Stawiguda (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj_gminy = wiejska | |rodzaj_gminy = wiejska | ||
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Michał Kontraktowicz |
|adres_ug = ul. Olsztyńska 10 | |adres_ug = ul. Olsztyńska 10 | ||
|kod_poczt_ug = 11-034 Stawiguda | |kod_poczt_ug = 11-034 Stawiguda | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|bip = http://bip.stawiguda.com.pl/ | |bip = http://bip.stawiguda.com.pl/ | ||
}} | }} | ||
| − | '''Gmina Stawiguda''' – gmina wiejska położona w centralnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowej części [[Powiat olsztyński| powiatu olsztyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Stawiguda| Stawigudzie]]. | + | '''Gmina Stawiguda''' – gmina wiejska położona w centralnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowej części [[Powiat olsztyński|powiatu olsztyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Stawiguda|Stawigudzie]]. |
Gmina rolniczo-turystyczna, o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. | Gmina rolniczo-turystyczna, o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. | ||
| − | + | W Wyborach Samorządowych mandat wójta otrzymał [[Michał Kontraktowicz]].<ref>https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/stawiguda,1552.html</ref> | |
| − | < | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
Gmina wiejska Stawiguda zajmuje powierzchnię 222,87 km<sup>2</sup><ref name="p1">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3224 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS ]</ref>, w tym: | Gmina wiejska Stawiguda zajmuje powierzchnię 222,87 km<sup>2</sup><ref name="p1">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3224 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS ]</ref>, w tym: | ||
| Linia 42: | Linia 41: | ||
== Demografia == | == Demografia == | ||
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>: | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>: | ||
| − | [[Plik: Kościół w Bartągu..jpg|thumb|right|290px| Kościół pw. św. św. Jana Ewangelisty w Bartągu. Fot. Serdelll. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bartąg_005.jpg Commons Wikimedia]]] | + | [[Plik: Kościół w Bartągu..jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. św. Jana Ewangelisty w Bartągu. Fot. Serdelll. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bartąg_005.jpg Commons Wikimedia]]] |
| − | [[Plik: Kapliczka w Bartągu.jpg|thumb|right|290px| Kapliczka w Bartągu. Fot. E.redelbach. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ul._Nad_Łyną_25,_Bartąg.JPG Commons Wikimedia]]] | + | [[Plik: Kapliczka w Bartągu.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Bartągu. Fot. E.redelbach. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ul._Nad_Łyną_25,_Bartąg.JPG Commons Wikimedia]]] |
| − | [[Plik: Kapliczka_w_Bartążku.jpg|thumb|right|290px| Kapliczka w Bartążku. Fot. Serdelll. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kapliczka_w_Bartążku.JPG Commons Wikimedia] | + | [[Plik: Kapliczka_w_Bartążku.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Bartążku. Fot. Serdelll. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kapliczka_w_Bartążku.JPG Commons Wikimedia] |
]] | ]] | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
|-- | |-- | ||
| − | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || 7398 || 100 || 3766 || 50,9 || 3632 || 49,1 | + | |liczba ||7398 ||100 ||3766 ||50,9 ||3632 ||49,1 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 33 || colspan=2| 17 || colspan=2| 16 | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|33 ||colspan=2|17 ||colspan=2|16 |
|} | |} | ||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Stawiguda było dodatnie i wynosiło 238 osób<ref name="p1"/>. | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Stawiguda było dodatnie i wynosiło 238 osób<ref name="p1"/>. | ||
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | ||
| − | Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Stawiguda były częścią [[Powiat olsztyński| powiatu olsztyńskiego]] w województwie olsztyńskim<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl]</ref>. | + | Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Stawiguda były częścią [[Powiat olsztyński|powiatu olsztyńskiego]] w województwie olsztyńskim<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl]</ref>. |
