Morąg (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 11: Linia 11:
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
 
  |zarządzający    = Burmistrz
 
  |zarządzający    = Burmistrz
−
  |wójt            = [[Tadeusz Sobierajski|Tadeusz Zbigniew Sobierajski]]
+
  |wójt            = Tomasz Orłowski
 
  |adres_ug        = ul. 11 Listopada 9
 
  |adres_ug        = ul. 11 Listopada 9
 
  |kod_poczt_ug    = 14-300 Morąg  
 
  |kod_poczt_ug    = 14-300 Morąg  
Linia 28: Linia 28:
 
  |bip            = http://bip.warmia.mazury.pl/morag_gmina_miejska/
 
  |bip            = http://bip.warmia.mazury.pl/morag_gmina_miejska/
 
}}  
 
}}  
−
'''Gmina Morąg''' – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w północnej części [[Powiat ostródzki| powiatu ostródzkiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Morąg| Morągu]].
+
'''Gmina Morąg''' – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w północnej części [[Powiat ostródzki|powiatu ostródzkiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Morąg|Morągu]].
−
 
 
 
Gmina rolniczo-przemysłowa, położona na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki.  
 
Gmina rolniczo-przemysłowa, położona na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki.  
 +
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Tomasz Orłowski]].
  
−
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Tadeusz Sobierajski|Tadeusz Zbigniew Sobierajski]]<ref>BIP Urzędu Miasta Morąg [http://bip.warmia.mazury.pl/morag_gmina_miejska/116/Burmistrz_Moraga/]</ref>.
 
−
<br/><br/>
 
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
−
Gmina miejsko-wiejska Morąg zajmuje powierzchnię 311,25 km<sup>2</sup><ref name="p1">Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3231]</ref>, w tym:
+
Gmina miejsko-wiejska Morąg zajmuje powierzchnię 311,25 km<sup>2</sup><ref name="p1">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3231 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS] [15.02.2015]</ref>, w tym:
 
*użytki rolne: 52,7% (16396 ha)
 
*użytki rolne: 52,7% (16396 ha)
 
*lasy: 30,3% (9418 ha)
 
*lasy: 30,3% (9418 ha)
 
*wody: 6% (1869 ha)
 
*wody: 6% (1869 ha)
  
−
Gmina stanowi 17,6% powierzchni [[Powiat ostródzki| powiatu ostródzkiego]].
+
Gmina stanowi 17,6% powierzchni powiatu ostródzkiego.
  
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>:
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>:
−
{{Galeria|Nazwa=Morąg (gmina miejsko-wiejska)|wielkość=300|pozycja=right
+
[[Plik: Jezioro Narie.jpg|right|290px|thumb|Jezioro Narie.<br>Autor: Ośrodek Wypoczynkowy Krecik. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Narie_zlotuptaka1.jpg?uselang=pl Commons Wikimedia] ]]
−
|Plik: Jezioro Narie.jpg| Jezioro Narie  
+
[[Plik: Rausz w Morągu.jpg|right|290px|thumb|Ratusz w Morągu.<br>Autor: Telewizjamsi. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:MoragP6290141aaa.JPG Commons Wikimedia] ]]
−
|Plik:Rausz w Morągu.jpg| Ratusz w Morągu
+
[[Plik: Macewa, Kirkut w Morągu.jpg|right|290px|thumb|Macewa, Kirkut w Morągu.<br>Źródło: [http://www.sztetl.org.pl/pl/article/morag/12,cmentarze/1925,cmentarz-zydowski-w-moragu-ul-zeromskiego-/ www.sztetl.org.pl] ]]
−
|Plik:Macewa, Kirkut w Morągu.jpg| Macewa, Kirkut w Morągu
+
 
−
}}
 
 
{|class="wikitable"
 
{|class="wikitable"
−
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni
+
!Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni
 
|--
 
|--
−
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || %
+
|jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||%
 
|--
 
|--
−
|liczba || 24967 || 100 || 12588 || 50,4 || 12379 || 49,6
+
|liczba ||24967 ||100 ||12588 ||50,4 ||12379 ||49,6
 
|--
 
|--
−
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 80 || colspan=2| 40 || colspan=2| 40
+
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|80 ||colspan=2|40 ||colspan=2|40
 
|}
 
|}
−
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Morąg wynosiło -103 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 24,5% migracji w [[Powiat ostródzki| powiecie ostródzkim]] oraz 2,8% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].  
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Morąg wynosiło -103 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 24,5% migracji w powiecie ostródzkim oraz 2,8% w województwie warmińsko-mazurskim.  
  
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
−
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Morąg były częścią powiatu morąskiego w [[Województwo olsztyńskie| województwie olsztyńskim]]<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177]</ref>.<br/>
+
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Morąg były częścią powiatu morąskiego w województwie olsztyńskim<ref> Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [15.02.2015]</ref>.
−
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]</ref>. Gromada Morąg przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref>.<br/>
+
 
