Giżycko (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(→‎Kultura i turystyka)
Linia 108: Linia 108:
  
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
−
 
 
*[[lkwim: Ogólnopolski Festiwal Piosenki Turystycznej i Żeglarskiej „Ukleja” – Wilkasy 2011| Ogólnopolski Festiwal Piosenki Turystycznej i Żeglarskiej „Ukleja” w Wilkasach]]
 
*[[lkwim: Ogólnopolski Festiwal Piosenki Turystycznej i Żeglarskiej „Ukleja” – Wilkasy 2011| Ogólnopolski Festiwal Piosenki Turystycznej i Żeglarskiej „Ukleja” w Wilkasach]]
 
*[[Międzynarodowe Koncerty Muzyki Cerkiewnej]]
 
*[[Międzynarodowe Koncerty Muzyki Cerkiewnej]]
Linia 116: Linia 115:
  
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gmin wiejskiej Giżycko należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gmin wiejskiej Giżycko należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
−
 
 
*[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Dobie]] wraz z przykościelnym cmentarzem i kaplicą rodową rodu von Schenk zu Tautenburg, do którego dojeżdża się piękną aleją lipową
 
*[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Dobie]] wraz z przykościelnym cmentarzem i kaplicą rodową rodu von Schenk zu Tautenburg, do którego dojeżdża się piękną aleją lipową
 
*zabytkowy budynek kuźni z XIX w. w Dobie
 
*zabytkowy budynek kuźni z XIX w. w Dobie
Linia 142: Linia 140:
 
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Giżycko można uzyskać w Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Giżycku i na stronie internetowej [http://www.gizycko.turystyka.pl/] oraz na stronie [http://www.miastoryn.pl/ Urzędu Gminy Giżycko]  
 
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Giżycko można uzyskać w Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Giżycku i na stronie internetowej [http://www.gizycko.turystyka.pl/] oraz na stronie [http://www.miastoryn.pl/ Urzędu Gminy Giżycko]  
 
<br/>
 
<br/>
−
 
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
 
W gminie wiejskiej Giżycko istnieją następujące placówki edukacyjne:  
 
W gminie wiejskiej Giżycko istnieją następujące placówki edukacyjne:  

Wersja z 22:12, 7 lis 2014

Gmina Giżycko
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat giżycki
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Andrzej Sieroński
Powierzchnia 297,06 km²
Liczba sołectw 27
Liczba miejscowości 40
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		8246
28 osób/km²
Strefa numeracyjna 87
Tablice rejestracyjne NGI
TERYT 2806042
Urząd gminy
ul. Mickiewicza 33 11-500 Giżycko
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Giżycko – gmina wiejska położona we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego i w północnej części powiatu giżyckiego. Siedziba gminy znajduje się w Giżycku.

Gmina wiejska Giżycko jest gminą rolniczo-turystyczną, usytuowaną na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. O pięknie i atrakcyjności gminy stanowią lasy i wody jezior, m.in.: Niegocin, Kisajno, Dejguny, Dobskie, Tajty, Kruklin, Boczne, Tryd oraz urozmaicona, polodowcowa rzeźba terenu. Tereny gminy stwarzają doskonałe warunki do uprawiania turystyki oraz sportów wodnych i lodowych. Na jej jeziorach odbywają się różnorodne regaty żeglarskie, a na jeziorze Niegocin od lat organizowane się Mistrzostwa Polski i Europy w żeglarstwie lodowym.

Władzę w gminie sprawuje wójt Andrzej Sieroński[1].

