Olecko (gmina miejsko-wiejska)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Wersja z dnia 10:09, 15 lip 2024 autorstwa Konrad (dyskusja | edycje)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacja, szukaj
Gmina Olecko
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olecki
Rodzaj gminy miejsko-wiejska
Burmistrz Karol Sobczak
Powierzchnia 266,74 km²
Liczba sołectw 31
Liczba miejscowości 44
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		22196
83 osób/km²
Strefa numeracyjna 87
Tablice rejestracyjne NOE
TERYT 2813043
Urząd gminy
Plac Wolności 3 19 - 400 Olecko
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Olecko – gmina miejsko-wiejska położona we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie oleckim. Siedziba gminy znajduje się w Olecku. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki.

Powierzchnia gminy

Gmina miejsko-wiejska Olecko zajmuje powierzchnię 266,74 km2[1], w tym:

  • użytki rolne: 68,2% (18197 ha)
  • lasy: 19,3% (5154 ha)
  • wody: 4% (1089 ha)

Gmina stanowi 30,5% powierzchni powiatu oleckiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[1]:

Stare Molo nad jeziorem Olecko. Fot. Ludwig Schneider. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku. Fot. S. Czachorowski. Źródło: Commons Wikimedia
Pałac w Białej Oleckiej. Fot. Marek i Ewa Wojciechowscy. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 22196 100 11341 51,1 10855 48,9
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		83 42 41

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Olecko wynosiło -87 osób[1], co stanowi 65,4% migracji w powiecie oleckim oraz 2,3% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Gminę Olecko z siedzibą w Olecku utworzono w 1973 roku z terenów istniejącej od 1972 roku gromady[2], na mocy ustawy o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[3], która przywracała w Polsce podział państwa na gminy. Gmina stała się częścią powiatu oleckiego w województwie białostockim.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[4], przestał istnieć powiat olecki. Gmina i miasto Olecko zostały bezpośrednio częścią województwa suwalskiego[5].
W 1992 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 roku [6] dokonano połączenia gminy i miasta Olecko w jedną jednostkę administracyjną.

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[7] umiejscowiły gminę w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapsko-oleckim.

1 stycznia 2002 gmina miejsko-wiejska Olecko na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku[8] weszła w skład reaktywowanego powiatu oleckiego.

Gmina miejsko-wiejska Olecko graniczy z gminami: Kowale Oleckie, Świętajno, Ełk, Wieliczki oraz Bakałarzewo i Filipów w powiecie suwalskim.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Babki Gąseckie, Babki Oleckie, Borawskie, Borawskie Małe, Dąbrowskie, Dąbrowskie II, Dobki, Doliwy, Duły, Dzięgiele Oleckie, Gąski, Giże, Gordejki, Jaśki, Judziki, Kijewo, Kukowo, Lenarty, Łęgowo, Możne, Olszewo, Plewki, Raczki Wielkie, Rosochackie, Sedranki, Szczecinki, Ślepie, Świdry, Zabielne, Zajdy, Zatyki.

Pozostałe miejscowości: Biała Olecka, Dąbrowskie-Osada, Gordejki Małe, Imionki, Lesk, Lipkowo, Olecko-Kolonia, Pieńki, Przytuły, Siejnik, Skowronki, Wólka Kijewska, Zielonówek.

Gospodarka

Podstawową gałęzią rozwoju gospodarczego w gminie miejsko-wiejskiej Olecko jest rolnictwo. Ogólna ilość użytków rolnych w gminie wynosi 18197 ha, z czego 51% (9290 ha) to gospodarstwa indywidualne. Dominują w niej gospodarstwa średnie i duże o powierzchni powyżej10 ha (średnia wielkość gospodarstw wynosi ok.16,42 ha i jest najwyższa w kraju). Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną. Na obszarze gminy większość stanowią gleby średniej jakości, zaliczane do III i IV klasy bonitacyjnej, na których dominują uprawy zbóż, rzepaku, ziemniaków. Dominującym kierunkiem produkcji zwierzęcej w gminie jest tucz trzody chlewnej oraz hodowla bydła[9].

W gminie rozwinięty jest przemysł drzewny, rolno-spożywczy, produkcja jachtów; rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Olecko wynosiła w 2013 roku 2359. W tym 90 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 2269 tworzy sektor prywatny. 508 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 199 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 355 firm w dziale budownictwo, 82 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 58 firm[1]. Spośród ogółu podmiotów gospodarczych najwięcej jest mikroprzedsiębiorstw zatrudniających do 9 osób. Wiele z nich prowadzi działalność eksportową, m.in. firma Delphia Yachts.

Korzystne dla potencjalnych inwestorów jest położenie gminy Olecko - ze względu na istnienie w gminie skrzyżowania dróg Giżycko-Suwałki, Gołdap-Ełk. Węzły komunikacyjne sprzyjają rozwojowi gospodarczemu. Znaczącym walorem może być również transgraniczny charakter regionu. Dodatkowe szanse na rozwój gminy może stanowić polsko-rosyjska umowa o małym ruchu granicznym.

Gmina Olecko stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (duża ilość jezior, lasów, niski stopień zanieczyszczenia środowiska). Dość dobrze rozwinięta jest baza turystyczna, którą stanowią hotele, schronisko młodzieżowe, ośrodek kolonijny i gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Gordejki, Olszewo, Łęgowo, Jaśki, Możne, Szczecinki, Doliwy, Kukowo, Plewki, Zajdy, Sedranki[9].

