Węgorzewo (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "{{Gmina infobox |Gmina = Węgorzewo |herb_gminy = |flaga_gminy = |mapa_gminy = |mapa_powiatu = |rozmiar_mapki = |mapka ...")
 
 
(Nie pokazano 27 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Gmina infobox
 
{{Gmina infobox
  |Gmina          = Węgorzewo  
+
  |Gmina          = Węgorzewo
  |herb_gminy      =
+
  |herb_gminy      = Plik:Herb_gminy_Węgorzewo.png|Herb gminy Węgorzewo
  |flaga_gminy    =
+
  |flaga_gminy    =  
 
  |mapa_gminy      =  
 
  |mapa_gminy      =  
 
  |mapa_powiatu    =  
 
  |mapa_powiatu    =  
Linia 8: Linia 8:
 
  |mapka          =  
 
  |mapka          =  
 
  |województwo    = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo    = warmińsko-mazurskie  
  |powiat          = olsztyński
+
  |powiat          = węgorzewski
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
  |zarządzający    = Wójt
+
  |zarządzający    = Burmistrz
  |wójt            = [[Andrzej Jan Mazur| Andrzej Mazur]]
+
  |wójt            = Krzysztof Kołaszewski
  |adres_ug        = ul. Kolejowa 7
+
  |adres_ug        = ul. Zamkowa 3
  |kod_poczt_ug    = 11-730 Mikołajki
+
  |kod_poczt_ug    = 11-600 Węgorzewo
  |powierzchnia    = 149,21
+
  |powierzchnia    = 341,47
  |sołectwa        = 13
+
  |sołectwa        = 31
  |miejscowości    = 19
+
  |miejscowości    = 55
 
  |rok            = 2013
 
  |rok            = 2013
  |populacja      = 3651
+
  |populacja      = 17391
  |gęstość        = 24
+
  |gęstość        = 51
 
  |urbanizacja    =  
 
  |urbanizacja    =  
  |nr_kier        = 89
+
  |nr_kier        = 87
  |tablica_rej    = NLI
+
  |tablica_rej    = NWE
  |TERYT          = 2809042
+
  |TERYT          = 2819033
 
  |TERC10          =  
 
  |TERC10          =  
  |www            = http://www.lubomino.ug.gov.pl/
+
  |www            = http://www.wegorzewo.pl/
  |bip            = http://bip.lubomino.tensoft.pl/
+
  |bip            = http://bip.wegorzewo.pl/
 
}}  
 
}}  
'''Gmina Barczewo''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] i we wschodniej części [[Powiat lidzbarski| powiatu lidzbarskiego]]. Siedziba gminy znajduje  
+
'''Gmina Węgorzewo''' – gmina wiejska położona w północno-wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]] w [[Powiat węgorzewski|powiecie węgorzewskim]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Węgorzewo|Węgorzewie]].
 +
Gmina rolniczo-turystyczna, położona w [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainie Wielkich Jezior Mazurskich]]. Największa gmina powiatu węgorzewskiego.
  
się w [[Olecko| Olecku]].
 
 
Tereny gminy położone są na [[Równina Ornecka| Równinie Orneckiej]], pomiędzy [[Wzniesienie Górowskie| Wzniesieniem Górowskim]] a [[Pojezierze Olsztyńskie| Pojezierzem Olsztyńskim]]. Gmina o charakterze rolniczym z udziałem
 
 
gospodarki leśnej (ze względu na dużą powierzchnię kompleksów leśnych). Gmina o wysokim saldzie migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały oraz wysokim bezrobociu.
 
 
 
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Andrzej Jan Mazur| Andrzej Mazur]]<ref name="p1">BIP Urzędu Gminy Lidzbark Warmiński [http://bip.warmia.mazury.pl/lidzbark_warminski_gmina_wiejska/]</ref>.
 
<br/><br/>
 
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
Gmina wiejska Świętajno Oleckie zajmuje powierzchnię 149,21km<sup>2</sup><ref name="p2">Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3175]</ref>, w tym:
+
Gmina miejsko-wiejska Węgorzewo zajmuje powierzchnię 341,47 km<sup>2</sup><ref name="p1"> [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=4129 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS]</ref>, w tym:
*użytki rolne: 56%  
+
*użytki rolne: 56%
*lasy: 31%  
+
*lasy: 16,2%
*wody: 1,06%  
+
*wody: 18,6%
  
Gmina stanowi 26,4% powierzchni [[Powiat lidzbarski| powiatu lidzbarskiego]].
+
Gmina stanowi 49,2% powierzchni powiatu węgorzewskiego.
  
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>:
+
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>:
 +
[[Plik:Kościół Piotra i Pawła w Węgorzewie.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Węgorzewie. Fot. Janericloebe. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Węgorzewo_Kościół_św._Piotra_i_Pawła_002.JPG Commons Wikimedia]]]
 +
[[Plik: Kościół św. Józef w Węgielsztynie.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Józefa w Węgielsztynie. Fot. Janericloebe. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Węgielsztyn_Kościół_003.JPG Commons Wikimedia]]]
 +
[[Plik: Kościół  w Radziejach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Chrystusa Króla w Radziejach. Fot. Janericloebe. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Radzieje_Kościół_001.JPG Commons Wikimedia]
 +
]]
 
{|class="wikitable"
 
{|class="wikitable"
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni
+
!Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni
|-
 
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || %
 
 
|--
 
|--
|liczba || 12409 || 100 || 6346 || 51,1 || 6063 || 48,9
+
|jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||%
 
|--
 
|--
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 51 || colspan=2| 26 || colspan=2| 25
+
|liczba ||17391 ||100 ||8687 ||49,5 ||8704 ||50,5
 +
|--
 +
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|51 ||colspan=2|25,5 ||colspan=2|25,5
 
|}
 
|}
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Orneta wynosiło -79 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 45,9% migracji w [[Powiat lidzbarski| powiecie lidzbarskim]] oraz 2,1% w  
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Węgorzewo wynosiło -71 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 62,8% migracji w powiecie węgorzewskim oraz 1,9% w województwie warmińsko-mazurskim.
  
[[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].  
+
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 +
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Węgorzewo były częścią powiatu węgorzewskiego w województwie olsztyńskim<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl]</ref>.
  
== Miejscowości na terenie gminy ==
+
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl]</ref>. Gromada Węgorzewo przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl]</ref>.
Sołectwa: [[Augustyny]], [[Bażyny]], [[Biały Dwór]], [[Chwalęcin]], [[Dąbrówka]], [[Drwęczno]], [[Henrykowo]], [[Karbowo]], [[Karkajmy]], [[Klusajny]], [[Krosno]], [[Krzykały]], [[Kumajny]], [[Miłkowo]], [[Mingajny]], [[Nowy Dwór]], [[Opin]], [[Osetnik]],  
+
 +
Gminę wiejską Węgorzewo powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. W jej skład wchodziły obszary sołectw: Czerwony Dwór, Dłużec, Jakunowo, Janówko, Kal, Kalskie Nowiny, Klimki, Ogonki, Pilwa, Prynowo, Radzieje, Róże, Rudziszki, Ruska Wieś, Stręgiel, Stulichy, Trygort, Wilkowo, Wysiecza.
  