−
Gmina wiejska Morąg została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. W jej skład wchodziły obszary sołectw: [[Antoniewo]], [[Bartężek]], [[Bogaczewo]], [[Bożęcin]], [[Bramka]], [[Chojnik]], [[Dobrocinek]], [[Gubity]], [[Gulbity]], [[Jędrychówko]], [[Jurki]], [[Kalnik]], [[Kamionka]], [[Kretowiny]], [[Królewo]], [[Kruszewnia]], [[Łączno]], [[Maliniak]], [[Markowo]], [[Niebrzydowo Wielkie]], [[Nowy Dwór (gmina Morąg)| Nowy Dwór]], [[Raj (gmina Morąg)| Raj]], [[Rolnowo]], [[Ruś (gmina Morąg)| Ruś]], [[Słonecznik (gmina Morąg)| Słonecznik]], [[Strużyna]], [[Tątławki]], [[Wenecja]], [[Wilnowo]], [[Wola Kudypska]], [[Złotna]], [[Żabi Róg (gmina Morąg)| Żabi Róg]].<br/> 
+
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [15.02.2015]</ref>. Gromada Morąg przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [15.02.2015]</ref>.
−
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć powiat morąski. Gmina Morąg została bezpośrednio częścią [[województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]].<br/>
+
 
−
W 1991 roku miasto i gmina Morąg stały się jedną jednostką administracyjną<ref>Dz.U. 1991 nr 3 poz. 12, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910030012]</ref>.<br/> 
+
Gmina wiejska Morąg została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. W jej skład wchodziły obszary sołectw: [[Antoniewo]], [[Bartężek]], [[Bogaczewo (gmina Morąg)|Bogaczewo]], [[Bożęcin]], [[Bramka]], [[Chojnik]], [[Dobrocinek]], [[Gubity]], [[Gulbity]], [[Jędrychówko]], [[Jurki (gmina Morąg)|Jurki]], [[Kalnik]], [[Kamionka (gmina Morąg)|Kamionka]], [[Kretowiny]], [[Królewo]], [[Kruszewnia]], [[Łączno]], [[Maliniak]], [[Markowo]], [[Niebrzydowo Wielkie]], [[Nowy Dwór (gmina Morąg)|Nowy Dwór]], [[Raj (gmina Morąg)|Raj]], [[Rolnowo]], [[Ruś (gmina Morąg)|Ruś]], [[Słonecznik]], [[Strużyna]], [[Tątławki]], [[Wenecja]], [[Wilnowo]], [[Wola Kudypska]], [[Złotna]], [[Żabi Róg (gmina Morąg)|Żabi Róg]].
−
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę Morąg w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat ostródzki| powiecie ostródzkim]].
+
 
 +
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [15.02.2015]</ref>, przestał istnieć powiat morąski. Gmina Morąg została bezpośrednio częścią [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
 +
 
 +
W 1991 roku miasto i gmina Morąg stały się jedną jednostką administracyjną<ref>Dz.U. 1991, nr 3, poz. 12, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910030012 isap.sejm.gov.pl] [15.02.2015]</ref>.
 +
 
 +
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [15.02.2015]</ref> umiejscowiły gminę Morąg w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]].
  
 
Gmina miejsko-wiejska Morąg graniczy z gminami: [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)|Pasłęk]], [[Godkowo (gmina wiejska)|Godkowo]], [[Miłakowo (gmina miejsko-wiejska)|Miłakowo]], [[Świątki (gmina wiejska)|Świątki]], [[Łukta (gmina wiejska)|Łukta]],  [[Miłomłyn (gmina miejsko-wiejska)|Miłomłyn]], [[Małdyty (gmina wiejska)|Małdyty]].
 
Gmina miejsko-wiejska Morąg graniczy z gminami: [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)|Pasłęk]], [[Godkowo (gmina wiejska)|Godkowo]], [[Miłakowo (gmina miejsko-wiejska)|Miłakowo]], [[Świątki (gmina wiejska)|Świątki]], [[Łukta (gmina wiejska)|Łukta]],  [[Miłomłyn (gmina miejsko-wiejska)|Miłomłyn]], [[Małdyty (gmina wiejska)|Małdyty]].
  
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
−
Sołectwa: [[Antoniewo]], [[Bogaczewo]], [[Bożęcin]], [[Bramka]], [[Chojnik]], [[Gubity]], [[Gulbity]], [[Jędrychówko]], [[Jurki]], [[Kalnik]], [[Kretowiny]], [[Królewo]], [[Kruszewnia]], [[Łączno]], [[Maliniak]], [[Markowo]], [[Niebrzydowo Wielkie]], [[Nowy Dwór (gmina Morąg)| Nowy Dwór]], [[Raj (gmina Morąg)| Raj]], [[Rolnowo]], [[Ruś (gmina Morąg)| Ruś]], [[Słonecznik (gmina Morąg)| Słonecznik]], [[Strużyna]], [[Tątławki]], [[Wenecja]], [[Wilnowo]], [[Zawroty]], [[Złotna]], [[Żabi Róg (gmina Morąg)| Żabi Róg]].
+
Sołectwa: [[Antoniewo]], [[Bogaczewo (gmina Morąg)|Bogaczewo]], [[Bożęcin]], [[Bramka]], [[Chojnik]], [[Gubity]], [[Gulbity (gmina Morąg)|Gulbity]], [[Jędrychówko]], [[Jurki (gmina Morąg)|Jurki]], [[Kalnik]], [[Kretowiny]], [[Królewo]], [[Kruszewnia]], [[Łączno]], [[Maliniak]], [[Markowo]], [[Niebrzydowo Wielkie]], [[Nowy Dwór (gmina Morąg)|Nowy Dwór]], [[Raj (gmina Morąg)|Raj]], [[Rolnowo]], [[Ruś (gmina Morąg)|Ruś]], [[Słonecznik]], [[Strużyna]], [[Tątławki]], [[Wenecja]], [[Wilnowo]], [[Zawroty]], [[Złotna]], [[Żabi Róg]].
  