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl]</ref>. Gromada Stawiguda przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl]</ref>. | W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl]</ref>. Gromada Stawiguda przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl]</ref>. | ||
| Linia 65: | Linia 64: | ||
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć powiat olsztyński. Gmina Stawiguda została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć powiat olsztyński. Gmina Stawiguda została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. | ||
| − | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę Stawiguda w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]]. | + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę Stawiguda w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]]. |
Gmina wiejska Stawiguda graniczy z gminami: [[Purda (gmina wiejska)|Purda]], [[Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)|Olsztynek]], [[Gietrzwałd (gmina wiejska)|Gietrzwałd]] oraz z miastem [[Olsztyn]]. | Gmina wiejska Stawiguda graniczy z gminami: [[Purda (gmina wiejska)|Purda]], [[Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)|Olsztynek]], [[Gietrzwałd (gmina wiejska)|Gietrzwałd]] oraz z miastem [[Olsztyn]]. | ||
| Linia 80: | Linia 79: | ||
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Stawiguda wynosiła pod koniec 2013 roku 1026. W tym 13 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1013 tworzy sektor prywatny. 220 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 81 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 118 firm w dziale budownictwo, 38 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 30 firm<ref name="p1"/>. W gminie istnieją firmy przemysłu chemicznego, metalowego, rolno-spożywczego; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Do największych podmiotów gospodarczych w gminie należą: Zakład Produkcyjny "DOREX" Dorotowo, Unilack Sp. z o.o Dorotowo, PGB Polterm Sp. z o.o. Stawiguda, BARWA SYSTEM Sp. z o.o. Stawiguda, MAZURSKIE MIODY Tomaszkowo, PANARTIC POLAND Sp. z o.o. Stawiguda, BioPoint Sp. j. Stawiguda. | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Stawiguda wynosiła pod koniec 2013 roku 1026. W tym 13 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1013 tworzy sektor prywatny. 220 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 81 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 118 firm w dziale budownictwo, 38 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 30 firm<ref name="p1"/>. W gminie istnieją firmy przemysłu chemicznego, metalowego, rolno-spożywczego; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Do największych podmiotów gospodarczych w gminie należą: Zakład Produkcyjny "DOREX" Dorotowo, Unilack Sp. z o.o Dorotowo, PGB Polterm Sp. z o.o. Stawiguda, BARWA SYSTEM Sp. z o.o. Stawiguda, MAZURSKIE MIODY Tomaszkowo, PANARTIC POLAND Sp. z o.o. Stawiguda, BioPoint Sp. j. Stawiguda. | ||
| − | Leżąca w regionie [[Pojezierze Olsztyńskie| Pojezierza Olsztyńskiego]] gmina Stawiguda, stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (jeziora, lasy, rzeki, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu) i położenie. Liczne atrakcje oraz rozbudowana baza turystyczna, którą stanowią hotele, ośrodki wypoczynkowe i gospodarstwa agroturystyczne zachęcające do wypoczynku na jej terenach. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Bartąg, Dorotowo, Gryźliny, Stawiguda, Zazdrość, Pluski, Majdy<ref>Urząd Gminy Stawiguda [http://www.stawiguda.pl/153/agroturystyka stawiguda.pl]</ref>. | + | Leżąca w regionie [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]] gmina Stawiguda, stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (jeziora, lasy, rzeki, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu) i położenie. Liczne atrakcje oraz rozbudowana baza turystyczna, którą stanowią hotele, ośrodki wypoczynkowe i gospodarstwa agroturystyczne zachęcające do wypoczynku na jej terenach. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Bartąg, Dorotowo, Gryźliny, Stawiguda, Zazdrość, Pluski, Majdy<ref>Urząd Gminy Stawiguda [http://www.stawiguda.pl/153/agroturystyka stawiguda.pl]</ref>. |