[[Wojciechowo (gmina Orneta)| Wojciechowo]], [[Wola Lipecka]].
+
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć powiat węgorzewski. Gmina została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego.
  
Pozostałe miejscowości: [[Lejławki Wielkie]], [[Lejławki Małe]], [[Tawty]], [[Bogatyńskie]], [[Gieduty]], [[Karkajmy Małe]], [[Ostry Kamień]].
+
W 1992 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 roku <ref>Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910870397 isap.sejm.gov.pl]</ref> dokonano połączenia gminy i miasta [[Węgorzewo]] w jedną jednostkę administracyjną.
  
== Gospodarka ==
+
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]].
Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy wiejskiej Orneta jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję
+
1 stycznia 2002 gmina na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku<ref>Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl]</ref> stała się częścią reaktywowanego powiatu węgorzewskiego.
  
roślinną i hodowlę zwierząt. Użytki rolne zajmują  ponad 50% powierzchni gminy, grunty orne: 43,6% (10659 ha), łąki i pastwiska zajmują 12,3% (3000 ha), a sady 0,09% (24 ha). Znajdują się one na glebach średnich - IV klasy bonitacyjnej.  
+
Gmina wiejska Węgorzewo graniczy z gminami: [[Budry (gmina wiejska)|Budry]], [[Pozezdrze (gmina wiejska)|Pozezdrze]], [[Giżycko (gmina wiejska)|Giżycko]], [[Kętrzyn (gmina wiejska)|Kętrzyn]], [[Srokowo (gmina wiejska)|Srokowo]].
  
W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (pszenica, jęczmień) uprawiane sa również ziemniaki, buraki cukrowe i rzepak. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla trzody chlewneji bydła. W srukurze gospodarstw rolnych większość
+
== Miejscowości na terenie gminy ==
 +
Sołectwa: [[Brzozowo]], [[Czerwony Dwór (gmina Węgorzewo)|Czerwony Dwór]], [[Dąbrówka Mała]], [[Dłużec]], [[Guja]], [[Jakunowo]], [[Janówko]], [[Kal]], [[Kalskie Nowiny]], [[Karłowo]], [[Kolonia Rybacka]], [[Klimki]], [[Maćki]], [[Ogonki]], [[Parowa]], [[Perły]], [[Pilwa]], [[Prynowo]], [[Radzieje]], [[Róże]], [[Rudziszki]], [[Ruska Wieś (gmina Węgorzewo)|Ruska Wieś]], [[Stawki]], [[Stręgiel]], [[Stulichy]], [[Sztynort]], [[Trygort]], [[Wesołowo]], [[Węgielsztyn]], [[Wilkowo]], [[Wysiecza]].
  
stanowią dospodarstwa małe i średnie (od 1-10 ha)<ref>[http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/ Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Orneta na lata 2001 - 2015.]</ref>.
+
Pozostałe miejscowości: [[Nowa Guja]], [[Rydzówka]], [[Surwile]], [[Sztynort Mały]], [[Stawiska]], [[Tarławki]], [[Kietlice]], [[Kamionek Wielki (gmina Węgorzewo)]], Kamień gajówka, [[Łabapa]], [[Pniewo]], [[Jerzykowo]], [[Łęgwarowo]], [[Zielony Ostrów]], [[Pasternak]],
 +
[[Przystań]], [[Matyski]], [[Biedaszki (gmina Węgorzewo)|Biedaszki]], [[Różewiec]].
  
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Orneta wynosiła w 2013 roku 1163. W tym 132 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 1031 tworzy sektor prywatny. 272 firmy były
+
== Gospodarka ==
 
+
Głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego gminy Węgorzewo są rolnictwo i turystyka, uzupełniane przez handel i usługi.<br/>
zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 85 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 125 firm w dziale budownictwo, 63 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami  
+
Użytki rolne zajmują w gminie prawie 56% (19131 ha) ogólnej powierzchni gminy, w tym: 58,8% (11248 ha) stanowią grunty orne, 40,9% (7826 ha) łąki i pastwiska, a sady 0,3% (57 ha).  W obszarze gminy dominują gleby dobre III i IV klasy bonitacyjnej, trudne do uprawy ze względu na ukształtowanie powierzchni. Większość gospodarstw to gospodarstwa indywidualne, prowadzące produkcję wielokierunkową bez wyraźnie określonej specjalizacji. W strukturze upraw przeważa uprawa zbóż (pszenica, żyto, pszenżyto, owies, jęczmień); uprawiane są również rzepak, rzepik. W hodowli zwierząt dominuje chów trzody chlewnej, bydła opasowego i mlecznego oraz drobiu. Alternatywnym źródłem dochodów w rolnictwie może stać się produkcja żywności ekologicznej i agroturystyka.<br/>
 
+
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Węgorzewo wynosiła pod koniec 2013 roku 1382. W tym 59 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1323 tworzy sektor prywatny. 286 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 91 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 116 firm w dziale budownictwo, 81 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 59 firm<ref name="p1"/>. Na terenie gminy działa m.in. firma: [[Eksport towarów przemysłu lekkiego|PHU EKO-AGROTECH Węgorzewo]].
gastronomicznymi prowadziło 31 firm<ref name="p2"/>.<br/>
 
Orneta jest gminą średnio uprzemysłowioną, dominują tu branże: [[Produkcja metalowych wyrobów gotowych z wyłączeniem maszyn i urządzeń| metalurgiczna]] i odzieżowa. Do wiodących zakładów metalurgicznych należą: Fabryka Śrub i
 
 
 
Elementów Złącznych "Nowa Orneta" Sp. z o.o., Gunnebo Industries Sp z o.o. z siedzibą w Ornecie, Metal Produkt sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe PORKON Sp. z o.o.; branżę odzieżową reprezentują: "Polcotex" Sp. z
 
 
 
o.o. zakład produkcyjny w Ornecie, "Bea-Mode" Sp. z o.o. i inne. W gminie dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.<br/>
 
Liczne zasoby leśne pozwoliły na rozwój przemysłu drzewnego. Na terenie gminy funkcjonuje [[Nadleśnictwo Orneta]], które prowadzi gospodarkę leśną na obszarze ponad 7500 ha.
 
 
 
Turystyka nie odgrywa w gminie Orneta dominującej roli. Jednak duża ilość lasów, bogactwo przyrody, zabytków historycznych Ornety i okolic podnosi w wysokim stopniu walory krajoznawczo – turystyczne regionu i stwarza warunki do jej
 
 
 
rozwoju.<br/>
 
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Orneta, Henrykowo, Opin<ref name="p1"/>.
 
