Biskupiec: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Kultura)
 
(Nie pokazano 32 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Biskupiec
 
  |nazwa                = Biskupiec
  |herb wsi              = Pole-obowiązkowe  
+
  |herb wsi              = Herb Biskupca.png  
  |flaga wsi            = Pole-obowiązkowe 
+
  |flaga wsi            = Flaga Biskupca2.png
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Biskupca
 
  |dopełniacz wsi        = Biskupca
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              = Biskupiec. Centrum miasta.jpg
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe 
+
  |opis zdjęcia          = Biskupiec. Centrum miasta.<br>Fot. Mieczysław Kalski
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Biskupiec ''' (niem. ''Bischofsburg'') – miasto położone w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat Olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Gmina Biksupiec|gminie Biskupiec]]. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2012 roku miejscowość liczyła 10 700 mieszkańców. Aktualnie funkcję burmistrza sprawuje [[Kamil Kozłowski]] <ref>http://www.biskupiec.pl/wladze.htm [dostęp: 13.12.2104].</ref>.<br/><br/>
+
''' Biskupiec ''' (niem. ''Bischofsburg'') – miasto położone w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biskupiec]].
 +
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego. W 2012 roku miejscowość liczyła 10 700 mieszkańców. Aktualnie funkcję burmistrza sprawuje [[Kamil Kozłowski]]<ref>[http://www.biskupiec.pl/wladze.htm biskupiec.pl] [13.12.2104]</ref>.
  
 +
'''Zobacz też: [[Biskupiec (powiat nowomiejski)]]'''
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Biskupiec jest położony w południowo-wschodniej części [[Warmia|Warmii]] na obszarze [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]], w odległości 38 km od [[Olsztyn|Olsztyna]]. Miasto leży nad [[Rzeka Dymer|rzeką Dymer]].
+
Biskupiec leży w południowo-wschodniej części [[Warmia|Warmii]], na obszarze [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]], w odległości 38 km od [[Olsztyn|Olsztyna]]. Miasto leży nad rzeką [[Rzeka Dymer| Dymer]]
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Między 1972 a 1977 rokim w mieście funkcjonował [[Komitet Gminny PZPR w Biskupcu|Komitet Gminny PZPR]]. W latach 1977-1989 działał natomiast [[Komitet Miejsko-Gminny PZPR w Biskupcu|Komitet Miejsko-Gminny]]. Biskupiec należy do [[Międzynarodowe Stowarzyszenie Miast Cittaslow|Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Cittaslow]]
+
Początki Biskupca związane są z osadą, która wyrosła przy zamku-strażnicy obronnej wybudowanej przez biskupa warmińskiego [[Henryk III Sorbom|Henryka Sorboma]]. Miejski przywilej lokacyjny został wystawiony 17 października 1395 roku. Odbiorcą przywileju był zasadźca i pierwszy sołtys, niejaki Jan z [[Mokiny|Mokin]]. Pierwsi osadnicy pochodzili prawdopodobnie z okolic [[Barczewo|Barczewa]] i [[Reszel|Reszla]]. Miasto otoczono murami miejskimi posiadającymi dwie bramy: Reszelską i Szczycieńską.
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
+
 
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
+
W XV i w drugiej ćwierci XVI wieku Biskupiec musiał się borykać ze skutkami [[Wojny polsko-krzyżackie|wojen polsko-krzyżackich]]. Miasto zostało zniszczone, splądrowane i wyludnione. Runął zamek biskupi, którego już nie odbudowano. Od połowy XVI wieku prowadzono akcję ponownego zasiedlenia opuszczonych wsi i miasteczek. W tym okresie w Biskupcu osiedliła się polska ludność z Mazowsza, napływająca na te tereny do XVII wieku. W wieku XVII miejscowość padała ofiarą pożarów, które trawiły zabudowania  miejskie, gospodarcze i budynki użytku publicznego. Na początku XVIII wieku do miasta dotarła [[Epidemia dżumy 1709-1711|epidemia dżumy]], która  zabiła 179 mieszkańców. W 1772 roku Biskupiec był zamieszkany przez 1064 osoby.
<br/>
+
 
