Mikołajki (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "{{Gmina infobox |Gmina = Mikołajki |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Mikołajki.png | Herb gminy Mikołajki |flaga_gminy = |mapa_gminy = |map...")
 
(Szkolnictwo)
 
(Nie pokazano 32 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Gmina infobox
 
{{Gmina infobox
 
  |Gmina          = Mikołajki
 
  |Gmina          = Mikołajki
  |herb_gminy      = Plik:Herb_gminy_Mikołajki.png | Herb gminy Mikołajki
+
  |herb_gminy      = Plik:Herb_gminy_Mikołajki.png |Herb gminy Mikołajki
 
  |flaga_gminy    =  
 
  |flaga_gminy    =  
 
  |mapa_gminy      =  
 
  |mapa_gminy      =  
Linia 9: Linia 9:
 
  |województwo    = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo    = warmińsko-mazurskie  
 
  |powiat          = mrągowski
 
  |powiat          = mrągowski
  |rodzaj_gminy    = wiejska
+
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
 
  |zarządzający    = Burmistrz
 
  |zarządzający    = Burmistrz
  |wójt            = [[Andrzej Jan Mazur| Andrzej Mazur]]
+
  |wójt            = [[Piotr Jakubowski]]
 
  |adres_ug        =  ul. Kolejowa 7
 
  |adres_ug        =  ul. Kolejowa 7
 
  |kod_poczt_ug    = 11-730 Mikołajki  
 
  |kod_poczt_ug    = 11-730 Mikołajki  
  |powierzchnia    = 149,21
+
  |powierzchnia    = 256,30
  |sołectwa        = 13
+
  |sołectwa        = 17
  |miejscowości    = 19
+
  |miejscowości    = 34
 
  |rok            = 2013
 
  |rok            = 2013
  |populacja      = 3651
+
  |populacja      = 8403
  |gęstość        = 24
+
  |gęstość        = 33
 
  |urbanizacja    =  
 
  |urbanizacja    =  
  |nr_kier        = 89
+
  |nr_kier        = 87
  |tablica_rej    = NLI
+
  |tablica_rej    = NMR
  |TERYT          = 2809042
+
  |TERYT          = 2810023
 
  |TERC10          =  
 
  |TERC10          =  
  |www            = http://www.lubomino.ug.gov.pl/
+
  |www            = http://www.mikolajki.pl/
  |bip            = http://bip.lubomino.tensoft.pl/
+
  |bip            = http://www.bip.mikolajki.pl/
 
}}  
 
}}  
'''Gmina Mikołajki''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] i we wschodniej części [[Powiat lidzbarski| powiatu lidzbarskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Lubomino| Lubominie]].
+
'''Gmina Mikołajki''' – gmina miejsko-wiejska położona we wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]] i [[Powiat mrągowski|powiatu mrągowskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Mikołajki|Mikołajkach]].
 
+
Gmina turystyczna, położona w centrum [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na szlaku żeglarskim prowadzącym przez największe polskie jeziora. Gmina o dużym udziale powierzchni wód i lasów w ogólnej powierzchni gruntów.
Tereny gminy położone są na [[Równina Ornecka| Równinie Orneckiej]], pomiędzy [[Wzniesienie Górowskie| Wzniesieniem Górowskim]] a [[Pojezierze Olsztyńskie| Pojezierzem Olsztyńskim]]. Gmina o charakterze rolniczym z udziałem gospodarki leśnej (ze względu na dużą powierzchnię kompleksów leśnych). Gmina o wysokim saldzie migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały oraz wysokim bezrobociu.
+
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Piotr Jakubowski]]<ref >[http://www.bip.mikolajki.pl/ BIP Urzędu Miasta i Gminy] [20.10.2014]</ref>.
 
 
 
 
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Andrzej Jan Mazur| Andrzej Mazur]]<ref name="p1">BIP Urzędu Gminy Lidzbark Warmiński [http://bip.warmia.mazury.pl/lidzbark_warminski_gmina_wiejska/]</ref>.
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
Gmina wiejska Lubomino zajmuje powierzchnię 149,21km<sup>2</sup><ref name="p2">Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3175]</ref>, w tym:
+
Gmina miejsko-wiejska Mikołajki zajmuje powierzchnię 256,30 km<sup>2</sup><ref name="p1">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3181 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS ] [20.10.2014]</ref>, w tym:
*użytki rolne: 56%  
+
*użytki rolne: 47,7% (12217 ha)
*lasy: 31%  
+
*lasy: 22,7% (5813 ha)
*wody: 1,06%  
+
*wody: 22,5% (5764 ha)
  
Gmina stanowi 26,4% powierzchni [[Powiat lidzbarski| powiatu lidzbarskiego]].
+
Gmina stanowi 24% powierzchni powiatu mrągowskiego.
  