  
Gmina Orneta należy do lokalnej organizacji turystycznej [[Stowarzyszenie "Dom Warmiński"| Stowarzyszenia "Dom Warmiński"]], [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich| Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]] oraz [[LGD "Warmiński
+
Liczne walory przyrodnicze, krajobrazowe (jeziora, lasy, urozmaicone ukształtowanie powierzchni, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu) i kulturowe stwarzają w gminie Węgorzewo warunki do rozwoju turystyki, w tym agroturystyki. Możliwość uprawiania różnych form turystyki czyni gminę atrakcyjną zarówno latem jak i zimą. Bazę turystyczną stanowią: hotele, ośrodki wypoczynkowe, pensjonaty, gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Stawki, Węgorzewo<ref>[http://www.3.wegorzewo.pl/klucz/baza-noclegowa/ 3.wegorzewo.pl. portal gminy Węgorzewo ]</ref> oraz campingi, domki letniskowe, pola namiotowe.
  
Zakątek"]].
+
Gmina Węgorzewo należy do [[Mazurski Związek Międzygminny – Gospodarka Odpadami|Mazurskiego Związku Międzygminnego - Gospodarka Odpadami]], [[Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka "Wielkie Jeziora Mazurskie"|Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka "Wielkie Jeziora Mazurskie"]], [[Związek Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich|Związku Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich]] oraz [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]].
  
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]] oraz [[Obszary wymagające  
+
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne|obszary przygraniczne]], [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej|obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]], [[Obszary wymagające restrukturyzacji i rewitalizacji|obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji]]. 
  
restrukturyzacji i rewitalizacji| obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji]] wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia.
+
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Węgorzewo wynosiła 1657 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 69,5%  bezrobotnych w [[Powiat węgorzewski|powiecie węgorzewskim]].
  
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Orneta wynosiła 1477 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 35,2%  bezrobotnych w [[Powiat lidzbarski| powiecie lidzbarskim]].
+
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 11,7% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,7% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 
  
 
== Kultura i turystyka ==
 
== Kultura i turystyka ==
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
*[[Miejski Dom Kultury im. Franciszka Chruściela w Ornecie]]
+
*[[Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Węgorzewie]]
*Galeria ART-NOVA
+
*[[lkwim: Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Węgorzewie|Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Węgorzewie]] 
*[[Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Orneta]] - filie biblioteki w Henrykowie i Bażynach
+
*[[lkwim: Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie|Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie]]
  
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
*Kaziuki Wilnuki w Ornecie
+
*[[lkwim: Festiwal Piosenki Harcerskiej oraz Konkurs Recytatorski Strofy o Ojczyźnie - Węgorzewo|Festiwal Piosenki Harcerskiej oraz Konkurs Recytatorski Strofy o Ojczyźnie - Węgorzewo]]
*Ornecki Festiwal Kobiet - Baba Fest
+
*[[lkwim: Festiwal Rockowy w Węgorzewie|Festiwal Rockowy w Węgorzewie]]
*Festiwal "ŁAŁ KULTURA"
+
*[[lkwim: Jarmark Folkloru w Węgorzewie|Jarmark Folkloru w Węgorzewie]]
*Dni Ornety
+
*[[lkwim: Międzynarodowy Przegląd Widowisk Kolędniczych Herody w Węgorzewie|Międzynarodowy Przegląd Widowisk Kolędniczych Herody w Węgorzewie]]
*dożynki gminne
+
*[[lkwim: Międzynarodowy Przegląd Wielkanocnych Widowisk Obrzędowych Święto Wiosny w Węgorzewie|Międzynarodowy Przegląd Wielkanocnych Widowisk Obrzędowych Święto Wiosny w Węgorzewie]]
 +
*[[lkwim: Przegląd Piosenki Żeglarskiej WęgoSzanty w Węgorzewie|Przegląd Piosenki Żeglarskiej WęgoSzanty w Węgorzewie]]
 +
*[[lkwim: Regionalny Przegląd Ukraińskich Kolęd, Wertepów i Szczedriwok w Węgorzewie|Regionalny Przegląd Ukraińskich Kolęd, Wertepów i Szczedriwok w Węgorzewie]]
  
 
'''Ludzie związani z gminą'''
 
'''Ludzie związani z gminą'''
*[[Eberhard z Nysy]] (1250-1326) - biskup warmiński; wydał dokumenty lokacyjne m.in. dla Ornety, za jego czasów rozpoczęto budowę tamtejszego [[lkwim: Zamek w Ornecie| zamku]], przeznaczył też środki na budowę kościoła w Ornecie.
+
*[[Jerzy Andrzej Helwing]] (1666-1748) - pastor ewangelicki, lekarz i przyrodnik, botanik.
*[[Szymon Rudnicki]] (1552-1621) - sekretarz koronny, biskup warmiński; podczas jego urzędowania został wyremontowany i odnowiony [[lkwim: Zamek w Ornecie| zamek biskupi w Ornecie]]; fundator głównego ołtarza  w kościele we wsi
+
*[[lkwim: Edward Cierniak|Edward Cierniak]] (1952- ) - rzeźbiarz ludowy.
 +
*[[lkwim: Anna Dąbrowska|Anna Dąbrowska]] (1979-2002) - malarka amatorka związana z Węgorzewem.  
 +
*[[lkwim: Anna Gajlewska|Anna Gajlewska]] - hafciarka ze wsi Radzieje.
 +
*[[lkwim: Ewa Ilasz|Ewa Ilasz]] - tkaczka; mieszka i pracuje w Wegorzewie.
 +
*[[lkwim: Luba Pietnoczko|Luba Pietnoczko]] nauczycielka, hafciarka, pisankarka; mieszka w Kalskich Nowinach.
 +
*[[lkwim: Olga Sachryń|Olga Sachryń]] - ukraińska hafciarka zamieszkała w Węgorzewie.  
 +
*[[lkwim: Krzysztof Kotowicz|Krzysztof Kotowicz]] (1973- ) - rzeźbiarz.
 +
*[[lkwim: Ryszard Wróblewski|Ryszard Wróblewski]] (1955- ) - rzeźbiarz ludowy. 
 +
*[[lkwim: Jerzy Nowosielski|Jerzy Nowosielski]] (1923-2011) - malarz, grafik, rysownik, scenograf, autor ikon, filozof, teolog.   
 +
*[[lkwim: Paweł Szymański|Paweł Szymański]] - garncarz, twórca ceramiki użytkowej i artystycznej z Kamionka Wielkiego.
 +
*[[lkwim: Jerzy Marek Łapo|Jerzy Marek Łapo]] (1971- ) - historyk, archeolog, etnograf, kulturoznawca, badacz dziejów Mazur.
  
Bogatyńskie.
 
*[[Herman z Pragi]]  (1280 - noc noworoczna 1349/1350) - biskup warmiński, za jego czasów rozpoczęto budowę [[lkwim:Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie|kościoła pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana
 
 
Ewangelisty w Ornecie]], zmarł w Ornecie.
 
*[[Eugeniusz Buchholz]] (1865 -1928 ) - literat, redaktor, tłumacz, księgarz.
 
*[[Jan Wulff  (1735 - 1807) - urodzony w Ornecie, cysters, budowniczy organów w katedrze oliwskiej.
 
*[[Zygmunt Kamiński]] - piłkarz Warmii Olsztyn w latach 60-tych w najlepszym okresie historii klubu, trener  "Błękitnych" Orneta.
 
