], [[Nory]], [[Nowe Raczki]], [[Puchówka]], [[Rynie]], [[Sobole]], [[Szeszki (gmina Wieliczki)|Szeszki]], [[Urbanki]], [[Wieliczki]], [[Wilkasy (gmina Wieliczki)|Wilkasy]], [[Wojnasy]]. |
Pozostałe miejscowości: [[Gąsiorowo]], [[Krzyżewko]], [[Bartkowski Dwór]], [[Norki]], [[Bartki (gmina Wieliczki)|Bartki]], [[Nowy Młyn]], [[Starosty]]. | Pozostałe miejscowości: [[Gąsiorowo]], [[Krzyżewko]], [[Bartkowski Dwór]], [[Norki]], [[Bartki (gmina Wieliczki)|Bartki]], [[Nowy Młyn]], [[Starosty]]. | ||
| Linia 79: | Linia 79: | ||
Gmina Wieliczki stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje walory przyrodnicze i krajobrazowe. Niestety w gminie nie ma rozwiniętej infrastruktury turystycznej, słabo rozwinięta jest baza noclegowa, którą stanowi pole biwakowe w Wieliczkach. | Gmina Wieliczki stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje walory przyrodnicze i krajobrazowe. Niestety w gminie nie ma rozwiniętej infrastruktury turystycznej, słabo rozwinięta jest baza noclegowa, którą stanowi pole biwakowe w Wieliczkach. | ||
| − | Gmina Wieliczki należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich| Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Związek Międzygminny "Gospodarka Komunalna"| Międzygminnego Związku "Gospodarka Komunalna"]] oraz [[LGD "Lider w EGO"]]. | + | Gmina Wieliczki należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Związek Międzygminny "Gospodarka Komunalna"|Międzygminnego Związku "Gospodarka Komunalna"]] oraz [[LGD "Lider w EGO"]]. |
| − | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]], [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej| obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]], [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej| obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]] oraz do tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski| "Tygrysów warmińsko-mazurskich"]] - obszarów wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe. | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne|obszarów przygranicznych]], [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej|obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]], [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej|obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]] oraz do tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski|"Tygrysów warmińsko-mazurskich"]] - obszarów wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe. |
| − | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Wieliczki wynosiła 332 osoby<ref name="p2"/>, co stanowi 10,1% bezrobotnych w [[Powiat olecki| powiecie oleckim]]. | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Wieliczki wynosiła 332 osoby<ref name="p2"/>, co stanowi 10,1% bezrobotnych w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]]. |
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 23,9% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 23,9% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | ||
| Linia 104: | Linia 104: | ||
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Wieliczki należą<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>: | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Wieliczki należą<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>: | ||
| − | *[[lkwim: Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Wieliczkach| kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Wieliczkach]] | + | *[[lkwim: Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Wieliczkach|kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Wieliczkach]] |
*zespół dworsko-parkowy z przełomu XIX i XX w. w Gąsiorówku | *zespół dworsko-parkowy z przełomu XIX i XX w. w Gąsiorówku | ||
*cmentarze ewangelickie w Cimoszkach, Kleszczewie (2) | *cmentarze ewangelickie w Cimoszkach, Kleszczewie (2) | ||
| Linia 112: | Linia 112: | ||
*młyny wodne z przełomu XIX i XX w. znajdujące się w Starostach, Gąsiorówku i Nowym Młynie | *młyny wodne z przełomu XIX i XX w. znajdujące się w Starostach, Gąsiorówku i Nowym Młynie | ||
*obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody | *obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody | ||
| − | *rzeka Lega, [[Jezioro Olecko Małe| jezioro Olecko Małe]], lasy (tzw. Bór Kleszczewski) | + | *rzeka Lega, [[Jezioro Olecko Małe|jezioro Olecko Małe]], lasy (tzw. Bór Kleszczewski) |