−
Pozostałe miejscowości: [[Bartężek]], [[Piłąg]], [[Dobrocinek]], [[Jurecki Młyn]], [[Plebania Wólka]], [[Kępa Kalnicka]], [[Prętki]], [[Kamionka]], [[Dury]], [[Kudypy]], [[Wola Kudypska]], [[Lubin]], [[Łączno]], [[Obuchowo]], [[Prośno]], [[Białka]], [[Silin]], [[Szymanowo]], [[Zbożne]].
+
Pozostałe miejscowości: [[Bartężek]], [[Piłąg]], [[Dobrocinek]], [[Jurecki Młyn]], [[Plebania Wólka]], [[Kępa Kalnicka]], [[Prętki]], [[Kamionka (gmina Morąg)|Kamionka]], [[Dury]], [[Kudypy]], [[Wola Kudypska]], [[Lubin]], [[Łączno]], [[Obuchowo]], [[Prośno]], [[Białka]], [[Silin]], [[Szymanowo (gmina Morąg)|Szymanowo]], [[Zbożne]].
  
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
 
Warunki geograficzne gminy Morąg nie sprzyjają rolnictwu. Polodowcowa rzeźba terenu, liczne obszary leśne oraz akweny wodne to podstawowe elementy utrudniające rozwój rolnictwa na tym terenie. Obszar gminy charakteryzują się jednak glebami o stosunkowo wysokiej klasie bonitacyjnej.<br/>
 
Warunki geograficzne gminy Morąg nie sprzyjają rolnictwu. Polodowcowa rzeźba terenu, liczne obszary leśne oraz akweny wodne to podstawowe elementy utrudniające rozwój rolnictwa na tym terenie. Obszar gminy charakteryzują się jednak glebami o stosunkowo wysokiej klasie bonitacyjnej.<br/>
−
Prawie 53% obszaru gminy stanowią użytki rolne (w tym: 70% (11546 ha) stanowią grunty orne, 29% (4798 ha) łąki i pastwiska, a 0,3% (52 ha) sady). Rolnictwo jest, więc ważnym aspektem w działalności gospodarczej mieszkańców regionu.
+
Prawie 53% obszaru gminy stanowią użytki rolne (w tym: 70% (11546 ha) stanowią grunty orne, 29% (4798 ha) łąki i pastwiska, a 0,3% (52 ha) sady). Rolnictwo jest więc ważnym aspektem w działalności gospodarczej mieszkańców regionu.
−
W strukturze gospodarstw dominują gospodarstwa małe i średnie (od 1 do 15 ha), które w ogólnej liczbie gospodarstw stanowią prawie 77%. Jednak w użytkowaniu gruntów zdecydowaną większość stanowią gospodarstwa powyżej 15 ha, które zajmują łącznie ponad 66% ogólnej powierzchni gruntów. Z punktu widzenia powierzchni użytkowanej przez gospodarstwa rolnictwo nie jest, więc tak bardzo rozdrobnione, co można by wnioskować z samej liczby gospodarstw.
 
−
Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (mieszanki zbożowe, pszenżyto, pszenica jęczmień), w produkcji zwierzęcej przeważa chów bydła i trzody chlewnej. Rolnictwo na terenie gminy Morąg nie posiada żadnej wyraźnej specjalizacji. Zasiewy są bardzo zróżnicowane, a ich dobór wynika z możliwości glebowych i pogodowych. Różnorodność upraw, nie specjalizowanie się w hodowli zwierząt oraz duża liczba małych gospodarstw świadczą o wyraźnym nastawieniu rolników gminy na produkcję na własne potrzeby.
 
  
−
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Morąg wynosiła pod koniec 2013 roku 1873. W tym 71 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1802 tworzy sektor prywatny. 458 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 194 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 242 firm w dziale budownictwo, 84 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 32 firm<ref name="p1"/>. Na terenie gminy rozwinięty jest przemysł rolno-spożywczy, drzewny, chemiczny i budowlany; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług i handel.<br/>
+
W strukturze gospodarstw dominują gospodarstwa małe i średnie (od 1 do 15 ha), które w ogólnej liczbie gospodarstw stanowią prawie 77%. Jednak w użytkowaniu gruntów zdecydowaną większość stanowią gospodarstwa powyżej 15 ha, które zajmują łącznie ponad 66% ogólnej powierzchni gruntów. Z punktu widzenia powierzchni użytkowanej przez gospodarstwa rolnictwo nie jest więc tak bardzo rozdrobnione, jak można by wnioskować z samej liczby gospodarstw.
−
Do największych podmiotów gospodarczych w gminie można zaliczyć firmy: SM MLEKOVITA Oddział Morąg, Lactima Sp. z o.o., [[Wipasz S.A.]] Wytwórnia w Morągu, [[Sektory kluczowe|PAGED SKLEJKA S.A]]., FENSPOL Morąg, Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe Promag Sp. z o.o. Jędrychówko, Leh-Bam Żabi Róg, GERDA PLAST Sp. z o.o. Zakład produkcyjny w Morągu. Wiele z tych firm [[Eksport towarów rolno-spożywczych|eksportuje]] swoje towary.<br/>
 
−
Działalność inwestycyjna Morąg jest w dużej mierze związana z istnieniem podstrefy [[Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A.| Warmińsko - Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej]]. Głównym celem utworzenia strefy było przyspieszenie rozwoju gospodarczego oraz stworzenie inwestorom korzystnych warunków finansowo-podatkowych.
 