*[[Piotr Zrada]] -  lekkoatleta, specjalista w biegu na 400 metrów, mistrz świata i Europy juniorów młodszych.
 
 
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
  
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Orneta należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
+
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Węgorzewo należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
*[[Kościół pw. Świętych Mikołaja Biskupa i Rocha w Bażynach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*układ urbanistyczny miasta Węgorzewa
*[[Kościół pw. Świętej Trójcy i św. Michała w Bogatyńskich]]
+
*[[lkwim: Zamek w Węgorzewie|zamek krzyżacki w Węgorzewie]]
*[[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*[[Kościół pw. Chrystusa Króla w Radziejach|kościół pw. Chrystusa Króla w Radziejach]] wraz z przykościelnym cmentarzem, plebanią i dzwonnicą
*[[Kościół pw. św. Katarzyny w Henrykowie]] wraz z plebanią
+
*[[Kościół pw. św. Józefa w Węgielsztynie|kościół pw. św. Józefa w Węgielsztynie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
*[[Kościół pw. Nawiedzenia Najświetszej Maryi Panny i św. Józefa w Krośnie]], krużganki z kaplicami
+
*[[Kościół pw. Dobrego Pasterza w Węgorzewie|kościół pw. Dobrego Pasterza w Węgorzewie]]  
*[[Kościół pw. św. Wawrzyńca w Mingajnach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*[[Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Węgorzewie|kościół pw. Świętych Piotra i Pawła w Węgorzewie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
*[[Kościół pw. Świętego Krzyża w Opinie]]
+
*[[Cerkiew pw. Świętego Krzyża w Węgorzewie|cerkiew greckokatolicka pw. Świętego Krzyża w Węgorzewie]]
*zespoły pałacowe w: Bażynach, Bogatyńskich, Karkajmach
+
*[[Cerkiew pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Węgorzewie|cerkiew prawosławna pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Węgorzewie]]
*układ urbanistyczny miasta Orneta z rynkiem i ratuszem oraz liczne zabytkowe kamieniczki w rynku i przy okolicznych ulicach
+
*zespół pałacowy w Dąbrówce Małej, [[lkwim: Pałac w Sztynorcie|Sztynorcie]], Sztynorcie Małym
*pozostałości murów obronnych
+
*zespoły dworskie w Klimkach, Łęgwarowie, Maćkach, Pniewie, Różewcu, Rudziszkach
*[[lkwim: Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie| Kościół pw. św. Jana Chrzciciela Ornecie]] wraz z plebanią
+
*cmentarze ewangelickie w Brzozowie, Dąbrówce Małej, Guji, Kalu, Pilwie, Rudziszkach, Sztynorcie, Trygorcie, Węgorzewie
*[[Cerkiew św. Mikołaja w Ornecie]]  
+
*cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej w Nowej Guji, Stręglu, Węgorzewie
*klasztor sióstr katarzynek wraz z otaczającym go ogrodem
+
*wiadukt kolejowy i budynek dworca kolejowego w Kamionku Wielkim; pozostałości wiaduktu w Mamerkach, wiadukt w Pniewie, most kolejowy nad Kanałem Mazurskim i wiadukty kolejowe w Przystani; budynek dworca kolejowego w Radziejach oraz zespół budynków dworca kolejowego w Węgorzewie (linia kolejowa Kętrzyn – Węgorzewo)
*[[Kaplice jerozolimskie| Kaplica Jerozolimska]] (przy drodze do Elbląga)
+
*mauzoleum rodziny Lefevre na cmentarzu w Rydzówce oraz mauzoleum rodziny Lehndorfów w Sztynorcie
*zabytkowy spichlerz
+
*leśniczówka w Dużym Kamieniu
*ruiny kościoła pw. św. Jakuba w Osetniku
 
