Węgorzewo (gmina miejsko-wiejska)

Gmina Węgorzewo
Herb gminy
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	węgorzewski
Rodzaj gminy	miejsko-wiejska
Burmistrz	Krzysztof Kołaszewski
Powierzchnia	341,47 km²
Liczba sołectw	31
Liczba miejscowości	55
Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia	17391 51 osób/km²
Strefa numeracyjna	87
Tablice rejestracyjne	NWE
TERYT	2819033
Urząd gminy ul. Zamkowa 3 11-600 Węgorzewo
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Węgorzewo – gmina wiejska położona w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego w powiecie węgorzewskim. Siedziba gminy znajduje się w Węgorzewie. Gmina rolniczo-turystyczna, położona w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. Największa gmina powiatu węgorzewskiego.

Powierzchnia gminy

Gmina miejsko-wiejska Węgorzewo zajmuje powierzchnię 341,47 km², w tym:

• użytki rolne: 56%
• lasy: 16,2%
• wody: 18,6%

Gmina stanowi 49,2% powierzchni powiatu węgorzewskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi:

Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Węgorzewie. Fot. Janericloebe. Źródło: Commons Wikimedia

Kościół pw. św. Józefa w Węgielsztynie. Fot. Janericloebe. Źródło: Commons Wikimedia

Kościół pw. Chrystusa Króla w Radziejach. Fot. Janericloebe. Źródło: Commons Wikimedia

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
liczba	17391	100	8687	49,5	8704	50,5
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	51		25,5		25,5

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Węgorzewo wynosiło -71 osób, co stanowi 62,8% migracji w powiecie węgorzewskim oraz 1,9% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Węgorzewo były częścią powiatu węgorzewskiego w województwie olsztyńskim.

W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady. Gromada Węgorzewo przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy.

Gminę wiejską Węgorzewo powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku. W jej skład wchodziły obszary sołectw: Czerwony Dwór, Dłużec, Jakunowo, Janówko, Kal, Kalskie Nowiny, Klimki, Ogonki, Pilwa, Prynowo, Radzieje, Róże, Rudziszki, Ruska Wieś, Stręgiel, Stulichy, Trygort, Wilkowo, Wysiecza.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa, przestał istnieć powiat węgorzewski. Gmina została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego.

W 1992 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 roku dokonano połączenia gminy i miasta Węgorzewo w jedną jednostkę administracyjną.

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim. 1 stycznia 2002 gmina na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku stała się częścią reaktywowanego powiatu węgorzewskiego.

Gmina wiejska Węgorzewo graniczy z gminami: Budry, Pozezdrze, Giżycko, Kętrzyn, Srokowo.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Brzozowo, Czerwony Dwór, Dąbrówka Mała, Dłużec, Guja, Jakunowo, Janówko, Kal, Kalskie Nowiny, Karłowo, Kolonia Rybacka, Klimki, Maćki, Ogonki, Parowa, Perły, Pilwa, Prynowo, Radzieje, Róże, Rudziszki, Ruska Wieś, Stawki, Stręgiel, Stulichy, Sztynort, Trygort, Wesołowo, Węgielsztyn, Wilkowo, Wysiecza.

Pozostałe miejscowości: Nowa Guja, Rydzówka, Surwile, Sztynort Mały, Stawiska, Tarławki, Kietlice, Kamionek Wielki (gmina Węgorzewo), Kamień gajówka, Łabapa, Pniewo, Jerzykowo, Łęgwarowo, Zielony Ostrów, Pasternak, Przystań, Matyski, Biedaszki, Różewiec.