Gmina Olecko należy do Międzygminnego Związku "Gospodarka Komunalna", LGD "Lider w EGO" oraz stowarzyszenia "Euroregion Niemen".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych, obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji, obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej ze względu na możliwości rozwojowe.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Olecko wynosiła 1884 osób[1], co stanowi 57,5% bezrobotnych w powiecie oleckim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,1% ludności[10].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

W ramach Regionalnego Ośrodka Kultury w Olecku działają: Galeria Prawdziwej Sztuki im. A. Legusa, Teatr AGT, Olecka Izba Historyczna, pracownia teatralna, pracownia muzyczna, pracownia taneczna, pracownia plastyczna, musical i gitara klasyczna.

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Olecko należą[11]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • część szlaku św. Jakuba: Olecko - Kętrzyn
  • trasa "Przygranicznymi ścieżkami do bobrowych żeremi" oznaczona kolorami fioletowym i czerwonym: Olecko - Sedranki - Pieńki- Babki Oleckie - Dąbrowskie - Małe Borawskie - Plewki - jezioro Garbas - Jaworek - Plewk i- Bialskie Pola - Biała Olecka - Lenarty - Babki Oleckie - Pieńki - Sedranki - Olecko
  • trasa "Tęczą piętnastu jezior wokół sudawskiej warowni" oznaczona kolorem zielonym: Olecko - Jezioro Sedraneckie - Łęgowo - Olszewo - Jurki - Niemsty - Cichy - Dybowo - Gryzy - Doliwy - Dobki - Rosochackie - Olecko
  • trasa "Nad jezioro Krzywe" oznaczona kolorami zielonym i czerwonym: Olecko - Rosochackie - Giże - Orzechówko - Giże - Dworackie - Jurkowo - Krzywe - Dudki - Zajdy - Kukowo - Olecko
  • trasa "Doliną Legi", oznaczona kolorem niebieskim: Olecko - Małe Olecko - Zatyki - Kijewo - Babki Gąseckie - Pomiany - Gąsiorowo - Gąsiorówko - Kleszczewo - Starosty - Nowy Młyn - Wieliczki - Markowskie - Krupin - Imionki - Olecko
  • trasa "Ku dolinie Rospudy - szlakami przemytników", oznaczona kolorem czerwonym: Olecko - Możne - Raczki Wielkie - Godziejewo - Sadłowina - Kotowina - Bolesty - Wojnasy - Markowskie - Krupin - Imionki - Olecko
  • trasa "Na Szeską Górę", oznaczona kolorem fioletowym: Olecko - Sedrank i- Babki Oleckie - Lenarty - Biała Olecka - Monety - Szarejk - Guzy - Szeszk i- Golubie Wężewskie - Wężewo - Sokółki - Czukty - Barany - Olszewo - Jezioro Sedraneckie - Sedranki - Olecko
  • trasa przyrodnicza "Wiewiórcza Ścieżka" - wokół jeziora oleckiego
  • szlaki wodne: Puszcza Borecka - Szwałk Wielki - jezioro Ełk oraz Olecko Wielkie - Selmęt Wielki
  • szlak kajakowy rzeki Legi
  • zabytkowe parki, m.in. w: Gordejkach Małych, Imionkach, Lenartach, Skowronkach oraz park miejski w Olecku, park i ogród botaniczny w Siejnikach
  • obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
  • jeziora i lasy

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Olecko można uzyskać na stronie internetowej um.olecko.pl oraz w CIT w Olecku, Plac Wolności 22.

Religia

Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Olecko istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie działa Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji zarządzający zespołem rekreacyjno-sportowym, w skład którego wchodzą: korty tenisowe, boiska do siatkówki plażowej, boisko piłkarskie ze sztuczną murawą, stadion lekkoatletyczny i piłkarski, obozowisko, "Lega" - kompleks widowiskowo-sportowy z pływalnią, plaża miejska, skate park, siłownia na powietrzu, trasy biegowe w parku miejskim. W gminie organizowane są również różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Amatorski Turniej Badmintona, Memoriał im. Władysława Żurowskiego w Olecku, "Otyliada" - Ogólnopolski Nocny Maraton Pływacki, Turniej Amatorskiej Ligi Squasha, Memoriał Antoniego Dzienisiewicza w koszykówce, Wiosenny Turniej Piłki Siatkowej Kobiet i Mężczyzn, Memoriał Ignacego Jasieluna i Franciszka Pietrołaja w tenisie stołowym, Olecka Olimpiada Milusińskich im. Romualda Wojnowskiego, Turniej Tenisa Ziemnego o Puchar "Głosu Olecka", Mistrzostwa Polski Płetwonurków w Orientacji Podwodnej, Grand Prix Olecka w Siatkówce Plażowej, Mini Mundial Turniej piłki nożnej dziewcząt i chłopców.

Na terenie gminy działają kluby:

oraz liczne uczniowskie kluby sportowe.

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:

Obszary chronionego krajobrazu:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Olecko znajduje się 8 pomników przyrody oraz użytek ekologiczny "Długi Mostek"[12].

Zobacz też:

Przypisy

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS
  2. ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl
  3. ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl
  4. ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
  5. ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl
  6. ↑ Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib. isap.sejm.gov.pl
  7. ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl
  8. ↑ Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl
  9. ↑ 9,0 9,1 Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Olecko na lata 2013 – 2023, Olecko 2013. iolecko.com
  10. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  11. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
  12. ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [1]

Bibliografia

Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Olecko na lata 2013 – 2023, Olecko 2013.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Miasta Olecko [20.10.2014]
Urząd Miasta Olecko [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Olecko_(gmina_miejsko-wiejska)&oldid=158266”