*młyn w Osetniku
 
  
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
*szlak przyrodniczo-dydaktyczny "Czarci Jar" oraz ścieżki rowerowe wyznaczone przez [[Nadleśnictwo Orneta]]
+
*[[Szlak żeglugowy z Giżycka do Węgorzewa|szlak żeglugowy z Giżycka do Węgorzewa]] 
*umocnienia i fortyfikacje tzw.[[ "Trójkąt Lidzbarski'| "Trójkata Lidzbarskiego"]]
+
*szlaki rowerowe:
*mini skatepark przy Jeziorze Mieczowym
+
**Węgorzewo-Giżycko: Węgorzewo - Ogonki - Pieczarki - Świdry - Pierkunowo - Giżycko - Sulimy - Pieczonki - Kruklanki -Pozezdrze - Ogonki - Węgorzewo (73,2 km)
*[[lkwim: Zamek w Ornecie| pozostałości po zamku biskupim w Ornecie]]
+
**Węgorzewo-Pozezdrze: Węgorzewo - Ogonki - Pozezdrze - Ogonki - Węgorzewo (27,7 km)
*liczne zabytki architektury, w tym kaplicaki przydrożne, m.in. [[Kapliczka w Osetniku| kapliczka w Osetniku]]
+
**"Dookoła Węgorzewa": Węgorzewo - Kal - Kalskie Nowiny - Trygort - Węgorzewo (44,4 km)
*zabytkowe parki dworskie, m.in. w Bażynach, Bogatyńskich, Karkajmach
+
**"Duża Pętla Mamr": Węgorzewo - Ruska Wieś - Trygort - Mamerki - Kietlice - Sztynort - Łabapa - Radzieje - Pilwa - Doba - Kamionki - Giżycko - Pierkunowo - Świdry - Pieczarki - Nowy Harsz - Harsz - Okowizna - Ogonki - Węgorzewo (103 km)
*obszary chronionego krajobrazu, rezerwat i pomniki przyrody
+
**"Mała Pętla Mamr": Węgorzewo - Ruska Wieś - Trygort - Mamerki - Kietlice - Sztynort - Harsz - Okowizna - Ogonki - Węgorzewo (51,4 km)
 +
**"Leśny Szlak Sapiny": Węgorzewo - Stręgiel - Stręgielek - Ogonki - Węgorzewo (30,7 km)
 +
**"Przez Puszczę Borecką i Piłackie Wzgórza": Węgorzewo - Stręgiel - Gębałka - Kuty - Jakunówko - Jasieniec - Podleśne - Diabla Góra - Grodzisko - Kuty - Węgorzewo (64,3 km)
 +
**"Puszczańskim szlakiem": Węgorzewo - Stręgiel - Gębałka - Kuty -Jakunówko - Jasieniec -Podleśne - Leśny Zakątek - Borki - Rogojny - Jelonek - Orłowo - Wolisko - Jurkowo - Możdżany - Żywki - Kruklanki - Wyłudy - Pozezdrze - Ogonki - Węgorzewo (108,6 km)
 +
**"Rezerwat Siedem Wysp": Węgorzewo - Perły - Rudziszki - Pasternak - Zielony Ostrów - Pasternak - Węgorzewo (42,5 km)
 +
**"Szlak bez asfaltu": Węgorzewo - Ołownik - Sąkieły Małe - Zabrost Wielki - Skalisko - Wydutki - Grądy Węgorzewskie - Radziszewo - Matyski - Węgorzewo (63,2 km)
 +
**"Szlak Kanału Mazurskiego": Węgorzewo - Brzozowo - Guja - Śluza Guja - Rydzówka - Leśniewo - Mamerki - Przystań - Trygort - Węgorzewo (39,5 km)
 +
**"Szlak piramidy": Węgorzewo - Budry -Rapa - Banie Mazurskie - Węgorzewo (62,3 km)
 +
**"Szlakiem Gór": Węgorzewo - Czerwony Dwór - Pawłowo - Olszewo - Góry - Łęgwarowo - Pasternak - Wesołowo - Nowa Guja - Guja - Różewiec - Węgielsztyn - Trygort - Węgorzewo (53,2 km)
 +
**"Na Wilczy Szaniec": Węgorzewo - Srokowo - Siniec - Mazany - Parcz - Gierłoż - Parcz - Pilwa - Radzieje - Węgorzewo (67,7 km)
 +
**"Wokół Brzozowskiej Góry": Węgorzewo - Matyski - Brzozówko - Kaczorówko - Węgorzewo (23,3 km)
 +
**"Wokół jeziora Gołdapiwa": Węgorzewo - Stręgiel - Stręgielek - Przytuły - Wilkus - Przerwanki - Jeziorowskie - Kruklanki - Przerwanki - Pozezdrze - Ogonki - Węgorzewo (54,9 km)
 +
**"Wokół jeziora Niegocin": Węgorzewo - Pozezdrze - Giżycko - Ruda - Rydzewo - Bogaczewo - Strzelce - Wilkasy - Giżycko - Świdry - Pozezdrze - Węgorzewo (84,5 km)
 +
**"Wyskok do Wyskoku albo szlakiwm rezerwatów": Węgorzewo - Brzozowo - Dąbrówka Mała - Guja - Marszałki - Wyskok- Bajory Wielkie - Brzeźnica - Kałki - Bajory Wielkie - Bajory Małe - Rydzówka - Leśniewo - Trygort - Węgorzewo (60,6 km)
 +
*szlaki piesze:
 +
**[[Szlak pieszy Węgorzewo - Sztynort|szlak pieszy Węgorzewo - Sztynort]]  
 +
**trasa "Na Zwierzyniecki Róg": Plac Wolności - ul. Krótka - Ruska Wieś - powrót do Węgorzewa
 +
**trasa "Nad Święcajty": trasa wiedzie od zamku bulwarem Loir-et-Cher, przez mostek w pobliżu banku, ul. Nadbrzeżną, Słowackiego, Kajki, Jasną, Chrobrego
 +
**trasa "Promenadą nadrzeczną do jeziora Mamry"
 +
**trasa "Wzdłuż pętli Węgorapy": Park Miejski - przystań Żeglugi Mazurskiej - nadbrzeże Kanału Młyńskiego - jaz "Vęgornia" - ogródki działkowe "Wyzwolenie" - ul. 11-ego Listopada - ul. Kraszewskiego - Park Miejski
 +
*obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
 +
*zabytkowe parki dworskie w Klimkach, Łęgwarowie, Maćkach, Nowej Guji, Pniewie, Sztynorcie, Sztynorcie Małym oraz park etnograficzny w Węgorzewie
 +
*[[lkwim: Garncarstwo Etniczne Pracownia Eksperymentalna w Kamionku Wielkim|pracownia garncarska w Kamionku Wielkim]]
  
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Orneta można uzyskać na stronie internetowej [http://www.orneta.pl/informacja/ UMiG Orneta].
+
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Węgorzewo można uzyskać na stronach internetowych: [http://www.wegorzewo.pl/ wegorzewo.pl], [http://www.powiatwegorzewski.pl/ powiatwegorzewski.pl].
 +
 
 +
== Religia ==
 +
*[[Parafia prawosławna pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Węgorzewie]]
 +
*[[Parafia pw. Chrystusa Króla w Radziejach]]
 +
*[[Parafia pw. Dobrego Pasterza w Węgorzewie]]
 +
*[[Parafia pw. Matki Bożej Fatimskiej w Węgorzewie]]
 +
*[[Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olszewie Węgorzewskim]]
 +
*[[Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Srokowie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Józefa w Węgielsztynie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Kutach]]
 +
*[[Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Węgorzewie]]
  
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
W gminie miejsko-wiejskiej Orneta istnieją następujące placówki edukacyjne:  
+
W gminie Węgorzewo istnieją następujące placówki edukacyjne:
*Przedszkole nr 1 w Ornecie
+
*[[Samorządowe Przedszkole nr 2 w Węgorzewie]]
*Przedszkole nr 2 w Ornecie
+
*[[Samorządowe Przedszkole im. Kubusia Puchatka w Węgorzewie|Samorządowe Przedszkole z grupą integracyjną im. Kubusia Puchatka w Węgorzewie]]
*[[Szkoła Podstawowa nr 1 im. mjr. Henryka Sucharskiego w Ornecie]]
+
*Przedszkole Językowe Britiszek w Węgorzewie
*[[Szkoła Podstawowa nr 4 im. Janusza Korczaka w Ornecie]]
+
*Przedszkole Niepubliczne "Jesteś" w Węgorzewie
*[[Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Bażynach]]
+
*Przedszkole Niepubliczne "Tygrysek" w Węgorzewie prowadzone przez Stowarzyszenie Pro Familia Humana
*[[Szkoła Podstawowa w Mingajnach]]
+
*[[Szkoła Podstawowa im. Kurta Obitza w Węgielsztynie]]
*[[Gimnazjum nr 2 w Ornecie im. 29 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego| Gimnazjum nr 2 im. 29 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Ornecie]]
+
*[[Szkoła Podstawowa nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Węgorzewie]]
*[[Gimnazjum Nr 1 w Ornecie]]
+
*[[Szkoła Podstawowa nr 2 im. Janusza Korczaka w Węgorzewie]]
*[[Zespół Szkół Ogólnokształcących w Ornecie]] - [[Gimnazjum Nr 1 w Ornecie]] przy ZSO w Ornecie, [[Liceum Ogólnokształcące im. Bojowników o Polskość Warmii w Ornecie]], Szkoła Policealna Nr 2
+
*[[Szkoła Podstawowa w Perłach]]  
*[[Zespół Szkół Zawodowych Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Ornecie]]
+
*[[Gimnazjum im. Jerzego Andrzeja Helwinga w Węgorzewie]]
 +
*[[Zespół Szkół Ogólnokształcących w Węgorzewie]] - [[Liceum Ogólnokształcące im. gen. Mariusza Zaruskiego w Węgorzewie|Liceum Ogólnokształcące]], Szkoła Policealna Nr 1 
 +
*[[Zespół Szkół w Radziejach|Zespół Szkół im. Bohaterów Września w Radziejach]] - [[Szkoła Podstawowa w Radziejach|Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Września w Radziejach]], [[Gimnazjum w Radziejach]]  
 +
*[[Zespół Szkół Zawodowych im. Gen. Józefa Bema w Węgorzewie]] - Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych, Szkoła Policealna nr 2, Technikum w Węgorzewie, Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2
 +
*[[Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Węgorzewie|Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. Marii Konopnickiej w Węgorzewie]] - [[Szkoła Podstawowa Specjalna nr 3 w Węgorzewie|szkoła podstawowa]], [[Gimnazjum Specjalne nr 2 w Węgorzewie|gimnazjum]], [[Szkoła Przysposabiająca do Pracy w SOSW w Węgorzewie|Szkoła Przysposabiająca do Pracy]], [[Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna nr 1 w Węgorzewie|ZSZ w SOSW]]
 +
*Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Białymstoku z/s w Węgorzewie
  