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>:
+
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>:
{{Galeria|Nazwa=Gmina Orneta|wielkość=300|pozycja=right
+
[[Plik: Mikołajki..jpg|thumb|right|290px|Król Sielaw Mikołajki.<br>Fot. Albert Jankowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:05332a_Miko%C5%82ajki,_Kr%C3%B3l_Sielaw.JPG Commons Wikimedia]]]
|Plik: Kościół pw. św. Jana Chrzciciela Ornecie.jpg| Kościół pw. św. Jana Chrzciciela Ornecie http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Orneta_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82.JPG?uselang=pl
+
[[Plik: Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej w Mikołajkach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej w Mikołajkach.<br>Fot. Mklimek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_parafialny_pw._Matki_Boskiej_R%C3%B3%C5%BCa%C5%84cowej.JPG Commons Wikimedia]
|Plik: Cerkiew św. Mikołaja w Ornecie.jpg| Cerkiew św. Mikołaja w Ornecie    http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cerkiew_prawos%C5%82awna_w_Ornecie.JPG?uselang=pl
+
]]
|Plik: Ratusz w Ornecie.jpg| Ratusz w Ornecie http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Orneta_ratusz_1.jpg?uselang=pl
 
|Plik: Kościół pw. Nawiedzenia Najświetszej Maryi Panny i św. Józefa w Krośnie.jpg| Kościół pw. Nawiedzenia Najświetszej Maryi Panny i św. Józefa w Krośnie http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Krosno.JPG?uselang=pl
 
|Plik: Kościół pw. św. Wawrzyńca w Mingajnach.jpg| Kościół pw. św. Wawrzyńca w Mingajnach http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mingajny_kosciol_swietego_wawrzynca.jpg?uselang=pl
 
}}
 
 
{|class="wikitable"
 
{|class="wikitable"
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni
+
!Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni
 
|-
 
|-
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || %
+
|jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||%
 
|--
 
|--
|liczba || 12409 || 100 || 6346 || 51,1 || 6063 || 48,9
+
|liczba ||8403 ||100 ||4250 ||50,6 ||4153 ||49,4
 
|--
 
|--
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 51 || colspan=2| 26 || colspan=2| 25
+
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|33 ||colspan=2|16,5 ||colspan=2|16,5
 
|}
 
|}
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Orneta wynosiło -79 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 45,9% migracji w [[Powiat lidzbarski| powiecie lidzbarskim]] oraz 2,1% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].  
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Mikołajki wynosiło -69 osób<ref name="p1"/>, co stanowiło 30,5% migracji w powiecie mrągowskim oraz 1,7% w województwie warmińsko-mazurskim.
 +
 
 +
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 +
W 1972 roku na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [27.01.2015]</ref> zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W dniu 1 stycznia 1973 roku w wyniku wprowadzenia w życie ustawy istniejące dotychczas gromady<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> zostały przekształcone w gminy. Na terenie ówczesnego powiatu mrągowskiego utworzono gminę Mikołajki. W jej skład weszły obszary sołectw: [[Baranowo]], [[Cudnochy]], [[Faszcze]], [[Górkło]], [[Grabówka]], [[Inulec]], [[Jora Wielka]], [[Lubiewo]], [[Olszewo (gmina Mikołajki)|Olszewo]], [[Prawdowo]], [[Stare Sady|Sady]], [[Tałty]], [[Woźnice]], [[Zełwągi]]<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. Miasto i gmina Mikołajki stały się jedną jednostką administracyjną z siedzibą w Mikołajkach<ref>Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim.</ref>.<br/>
 +
1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> przestał istnieć powiat mrągowski. Gmina Mikołajki stała się bezpośrednio częścią województwa suwalskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [27.01.2015]</ref>.<br/>
 +
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> umiejscowiły gminę Mikołajki w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim.
 +
 
 +
Gmina Mikołajki graniczy z gminami: [[Ryn (gmina miejsko-wiejska)|Ryn]], [[Miłki (gmina wiejska)|Miłki]], [[Orzysz (gmina miejsko-wiejska)|Orzysz]],  [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|Pisz]], [[Ruciane Nida (gmina miejsko-wiejska)|Ruciane Nida]], [[Piecki (gmina wiejska)|Piecki]], [[Mrągowo (gmina wiejska)|Mrągowo]].
  
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
Sołectwa: [[Augustyny]], [[Bażyny]], [[Biały Dwór]], [[Chwalęcin]], [[Dąbrówka]], [[Drwęczno]], [[Henrykowo]], [[Karbowo]], [[Karkajmy]], [[Klusajny]], [[Krosno]], [[Krzykały]], [[Kumajny]], [[Miłkowo]], [[Mingajny]], [[Nowy Dwór]], [[Opin]], [[Osetnik]], [[Wojciechowo (gmina Orneta)| Wojciechowo]], [[Wola Lipecka]].
+
Sołectwa: [[Baranowo (gmina Mikołajki)|Baranowo]], [[Cudnochy]], [[Faszcze]], [[Górkło]], [[Grabówka]], [[Inulec]], [[Jora Wielka]], [[Kolonia Mikołajki]], [[Lubiewo]], [[Nowe Sady]], [[Olszewo (gmina Mikołajki)|Olszewo]], [[Prawdowo]], [[Stare Sady]], [[Stawek]], [[Tałty]], [[Woźnice]], [[Zełwągi]].
  