 +
Na początku XIX wieku miasto ponownie znalazło się w centrum wojennych wydarzeń. Biskupiec znalazł się bowiem na trasie przemarszu wojsk francuskich, które stacjonowały w nim od 28 maja do 24 czerwca 1812 r. Kontrybucje, obowiązek wykarmienia wojska, przymusowy kwaterunek oficerów i żołnierzy, grabieże i samowola tych ostatnich wyczerpały siły i możliwości finansowe mieszkańców na bardzo długi czas. Kolejnym ciosem była [[Epidemia cholery w XIX wieku| epidemia cholery]], która siała spustoszenie od grudnia 1831 roku do lutego następnego roku. W tym okresie zmarły 82 osoby. W połowie stulecia za sprawą pełnienia roli centrum administracyjnego Biskupiec zaczął się rozwijać.
 +
 
 +
W 1865 roku pracę rozpoczęła miejscowa stacja telegraficzna. W 1900 roku miasto liczyło 5250 mieszkańców. W roku 1909 Biskupiec uzyskał połączenie kolejowe z [[Czerwonka (gmina Biskupiec)|Czerwonką]], [[Mrągowo|Mrągowem]] i [[Szczytno|Szczytnem]]. Rok później w mieście uruchomiona została elektrownia. W czasie I wojny światowej Biskupiec nie został dotknięty przez działania wojenne.
 +
 
 +
W lutym 1945 roku do miasta wkroczyły oddziały Armii Czerwonej. Pierwszym powojennym burmistrzem został [[Serwilian Rybacki]]. W lipcu uruchomiona została szkoła. W ciągu 1945 roku udało się otworzyć szpital, wznowić pracę młyna, tartaku i elektrowni. W tym samym okresie powstało Państwowe Przedsiębiorstwo Traktorów i Maszyn Rolniczych, przemianowane później na Państwowy Ośrodek Maszyn. W 1951 powstał Powiatowy Dom Kultury.
 +
 
 +
Między 1972 a 1977 rokiem w mieście funkcjonował [[Komitet Gminny PZPR w Biskupcu|Komitet Gminny PZPR]]. W latach 1977–1989 działał natomiast [[Komitet Miejsko-Gminny PZPR w Biskupcu|Komitet Miejsko-Gminny]].  
 +
 
 +
Biskupiec należy do [[Międzynarodowe Stowarzyszenie Miast Cittaslow|Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Cittaslow]].
 +
 
 +
[[File:Biskupiec2.jpg|thumb|290px|right|Ratusz w Biskupcu. Fot. Mieczysław Kalski]]
 +
[[File:Biskupiec3.jpg|thumb|290px|right|Zabytkowa wieża ciśnień w Biskupcu. Fot. Mieczysław Kalski]]
 +
[[File:Biskupiec4.jpg|thumb|290px|right|Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Biskupcu. Fot. Mieczysław Kalski]]
 +
 
 
==Gospodarka==
 
==Gospodarka==
 
*[["MARDI" Sp. z o.o.]]
 
*[["MARDI" Sp. z o.o.]]
Linia 45: Linia 61:
 
*[[PPHU "STYROPOL" Sp. z o.o.]]
 
*[[PPHU "STYROPOL" Sp. z o.o.]]
 