  
−
Leżąca w regionie [[Pojezierze Iławskie| Pojezierza Iławskiego]] gmina Morąg, stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (urozmaicona rzeźba terenu, jeziora, lasy, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu). Duża powierzchnia lasów i wód stwarza dobre warunki do rozwoju wszystkich form wypoczynku oraz rekreacji. Wybitne walory przyrodnicze i kulturowe oraz dogodne położenie komunikacyjne mają duży wpływ na rozwój turystyki w gminie. Bazę turystyczną stanowią: hotele, pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Bogaczewo, Jędrychówko, Janowo, Wilnowo, Ruś, Słonecznik, Prośno<ref>LOT "Kraina Nieodkrytych Tajemnic" [http://www.lot.mazury.pl/]</ref>.<br/>
+
Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (mieszanki zbożowe, pszenżyto, pszenica jęczmień), w produkcji zwierzęcej przeważa chów bydła i trzody chlewnej. Rolnictwo na terenie gminy Morąg nie posiada żadnej wyraźnej specjalizacji. Zasiewy są bardzo zróżnicowane, a ich dobór wynika z możliwości glebowych i pogodowych. Różnorodność upraw, niespecjalizowanie się w hodowli zwierząt oraz duża liczba małych gospodarstw świadczą o wyraźnym nastawieniu rolników gminy na produkcję na własne potrzeby.
−
Gmina Morąg należy do [[Związek Stowarzyszeń "Kraina Drwęcy i Pasłęki"| Związku Stowarzyszeń "Kraina Drwęcy i Pasłęki"]].
 
  
−
W nowej [[Strategia rozwoju województwa| Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary wymagające restrukturyzacji i rewitalizacji | obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji]].  
+
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Morąg wynosiła pod koniec 2013 roku 1873. W tym 71 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1802 tworzy sektor prywatny. 458 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 194 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 242 firm w dziale budownictwo, 84 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 32 firm<ref name="p1"/>. Na terenie gminy rozwinięty jest przemysł rolno-spożywczy, drzewny, chemiczny i budowlany; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług i handel.
  
−
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Morąg wynosiła 2403 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 26,4%  bezrobotnych w [[Powiat ostródzki| powiecie ostródzkim]].
+
Do największych podmiotów gospodarczych w gminie można zaliczyć firmy: SM MLEKOVITA Oddział Morąg, Lactima Sp. z o.o., [[Wipasz S.A.]] Wytwórnia w Morągu, [[Sektory kluczowe|PAGED SKLEJKA S.A]]., FENSPOL Morąg, Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe Promag Sp. z o.o. Jędrychówko, Leh-Bam Żabi Róg, GERDA PLAST Sp. z o.o. Zakład produkcyjny w Morągu. Wiele z tych firm [[Eksport towarów rolno-spożywczych|eksportuje]] swoje towary.
 +
 
 +
Działalność inwestycyjna Morąg jest w dużej mierze związana z istnieniem podstrefy [[Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A.|Warmińsko - Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej]]. Głównym celem utworzenia strefy było przyspieszenie rozwoju gospodarczego oraz stworzenie inwestorom korzystnych warunków finansowo-podatkowych.
 +
 
 +
Leżąca w regionie [[Pojezierze Iławskie|Pojezierza Iławskiego]] gmina Morąg, stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (urozmaicona rzeźba terenu, jeziora, lasy, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu). Duża powierzchnia lasów i wód stwarza dobre warunki do rozwoju wszystkich form wypoczynku oraz rekreacji. Wybitne walory przyrodnicze i kulturowe oraz dogodne położenie komunikacyjne mają duży wpływ na rozwój turystyki w gminie. Bazę turystyczną stanowią: hotele, pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Bogaczewo, Jędrychówko, Janowo, Wilnowo, Ruś, Słonecznik, Prośno<ref>[http://www.lot.mazury.pl/ LOT "Kraina Nieodkrytych Tajemnic" ] [15.02.2015]</ref>.
 +
 
 +
Gmina Morąg należy do [[Związek Stowarzyszeń "Kraina Drwęcy i Pasłęki"|Związku Stowarzyszeń "Kraina Drwęcy i Pasłęki"]]. 
 +
 
 +
W nowej [[Strategia rozwoju województwa|Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary wymagające restrukturyzacji i rewitalizacji |obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji]].
 +
 
 +
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Morąg wynosiła 2403 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 26,4%  bezrobotnych w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]].
  
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 19,3% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 19,3% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
Linia 97: Linia 104:
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
*[[Morąski Dom Kultury]]
 
*[[Morąski Dom Kultury]]
−
*[[lkwim: Miejska Biblioteka Publiczna w Morągu| Miejska Biblioteka Publiczna im. K.I. Gałczyńskiego w Morągu]] filie biblioteki znajdują się Bogaczewie, Jurkach, Słoneczniku, Żabim Rogu
+
*[[lkwim: Miejska Biblioteka Publiczna w Morągu|Miejska Biblioteka Publiczna im. K.I. Gałczyńskiego w Morągu]] filie biblioteki znajdują się Bogaczewie, Jurkach, Słoneczniku, Żabim Rogu
 
*[[lkwim: Muzeum im. Johanna Gottfrieda Herdera w Morągu|Muzeum im. Johanna Gottfrieda Herdera w Morągu]]
 
*[[lkwim: Muzeum im. Johanna Gottfrieda Herdera w Morągu|Muzeum im. Johanna Gottfrieda Herdera w Morągu]]
  