| − | Gmina Stawiguda należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich| Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Warmiński Związek Gmin| Warmińskiego Związku Gmin]], [[Lokalna Grupa Rybacka "Pojezierze Olsztyńskie"|Lokalnej Grupy Rybackiej "Pojezierze Olsztyńskie"]] oraz [[Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie "Południowa Warmia"|Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenia "Południowa Warmia"]]. Gmina prowadzi współpracę partnerską z gminami: Wallenhorst w Niemczech, Zujny na Litwie, Priverno we Włoszech, Suhindol w Bułgarii oraz Gizałki, Limanowa, Morawica, Postomino i Tymbark w Polsce. | + | Gmina Stawiguda należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Warmiński Związek Gmin|Warmińskiego Związku Gmin]], [[Lokalna Grupa Rybacka "Pojezierze Olsztyńskie"|Lokalnej Grupy Rybackiej "Pojezierze Olsztyńskie"]] oraz [[Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie "Południowa Warmia"|Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenia "Południowa Warmia"]]. Gmina prowadzi współpracę partnerską z gminami: Wallenhorst w Niemczech, Zujny na Litwie, Priverno we Włoszech, Suhindol w Bułgarii oraz Gizałki, Limanowa, Morawica, Postomino i Tymbark w Polsce. |
| − | W nowej [[Strategia rozwoju województwa| Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do [[Aglomeracja Olsztyna| aglomeracji Olsztyna]] oraz tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski| Tygrysów warmińsko-mazurskich]] - obszarów wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe. | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa|Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do [[Aglomeracja Olsztyna|aglomeracji Olsztyna]] oraz tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski|Tygrysów warmińsko-mazurskich]] - obszarów wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe. |
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Stawiguda wynosiła 377 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 4,2% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim. | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Stawiguda wynosiła 377 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 4,2% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim. | ||
| Linia 99: | Linia 98: | ||
*[[Stawigudiada]] | *[[Stawigudiada]] | ||
*[[Stawigudzkie Spotkania Wokalne "KAMERTON"]] | *[[Stawigudzkie Spotkania Wokalne "KAMERTON"]] | ||
| − | *[[lkwim: Warmiński Przegląd Chórów i Zespołów Śpiewaczych Kurlantka| Warmiński Przegląd Chórów i Zespołów Śpiewaczych "KURLANTKA"]] | + | *[[lkwim: Warmiński Przegląd Chórów i Zespołów Śpiewaczych Kurlantka|Warmiński Przegląd Chórów i Zespołów Śpiewaczych "KURLANTKA"]] |
*[[Stawigudzkie Prezentacje Teatralne]] | *[[Stawigudzkie Prezentacje Teatralne]] | ||
*[[Międzynarodowe Prezentacje Folklorystyczne "Lato w Mojdach"]] | *[[Międzynarodowe Prezentacje Folklorystyczne "Lato w Mojdach"]] | ||
| Linia 123: | Linia 122: | ||
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Stawiguda należą<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>: | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Stawiguda należą<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>: | ||
| − | *[[lkwim: Kościół pw. św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej w Bartągu| kościół pw. św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej w Bartągu]] wraz z przykościelnym cmentarzem i plebanią | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej w Bartągu|kościół pw. św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej w Bartągu]] wraz z przykościelnym cmentarzem i plebanią |
| − | *[[lkwim: Kościół pw. św. Wawrzyńca w Gryźlinach| kościół pw. św. Wawrzyńca w Gryźlinach]] | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Wawrzyńca w Gryźlinach|kościół pw. św. Wawrzyńca w Gryźlinach]] |