*[[Zakład Doświadczalny Przemysłowego Instytutu Maszyn Budowlanych "BUMAR"]]
 
*[[Zakład Doświadczalny Przemysłowego Instytutu Maszyn Budowlanych "BUMAR"]]
<br/>
 
 
==Kultura==
 
==Kultura==
 
*[[Biskupiecki Dom Kultury]]
 
*[[Biskupiecki Dom Kultury]]
*[[Kino "Millenium" w Biskupcu|Kino "Millenium" ]]
+
*[[Kino "Millenium" w Biskupcu|kino "Millenium" ]]
 
*[[lkwim:Miejska Biblioteka Publiczna w Biskupcu|Miejska Biblioteka Publiczna]]
 
*[[lkwim:Miejska Biblioteka Publiczna w Biskupcu|Miejska Biblioteka Publiczna]]
*[[Pracownia rzeźbiarska Jacka Idźkowskiego w Biskupcu|Pracownia rzeźbiarska Jacka Idźkowskiego]]
+
*[[Pracownia rzeźbiarska Jacka Idźkowskiego w Biskupcu|pracownia rzeźbiarska Jacka Idźkowskiego]]
*[[Filia Warmińsko - Mazurskiej Biblioteki Pedagogicznej w Olsztynie. Biblioteka Pedagogiczna w Biskupcu]]
+
*[[Biblioteka Pedagogiczna w Biskupcu]] (filia [[Warmińsko-Mazurska Biblioteka Pedagogiczna w Olsztynie|Warmińsko-Mazurskiej Biblioteki Pedagogicznej w Olsztynie]].
 
*[[Międzynarodowy Festiwal Muzyki Rozrywkowej w Biskupcu|Międzynarodowy Festiwal Muzyki Rozrywkowej]]
 
*[[Międzynarodowy Festiwal Muzyki Rozrywkowej w Biskupcu|Międzynarodowy Festiwal Muzyki Rozrywkowej]]
*[[lkwim:Ogólnopolski konkurs fotograficzny Miasto i Gmina Biskupiec w kadrze|Ogólnopolski konkurs fotograficzny Miasto i Gmina Biskupiec w kadrze]]
+
*[[lkwim:Ogólnopolski konkurs fotograficzny Miasto i Gmina Biskupiec w kadrze|Ogólnopolski Konkurs Fotograficzny "Miasto i Gmina Biskupiec w kadrze"]]
 
*[[lkwim:Teatr Dźwięku z Biskupca|Teatr Dźwięku z Biskupca]]
 
*[[lkwim:Teatr Dźwięku z Biskupca|Teatr Dźwięku z Biskupca]]
 
*[[lkwim:Wojewódzki Przegląd Kapel, Chórów i Śpiewaków Ludowych w Biskupcu|Wojewódzki Przegląd Kapel, Chórów i Śpiewaków Ludowych]]
 
*[[lkwim:Wojewódzki Przegląd Kapel, Chórów i Śpiewaków Ludowych w Biskupcu|Wojewódzki Przegląd Kapel, Chórów i Śpiewaków Ludowych]]
Linia 60: Linia 75:
 
*[[lkwim:Przegląd Filmów Niezależnych, Niekomercyjnych i Nieprofesjonalnych 3xNIE w Biskupcu|Przegląd Filmów Niezależnych, Niekomercyjnych i Nieprofesjonalnych 3xNIE]]
 
*[[lkwim:Przegląd Filmów Niezależnych, Niekomercyjnych i Nieprofesjonalnych 3xNIE w Biskupcu|Przegląd Filmów Niezależnych, Niekomercyjnych i Nieprofesjonalnych 3xNIE]]
 
*[[lkwim:Przegląd Alternatywnych Form Teatralnych w Biskupcu|Przegląd Alternatywnych Form Teatralnych]]
 
*[[lkwim:Przegląd Alternatywnych Form Teatralnych w Biskupcu|Przegląd Alternatywnych Form Teatralnych]]
<br/>
 
 
 
==Organizacje i stowarzyszenia==
 
==Organizacje i stowarzyszenia==
 +
*[[Biskupieckie Stowarzyszenie Partnerstwa Miast]]
 +
*[[Stowarzyszenie "Pro Cultura" w Biskupcu|Stowarzyszenie "Pro Cultura"]]
 +
*[[Stowarzyszenie Kobiet "Barwy Warmii" w Biskupcu|Stowarzyszenie Kobiet "Barwy Warmii"]]
 +
*[[Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Biskupieckiej]]
 
