Dywity: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Dywity''' (niem. ''Diwitten'') – wieś gminna położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Dywity (gmina wiejska)|gminie Dywity]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 2 191 mieszkańców. | + | ''' Dywity''' (niem. ''Diwitten'') – wieś gminna położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Dywity (gmina wiejska)|gminie Dywity]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 2 191 mieszkańców. <ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/dywity_gmina_wiejska/ bip.warmia.mazury.pl] [17.12.2014]</ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Aktualna wersja na dzień 07:08, 19 sie 2024
| Dywity | |
| | |
 Kościół w Dywitach.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Dywity |
| Liczba ludności (2010) | 2 191 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Dywity | |
| Położenie na mapie Polski  Dywity | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Dywity (niem. Diwitten) – wieś gminna położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 2 191 mieszkańców. [1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona na Warmii, w odległości 6 km od Olsztyna.
Dzieje miejscowości
Pierwotnie tereny dzisiejszej miejscowości oraz okolic zamieszkiwało plemię Warmów. Nazwa miejscowości Dywitzen bezpośrednio nawiązywała do języka pruskiego. Pierwsza wzmianka dotycząca osady pochodzi z 1354 roku. Lokacja Dywit nastąpiła 5 października 1366 roku.
Wojny polsko-krzyżackie w XV i XVI wieku znacznie wyniszczyły wieś. Część ziemi leżała odłogiem. W 1770 roku Dywity obejmowały 45 włók. W tym okresie miejscowość była zamieszkana wyłącznie przez polską ludność wyznania katolickiego. Jeszcze w połowie XIX stulecia w miejscowej świątyni kazania głoszono jedynie w języku polskim. W 1789 roku w Dywitach działała szkoła, w której nauczycielem był Jan Falkowski. W 1853 roku do miejscowej placówki uczęszczało 60 polskich dzieci.
W 1807 roku stacjonujące w Dywitach i okolicy wojska francuskie doprowadziły do kolejnych zniszczeń. W 1818 roku miejscowość liczyła 226 mieszkańców. W 1861 roku Polacy stanowili 60% ogółu mieszkańców wsi. W 1882 roku w Dywitach powstała polska biblioteczka Towarzystwa Czytelni Ludowych. W miejscowej gospodzie 10 września 1863 roku zatrzymali się Wojciech Kętrzyński i Leopold Różycki konwojujący transport z bronią przeznaczoną dla powstańców styczniowych.
W czasie plebiscytu w 1920 roku 60 głosów oddano za Polską. Opcję niemiecką poparło 329 głosujących. W Dywitach swoje koła posiadał Związek Polaków w Niemczech oraz Związek Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich.
W 1913 roku w Dywitach uruchomiono stację balonów wojskowych, zeppelinów. Miejscowa hala była dostosowana dla dwóch sterowców.
W miejscowości działają: apteka, niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, gabinet weterynaryjny, prywatne gabinety lekarskie, gospodarstwa agroturystyczne i kilka punktów gastronomicznych.
Gospodarka
- Społdzielnia Handlowo-Produkcyjna "AGRO"
- CENTBET S.J
- PGF CEFARM Sp. z o.o.
- Specjalistyczny Zakład Elektromeczaniczny
- Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Rolnictwa w Wodę "WODROL"
- Wytwórnia Mebli Asimpex
Kultura
- Gminny Ośrodek Kultury
- "Gazeta Dywicka"
- Prezentacje Dziecięcych Form Teatralnych Fraszka
- Przegląd Sztuki Nieprofesjonalnej Kobiece Impresje
- Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne "Pojezierze". Oddział "Paleta" w Dywitach
Organizacje i stowarzyszenia
- LGD "Warmiński Zakątek"
- Stowarzyszenie "Nasze Gady"
- Stowarzyszenie "Dom Warmiński"
- Warmiński Związek Gmin
- Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich
- Stowarzyszenie "Nasze Dzieci"
Religia
Ludzie związani z miejscowością
- Otylia Hohmann-Markwitan
- Irmgard Falken
- Barbara Zawistowska
- Wiesław Zawistowski
- Franciszek Kwas (1871-1948) – działacz warmiński, pisarz ludowy
Edukacja
- Przedszkole Samorządowe
- Zespół Szkół
- Szkoła Podstawowa im. "Gazety Olsztyńskiej"
- Gimnazjum Publiczne im. Marii Zientary Malewskiej
Turystyka
- Czerwony szlak rowerowy (dł. 26,5 km): Dywity – Bukwałd – Spręcowo – Różnowo – Dywity
- Zielony szlak rowerowy (dł. 27 km): Dywity – Różnowo – Sętal – Gady – Dywity
Zabytki
- kościół pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza
- dom nr 2 z XIX w.
- kapliczka przydrożna przy ul.Olsztyńskiej
- kapliczka przydrożna z dzwonniczką
- kapliczka przydrożna
Przypisy
- ↑ bip.warmia.mazury.pl [17.12.2014]
Zobacz też
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Chłosta Jan, Książek Marek, Dzieje Dywit, Olsztyn 2008.
Jachnowicz Romualda, Dywity: z dziejów kościoła i parafii pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza, Olsztyn 1999.
Lewicka Daniela, Gmina Dywity, Olsztyn 1994.
Swat Tadeusz, Chłosta Jan, Dzieje podolsztyńskich wsi, Olsztyn 1988.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [16.12.2014].
Baza Informacji Lokalnej [16.12.2014].
Dom Warmiński [ 16.12.2014]
Stowarzyszenie "Nasze Gady" [16.12.2014]