Linia 118: Linia 125:
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
  
−
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Morąg należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
+
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Morąg należą<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [15.02.2015]</ref>:
 
*założenia urbanistyczne, [[lkwim: Ratusz w Morągu|ratusz]], pozostałości murów obronnych oraz zabytkowe domy (m.in. przy ul. Osińskiego,  Samulowskiego, Rataja) w Morągu
 
*założenia urbanistyczne, [[lkwim: Ratusz w Morągu|ratusz]], pozostałości murów obronnych oraz zabytkowe domy (m.in. przy ul. Osińskiego,  Samulowskiego, Rataja) w Morągu
 
*[[lkwim: Zamek w Morągu|Zamek w Morągu]]
 
*[[lkwim: Zamek w Morągu|Zamek w Morągu]]
Linia 125: Linia 132:
 
*cmentarze żydowski w Morągu
 
*cmentarze żydowski w Morągu
 
*wodociągowa wieża ciśnień w Morągu
 
*wodociągowa wieża ciśnień w Morągu
−
*[[lkwim: Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Morągu|kościół pw. Świetych Apostołów Piotra i Pawła w Morągu]]
+
*[[lkwim: Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Morągu|kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Morągu]]
−
*[[Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Chojniku| kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Chojniku]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*[[Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Chojniku|kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Chojniku]] wraz z przykościelnym cmentarzem
−
*[[Kościół pw. Matki Bożej Szkaplerznej w Kalniku| kościół pw. Matki Bożej Szkaplerznej w Kalniku]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*[[Kościół pw. Matki Bożej Szkaplerznej w Kalniku|kościół pw. Matki Bożej Szkaplerznej w Kalniku]] wraz z przykościelnym cmentarzem
−
*[[Kościół pw. Świętego Krzyża w Słoneczniku| kościół pw. Świętego Krzyża w Słoneczniku]] wraz z przykościelnym cmentarzem i dzwonnicą
+
*[[Kościół pw. Świętego Krzyża w Słoneczniku|kościół pw. Świętego Krzyża w Słoneczniku]] wraz z przykościelnym cmentarzem i dzwonnicą
−
*[[Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Ostrobramskiej w Strużynie| kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Ostrobramskiej w Strużynie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*[[Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Ostrobramskiej w Strużynie|kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Ostrobramskiej w Strużynie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
−
*zespół pałacowy w Bożęcinie, [[lkwim: Pałac w Markowie|Markowie]], Nowym Dworze, Wenecji  
+
*zespół pałacowy w Bożęcinie, [[lkwim: Pałac w Markowie|pałac w Markowie]], Nowym Dworze, Wenecji  
 
*dwór w Jureckim Młynie
 
*dwór w Jureckim Młynie
−
 
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
*Miejski Szlak Turystyczny w Morągu
 
*Miejski Szlak Turystyczny w Morągu
Linia 143: Linia 149:
 
*zabytkowe parki dworskie w Bartężku, Bożęcinie, Markowie, Nowym Dworze, Szymanowie, Wenecji, Zawrotach  
 
*zabytkowe parki dworskie w Bartężku, Bożęcinie, Markowie, Nowym Dworze, Szymanowie, Wenecji, Zawrotach  
 
*"Kminkowa Góra" w Morągu
 
*"Kminkowa Góra" w Morągu
−
*[[Morąska Izba Pamięci Historycznej]] oraz Galeria i pracownia sztuki w ratuszu  
+
*[[Morąska Izba Pamięci Historycznej]] oraz galeria i pracownia sztuki w ratuszu  
−
 
+
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Morąg można uzyskać na stronie internetowej: [http://www.lot.mazury.pl/ lot.mazury.pl ].
−
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Morąg można uzyskać na stronie internetowej: [http://www.lot.mazury.pl/ LOT "Kraina Nieodkrytych Tajemnic"].
 
  
 +
== Religia ==
 +
*[[Parafia Prawosławna pw. św. Mikołaja Cudotwórcy w Ornecie]]
 +
*[[Parafia pw. bł. Michała Kozala w Morągu]]
 +
*[[Parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Wilamowie]]
 +
*[[Parafia pw. Matki Bożej Miłosierdzia-Matki Bożej Ostrobramskiej w Strużynie]]
 +
*[[Parafia pw. Matki Bożej Szkaplerznej w Kalniku]]
 +
*[[Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Słoneczniku]]
 +
*[[Parafia pw. Przemienienia Pańskiego w Chojniku]]
 +
*[[Parafia pw. św. Józefa w Morągu]]
 +
*[[Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej w Morągu]]
 +
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
 
W gminie miejsko-wiejskiej Morąg istnieją następujące placówki edukacyjne:  
 
W gminie miejsko-wiejskiej Morąg istnieją następujące placówki edukacyjne:  
Linia 163: Linia 179:
 
*[[Szkoła Podstawowa im. Heleny Ponieważ w Słoneczniku]]
 
*[[Szkoła Podstawowa im. Heleny Ponieważ w Słoneczniku]]
 
*[[Szkoła Podstawowa im. Ireny Kwinto w Żabim Rogu]] z filią w Bramce
 
*[[Szkoła Podstawowa im. Ireny Kwinto w Żabim Rogu]] z filią w Bramce
−
*[[Gimnazjum nr 1 w Morągu| Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II w Morągu]]
+
*[[Gimnazjum nr 1 w Morągu|Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II w Morągu]]
 