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Wieliczki można uzyskać w Stowarzyszeniu agroturystycznym "Mazurska Kraina" w Giżach oraz na stronie internetowej [http://www.agroturystyka.mazury.info/ agroturystyka.mazury.info]. | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Wieliczki można uzyskać w Stowarzyszeniu agroturystycznym "Mazurska Kraina" w Giżach oraz na stronie internetowej [http://www.agroturystyka.mazury.info/ agroturystyka.mazury.info]. | ||
| + | == Religia == | ||
| + | *[[Parafia pw. Matki Bożej Królowej Świata w Cimochach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny w Wieliczkach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Stanisława w Szczecinkach]] | ||
| + | |||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
W gminie wiejskiej Wieliczki istnieją następujące placówki edukacyjne: | W gminie wiejskiej Wieliczki istnieją następujące placówki edukacyjne: | ||
| Linia 122: | Linia 127: | ||
*[[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Cimochach]] - [[Przedszkole Samorządowe w Cimochach]], [[Szkoła Podstawowa w Cimochach]] | *[[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Cimochach]] - [[Przedszkole Samorządowe w Cimochach]], [[Szkoła Podstawowa w Cimochach]] | ||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | Na terenie gminy działa [[Stowarzyszenie Kultury Fizycznej "Ciamciaramciam"]], które organizuje różnego rodzaju imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in. prowadzi zajęcia [[Akademia Piłkarska Wieliczki| Akademii Piłkarskiej Wieliczki]]. | + | Na terenie gminy działa [[Stowarzyszenie Kultury Fizycznej "Ciamciaramciam"]], które organizuje różnego rodzaju imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in. prowadzi zajęcia [[Akademia Piłkarska Wieliczki|Akademii Piłkarskiej Wieliczki]]. |
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
Aktualna wersja na dzień 08:57, 23 kwi 2024
| Gmina Wieliczki | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | olecki | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Marek Dobrzyń | ||
| Powierzchnia | 140,8 km² | ||
| Liczba sołectw | 21 | ||
| Liczba miejscowości | 28 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
3382 24 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 87 | ||
| Tablice rejestracyjne | NOE | ||
| TERYT | 2813062 | ||
| Urząd gminy ul. Lipowa 53 19-404 Wieliczki
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Wieliczki – gmina wiejska położona we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w południowo-wschodniej części powiatu oleckiego. Siedziba gminy znajduje się w Wieliczkach.
Gmina rolnicza o dużym udziale gruntów rolnym w ogólnej powierzchni gminy.
Władzę w gminie sprawuje wójt Marek Dobrzyń.
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Wieliczki zajmuje powierzchnię 140,8 km2[1], w tym:
- użytki rolne: 71,5%
- lasy: 21,9%
- wody: 0,4%
Gmina stanowi 16,1% powierzchni powiatu oleckiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[1]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 3382 | 100 | 1647 | 48,7 | 1735 | 51,3 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
24 | 12 | 12 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Wieliczki wynosiło -16 osób[1], co stanowi 12% migracji w powiecie oleckim oraz 0,4% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej tereny gminy Wieliczki należały do powiatu oleckiego w województwie białostockim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[2], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gromada Wieliczki przetrwała do końca 1972 roku, do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy[3]. W 1973 roku reaktywowano gminę Wieliczki.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[4], przestał istnieć powiat olecki. Gmina Wieliczki została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego[5].
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[6] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapsko-oleckim. 1 stycznia 2002 gmina wiejska Wieliczki na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku[7] weszła w skład reaktywowanego powiatu oleckiego.
Gmina Wieliczki graniczy z gminami: Olecko, Ełk, Kalinowo oraz Bakałarzewo i Raczki w województwie podlaskim.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Cimochy, Cimoszki, Gąsiorówko, Godziejewo, Guty, Jelitki, Kleszczewo, Krupin, Małe Olecko, Markowskie, Niedźwiedzkie, Nory, Nowe Raczki, Puchówka, Rynie, Sobole, Szeszki, Urbanki, Wieliczki, Wilkasy, Wojnasy.
Pozostałe miejscowości: Gąsiorowo, Krzyżewko, Bartkowski Dwór, Norki, Bartki, Nowy Młyn, Starosty.