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Giżycko zajmuje powierzchnię 297,06 km2[2]. W tym:

  • użytki rolne: 45,5% (13516,2 ha)
  • lasy: 16% (4753 ha)
  • wody: 27,3% (8109,7 ha)

Gmina stanowi 26,5% powierzchni powiatu giżyckiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Gmina Giżycko
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Dobie
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Dobie
 
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 8246 100 4070 49,4 4176 50,6
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		28 14 14
Jeziora w gminie Giżycko
Jezioro Niegocin - widok z wieży ciśnień w Giżycku
Jezioro Niegocin - widok z wieży ciśnień w Giżycku
 

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Giżycko było dodatnie i wynosiło 71 osób[2], co stanowi 74,7% przyrostu ludności w powiecie giżyckim oraz 1,9% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej gmina Giżycko była częścią powiatu giżyckiego w województwie olsztyńskim. W 1954 roku dokonano reformy administracyjnej państwa i na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[3], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. W 1973 roku, w wyniku wprowadzenia w życie ustawy o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[4], przywrócono w Polsce podział państwa na gminy, a wraz z nim reaktywowano gminę Giżycko. W skład nowo utworzonej gminy weszły sołectwa: Antonowo, Bogacko, Bogaczewo, Gajewo, Grajwo, Guty, Kamionki, Kąp, Kożuchy Wielkie, Kruklin, Pieczonki, Sołdany, Spytkowo, Sterławki Małe, Sulimy, Szczybały Giżyckie, Świdry, Upałty, Wilkaski, Wilkasy, Wronka, Wrony.[5].

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat giżycki. Gmina Giżycko została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego[7].

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] umiejscowiły gminę Giżycko w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim.

Gmina wiejska Giżycko graniczy z gminami: miejską Giżycko, Ryn, Miłki, Wydminy, Kruklanki, Pozezdrze, Węgorzewo oraz Kętrzyn.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Antonowo, Bogacko, Bogaczewo, Bystry, Doba, Gajewo, Grajwo, Guty, Kamionki, Kąp, Kozin, Kożuchy Wielkie, Kruklin, Pieczonki, Pierkunowo, Sołdany, Spytkowo, Sterławki Małe, Sulimy, Szczybały Giżyckie, Świdry, Upałty, Upałty Małe, Wilkaski, Wilkasy, Wronka, Wrony.

Pozostałe miejscowości: Poganty, Róg Pierkunowski, Gorazdowo, Dziewiszewo, Fuleda, Kożuchy Małe, Upałty Małe, Nowe Sołdany, Zielony Gaj, Sterławki Średnie, Kalinowo, Piękna Góra, Osiedle Grajwo.

Gospodarka

Głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego w gminie Giżycko są: rolnictwo i turystyka. Produkcja rolna i obsługa rolnictwa skupiają się na terenach oddalonych od Giżycka, na użytkach rolnych zajmujących prawie połowę obszaru gminy, dokładnie 45,5%, w tym: 32,4% stanowią grunty orne (9625 ha), 13% (3862 ha) łąki i pastwiska; sady zajmują 0,1% (30 ha)[9]. W gminie dominują gleby średniej klasy III i IV, na których uprawiane są głównie zboża, m.in. pszenica, żyto, pszenżyto. Ważną rolę odgrywa w gminie hodowla bydła mlecznego i produkcja mleka, dla którego podstawowym rynkiem zbytu jest OSM w Giżycku. Położenie gminy w Rejonie Zielonych Płuc Polski, w sercu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich ogranicza intensyfikację rolnictwa, ale stwarza konieczność i warunki dla ekologicznej produkcji rolnej. Rolnicy zamieszkujący wsie w niedalekim sąsiedztwie miasta Giżycka oraz położone bezpośrednio nad jeziorami prowadzą działalność mieszaną: rolniczo-turystyczną, prowadząc m.in. gospodarstwa agroturystyczne.