 
== Sport ==
 
== Sport ==
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turnieje piłki nożnej dziaci i dorosłych, turnieje: siatkówki, "Majówka Rowerowa", [[Warmia Mazury Senior Games]] - badminton. 
+
Na terenie gminy działa klub:
 
+
*[[CWKS Vęgoria Węgorzewo]]
Na terenie gminy działają kluby:
 
*[[MKS "Błękitni" Orneta]]
 
*SLKS "Tramp" w Ornecie
 
*UKS "Bystry" w Ornecie
 
*Uczniowski Integracyjny Klub Sportowy "MIG"
 
*Integracyjny Klub Sportowy "SMOK"
 
  
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
==Inne organizacje i instytucje==
*[[Stowarzyszenie na Rzecz Pomocy Osobom Niepełnosprawnym w Ornecie]]  
+
*[[lkwim: Fundacja Dziedzictwo Nasze|Fundacja Dziedzictwo Nasze]]
*[[Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Orneta "Ornecianie"]]
+
*[[lkwim: Stowarzyszenie Integracji i Rozwoju Kulturalnego Mniejszości Narodowych w Polsce Czeremosz w Węgorzewie|Stowarzyszenie Integracji i Rozwoju Kulturalnego Mniejszości Narodowych w Polsce Czeremosz w Węgorzewie]]
*[[Stowarzyszenie Orneckie "AGRORELAKS"]]
+
*[[lkwim: Towarzystwo Ratowania Dziedzictwa Kulturowego Kresów Dawnych i Obecnych Ojcowizna|Towarzystwo Ratowania Dziedzictwa Kulturowego Kresów Dawnych i Obecnych Ojcowizna]]
*[[Stowarzyszenie na rzecz Wspierania Rozwoju Wsi, Świetlicy i Punktu Przedszkolnego w Bażynach "DOGONIĆ MARZENIA"]]
+
*[[lkwim: Węgorzewskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne|Węgorzewskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne]]
*[[Stowarzyszenie MIASTOWIEŚ w Ornecie]]
+
*[[lkwim: Zespół Tańca Ludowego Czeremosz|Zespół Tańca Ludowego Czeremosz]]
*[[Stowarzyszenie Arkadia z siedzibą w Dąbrówce]]
+
*[[lkwim: Orkiestra Dęta z Węgorzewa|Orkiestra Dęta z Węgorzewa]]  
*[[Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Karbowo]]
+
*[[lkwim:Dobra Siła|Zespół Dobra Siła]]
*[[Stowarzyszenie Nowe Drwęczno]]
+
 
 
 
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>:  
+
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie ]</ref>:  
  
 
Rezerwaty przyrody:
 
Rezerwaty przyrody:
*[[Rezerwat Ostoja bobrów na rzece Pasłęce]] (4239,97 ha)
+
*[[Rezerwat Siedmiu Wysp]] (1618,34 ha)
 +
*[[Rezerwat Mokre]] (7 ha)
 +
*[[Rezerwat Półwysep i pięć wysp na jeziorze Rydzewskim]] (26 ha)
 +
*[[Rezerwat Sztynort]] (444,88 ha)
  
 
Obszary chronionego krajobrazu:
 
Obszary chronionego krajobrazu:
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki]] (43307,3 ha)
+
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Bagien Mażańskich]] (1 180 ha)
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Orneckiej]] (11511,3 ha)
+
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Gołdapy i Węgorapy]] (30 534 ha)
 +
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Jeziora Oświn]] (15 182,9 ha)
 +
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]] (85 527 ha)
  
Obszary Natura 2000:
+
Obszary [[Natura 2000]]:
*[[Natura 2000 Rzeka Pasłęka| Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka]] (8 418,46 ha)
+
*[[Natura 2000 Jezioro Dobskie|Obszar specjalnej ochrony ptaków Jezioro Dobskie]] (6 985,25 ha)
*[[Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki]] (20 669,89 ha)
+
*[[Natura 2000 Jezioro Oświn i okolice|Obszar specjalnej ochrony ptaków Jezioro Oświn i okolice]] (2 516,11 ha)
 +
*[[Natura 2000 Ostoja Warmińska|Obszar specjalnej ochrony ptaków Ostoja Warmińska]] (145 341,99 ha)
 +
*[[Natura 2000 Mamerki|Specjalny obszar ochrony siedlisk Mamerki]] (162,09 ha)
 +
*[[Natura 2000 Ostoja Nad Oświnem|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Nad Oświnem]] (3 356,7 ha)
 +
*[[Natura 2000 Ostoja Północnomazurska|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Północnomazurska]] (14 573,01 ha)
  
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Orneta znajdują się 43 pomniki przyrody. Ochroną objęto przede wszystkim pojedyncze okazy i aleje drzew<ref name="p3"/>.
+
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Węgorzewo znajduje się 39 pomników przyrody (ochroną objęto m.in.: [[Głaz narzutowy w Węgorzewie|głaz narzutowy w Węgorzewie]]) oraz użytki ekologiczne: [[Użytek ekologiczny "Półwysep Kal"|"Półwysep Kal"]], [[Użytek ekologiczny "Rozlewisko Pasternak"|"Rozlewisko Pasternak"]]<ref name="p3"/>.
  
Zobacz też:
+
==Zobacz też:==
[[Referendum w Ornecie 2013]]
+
*[[Wiadukty w Puszczy Rominckiej]]
   
+
*[[Związek Bojowników z Faszyzmem i Najazdem Hitlerowskim o Niepodległość i Demokrację w województwie olsztyńskim]]  
 +
*[[Protest przeciwko koncertowi grupy Behemoth w Węgorzewie]]
 +
*[[Węgorzewski Tydzień]]
 +
*[[lkwim: Studia Angerburgica|Studia Angerburgica]]
 +
*[[lkwim: Konkurs Losy nasze…|Konkurs Losy nasze…]]
 +
*[[lkwim: Warmińsko-Mazurskie Spotkania z Teatrem... na Wodzie|Warmińsko-Mazurskie Spotkania z Teatrem... na Wodzie]]
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
  
== Bibliografia==
+
==Bibliografia==
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]
+
Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] <br/>
 
+
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
<br/>
+
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.12.2014]<br/>
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]
+
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
 
+
Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910870397 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
[20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl]  
+
Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
 