*[[Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Stawigudzie|kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Stawigudzie]] wraz z przykościelnym cmentarzem | *[[Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Stawigudzie|kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Stawigudzie]] wraz z przykościelnym cmentarzem | ||
*[[lkwim: Dwór w Gągławkach|dwór w Gągławkach]] | *[[lkwim: Dwór w Gągławkach|dwór w Gągławkach]] | ||
| − | *liczne [[Kapliczki| kapliczki]] m.in. w: [[Kapliczka w Tomaszkowie| Tomaszkowie]], [[Kapliczki w Stawigudzie|Stawigudzie]], [[Kapliczki w Dorotowie|Dorotowie]], [[Kapliczki w Bartągu|Bartągu]], Gryźlinach, Miodówku, Rusi | + | *liczne [[Kapliczki|kapliczki]] m.in. w: [[Kapliczka w Tomaszkowie|Tomaszkowie]], [[Kapliczki w Stawigudzie|Stawigudzie]], [[Kapliczki w Dorotowie|Dorotowie]], [[Kapliczki w Bartągu|Bartągu]], Gryźlinach, Miodówku, Rusi |
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| Linia 136: | Linia 135: | ||
*obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody | *obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody | ||
*zabytkowe parki dworskie w: Bartążku, Gągławkach | *zabytkowe parki dworskie w: Bartążku, Gągławkach | ||
| − | *liczne zabytki architektury sakralnej oraz [[Kapliczki| kapliczki]] | + | *liczne zabytki architektury sakralnej oraz [[Kapliczki|kapliczki]] |
*imprezy kulturalne i sportowe, m.in. Piknik Lotniczy w Gryźlinach | *imprezy kulturalne i sportowe, m.in. Piknik Lotniczy w Gryźlinach | ||
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Stawiguda można uzyskać na stronie internetowej: [http://www.stawiguda.pl/ UG Stawiguda]. | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Stawiguda można uzyskać na stronie internetowej: [http://www.stawiguda.pl/ UG Stawiguda]. | ||
| + | == Religia == | ||
| + | *[[Parafia pw. bł. Doroty z Mątów w Dorotowie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Jacka Odrowąża w Bartążku]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej w Bartągu]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Wawrzyńca w Gryźlinach]] | ||
| + | |||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
W gminie wiejskiej Stawiguda istnieją następujące placówki edukacyjne: | W gminie wiejskiej Stawiguda istnieją następujące placówki edukacyjne: | ||
| Linia 146: | Linia 151: | ||
*[[Publiczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich im. Jana Baczewskiego w Gryźlinach]] | *[[Publiczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich im. Jana Baczewskiego w Gryźlinach]] | ||
*[[Szkoła Podstawowa w Rusi]] | *[[Szkoła Podstawowa w Rusi]] | ||
| − | *[[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Stawigudzie]] - przedszkole, [[Szkoła Podstawowa w Stawigudzie| szkoła podstawowa]] | + | *[[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Stawigudzie]] - przedszkole, [[Szkoła Podstawowa w Stawigudzie|szkoła podstawowa]] |
*[[Publiczne Gimnazjum im. Olimpijczyków Polskich w Stawigudzie]] | *[[Publiczne Gimnazjum im. Olimpijczyków Polskich w Stawigudzie]] | ||
| Linia 181: | Linia 186: | ||
Obszary [[Natura 2000]]: | Obszary [[Natura 2000]]: | ||
| − | *[[Natura 2000 Dolina Pasłęki| Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki]] (20 669,89 ha) | + | *[[Natura 2000 Dolina Pasłęki|Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki]] (20 669,89 ha) |
| − | *[[Natura 2000 Rzeka Pasłęka| Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka]] (8 418,46 ha) | + | *[[Natura 2000 Rzeka Pasłęka|Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka]] (8 418,46 ha) |
| − | *[[Natura 2000 Puszcza Napiwodzko-Ramucka | Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Napiwodzko-Ramucka]] (116 604,69 ha) | + | *[[Natura 2000 Puszcza Napiwodzko-Ramucka |Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Napiwodzko-Ramucka]] (116 604,69 ha) |
| − | *[[Natura 2000 Ostoja Napiwodzko-Ramucka| Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Napiwodzko-Ramucka]] (32 612,78 ha) | + | *[[Natura 2000 Ostoja Napiwodzko-Ramucka|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Napiwodzko-Ramucka]] (32 612,78 ha) |