Gospodarka

Głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego gminy Węgorzewo są rolnictwo i turystyka, uzupełniane przez handel i usługi.
Użytki rolne zajmują w gminie prawie 56% (19131 ha) ogólnej powierzchni gminy, w tym: 58,8% (11248 ha) stanowią grunty orne, 40,9% (7826 ha) łąki i pastwiska, a sady 0,3% (57 ha). W obszarze gminy dominują gleby dobre III i IV klasy bonitacyjnej, trudne do uprawy ze względu na ukształtowanie powierzchni. Większość gospodarstw to gospodarstwa indywidualne, prowadzące produkcję wielokierunkową bez wyraźnie określonej specjalizacji. W strukturze upraw przeważa uprawa zbóż (pszenica, żyto, pszenżyto, owies, jęczmień); uprawiane są również rzepak, rzepik. W hodowli zwierząt dominuje chów trzody chlewnej, bydła opasowego i mlecznego oraz drobiu. Alternatywnym źródłem dochodów w rolnictwie może stać się produkcja żywności ekologicznej i agroturystyka.
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Węgorzewo wynosiła pod koniec 2013 roku 1382. W tym 59 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1323 tworzy sektor prywatny. 286 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 91 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 116 firm w dziale budownictwo, 81 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 59 firm. Na terenie gminy działa m.in. firma: PHU EKO-AGROTECH Węgorzewo.

Liczne walory przyrodnicze, krajobrazowe (jeziora, lasy, urozmaicone ukształtowanie powierzchni, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu) i kulturowe stwarzają w gminie Węgorzewo warunki do rozwoju turystyki, w tym agroturystyki. Możliwość uprawiania różnych form turystyki czyni gminę atrakcyjną zarówno latem jak i zimą. Bazę turystyczną stanowią: hotele, ośrodki wypoczynkowe, pensjonaty, gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Stawki, Węgorzewo oraz campingi, domki letniskowe, pola namiotowe.

Gmina Węgorzewo należy do Mazurskiego Związku Międzygminnego - Gospodarka Odpadami, Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka "Wielkie Jeziora Mazurskie", Związku Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich oraz Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich.

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszary przygraniczne, obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej, obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Węgorzewo wynosiła 1657 osób, co stanowi 69,5% bezrobotnych w powiecie węgorzewskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 11,7% ludności.

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

• Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Węgorzewie
• Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Węgorzewie
• Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

• Festiwal Piosenki Harcerskiej oraz Konkurs Recytatorski Strofy o Ojczyźnie - Węgorzewo
• Festiwal Rockowy w Węgorzewie
• Jarmark Folkloru w Węgorzewie
• Międzynarodowy Przegląd Widowisk Kolędniczych Herody w Węgorzewie
• Międzynarodowy Przegląd Wielkanocnych Widowisk Obrzędowych Święto Wiosny w Węgorzewie
• Przegląd Piosenki Żeglarskiej WęgoSzanty w Węgorzewie
• Regionalny Przegląd Ukraińskich Kolęd, Wertepów i Szczedriwok w Węgorzewie

Ludzie związani z gminą

• Jerzy Andrzej Helwing (1666-1748) - pastor ewangelicki, lekarz i przyrodnik, botanik.
• Edward Cierniak (1952- ) - rzeźbiarz ludowy.
• Anna Dąbrowska (1979-2002) - malarka amatorka związana z Węgorzewem.
• Anna Gajlewska - hafciarka ze wsi Radzieje.
• Ewa Ilasz - tkaczka; mieszka i pracuje w Wegorzewie.
• Luba Pietnoczko nauczycielka, hafciarka, pisankarka; mieszka w Kalskich Nowinach.
• Olga Sachryń - ukraińska hafciarka zamieszkała w Węgorzewie.
• Krzysztof Kotowicz (1973- ) - rzeźbiarz.
• Ryszard Wróblewski (1955- ) - rzeźbiarz ludowy.
• Jerzy Nowosielski (1923-2011) - malarz, grafik, rysownik, scenograf, autor ikon, filozof, teolog.
• Paweł Szymański - garncarz, twórca ceramiki użytkowej i artystycznej z Kamionka Wielkiego.
• Jerzy Marek Łapo (1971- ) - historyk, archeolog, etnograf, kulturoznawca, badacz dziejów Mazur.