*[[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich]]
 
*[[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich]]
 
*[[Związek Gmin "Czyste Mazury"]]
 
*[[Związek Gmin "Czyste Mazury"]]
Linia 69: Linia 86:
 
*[[Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Biskupcu|Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło ]]
 
*[[Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Biskupcu|Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło ]]
 
*[[lkwim:Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Mniejszości Niemieckiej na Warmii i Mazurach w Biskupcu|Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Mniejszości Niemieckiej na Warmii i Mazurach]]
 
*[[lkwim:Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Mniejszości Niemieckiej na Warmii i Mazurach w Biskupcu|Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Mniejszości Niemieckiej na Warmii i Mazurach]]
 
<br/>
 
 
 
==Religia==
 
==Religia==
 
*[[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Biskupcu|Parafia pw. św. Jana Chrzciciela]]
 
*[[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Biskupcu|Parafia pw. św. Jana Chrzciciela]]
*[[Parafia Rzymskokatolicka pw. bł. Karoliny w Biskupcu|Parafia Rzymskokatolicka pw. bł. Karoliny]]
+
*[[Parafia pw. bł. Karoliny Kózkówny w Biskupcu Reszelskim|Parafia pw. bł. Karoliny Kózkówny]]
<br/>
+
 
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
*[[lkwim:Cyryla Gwiazda|Cyryla Gwiazda]]
 
*[[lkwim:Cyryla Gwiazda|Cyryla Gwiazda]]
 
*[[Henryk III Sorbom]]
 
*[[Henryk III Sorbom]]
 +
*[[Julius Dinder]]
 
*[[Walenty Barczewski]]
 
*[[Walenty Barczewski]]
 
*[[Robert Bilitewski]]
 
*[[Robert Bilitewski]]
Linia 86: Linia 101:
 
*[[Józef Szotowski]]
 
*[[Józef Szotowski]]
 
*[[Urszula Pasławska]]
 
*[[Urszula Pasławska]]
<br/>
 
 
==Sport==
 
==Sport==
<br/>
+
*[[Biskupiecki Młodzieżowy Klub Sportowy "Korki"]]
 +
*[[Klub Motocyklowy "Dark order" w Biskupcu| Klub Motocyklowy "Dark order"]]
 +
*[[Ludowy Klub Kolarski "Warmia" Biskupiec]]
 +
*[[Biskupiecka Federacja Sportu]]
 +
*[[Uczniowski Klub Sportowy "Dymer" w Biskupcu| Uczniowski Klub Sportowy "Dymer"]]
 +
*[[Biskupiecki Klub Sportowy "Tęcza" |Biskupiecki Klub Sportowy "Tęcza"]] 
 
==Edukacja==
 
==Edukacja==
 
*[[Niepubliczne Przedszkole "Jacek i Agatka" w Biskupcu|Niepubliczne Przedszkole "Jacek i Agatka" ]]
 
*[[Niepubliczne Przedszkole "Jacek i Agatka" w Biskupcu|Niepubliczne Przedszkole "Jacek i Agatka" ]]
Linia 95: Linia 114:
 
*[[Szkoła Podstawowa nr 2 im. mjr. Henryka Dobrzańskiego pseud. "Hubal" w Biskupcu|Szkoła Podstawowa nr 2 im. mjr. Henryka Dobrzańskiego pseud. "Hubal"]]
 
*[[Szkoła Podstawowa nr 2 im. mjr. Henryka Dobrzańskiego pseud. "Hubal" w Biskupcu|Szkoła Podstawowa nr 2 im. mjr. Henryka Dobrzańskiego pseud. "Hubal"]]
 
*[[Szkoła Podstawowa nr 3 im. Orła Białego w Biskupcu|Szkoła Podstawowa nr 3 im. Orła Białego]]
 