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Stawiguda znajduje się 12 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: [[Użytek ekologiczny "Pełnik w Rusi"|"Pełnik w Rusi"]], [[Użytek ekologiczny "Wyspa na Jeziorze Pluszne"|"Wyspa na Jeziorze Pluszne"]]<ref name="p3"/>. | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Stawiguda znajduje się 12 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: [[Użytek ekologiczny "Pełnik w Rusi"|"Pełnik w Rusi"]], [[Użytek ekologiczny "Wyspa na Jeziorze Pluszne"|"Wyspa na Jeziorze Pluszne"]]<ref name="p3"/>. | ||
Aktualna wersja na dzień 11:37, 14 sty 2019
| Gmina Stawiguda | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | olsztyński | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Michał Kontraktowicz | ||
| Powierzchnia | 222,87 km² | ||
| Liczba sołectw | 13 | ||
| Liczba miejscowości | 30 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
7398 33 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NOL | ||
| TERYT | 2814112 | ||
| Urząd gminy ul. Olsztyńska 10 11-034 Stawiguda
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Stawiguda – gmina wiejska położona w centralnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w południowej części powiatu olsztyńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Stawigudzie. Gmina rolniczo-turystyczna, o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. W Wyborach Samorządowych mandat wójta otrzymał Michał Kontraktowicz.[1]
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Stawiguda zajmuje powierzchnię 222,87 km2[2], w tym:
- użytki rolne: 23%
- lasy: 54%
- wody: 14%
Gmina stanowi 7,8% powierzchni powiatu olsztyńskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 7398 | 100 | 3766 | 50,9 | 3632 | 49,1 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
33 | 17 | 16 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Stawiguda było dodatnie i wynosiło 238 osób[2].
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Stawiguda były częścią powiatu olsztyńskiego w województwie olsztyńskim[3].
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[4]. Gromada Stawiguda przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy[5].
Nowo utworzona gmina Stawiguda została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[6]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Bartąg, Dorotowo, Gągławki, Gryźliny, Jaroty, Kręsk, Miodówko, Majdy, Pluski, Ruś, Stawiguda, Tomaszkowo, Wymój.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[7], przestał istnieć powiat olsztyński. Gmina Stawiguda została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] umiejscowiły gminę Stawiguda w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.
Gmina wiejska Stawiguda graniczy z gminami: Purda, Olsztynek, Gietrzwałd oraz z miastem Olsztyn.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Bartąg, Bartążek, Dorotowo, Gągławki, Gryźliny, Jaroty, Majdy - Kręsk, Miodówko - Zezuj, Pluski, Ruś, Stawiguda, Tomaszkowo, Wymój.
Pozostałe miejscowości: Owczarnia, Zazdrość, Grada, Zielonowo, Rybaki, Klekotowo, Łański Piec, Ustrych, Muchorowo, Jełguń, Sójka, Ćwikielnia, Kieruj, Zarośle, Stawiguda - osada.
Gospodarka
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Stawiguda jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych, uzupełniane przez turystykę, produkcję i usługi.
Rolnictwo gminy charakteryzuje się znacznym rozdrobnieniem gospodarstw rolnych. W gminie przeważają gospodarstwa małe (do 5 ha) i średnie (< 50 ha). Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, w produkcji zwierzęcej hodowla drobiu.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Stawiguda wynosiła pod koniec 2013 roku 1026. W tym 13 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1013 tworzy sektor prywatny. 220 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 81 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 118 firm w dziale budownictwo, 38 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 30 firm[2]. W gminie istnieją firmy przemysłu chemicznego, metalowego, rolno-spożywczego; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Do największych podmiotów gospodarczych w gminie należą: Zakład Produkcyjny "DOREX" Dorotowo, Unilack Sp. z o.o Dorotowo, PGB Polterm Sp. z o.o. Stawiguda, BARWA SYSTEM Sp. z o.o. Stawiguda, MAZURSKIE MIODY Tomaszkowo, PANARTIC POLAND Sp. z o.o. Stawiguda, BioPoint Sp. j. Stawiguda.