*[[Gimnazjum nr 2 w Morągu]]   
 
*[[Gimnazjum nr 2 w Morągu]]   
 
*[[Gimnazjum im. Alberta Einsteina w Żabim Rogu]]
 
*[[Gimnazjum im. Alberta Einsteina w Żabim Rogu]]
−
*[[Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Szymanowie]] - przedszkole, [[Szkoła Podstawowa przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Szymanowie| szkoła podstawowa]], [[Gimnazjum Specjalne przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Szymanowie| gimnazjum]], [[Szkoła Przysposabiająca do Pracy przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Szymanowie| Szkoła Przysposabiająca do Pracy]]   
+
*[[Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Szymanowie]] - przedszkole, [[Szkoła Podstawowa przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Szymanowie|szkoła podstawowa]], [[Gimnazjum Specjalne przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Szymanowie|gimnazjum]], [[Szkoła Przysposabiająca do Pracy przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Szymanowie|Szkoła Przysposabiająca do Pracy]]   
−
*[[Zespół Szkół Licealnych w Morągu]] - [[Liceum Ogólnokształcące nr 2 im. Leona Kruczkowskiego w Morągu]], Szkoła Policealna nr 2 w Morągu, Technikum nr 2 w Morągu, Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych  
+
*[[Zespół Szkół Licealnych w Morągu]] - [[II Liceum Ogólnokształcące w Morągu|II Liceum Ogólnokształcące im. Leona Kruczkowskiego w Morągu]], Szkoła Policealna nr 2 w Morągu, Technikum nr 2 w Morągu, Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych  
−
*[[Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. 9 Drezdeńskiej Brygady Artylerii w Morągu]] - [[Powiatowe Gimnazjum Publiczne dla Dorosłych w Morągu]], [[Liceum Ogólnokształcące nr 1 w Morągu]], [[Szkoła Policealna w Morągu]], [[Technikum Nr 1 w Morągu]], [[Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące w Morągu]], [[Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Morągu]]
+
*[[Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. 9 Drezdeńskiej Brygady Artylerii w Morągu]] - [[Powiatowe Gimnazjum Publiczne dla Dorosłych w Morągu]], [[Liceum Ogólnokształcące nr 1 w Morągu]], [[Szkoła Policealna w Morągu]], [[Technikum nr 1 w Morągu]], [[Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące w Morągu]], [[Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Morągu]]
  
 
== Sport ==
 
== Sport ==
Linia 175: Linia 191:
 
*[[UKS Victoria Morąg]]
 
*[[UKS Victoria Morąg]]
 
*[[LUKS Nolet Żabi Róg]]
 
*[[LUKS Nolet Żabi Róg]]
−
 
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
==Inne organizacje i instytucje==
−
*[[Uniwersystet Trzeciego Wieku w Morągu]]
+
*[[Uniwersytet Trzeciego Wieku w Morągu]]
 
*[[lkwim: Stowarzyszenie Ludności Niemieckiej Herder w Morągu|Stowarzyszenie Ludności Niemieckiej Herder w Morągu]]
 
*[[lkwim: Stowarzyszenie Ludności Niemieckiej Herder w Morągu|Stowarzyszenie Ludności Niemieckiej Herder w Morągu]]
 
*[[lkwim: Chór Żeński Passionata z Morąga|Chór Żeński Passionata z Morąga]]
 
*[[lkwim: Chór Żeński Passionata z Morąga|Chór Żeński Passionata z Morąga]]
−
 
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
−
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>:  
+
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3"> [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [15.02.2015]</ref>:  
  
 
Obszary chronionego krajobrazu:
 
Obszary chronionego krajobrazu:
Linia 191: Linia 205:
  
 
Obszary [[Natura 2000]]:
 
Obszary [[Natura 2000]]:
−
*[[Natura 2000 Uroczysko Markowo| Specjalny obszar ochrony siedlisk Uroczysko Markowo]] (1453,64 ha)
+
*[[Natura 2000 Uroczysko Markowo|Specjalny obszar ochrony siedlisk Uroczysko Markowo]] (1453,64 ha)
 
   
 
   
−
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Morąg znajduje się 8 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: [[Użytek ekologiczny "Gorzeń Duży"|"Gorzeń Duży"]], [[Użytek ekologiczny "Gorzeń Mały"|"Gorzeń Mały"]], [[Użytek ekologiczny "Rozlewisko Morąskie"| "Rozlewisko Morąskie"]]<ref name="p3"/>.
+
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Morąg znajduje się 8 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: [[Użytek ekologiczny "Gorzeń Duży"|"Gorzeń Duży"]], [[Użytek ekologiczny "Gorzeń Mały"|"Gorzeń Mały"]], [[Użytek ekologiczny "Rozlewisko Morąskie"|"Rozlewisko Morąskie"]]<ref name="p3"/>.
  