*[[Szkoła Podstawowa nr 3 im. Orła Białego w Biskupcu|Szkoła Podstawowa nr 3 im. Orła Białego]]
*[[Gimnazjum Nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Biskupcu|Gimnazjum Nr 1 im. Mikołaja Kopernika]]
+
*[[Gimnazjum nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Biskupcu|Gimnazjum nr 1 im. Mikołaja Kopernika]]
 
*[[Katolickie Gimnazjum Społeczne w Biskupcu|Katolickie Gimnazjum Społeczne]]
 
*[[Katolickie Gimnazjum Społeczne w Biskupcu|Katolickie Gimnazjum Społeczne]]
 
*[[Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej przy Zespole Szkół w Biskupcu|Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej przy Zespole Szkół]]
 
*[[Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej przy Zespole Szkół w Biskupcu|Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej przy Zespole Szkół]]
 
*[[Technikum przy Zespole Szkół w Biskupcu|Technikum przy Zespole Szkół]]
 
*[[Technikum przy Zespole Szkół w Biskupcu|Technikum przy Zespole Szkół]]
*[[Warmińsko - Mazurski Zakład Doskonalenia Zawodowego w Olsztynie Ośrodek Kształcenia Zawodowego w Biskupcu]]
+
*[[Warmińsko-Mazurski Zakład Doskonalenia Zawodowego w Olsztynie Ośrodek Kształcenia Zawodowego w Biskupcu]]
<br/>
+
 
 
==Turystyka==
 
==Turystyka==
 
*[[Rezerwat Jezioro Karaś]]
 
*[[Rezerwat Jezioro Karaś]]
 
*[[Rezerwat Dębowo]]
 
*[[Rezerwat Dębowo]]
 
*Szlak rowerowy o długości 65 km – przebieg trasy: Biskupiec – [[Stanclewo]] – [[Stary Gieląd]] – [[Zyndaki]] – [[Burszewo]] – [[Widryny]] – [[Leginy]] – [[Samławki]] – [[Kabiny]] – [[Kolno]] – [[Górowo]] – [[Kruzy]] – [[Labuchy]] – Biskupiec  
 
*Szlak rowerowy o długości 65 km – przebieg trasy: Biskupiec – [[Stanclewo]] – [[Stary Gieląd]] – [[Zyndaki]] – [[Burszewo]] – [[Widryny]] – [[Leginy]] – [[Samławki]] – [[Kabiny]] – [[Kolno]] – [[Górowo]] – [[Kruzy]] – [[Labuchy]] – Biskupiec  
<br/>
 
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Układ urbanistyczny miasta (1325)
+
*układ urbanistyczny miasta (1325)
*[[Kościół pw. św. Nepomucena i Matki Boskiej Różańcowej w Biskupcu|Kościół pw. św. Nepomucena i Matki Boskiej Różańcowej]]
+
*[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Biskupcu|kościół pw. św. Jana Chrzciciela]]
*Cmentarz przykościelny
+
*cmentarz przykościelny
*Kościół ewangelicki (przełom XIX i XX wieku), obecnie [[Kościół pw. bł. Karoliny w Biskupcu|kościół pw. bł. Karoliny]]
+
*kościół ewangelicki (przełom XIX i XX wieku), obecnie [[kościół pw. bł. Karoliny Kózkówny w Biskupcu|kościół pw. bł. Karoliny Kózkówny]]
*[[Kapliczki w Biskupcu|Kapliczki przydrożne]]
+
*[[Kapliczki w Biskupcu|kapliczki przydrożne]]
*[[Browar w Biskupcu| Browar]]
+
*[[Browar w Biskupcu| browar]]
*Pozostałości murów obronnych (XIV w.)
+
*pozostałości murów obronnych (XIV w.)
*[[Ratusz w Biskupcu|Ratusz]] z 1927 r.
+
*[[Ratusz w Biskupcu|ratusz]] z 1927 r.
*Budynek liceum przy ul. Bolesława Chrobrego 13 (1938)
+
*budynek liceum przy ul. Bolesława Chrobrego 13 (1938)
*Internat przy ul. Bolesława Chrobrego 13  (1902)
+
*internat przy ul. Bolesława Chrobrego 13  (1902)
*Budynek szkoły podstawowej przy ul. Bolesława Chrobrego 15 (1902)
+
*budynek szkoły podstawowej przy ul. Bolesława Chrobrego 15 (1902)
<br/>
 