Leżąca w regionie Pojezierza Olsztyńskiego gmina Stawiguda, stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (jeziora, lasy, rzeki, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu) i położenie. Liczne atrakcje oraz rozbudowana baza turystyczna, którą stanowią hotele, ośrodki wypoczynkowe i gospodarstwa agroturystyczne zachęcające do wypoczynku na jej terenach. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Bartąg, Dorotowo, Gryźliny, Stawiguda, Zazdrość, Pluski, Majdy[9].
Gmina Stawiguda należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Warmińskiego Związku Gmin, Lokalnej Grupy Rybackiej "Pojezierze Olsztyńskie" oraz Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenia "Południowa Warmia". Gmina prowadzi współpracę partnerską z gminami: Wallenhorst w Niemczech, Zujny na Litwie, Priverno we Włoszech, Suhindol w Bułgarii oraz Gizałki, Limanowa, Morawica, Postomino i Tymbark w Polsce.
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do aglomeracji Olsztyna oraz tzw. Tygrysów warmińsko-mazurskich - obszarów wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Stawiguda wynosiła 377 osób[2], co stanowi 4,2% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 6,2% ludności[10].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
Filie biblioteki znajdują się w Bartągu, Gryźlinach.
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Stawigudiada
- Stawigudzkie Spotkania Wokalne "KAMERTON"
- Warmiński Przegląd Chórów i Zespołów Śpiewaczych "KURLANTKA"
- Stawigudzkie Prezentacje Teatralne
- Międzynarodowe Prezentacje Folklorystyczne "Lato w Mojdach"
- Przegląd Teatrów Wiejskich "POD BRZOZĄ"
- Stawigudzki Festiwal Muzyki Sakralnej
Ludzie związani z gminą
- Józef Kupczyk (1846 -1911) - urodzony w Bartągu poeta, rzeźbiarz, bibliofil.
- Walenty Barczewski (1856-1928) - ksiądz katolicki, działacz narodowy, etnograf, pisarz, redaktor, historyk. Spoczywa na cmentarzu w Brąswałdzie.
- Jakub Bem (1866-1966) - działacz polityczno-społeczno-oświatowy na Warmii.
- Monika Pietkiewicz (1983-) - wielokrotna medalistka Mistrzostw Polski w tenisie stołowym, reprezentantka Polski; rozpoczynała karierę w LUKS Stawiguda.
- Zbigniew Pietkiewicz (1953-) - trener tenisa stołowego na Warmii i Mazurach z dużymi sukcesami w sporcie młodzieżowym; ojciec Monika Pietkiewicz.
- Bogdan Michalewski (1964-) - piłkarz Stomilu Olsztyn, jeden z zawodników od najdłuższym stażu w tym klubie; grał w GKS Stawiguda.
- Sebastian Florek (1971-) - samorządowiec, poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej IV kadencji; uczestnik pierwszej polskiej edycji reality show "Big Brother".
- Witold Podgórski 1958 - ) - artysta malarz, rysownik, rzeźbiarz.
- Dominika Radaszewska (1978- ) - animator kultury, instruktor tańca i teatru, reżyserka.
- Anna Romankiewicz - tancerka, trener tańca sportowego, sędzia taneczny.
- Lech Romankiewicz - tancerz, trener tańca sportowego, sędzia taneczny.
- Łukasz Zedlewski (1989- ) - malarz, zajmuje się grafiką, rysunkiem oraz architekturą; mieszka w Miodówku.