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Węgorzewo należą:

• układ urbanistyczny miasta Węgorzewa
• zamek krzyżacki w Węgorzewie
• kościół pw. Chrystusa Króla w Radziejach wraz z przykościelnym cmentarzem, plebanią i dzwonnicą
• kościół pw. św. Józefa w Węgielsztynie wraz z przykościelnym cmentarzem
• kościół pw. Dobrego Pasterza w Węgorzewie
• kościół pw. Świętych Piotra i Pawła w Węgorzewie wraz z przykościelnym cmentarzem
• cerkiew greckokatolicka pw. Świętego Krzyża w Węgorzewie
• cerkiew prawosławna pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Węgorzewie
• zespół pałacowy w Dąbrówce Małej, Sztynorcie, Sztynorcie Małym
• zespoły dworskie w Klimkach, Łęgwarowie, Maćkach, Pniewie, Różewcu, Rudziszkach
• cmentarze ewangelickie w Brzozowie, Dąbrówce Małej, Guji, Kalu, Pilwie, Rudziszkach, Sztynorcie, Trygorcie, Węgorzewie
• cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej w Nowej Guji, Stręglu, Węgorzewie
• wiadukt kolejowy i budynek dworca kolejowego w Kamionku Wielkim; pozostałości wiaduktu w Mamerkach, wiadukt w Pniewie, most kolejowy nad Kanałem Mazurskim i wiadukty kolejowe w Przystani; budynek dworca kolejowego w Radziejach oraz zespół budynków dworca kolejowego w Węgorzewie (linia kolejowa Kętrzyn – Węgorzewo)
• mauzoleum rodziny Lefevre na cmentarzu w Rydzówce oraz mauzoleum rodziny Lehndorfów w Sztynorcie
• leśniczówka w Dużym Kamieniu