 
[20.10.2014]<br/>
 
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
 
 
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
 
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
[http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/ Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Orneta na lata 2001 - 2015.]<br/>
+
[http://gmina.wegorzewo.sisco.info/zalaczniki/744/POSG_Wegorzewo.pdf Program ochrony środowiska gminy Węgorzewo na lata 2004-2011, Węgorzewo 2004] [20.12.2014]<br/>
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3174 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/>
+
[http://bip.wegorzewo.pl/zalaczniki/497/strategia_rozwoju.pdf Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Węgorzewo do 2015 roku, 2000] [20.12.2014]<br/>
[http://bip.warmia.mazury.pl/kiwity_gmina_wiejska/  BIP Urzędu Gminy Kiwity] [20.10.2014]<br/>
+
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=4129 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.12.2014]<br/>
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/>
+
[http://bip.wegorzewo.pl/ BIP Urzędu Gminy Węgorzewo] [20.12.2014]<br/>
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/>
+
[http://www.wegorzewo.pl/ Portal Gminy Węgorzewo] [20.12.2014]<br/>
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/>
+
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.12.2014]<br/>
 +
[http://www.mazurynaludowo.pl/ Mazury na ludowo] [20.12.2014]<br/>
 +
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.12.2014]<br/>
 +
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.12.2014]<br/>
 +
[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/wegorzewski/wegorzewo.pdf UStat Olsztyn] [20.12.2014]<br/>
 +
[http://www.ko.olsztyn.pl/?main=2&sub=4 Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim] [20.12.2014]<br/>
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat węgorzewski]][[Kategoria: Węgorzewo (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]]
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat węgorzewski]][[Kategoria: Węgorzewo (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]]

Aktualna wersja na dzień 12:29, 8 lis 2018

Gmina Węgorzewo

Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat węgorzewski
Rodzaj gminy miejsko-wiejska
Burmistrz Krzysztof Kołaszewski
Powierzchnia 341,47 km²
Liczba sołectw 31
Liczba miejscowości 55
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia
17391
51 osób/km²
Strefa numeracyjna 87
Tablice rejestracyjne NWE
TERYT 2819033
Urząd gminy
ul. Zamkowa 3 11-600 Węgorzewo
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Węgorzewo – gmina wiejska położona w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego w powiecie węgorzewskim. Siedziba gminy znajduje się w Węgorzewie. Gmina rolniczo-turystyczna, położona w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. Największa gmina powiatu węgorzewskiego.

Powierzchnia gminy

Gmina miejsko-wiejska Węgorzewo zajmuje powierzchnię 341,47 km2[1], w tym:

  • użytki rolne: 56%
  • lasy: 16,2%
  • wody: 18,6%

Gmina stanowi 49,2% powierzchni powiatu węgorzewskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[1]:

Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Węgorzewie. Fot. Janericloebe. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. św. Józefa w Węgielsztynie. Fot. Janericloebe. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Chrystusa Króla w Radziejach. Fot. Janericloebe. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 17391 100 8687 49,5 8704 50,5
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
51 25,5 25,5

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Węgorzewo wynosiło -71 osób[1], co stanowi 62,8% migracji w powiecie węgorzewskim oraz 1,9% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Węgorzewo były częścią powiatu węgorzewskiego w województwie olsztyńskim[2].

W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[3]. Gromada Węgorzewo przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej w 1972 roku, która przywracała podział państwa na gminy[4].

Gminę wiejską Węgorzewo powołano na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[5]. W jej skład wchodziły obszary sołectw: Czerwony Dwór, Dłużec, Jakunowo, Janówko, Kal, Kalskie Nowiny, Klimki, Ogonki, Pilwa, Prynowo, Radzieje, Róże, Rudziszki, Ruska Wieś, Stręgiel, Stulichy, Trygort, Wilkowo, Wysiecza.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat węgorzewski. Gmina została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego.

W 1992 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 roku [7] dokonano połączenia gminy i miasta Węgorzewo w jedną jednostkę administracyjną.

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim. 1 stycznia 2002 gmina na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku[9] stała się częścią reaktywowanego powiatu węgorzewskiego.

Gmina wiejska Węgorzewo graniczy z gminami: Budry, Pozezdrze, Giżycko, Kętrzyn, Srokowo.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Brzozowo, Czerwony Dwór, Dąbrówka Mała, Dłużec, Guja, Jakunowo, Janówko, Kal, Kalskie Nowiny, Karłowo, Kolonia Rybacka, Klimki, Maćki, Ogonki, Parowa, Perły, Pilwa, Prynowo, Radzieje, Róże, Rudziszki, Ruska Wieś, Stawki, Stręgiel, Stulichy, Sztynort, Trygort, Wesołowo, Węgielsztyn, Wilkowo, Wysiecza.

Pozostałe miejscowości: Nowa Guja, Rydzówka, Surwile, Sztynort Mały, Stawiska, Tarławki, Kietlice, Kamionek Wielki (gmina Węgorzewo), Kamień gajówka, Łabapa, Pniewo, Jerzykowo, Łęgwarowo, Zielony Ostrów, Pasternak, Przystań, Matyski, Biedaszki, Różewiec.

Gospodarka

Głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego gminy Węgorzewo są rolnictwo i turystyka, uzupełniane przez handel i usługi.
Użytki rolne zajmują w gminie prawie 56% (19131 ha) ogólnej powierzchni gminy, w tym: 58,8% (11248 ha) stanowią grunty orne, 40,9% (7826 ha) łąki i pastwiska, a sady 0,3% (57 ha). W obszarze gminy dominują gleby dobre III i IV klasy bonitacyjnej, trudne do uprawy ze względu na ukształtowanie powierzchni. Większość gospodarstw to gospodarstwa indywidualne, prowadzące produkcję wielokierunkową bez wyraźnie określonej specjalizacji. W strukturze upraw przeważa uprawa zbóż (pszenica, żyto, pszenżyto, owies, jęczmień); uprawiane są również rzepak, rzepik. W hodowli zwierząt dominuje chów trzody chlewnej, bydła opasowego i mlecznego oraz drobiu. Alternatywnym źródłem dochodów w rolnictwie może stać się produkcja żywności ekologicznej i agroturystyka.
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Węgorzewo wynosiła pod koniec 2013 roku 1382. W tym 59 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1323 tworzy sektor prywatny. 286 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 91 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 116 firm w dziale budownictwo, 81 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 59 firm[1]. Na terenie gminy działa m.in. firma: PHU EKO-AGROTECH Węgorzewo.

Liczne walory przyrodnicze, krajobrazowe (jeziora, lasy, urozmaicone ukształtowanie powierzchni, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu) i kulturowe stwarzają w gminie Węgorzewo warunki do rozwoju turystyki, w tym agroturystyki. Możliwość uprawiania różnych form turystyki czyni gminę atrakcyjną zarówno latem jak i zimą. Bazę turystyczną stanowią: hotele, ośrodki wypoczynkowe, pensjonaty, gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Stawki, Węgorzewo[10] oraz campingi, domki letniskowe, pola namiotowe.

Gmina Węgorzewo należy do Mazurskiego Związku Międzygminnego - Gospodarka Odpadami, Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka "Wielkie Jeziora Mazurskie", Związku Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich oraz Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich.