 
==Zobacz też:==
 
==Zobacz też:==
 
*[[Obozy jenieckie na Warmii i Mazurach 1939-1945]]
 
*[[Obozy jenieckie na Warmii i Mazurach 1939-1945]]
 
*[[Związek Bojowników z Faszyzmem i Najazdem Hitlerowskim o Niepodległość i Demokrację w województwie olsztyńskim]]
 
*[[Związek Bojowników z Faszyzmem i Najazdem Hitlerowskim o Niepodległość i Demokrację w województwie olsztyńskim]]
−
 
+
*[[ Państwowe Liceum Pedagogiczne w Morągu i w Ostródzie]]
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>

Aktualna wersja na dzień 09:41, 17 cze 2024

Gmina Morąg
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ostródzki
Rodzaj gminy miejsko-wiejska
Burmistrz Tomasz Orłowski
Powierzchnia 311,25 km²
Liczba sołectw 29
Liczba miejscowości 47
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		24967
80 osób/km²
Strefa numeracyjna 89
Tablice rejestracyjne NOS
TERYT 2815083
Urząd gminy
ul. 11 Listopada 9 14-300 Morąg
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Morąg – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północnej części powiatu ostródzkiego. Siedziba gminy znajduje się w Morągu. Gmina rolniczo-przemysłowa, położona na Pojezierzu Iławskim, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. Władzę w gminie sprawuje burmistrz Tomasz Orłowski.

Powierzchnia gminy

Gmina miejsko-wiejska Morąg zajmuje powierzchnię 311,25 km2[1], w tym:

  • użytki rolne: 52,7% (16396 ha)
  • lasy: 30,3% (9418 ha)
  • wody: 6% (1869 ha)

Gmina stanowi 17,6% powierzchni powiatu ostródzkiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[1]:

Jezioro Narie.
Autor: Ośrodek Wypoczynkowy Krecik. Źródło: Commons Wikimedia
Ratusz w Morągu.
Autor: Telewizjamsi. Źródło: Commons Wikimedia
Macewa, Kirkut w Morągu.
Źródło: www.sztetl.org.pl
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 24967 100 12588 50,4 12379 49,6
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		80 40 40

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Morąg wynosiło -103 osoby[1], co stanowi 24,5% migracji w powiecie ostródzkim oraz 2,8% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Morąg były częścią powiatu morąskiego w województwie olsztyńskim[2].

W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[3]. Gromada Morąg przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy[4].

Gmina wiejska Morąg została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[5]. W jej skład wchodziły obszary sołectw: Antoniewo, Bartężek, Bogaczewo, Bożęcin, Bramka, Chojnik, Dobrocinek, Gubity, Gulbity, Jędrychówko, Jurki, Kalnik, Kamionka, Kretowiny, Królewo, Kruszewnia, Łączno, Maliniak, Markowo, Niebrzydowo Wielkie, Nowy Dwór, Raj, Rolnowo, Ruś, Słonecznik, Strużyna, Tątławki, Wenecja, Wilnowo, Wola Kudypska, Złotna, Żabi Róg.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat morąski. Gmina Morąg została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.

W 1991 roku miasto i gmina Morąg stały się jedną jednostką administracyjną[7].

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] umiejscowiły gminę Morąg w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim.

Gmina miejsko-wiejska Morąg graniczy z gminami: Pasłęk, Godkowo, Miłakowo, Świątki, Łukta, Miłomłyn, Małdyty.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Antoniewo, Bogaczewo, Bożęcin, Bramka, Chojnik, Gubity, Gulbity, Jędrychówko, Jurki, Kalnik, Kretowiny, Królewo, Kruszewnia, Łączno, Maliniak, Markowo, Niebrzydowo Wielkie, Nowy Dwór, Raj, Rolnowo, Ruś, Słonecznik, Strużyna, Tątławki, Wenecja, Wilnowo, Zawroty, Złotna, Żabi Róg.

Pozostałe miejscowości: Bartężek, Piłąg, Dobrocinek, Jurecki Młyn, Plebania Wólka, Kępa Kalnicka, Prętki, Kamionka, Dury, Kudypy, Wola Kudypska, Lubin, Łączno, Obuchowo, Prośno, Białka, Silin, Szymanowo, Zbożne.

Gospodarka

Warunki geograficzne gminy Morąg nie sprzyjają rolnictwu. Polodowcowa rzeźba terenu, liczne obszary leśne oraz akweny wodne to podstawowe elementy utrudniające rozwój rolnictwa na tym terenie. Obszar gminy charakteryzują się jednak glebami o stosunkowo wysokiej klasie bonitacyjnej.
Prawie 53% obszaru gminy stanowią użytki rolne (w tym: 70% (11546 ha) stanowią grunty orne, 29% (4798 ha) łąki i pastwiska, a 0,3% (52 ha) sady). Rolnictwo jest więc ważnym aspektem w działalności gospodarczej mieszkańców regionu.

W strukturze gospodarstw dominują gospodarstwa małe i średnie (od 1 do 15 ha), które w ogólnej liczbie gospodarstw stanowią prawie 77%. Jednak w użytkowaniu gruntów zdecydowaną większość stanowią gospodarstwa powyżej 15 ha, które zajmują łącznie ponad 66% ogólnej powierzchni gruntów. Z punktu widzenia powierzchni użytkowanej przez gospodarstwa rolnictwo nie jest więc tak bardzo rozdrobnione, jak można by wnioskować z samej liczby gospodarstw.

Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (mieszanki zbożowe, pszenżyto, pszenica jęczmień), w produkcji zwierzęcej przeważa chów bydła i trzody chlewnej. Rolnictwo na terenie gminy Morąg nie posiada żadnej wyraźnej specjalizacji. Zasiewy są bardzo zróżnicowane, a ich dobór wynika z możliwości glebowych i pogodowych. Różnorodność upraw, niespecjalizowanie się w hodowli zwierząt oraz duża liczba małych gospodarstw świadczą o wyraźnym nastawieniu rolników gminy na produkcję na własne potrzeby.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Morąg wynosiła pod koniec 2013 roku 1873. W tym 71 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1802 tworzy sektor prywatny. 458 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 194 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 242 firm w dziale budownictwo, 84 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 32 firm[1]. Na terenie gminy rozwinięty jest przemysł rolno-spożywczy, drzewny, chemiczny i budowlany; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług i handel.