Szlaki i atrakcje turystyczne

• szlak żeglugowy z Giżycka do Węgorzewa
• szlaki rowerowe:
  • Węgorzewo-Giżycko: Węgorzewo - Ogonki - Pieczarki - Świdry - Pierkunowo - Giżycko - Sulimy - Pieczonki - Kruklanki -Pozezdrze - Ogonki - Węgorzewo (73,2 km)
  • Węgorzewo-Pozezdrze: Węgorzewo - Ogonki - Pozezdrze - Ogonki - Węgorzewo (27,7 km)
  • "Dookoła Węgorzewa": Węgorzewo - Kal - Kalskie Nowiny - Trygort - Węgorzewo (44,4 km)
  • "Duża Pętla Mamr": Węgorzewo - Ruska Wieś - Trygort - Mamerki - Kietlice - Sztynort - Łabapa - Radzieje - Pilwa - Doba - Kamionki - Giżycko - Pierkunowo - Świdry - Pieczarki - Nowy Harsz - Harsz - Okowizna - Ogonki - Węgorzewo (103 km)
  • "Mała Pętla Mamr": Węgorzewo - Ruska Wieś - Trygort - Mamerki - Kietlice - Sztynort - Harsz - Okowizna - Ogonki - Węgorzewo (51,4 km)
  • "Leśny Szlak Sapiny": Węgorzewo - Stręgiel - Stręgielek - Ogonki - Węgorzewo (30,7 km)
  • "Przez Puszczę Borecką i Piłackie Wzgórza": Węgorzewo - Stręgiel - Gębałka - Kuty - Jakunówko - Jasieniec - Podleśne - Diabla Góra - Grodzisko - Kuty - Węgorzewo (64,3 km)
  • "Puszczańskim szlakiem": Węgorzewo - Stręgiel - Gębałka - Kuty -Jakunówko - Jasieniec -Podleśne - Leśny Zakątek - Borki - Rogojny - Jelonek - Orłowo - Wolisko - Jurkowo - Możdżany - Żywki - Kruklanki - Wyłudy - Pozezdrze - Ogonki - Węgorzewo (108,6 km)
  • "Rezerwat Siedem Wysp": Węgorzewo - Perły - Rudziszki - Pasternak - Zielony Ostrów - Pasternak - Węgorzewo (42,5 km)
  • "Szlak bez asfaltu": Węgorzewo - Ołownik - Sąkieły Małe - Zabrost Wielki - Skalisko - Wydutki - Grądy Węgorzewskie - Radziszewo - Matyski - Węgorzewo (63,2 km)
  • "Szlak Kanału Mazurskiego": Węgorzewo - Brzozowo - Guja - Śluza Guja - Rydzówka - Leśniewo - Mamerki - Przystań - Trygort - Węgorzewo (39,5 km)
  • "Szlak piramidy": Węgorzewo - Budry -Rapa - Banie Mazurskie - Węgorzewo (62,3 km)
  • "Szlakiem Gór": Węgorzewo - Czerwony Dwór - Pawłowo - Olszewo - Góry - Łęgwarowo - Pasternak - Wesołowo - Nowa Guja - Guja - Różewiec - Węgielsztyn - Trygort - Węgorzewo (53,2 km)
  • "Na Wilczy Szaniec": Węgorzewo - Srokowo - Siniec - Mazany - Parcz - Gierłoż - Parcz - Pilwa - Radzieje - Węgorzewo (67,7 km)
  • "Wokół Brzozowskiej Góry": Węgorzewo - Matyski - Brzozówko - Kaczorówko - Węgorzewo (23,3 km)
  • "Wokół jeziora Gołdapiwa": Węgorzewo - Stręgiel - Stręgielek - Przytuły - Wilkus - Przerwanki - Jeziorowskie - Kruklanki - Przerwanki - Pozezdrze - Ogonki - Węgorzewo (54,9 km)
  • "Wokół jeziora Niegocin": Węgorzewo - Pozezdrze - Giżycko - Ruda - Rydzewo - Bogaczewo - Strzelce - Wilkasy - Giżycko - Świdry - Pozezdrze - Węgorzewo (84,5 km)
  • "Wyskok do Wyskoku albo szlakiwm rezerwatów": Węgorzewo - Brzozowo - Dąbrówka Mała - Guja - Marszałki - Wyskok- Bajory Wielkie - Brzeźnica - Kałki - Bajory Wielkie - Bajory Małe - Rydzówka - Leśniewo - Trygort - Węgorzewo (60,6 km)
• szlaki piesze:
  • szlak pieszy Węgorzewo - Sztynort
  • trasa "Na Zwierzyniecki Róg": Plac Wolności - ul. Krótka - Ruska Wieś - powrót do Węgorzewa
  • trasa "Nad Święcajty": trasa wiedzie od zamku bulwarem Loir-et-Cher, przez mostek w pobliżu banku, ul. Nadbrzeżną, Słowackiego, Kajki, Jasną, Chrobrego
  • trasa "Promenadą nadrzeczną do jeziora Mamry"
  • trasa "Wzdłuż pętli Węgorapy": Park Miejski - przystań Żeglugi Mazurskiej - nadbrzeże Kanału Młyńskiego - jaz "Vęgornia" - ogródki działkowe "Wyzwolenie" - ul. 11-ego Listopada - ul. Kraszewskiego - Park Miejski
• obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
• zabytkowe parki dworskie w Klimkach, Łęgwarowie, Maćkach, Nowej Guji, Pniewie, Sztynorcie, Sztynorcie Małym oraz park etnograficzny w Węgorzewie
• pracownia garncarska w Kamionku Wielkim

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Węgorzewo można uzyskać na stronach internetowych: wegorzewo.pl, powiatwegorzewski.pl.

Religia

• Parafia prawosławna pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Węgorzewie
• Parafia pw. Chrystusa Króla w Radziejach
• Parafia pw. Dobrego Pasterza w Węgorzewie
• Parafia pw. Matki Bożej Fatimskiej w Węgorzewie
• Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olszewie Węgorzewskim
• Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Srokowie
• Parafia pw. św. Józefa w Węgielsztynie
• Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Kutach
• Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Węgorzewie

Szkolnictwo

W gminie Węgorzewo istnieją następujące placówki edukacyjne:

• Samorządowe Przedszkole nr 2 w Węgorzewie
• Samorządowe Przedszkole z grupą integracyjną im. Kubusia Puchatka w Węgorzewie
• Przedszkole Językowe Britiszek w Węgorzewie
• Przedszkole Niepubliczne "Jesteś" w Węgorzewie
• Przedszkole Niepubliczne "Tygrysek" w Węgorzewie prowadzone przez Stowarzyszenie Pro Familia Humana
• Szkoła Podstawowa im. Kurta Obitza w Węgielsztynie
• Szkoła Podstawowa nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Węgorzewie
• Szkoła Podstawowa nr 2 im. Janusza Korczaka w Węgorzewie
• Szkoła Podstawowa w Perłach
• Gimnazjum im. Jerzego Andrzeja Helwinga w Węgorzewie
• Zespół Szkół Ogólnokształcących w Węgorzewie - Liceum Ogólnokształcące, Szkoła Policealna Nr 1
• Zespół Szkół im. Bohaterów Września w Radziejach - Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Września w Radziejach, Gimnazjum w Radziejach
• Zespół Szkół Zawodowych im. Gen. Józefa Bema w Węgorzewie - Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych, Szkoła Policealna nr 2, Technikum w Węgorzewie, Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2
• Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. Marii Konopnickiej w Węgorzewie - szkoła podstawowa, gimnazjum, Szkoła Przysposabiająca do Pracy, ZSZ w SOSW
• Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Białymstoku z/s w Węgorzewie

Sport

Na terenie gminy działa klub:

• CWKS Vęgoria Węgorzewo

Inne organizacje i instytucje

• Fundacja Dziedzictwo Nasze
• Stowarzyszenie Integracji i Rozwoju Kulturalnego Mniejszości Narodowych w Polsce Czeremosz w Węgorzewie
• Towarzystwo Ratowania Dziedzictwa Kulturowego Kresów Dawnych i Obecnych Ojcowizna
• Węgorzewskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne
• Zespół Tańca Ludowego Czeremosz
• Orkiestra Dęta z Węgorzewa
• Zespół Dobra Siła

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:

Rezerwaty przyrody:

• Rezerwat Siedmiu Wysp (1618,34 ha)
• Rezerwat Mokre (7 ha)
• Rezerwat Półwysep i pięć wysp na jeziorze Rydzewskim (26 ha)
• Rezerwat Sztynort (444,88 ha)

Obszary chronionego krajobrazu:

• Obszar Chronionego Krajobrazu Bagien Mażańskich (1 180 ha)
• Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Gołdapy i Węgorapy (30 534 ha)
• Obszar Chronionego Krajobrazu Jeziora Oświn (15 182,9 ha)
• Obszar Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich (85 527 ha)

Obszary Natura 2000:

• Obszar specjalnej ochrony ptaków Jezioro Dobskie (6 985,25 ha)
• Obszar specjalnej ochrony ptaków Jezioro Oświn i okolice (2 516,11 ha)
• Obszar specjalnej ochrony ptaków Ostoja Warmińska (145 341,99 ha)
• Specjalny obszar ochrony siedlisk Mamerki (162,09 ha)
• Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Nad Oświnem (3 356,7 ha)
• Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Północnomazurska (14 573,01 ha)

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Węgorzewo znajduje się 39 pomników przyrody (ochroną objęto m.in.: głaz narzutowy w Węgorzewie) oraz użytki ekologiczne: "Półwysep Kal", "Rozlewisko Pasternak".

Zobacz też:

• Wiadukty w Puszczy Rominckiej
• Związek Bojowników z Faszyzmem i Najazdem Hitlerowskim o Niepodległość i Demokrację w województwie olsztyńskim
• Protest przeciwko koncertowi grupy Behemoth w Węgorzewie
• Węgorzewski Tydzień
• Studia Angerburgica
• Konkurs Losy nasze…
• Warmińsko-Mazurskie Spotkania z Teatrem... na Wodzie

Bibliografia

Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Program ochrony środowiska gminy Węgorzewo na lata 2004-2011, Węgorzewo 2004 [20.12.2014]
Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Węgorzewo do 2015 roku, 2000 [20.12.2014]
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Węgorzewo [20.12.2014]
Portal Gminy Węgorzewo [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Mazury na ludowo [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
UStat Olsztyn [20.12.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]