  
 +
==Multimedia==
 +
{{#ev:youtube|GpDYNW1-LR8|500|left|}}
 +
{{#ev:youtube|EqN3kAbUP9c|500|center|}}
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 +
== Zobacz też ==
 +
*[[strajk okupacyjny w przedszkolu w Biskupcu]]
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
+
Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I-II, Olsztyn 2010-2011.<br/>
#''Biskupiec'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
+
''Biskupiec'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.<br/>
#''Biskupiec'', oprac. Kazimierz Ryszard Piotrowski, Olsztyn 1995.
+
''Biskupiec'', oprac. Kazimierz Ryszard Piotrowski, Olsztyn 1995.<br/>
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.  
+
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
#[http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/l_ludnosc_stan_struktura_30062012.pdf|Bank Danych Lokalnych GUS] [dostęp: 13.12.2014].
+
[http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/l_ludnosc_stan_struktura_30062012.pdf Bank Danych Lokalnych GUS] [13.12.2014]<br/>
#[http://www.biskupiec.bil-wm.pl/index.php| Baza Informacji Lokalnej] [dostęp: 13.12.2014].
+
[http://www.biskupiec.bil-wm.pl/index.php Baza Informacji Lokalnej] [13.12.2014]<br/>
#[http://www.domwarminski.pl/|Dom Warmiński]  [dostęp: 13.12.2014].
+
[http://www.domwarminski.pl/ Stowarzyszenie Dom Warmiński]  [13.12.2014]<br/>
#[http://www.biskupiec.pl/| Serwis Urzędu Miejskiego w Biskupcu] [dostęp: 13.12.2014].
+
[http://www.biskupiec.pl/ biskupiec.pl] [13.12.2014]<br/>
#[http://krajobrazpelenmozliwosci.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=85&Itemid=510&lang=pl| Trasy rowerowe] [dostęp: 13.12.2014].
+
[http://krajobrazpelenmozliwosci.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=85&Itemid=510&lang=pl krajobrazpelenmozliwosci.pl ] [13.12.2014]<br/>
 
<br/>
 
<br/>
  
{{Przypisy}}
 
<references>
 
<br/>
 
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria:Miasta]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Miasta]] [[Kategoria: 1301-1400]]
*[[Strajk okupacyjny w przedszkolu w Biskupcu]]
 
<br/>
 
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Gmina Biskupiec (miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Miasta]] [[Kategoria: Kultura]] [[Kategoria: Zabytki]]
 

Aktualna wersja na dzień 12:24, 9 maj 2016

Biskupiec

Herb Flaga
Herb Biskupca Flaga Biskupca
Biskupiec. Centrum miasta.Fot. Mieczysław Kalski
Biskupiec. Centrum miasta.
Fot. Mieczysław Kalski
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Biskupiec
Liczba ludności (2012) 10 700
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Biskupiec
Biskupiec
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Biskupiec
Biskupiec
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Biskupiec (niem. Bischofsburg) – miasto położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Biskupiec. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego. W 2012 roku miejscowość liczyła 10 700 mieszkańców. Aktualnie funkcję burmistrza sprawuje Kamil Kozłowski[1].

Zobacz też: Biskupiec (powiat nowomiejski)

Położenie

Biskupiec leży w południowo-wschodniej części Warmii, na obszarze Pojezierza Olsztyńskiego, w odległości 38 km od Olsztyna. Miasto leży nad rzeką Dymer

Dzieje miejscowości

Początki Biskupca związane są z osadą, która wyrosła przy zamku-strażnicy obronnej wybudowanej przez biskupa warmińskiego Henryka Sorboma. Miejski przywilej lokacyjny został wystawiony 17 października 1395 roku. Odbiorcą przywileju był zasadźca i pierwszy sołtys, niejaki Jan z Mokin. Pierwsi osadnicy pochodzili prawdopodobnie z okolic Barczewa i Reszla. Miasto otoczono murami miejskimi posiadającymi dwie bramy: Reszelską i Szczycieńską.