- Wiktor Lech Żołnierek (1952-) – pedagog, akompaniator, kompozytor, autor wielu aranży, głównie muzyki rozrywkowej.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Stawiguda należą[11]:
- kościół pw. św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej w Bartągu wraz z przykościelnym cmentarzem i plebanią
- kościół pw. św. Wawrzyńca w Gryźlinach
- kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Stawigudzie wraz z przykościelnym cmentarzem
- dwór w Gągławkach
- liczne kapliczki m.in. w: Tomaszkowie, Stawigudzie, Dorotowie, Bartągu, Gryźlinach, Miodówku, Rusi
Szlaki i atrakcje turystyczne
- szlaki rowerowe:
- zielony: Stawiguda - Nowa Stawiguda - Pluski - jezioro Łańskie - Gągławki - Bartąg - Olsztyn Jaroty
- niebieski: OSW ZHP "Perkoz" - Mierki Kołatek - Zielonowo - leśniczówka Stawiguda - Pluski - Węgornia
- czarny: Dorotowo - Stawiguda
- obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
- zabytkowe parki dworskie w: Bartążku, Gągławkach
- liczne zabytki architektury sakralnej oraz kapliczki
- imprezy kulturalne i sportowe, m.in. Piknik Lotniczy w Gryźlinach
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Stawiguda można uzyskać na stronie internetowej: UG Stawiguda.
Religia
- Parafia pw. bł. Doroty z Mątów w Dorotowie
- Parafia pw. św. Jacka Odrowąża w Bartążku
- Parafia pw. św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej w Bartągu
- Parafia pw. św. Wawrzyńca w Gryźlinach
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Stawiguda istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole w Bartągu
- Publiczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich im. Jana Baczewskiego w Gryźlinach
- Szkoła Podstawowa w Rusi
- Zespół Szkolno-Przedszkolny w Stawigudzie - przedszkole, szkoła podstawowa
- Publiczne Gimnazjum im. Olimpijczyków Polskich w Stawigudzie
Sport
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Integracyjny Rajd Rowerowy Gościńcem Niborskim, Bieg Przełajowy dookoła jeziora Bartążek, Regaty "O Błękitną Wstęgę Jeziora Wulpińskiego" w Tomaszkowie, turnieje piłki nożnej dzieci i młodzieży, turnieje siatkówki plażowej.
Na terenie gminy działają kluby:
oraz UKS Promocji Sportu Wiejskiego "PROMSPORT"
Inne organizacje i instytucje
- Stowarzyszenie Teatr Prawie Dorosły - Bartąg
- Stowarzyszenie "Dom Warmiński"
- Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Lokalnych "Tomaszkowo"
- Stowarzyszenie Przyjaciół Stawigudy
- Towarzystwo Rozwoju Gminy Stawiguda "WSPÓLNY DOM"
- Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Dorotowa
- Stowarzyszenie "Zrzeszenie Majdy-Kręsk"
- Chór Legenda ze Stawigudy
- Zespół Wokalno-Instrumentalny Konsonans
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:
Rezewaty:
- Rezerwat Las Warmiński (1819,72 ha)
- Rezerwat Ostoja bobrów na rzece Pasłęce (4239,97 ha)
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej (131 425,2 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki (43 307,3 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Środkowej Łyny (15 307,8 ha)
Obszary Natura 2000:
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki (20 669,89 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka (8 418,46 ha)
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Napiwodzko-Ramucka (116 604,69 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Napiwodzko-Ramucka (32 612,78 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Stawiguda znajduje się 12 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: "Pełnik w Rusi", "Wyspa na Jeziorze Pluszne"[12].
Zobacz też:
Przypisy
- ↑ https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/stawiguda,1552.html
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[1]
- ↑ Urząd Gminy Stawiguda stawiguda.pl
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
- ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [2]
Bibliografia
Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia rozwoju gminy Stawiguda na lata 2008 - 2015, Stawiguda 2009
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
Stowarzyszenie Dom Warmiński] [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Stawiguda [20.12.2014]
Urząd Gminy Stawiguda [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Kuratorium Oświaty w Olsztynie, Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]