Gmina Giżycko leży w samym sercu Kraina Wielkich Jezior Mazurskich. Podstawowym bogactwem regionu są jeziora, lasy, niepowtarzalne krajobrazy i świeże powietrze. Niezwykle piękna i malownicza linia brzegowa, liczne plaże, czyste akweny sprzyjają uprawianiu żeglarstwa i innych form turystyki wodnej. Liczne połączenia jezior kanałami tworzą szlak wodny długości około 200 km. Jeziora i lasy kuszą swym bogactwem, atrakcyjnymi łowiskami wędkarskimi i łowieckimi. Dodatkowym walorem jezior są występujące na nich wyspy (np. na jeziorze Kisajno jest ich 17), a wśród nich kilka rezerwatów. Dodatkowo dobrze rozwinięta baza turystyczna: hotele, ośrodki wypoczynkowe, pensjonaty, domki letniskowe, kwatery prywatne, gospodarstwa agroturystyczne, pola biwakowe oraz liczne porty jachtowe, zachęca do odwiedzania gminy Giżycko turystów z kraju i zagranicy.
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Pieczonki, Wronka, Bogacko, Bogaczewo, Doba, Guty, Kamionki, Kruklin, Kozin, Wrony, Sołdany, Szczybały Giżyckie, Sterławki Małe, Wilkaski, Wilkasy, Grajwo, Gajewo, Bystry[1].

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Giżycko wynosiła w 2013 roku 728. W tym 11 podmiotów należały do sektora publicznego, pozostałe 717 tworzy sektor prywatny. 169 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 67 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 96 firm w dziale budownictwo, 51 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, a firm prowadzących działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi było 50[2]. Są to małe i średnie firmy zatrudniające od 1 do 5 osób.

W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Istnieją liczne zakłady przetwórstwa i produkcji takie jak: Gospodarstwo Rybackie w Giżycku Sp. z o.o., "BIOX" Zakład Urządzeń Natleniających, Lake Jacht, P.P.U.H. Akwen Sp.J., SHAFRAN-SAIL, Trans-Żwir i inne.

Gmina wiejska Giżycko należy do Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka "Wielkie Jeziora Mazurskie", Mazurskiego Związku Międzygminnego – Gospodarka Odpadami, Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich.

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie wiejskiej Giżycko wynosiła 569 osób[2], co stanowi 15,3% bezrobotnych w powiecie giżyckim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 15,6% ludności[10].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gmin wiejskiej Giżycko należą[11]:

  • Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Dobie wraz z przykościelnym cmentarzem i kaplicą rodową rodu von Schenk zu Tautenburg, do którego dojeżdża się piękną aleją lipową
  • zabytkowy budynek kuźni z XIX w. w Dobie
  • cmentarze ewangelickie w miejscowościach: Doba, Dziewiszewo, Kąp, Kożuchy Wielkie, Pieczonki, Spytkowo, Sterławki Małe, Sulimy, Upałty
  • zespół dworski i folwarczny w Pierkunowie
  • zespoły dworsko-parkowe w Sołdanach, Upałtach, Mioduńskich i Gorazdowie