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszary przygraniczne, obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej, obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Węgorzewo wynosiła 1657 osób[1], co stanowi 69,5% bezrobotnych w powiecie węgorzewskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 11,7% ludności[11].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Węgorzewo należą[12]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • szlak żeglugowy z Giżycka do Węgorzewa
  • szlaki rowerowe:
    • Węgorzewo-Giżycko: Węgorzewo - Ogonki - Pieczarki - Świdry - Pierkunowo - Giżycko - Sulimy - Pieczonki - Kruklanki -Pozezdrze - Ogonki - Węgorzewo (73,2 km)
    • Węgorzewo-Pozezdrze: Węgorzewo - Ogonki - Pozezdrze - Ogonki - Węgorzewo (27,7 km)
    • "Dookoła Węgorzewa": Węgorzewo - Kal - Kalskie Nowiny - Trygort - Węgorzewo (44,4 km)
    • "Duża Pętla Mamr": Węgorzewo - Ruska Wieś - Trygort - Mamerki - Kietlice - Sztynort - Łabapa - Radzieje - Pilwa - Doba - Kamionki - Giżycko - Pierkunowo - Świdry - Pieczarki - Nowy Harsz - Harsz - Okowizna - Ogonki - Węgorzewo (103 km)
    • "Mała Pętla Mamr": Węgorzewo - Ruska Wieś - Trygort - Mamerki - Kietlice - Sztynort - Harsz - Okowizna - Ogonki - Węgorzewo (51,4 km)
    • "Leśny Szlak Sapiny": Węgorzewo - Stręgiel - Stręgielek - Ogonki - Węgorzewo (30,7 km)
    • "Przez Puszczę Borecką i Piłackie Wzgórza": Węgorzewo - Stręgiel - Gębałka - Kuty - Jakunówko - Jasieniec - Podleśne - Diabla Góra - Grodzisko - Kuty - Węgorzewo (64,3 km)
    • "Puszczańskim szlakiem": Węgorzewo - Stręgiel - Gębałka - Kuty -Jakunówko - Jasieniec -Podleśne - Leśny Zakątek - Borki - Rogojny - Jelonek - Orłowo - Wolisko - Jurkowo - Możdżany - Żywki - Kruklanki - Wyłudy - Pozezdrze - Ogonki - Węgorzewo (108,6 km)
    • "Rezerwat Siedem Wysp": Węgorzewo - Perły - Rudziszki - Pasternak - Zielony Ostrów - Pasternak - Węgorzewo (42,5 km)
    • "Szlak bez asfaltu": Węgorzewo - Ołownik - Sąkieły Małe - Zabrost Wielki - Skalisko - Wydutki - Grądy Węgorzewskie - Radziszewo - Matyski - Węgorzewo (63,2 km)
    • "Szlak Kanału Mazurskiego": Węgorzewo - Brzozowo - Guja - Śluza Guja - Rydzówka - Leśniewo - Mamerki - Przystań - Trygort - Węgorzewo (39,5 km)
    • "Szlak piramidy": Węgorzewo - Budry -Rapa - Banie Mazurskie - Węgorzewo (62,3 km)
    • "Szlakiem Gór": Węgorzewo - Czerwony Dwór - Pawłowo - Olszewo - Góry - Łęgwarowo - Pasternak - Wesołowo - Nowa Guja - Guja - Różewiec - Węgielsztyn - Trygort - Węgorzewo (53,2 km)
    • "Na Wilczy Szaniec": Węgorzewo - Srokowo - Siniec - Mazany - Parcz - Gierłoż - Parcz - Pilwa - Radzieje - Węgorzewo (67,7 km)
    • "Wokół Brzozowskiej Góry": Węgorzewo - Matyski - Brzozówko - Kaczorówko - Węgorzewo (23,3 km)
    • "Wokół jeziora Gołdapiwa": Węgorzewo - Stręgiel - Stręgielek - Przytuły - Wilkus - Przerwanki - Jeziorowskie - Kruklanki - Przerwanki - Pozezdrze - Ogonki - Węgorzewo (54,9 km)
    • "Wokół jeziora Niegocin": Węgorzewo - Pozezdrze - Giżycko - Ruda - Rydzewo - Bogaczewo - Strzelce - Wilkasy - Giżycko - Świdry - Pozezdrze - Węgorzewo (84,5 km)
    • "Wyskok do Wyskoku albo szlakiwm rezerwatów": Węgorzewo - Brzozowo - Dąbrówka Mała - Guja - Marszałki - Wyskok- Bajory Wielkie - Brzeźnica - Kałki - Bajory Wielkie - Bajory Małe - Rydzówka - Leśniewo - Trygort - Węgorzewo (60,6 km)
  • szlaki piesze:
    • szlak pieszy Węgorzewo - Sztynort
    • trasa "Na Zwierzyniecki Róg": Plac Wolności - ul. Krótka - Ruska Wieś - powrót do Węgorzewa
    • trasa "Nad Święcajty": trasa wiedzie od zamku bulwarem Loir-et-Cher, przez mostek w pobliżu banku, ul. Nadbrzeżną, Słowackiego, Kajki, Jasną, Chrobrego
    • trasa "Promenadą nadrzeczną do jeziora Mamry"
    • trasa "Wzdłuż pętli Węgorapy": Park Miejski - przystań Żeglugi Mazurskiej - nadbrzeże Kanału Młyńskiego - jaz "Vęgornia" - ogródki działkowe "Wyzwolenie" - ul. 11-ego Listopada - ul. Kraszewskiego - Park Miejski
  • obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
  • zabytkowe parki dworskie w Klimkach, Łęgwarowie, Maćkach, Nowej Guji, Pniewie, Sztynorcie, Sztynorcie Małym oraz park etnograficzny w Węgorzewie
  • pracownia garncarska w Kamionku Wielkim

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Węgorzewo można uzyskać na stronach internetowych: wegorzewo.pl, powiatwegorzewski.pl.

Religia

Szkolnictwo

W gminie Węgorzewo istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

Na terenie gminy działa klub:

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[13]:

Rezerwaty przyrody:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Węgorzewo znajduje się 39 pomników przyrody (ochroną objęto m.in.: głaz narzutowy w Węgorzewie) oraz użytki ekologiczne: "Półwysep Kal", "Rozlewisko Pasternak"[13].

Zobacz też:

Przypisy

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS
  2. Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl
  3. Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl
  4. Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
  5. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  6. Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
  7. Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib.isap.sejm.gov.pl
  8. Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl
  9. Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl
  10. 3.wegorzewo.pl. portal gminy Węgorzewo
  11. Bank Danych Lokalnych GUS
  12. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [1]
  13. 13,0 13,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie


Bibliografia

Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Program ochrony środowiska gminy Węgorzewo na lata 2004-2011, Węgorzewo 2004 [20.12.2014]
Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Węgorzewo do 2015 roku, 2000 [20.12.2014]
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Węgorzewo [20.12.2014]
Portal Gminy Węgorzewo [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Mazury na ludowo [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
UStat Olsztyn [20.12.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]