W XV i w drugiej ćwierci XVI wieku Biskupiec musiał się borykać ze skutkami wojen polsko-krzyżackich. Miasto zostało zniszczone, splądrowane i wyludnione. Runął zamek biskupi, którego już nie odbudowano. Od połowy XVI wieku prowadzono akcję ponownego zasiedlenia opuszczonych wsi i miasteczek. W tym okresie w Biskupcu osiedliła się polska ludność z Mazowsza, napływająca na te tereny do XVII wieku. W wieku XVII miejscowość padała ofiarą pożarów, które trawiły zabudowania miejskie, gospodarcze i budynki użytku publicznego. Na początku XVIII wieku do miasta dotarła epidemia dżumy, która zabiła 179 mieszkańców. W 1772 roku Biskupiec był zamieszkany przez 1064 osoby.

Na początku XIX wieku miasto ponownie znalazło się w centrum wojennych wydarzeń. Biskupiec znalazł się bowiem na trasie przemarszu wojsk francuskich, które stacjonowały w nim od 28 maja do 24 czerwca 1812 r. Kontrybucje, obowiązek wykarmienia wojska, przymusowy kwaterunek oficerów i żołnierzy, grabieże i samowola tych ostatnich wyczerpały siły i możliwości finansowe mieszkańców na bardzo długi czas. Kolejnym ciosem była epidemia cholery, która siała spustoszenie od grudnia 1831 roku do lutego następnego roku. W tym okresie zmarły 82 osoby. W połowie stulecia za sprawą pełnienia roli centrum administracyjnego Biskupiec zaczął się rozwijać.

W 1865 roku pracę rozpoczęła miejscowa stacja telegraficzna. W 1900 roku miasto liczyło 5250 mieszkańców. W roku 1909 Biskupiec uzyskał połączenie kolejowe z Czerwonką, Mrągowem i Szczytnem. Rok później w mieście uruchomiona została elektrownia. W czasie I wojny światowej Biskupiec nie został dotknięty przez działania wojenne.

W lutym 1945 roku do miasta wkroczyły oddziały Armii Czerwonej. Pierwszym powojennym burmistrzem został Serwilian Rybacki. W lipcu uruchomiona została szkoła. W ciągu 1945 roku udało się otworzyć szpital, wznowić pracę młyna, tartaku i elektrowni. W tym samym okresie powstało Państwowe Przedsiębiorstwo Traktorów i Maszyn Rolniczych, przemianowane później na Państwowy Ośrodek Maszyn. W 1951 powstał Powiatowy Dom Kultury.

Między 1972 a 1977 rokiem w mieście funkcjonował Komitet Gminny PZPR. W latach 1977–1989 działał natomiast Komitet Miejsko-Gminny.

Biskupiec należy do Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Cittaslow.

Ratusz w Biskupcu. Fot. Mieczysław Kalski
Zabytkowa wieża ciśnień w Biskupcu. Fot. Mieczysław Kalski
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Biskupcu. Fot. Mieczysław Kalski

Gospodarka

Kultura

Organizacje i stowarzyszenia

Religia

Ludzie związani z miejscowością

Sport

Edukacja

Turystyka

Zabytki

Multimedia

Przypisy

  1. biskupiec.pl [13.12.2104]

Zobacz też

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Biskupiec, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Biskupiec, oprac. Kazimierz Ryszard Piotrowski, Olsztyn 1995.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [13.12.2014]
Baza Informacji Lokalnej [13.12.2014]
Stowarzyszenie Dom Warmiński [13.12.2014]
biskupiec.pl [13.12.2014]
krajobrazpelenmozliwosci.pl [13.12.2014]