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • Szlak pieszy Wilkasy - Giżycko - Wilkasy - Niegocin - wzgórze św. Brunona - Giżycko, dworzec PKP (5 km)
  • szlaki rowerowe:
    • szlak czarny - "Trasa Ziemi Giżyckiej": Giżycko - Sulimy - Pieczonki - Kruklanki - Wydminy - Lipieńskie - Miłki - Paprotki - Górko - Szymonka - Ławki - Skorupki - Rybical - Ryn -Knis - Salpik - Nakomiady - Owczarki - Porażki - Kronowo - Bogacko - Wrony - Piękna Góra - Giżycko (138 km)
    • szlak niebieski: Giżycko - Piękna Góra - Guty - Kamionki - Doba - Radzieje - Sztynort - Harsz - Pieczarki - Świdry - Pozezdrze - Przerwanki - Kruklanki - Grądy Kruklaneckie - Nowe Sołdany - Kożuchy Wielkie - Sulimy - Giżycko (67 km); krótsza wersja tej trasy tzw. "trasa sztynorcka": Giżycko - Kamionki - Doba - Radzieje - Sztynort Duży - Harsz - Pieczarki - Świdry - Giżycko (58 km)
    • trasa "Pozezdrze": Giżycko - Świdry - Pieczarki - Harsz - Pozezdrze - Spytkowo - Gajewo - Giżycko (40 km)
    • szlak czerwony: Giżycko - Wilkasy - Bogaczewo - Gorazdowo - Staropole - Monetki - Stara Rudówka - Ryn - Knis - Salpik - Nakomiady - Owczarnia - Kwidzyna - Gierłoż – Kętrzyn - Św. Lipka (69 km)
    • szlak zielony: Giżycko - Bogaczewo - Kanał Kula - Rydzewo - Przykop - Miłki - Lipińskie - Szczepanki - Wydminy + (Sołtmany - Żywki - Kruklin - Grądy Kruklaneckie) (41 km + 20 km)
    • trasa "Niegocińska": Giżycko - Bystry - Ruda - Rydzewo - Bogaczewo - Strzelce - Wilkasy - Giżycko (32 km)
    • trasa "Jeziorko": Giżycko - Piękna Góra - Wrony - Sterławki Małe - Jeziorko - Szczybały Giżyckie - Wilkaski - Wilkasy - Giżycko (32,5 km)
  • szlak kajakowy "szlakiem krzyżaków" jeziorami: Ryńskie - Tałty - Jagodne - Niegocin - Kisajno - Dargin - Dobskie (80 km)
  • Szlak żeglugowy z Giżycka do Mikołajek
  • Ośrodek Wioska Turystyczna Wilkasy
  • wioska indiańska w Spytkowie
  • wiatrak holenderski w Sterławkach Małych - obecnie "dom" do wynajęcia
  • liczne rezerwaty przyrody występujące m.in. na wyspach oraz pomniki przyrody ożywionej i nieożywionej

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Giżycko można uzyskać w Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Giżycku i na stronie internetowej [10] oraz na stronie Urzędu Gminy Giżycko

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Giżycko istnieją następujące placówki edukacyjne:


Sport

W gminie wiejskiej Giżycko organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m. in.: Mistrzostwa Mazur w Pływaniu Długodystansowym, Mistrzostwa Polski i Europy w żeglarstwie lodowym, Mistrzostwa Polski ICE-Optimist i DN Junior, Regaty 7 Cudów Mazur, Zawody Wędkarskie o Puchar Starosty Giżyckiego, Rajd Rowerowy "Szlakiem Mazurskich Fortyfikacji", Mazurski Amatorski Półmaraton Rolkarski, Mistrzostwa Sportowo-Obronne Stowarzyszeń Młodzieżowych, Amatorskie Zawody Wspinaczkowe o Puchar Wójta Gminy Giżycko, Turniej Szachowy o Puchar Wójta Gminy Giżycko i inne.

Na terenie gminy działa:


Inne organizacje i instytucje


Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:

Rezerwat przyrody:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Użytki ekologiczne:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie wiejskiej Giżycko znajduje się 28 pomników przyrody ożywionej i nieożywionej, w tym: okazy pojedynczych drzew oraz głazów narzutowych - głazowisko w okolicy Doby, głazowisko Fuledzki Róg, głaz narzutowy w Dziewiszewie[12].

Bibliografia

Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[06.08.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Program ochrony środowiska gminy Giżycko na lata 2004-2007 z perspektywą na lata 2008-2011, Giżycko 2004.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [06.08.2014]
BIP Urzędu Gminy Giżycko [06.08.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [06.08.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.08.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [06.08.2014]
Urząd Gminy Giżycko [06.08.2014]
[11] [20.10.2014]

Przypisy

  1. ↑ 1,0 1,1 Urząd Gminy Giżycko [1]
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych lokalnych GUS,[2]
  3. ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[3]
  4. ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[4]
  5. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w wjewództwie olsztyńskim.
  6. ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [5]
  7. ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[6]
  8. ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[7]
  9. ↑ Program ochrony środowiska gminy Giżycko na lata 2004-2007 z perspektywą na lata 2008-2011, Giżycko 2004.
  10. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  11. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [8]
  12. ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [9]
Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Giżycko_(gmina_wiejska)&oldid=107869”