Gospodarka
Podstawową gałęzią rozwoju gospodarczego w gminie wiejskiej Wieliczki jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. Użytki rolne stanowią ponad 70% ogólnej powierzchni gminy, w tym: około 65% zajmują grunty orne i ponad 32% użytki zielone. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną. Wśród upraw polowych zdecydowanie dominują zboża. Niewielkie powierzchnie zajmują zasiewy roślin: pastewnych, przemysłowych i ziemniaków. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla trzody chlewnej[8].
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Wieliczki wynosiła w 2013 roku 164. W tym 14 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 150 tworzy sektor prywatny. 37 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 17 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 30 firm w dziale budownictwo, 18 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziły 3 firmy[1].
Gmina Wieliczki stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje walory przyrodnicze i krajobrazowe. Niestety w gminie nie ma rozwiniętej infrastruktury turystycznej, słabo rozwinięta jest baza noclegowa, którą stanowi pole biwakowe w Wieliczkach.
Gmina Wieliczki należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Międzygminnego Związku "Gospodarka Komunalna" oraz LGD "Lider w EGO".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych, obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej, obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej oraz do tzw. "Tygrysów warmińsko-mazurskich" - obszarów wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Wieliczki wynosiła 332 osoby[1], co stanowi 10,1% bezrobotnych w powiecie oleckim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 23,9% ludności[9].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Gminny Ośrodek Kultury w Wieliczkach
- Gminna Biblioteka Publiczna w Wieliczkach - filia biblioteki znajduje się w Cimochach.
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- dożynki gminne
Ludzie związani z gminą
- Janina Maciukiewicz (1923- ) – nauczycielka, autorka pamiętników, działaczka społeczna.
- Zofia Nowikowska (1960- ) – artystka ludowa, hafciarka i koronkarka, pisankarka; mieszka w Wieliczkach.
- Teresa Bartoszewicz - hafciarka, mieszka we wsi Nory.
- Krzysztof Kulbacki - artysta rzeźbiarz, zajmuje się kowalstwem artystycznym, malarstwem i rzeźbą w kamieniu; mieszka w Wieliczkach.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Wieliczki należą[10]:
- kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Wieliczkach
- zespół dworsko-parkowy z przełomu XIX i XX w. w Gąsiorówku
- cmentarze ewangelickie w Cimoszkach, Kleszczewie (2)
- cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w Gutach, Markowskich, Norkach, Nowym Młynie, Sobolach, Wieliczkach
Szlaki i atrakcje turystyczne
- młyny wodne z przełomu XIX i XX w. znajdujące się w Starostach, Gąsiorówku i Nowym Młynie
- obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
- rzeka Lega, jezioro Olecko Małe, lasy (tzw. Bór Kleszczewski)
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Wieliczki można uzyskać w Stowarzyszeniu agroturystycznym "Mazurska Kraina" w Giżach oraz na stronie internetowej agroturystyka.mazury.info.
Religia
- Parafia pw. Matki Bożej Królowej Świata w Cimochach
- Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny w Wieliczkach
- Parafia pw. św. Stanisława w Szczecinkach
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Wieliczki istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wieliczkach
- Zespół Szkolno- Przedszkolny w Wieliczkach - Przedszkole Samorządowe w Wieliczkach, Szkoła Podstawowa w Wieliczkach
- Zespół Szkolno-Przedszkolny w Cimochach - Przedszkole Samorządowe w Cimochach, Szkoła Podstawowa w Cimochach
Sport
Na terenie gminy działa Stowarzyszenie Kultury Fizycznej "Ciamciaramciam", które organizuje różnego rodzaju imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in. prowadzi zajęcia Akademii Piłkarskiej Wieliczki.
Inne organizacje i instytucje
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[11]:
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Legi (8579,8 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Oleckich (10 521,3 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Wieliczki znajduje się 5 pomników przyrody[11].
Zobacz też:
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[1]
- ↑ Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Program ochrony środowiska dla gminy Wieliczki
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
- ↑ 11,0 11,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie
Bibliografia
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Program ochrony środowiska dla gminy Wieliczki.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Wieliczki [20.12.2014]
Urząd Gminy Wieliczki [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