Do największych podmiotów gospodarczych w gminie można zaliczyć firmy: SM MLEKOVITA Oddział Morąg, Lactima Sp. z o.o., Wipasz S.A. Wytwórnia w Morągu, PAGED SKLEJKA S.A., FENSPOL Morąg, Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo Handlowe Promag Sp. z o.o. Jędrychówko, Leh-Bam Żabi Róg, GERDA PLAST Sp. z o.o. Zakład produkcyjny w Morągu. Wiele z tych firm eksportuje swoje towary.

Działalność inwestycyjna Morąg jest w dużej mierze związana z istnieniem podstrefy Warmińsko - Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Głównym celem utworzenia strefy było przyspieszenie rozwoju gospodarczego oraz stworzenie inwestorom korzystnych warunków finansowo-podatkowych.

Leżąca w regionie Pojezierza Iławskiego gmina Morąg, stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (urozmaicona rzeźba terenu, jeziora, lasy, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu). Duża powierzchnia lasów i wód stwarza dobre warunki do rozwoju wszystkich form wypoczynku oraz rekreacji. Wybitne walory przyrodnicze i kulturowe oraz dogodne położenie komunikacyjne mają duży wpływ na rozwój turystyki w gminie. Bazę turystyczną stanowią: hotele, pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Bogaczewo, Jędrychówko, Janowo, Wilnowo, Ruś, Słonecznik, Prośno[9].

Gmina Morąg należy do Związku Stowarzyszeń "Kraina Drwęcy i Pasłęki".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Morąg wynosiła 2403 osoby[1], co stanowi 26,4% bezrobotnych w powiecie ostródzkim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 19,3% ludności[10].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

  • Unique Rock Festival w Morągu
  • Dni Morąga
  • Dożynki Gminne
  • Rejonowy Festiwal Piosenki Czerwonokrzyskiej w Morągu

Ludzie związani z gminą

  • Marcin Zmiarowski (1977- ) - twórca i trener LUKS Nolet Żabi Róg, który od lat odgrywa wiodąca rolę w młodzieżowym unihokeju.
  • Antoni Orlikowski (1953-2013) - piłkarz i działacz KS Huragan Morąg oraz wieloletni arbiter rozgrywek wojewódzkich.
  • Krzysztof Celestyn Mrongowiusz (1764-1855) - nauczyciel, duchowny ewangelicki, językoznawca, tłumacz, wydawca.
  • Emil Adler (1906-1997) - germanista, badacz epoki Oświecenia, a w szczególności twórczości Johanna Gottfrieda Herdera, twórca idei stworzenia Muzeum Herdera w Morągu.
  • Józef Mikucki (1948-2004) - muzyk, wokalista.
  • Krystyna Tylicka (1936- ) - malarka amator, hafciarka związana ze środowiskiem morąskim.
  • Alfons Tylicki (1921- ) - malarz amator związany ze środowiskiem twórców Morąga.
  • Janina Ślefarska - nauczycielka plastyki, malarka, mieszka w Morągu.

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Morąg należą[11]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • Miejski Szlak Turystyczny w Morągu
  • szlaki rowerowe:
    • czerwony: Morąg – Bogaczewo – Gulbity – Niebrzydowo Wielkie – Naryjski Młyn – Roje – Ponary – Boguchwały – Wilnowo – Lusajny Małe – Kretowiny – Dury – Morąg
    • niebieski: Morąg – Raj – Lubin – Bożęcin – Ruś – Prośno – Tarda – Bartężek – Słonecznik – Wenecja – Kudypy – Jędrychówko - Morąg
    • zielony: Morag – Nowy Dwór – Chojnik – Kępa Kalnicka – Kalnik – Złotna – Markowo – Strużyna – Jurki – Morąg
  • obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
  • jeziora, lasy
  • zabytkowe parki dworskie w Bartężku, Bożęcinie, Markowie, Nowym Dworze, Szymanowie, Wenecji, Zawrotach
  • "Kminkowa Góra" w Morągu
  • Morąska Izba Pamięci Historycznej oraz galeria i pracownia sztuki w ratuszu

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Morąg można uzyskać na stronie internetowej: lot.mazury.pl .

Religia

Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Morąg istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

Na terenie gminy działają kluby:

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Morąg znajduje się 8 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: "Gorzeń Duży", "Gorzeń Mały", "Rozlewisko Morąskie"[12].

Zobacz też:

Przypisy

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [15.02.2015]
  2. ↑ Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [15.02.2015]
  3. ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [15.02.2015]
  4. ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [15.02.2015]
  5. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  6. ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [15.02.2015]
  7. ↑ Dz.U. 1991, nr 3, poz. 12, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, isap.sejm.gov.pl [15.02.2015]
  8. ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [15.02.2015]
  9. ↑ LOT "Kraina Nieodkrytych Tajemnic" [15.02.2015]
  10. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  11. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [15.02.2015]
  12. ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [15.02.2015]


Bibliografia

Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1991 nr 3 poz. 12, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Program rozwoju lokalnego gminy Morąg, Morąg 2004
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Miasta Morąg [20.12.2014]
Urząd Miasta Morąg [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Morąg_(gmina_miejsko-wiejska)&oldid=158234”