Pozostałe miejscowości: [[Lejławki Wielkie]], [[Lejławki Małe]], [[Tawty]], [[Bogatyńskie]], [[Gieduty]], [[Karkajmy Małe]], [[Ostry Kamień]].
+
Pozostałe miejscowości: [[Cimowo]], [[Długi Grąd]], [[Dybowo (gmina Mikołajki)|Dybowo]], [[Grabek]], [[Grabnik Mały]], [[Grabówek]], [[Grabnik (gmina Mikołajki)|Grabnik]], [[Jora Mała]], [[Kulinowo]], [[Lelek]], [[(gmina Mikołajki)|Leśny Dwór]], [[Lisiny]], [[Lisunie]], [[Łuknajno]], [[Małaszewo]], [[Mateuszek]], [[Nadawki]], [[Osa]], [[Pszczółki]], [[Szymonka Mała]], [[Śmietki]], [[Śmietki Małe]], [[Śniardewno]], [[Urwitałt]].
  
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy wiejskiej Orneta jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Użytki rolne zajmują  ponad 50% powierzchni gminy, grunty orne: 43,6% (10659 ha), łąki i pastwiska zajmują 12,3% (3000 ha), a sady 0,09% (24 ha). Znajdują się one na glebach średnich - IV klasy bonitacyjnej. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (pszenica, jęczmień) uprawiane sa również ziemniaki, buraki cukrowe i rzepak. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla trzody chlewneji bydła. W srukurze gospodarstw rolnych większość stanowią dospodarstwa małe i średnie (od 1-10 ha)<ref>[http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/ Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Orneta na lata 2001 - 2015.]</ref>.
+
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Mikołajki wynosiła w 2013 roku 809. W tym 23 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 786 tworzyło sektor prywatny. 198 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 57 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 112 firm w dziale budownictwo, 29 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 117 firm<ref name="p1"/>.<br/>
 +
Główną gałęzią rozwoju gospodarczego miasta i gminy Mikołajki jest turystyka. Położenie w centrum Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, środowisko przyrodnicze oraz rozwijająca się baza turystyczna i usługowa przyciągają na teren gminy turystów z kraju i zagranicy (turyści z Niemiec: 23%; Francji, Włoch, Anglii po 2%; pozostali 21%). Głównym ośrodkiem turystycznym jest miasto Mikołajki, gdzie skupia się ponad 80% bazy noclegowej. Stanowią ją hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, domki letniskowe, pola namiotowe, pokoje gościnne, m.in.: Hotel Amax, Hotel Gołębiewski, Hotel Mazur, Pensjonat Mikołajki, Ośrodek Wypoczynkowy "Leśna Polana".<br/>
 +
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Prawdowo, Zełwągi, Górkło, Tałty, Faszcze, Stare Sady, Jora Wielka, Łuknajno, Lubiewo, Mikołajki<ref>[http://www.mikolajki.pl/agroturystyka.htm Urząd Miasta i Gminy Mikołajki] [27.01.2015]</ref>.<br/>
 +
W gminie funkcjonuje również kilka zakładów produkcyjnych i produkcyjno-usługowych, których działalność mieści się w ramach tzw. drugiego sektora, skupiającego działalność przemysłową i budownictwo. Są to m.in. SURF Zakład Produkcji Sprzętu Sportowego Mikołajki, FPHU "Deika" S.C. Zełwągi, MIKOZNAK Sp. z o.o. Mikołajki. Oprócz wymienionych przedsiębiorstw na terenie gminy działają firmy zajmujące się przetwórstwem drewna<ref>Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Mikołajki 2008–2020, Mikołajki 2008, [http://www.bip.mikolajki.pl/p_polska/strat_rozw_gminy.htm BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki] [20.10.2014]</ref>.
  
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Orneta wynosiła w 2013 roku 1163. W tym 132 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 1031 tworzy sektor prywatny. 272 firmy były zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 85 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 125 firm w dziale budownictwo, 63 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 31 firm<ref name="p2"/>.<br/>
+
W gminie Mikołajki obok turystyki znaczącą rolę odgrywa rolnictwo. Użytki rolne zajmują niecałe 50% powierzchni gminy, w tym grunty orne: 63,7% (7787 ha), łąki i pastwiska zajmują 36,1% (4409 ha), a sady 0,8% (21 ha). Znajdują się one na glebach średnich – IV klasy bonitacyjnej. Gminę charakteryzują dobre warunki naturalne do produkcji rolnej. Produkcja rolnicza ma wielokierunkowy charakter. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (pszenica, jęczmień, żyto, owies) uprawiane są również ziemniaki. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla trzody chlewnej i bydła. Struktura wielkości gospodarstw rolnych w gminie Mikołajki odbiega korzystnie od struktury gospodarstw w całym województwie, charakteryzując się wysokim udziałem gospodarstw o powierzchni powyżej 20 ha. Jednak nadal odsetek gospodarstw małych i średnich (od 1-15 ha) jest duży.  
Orneta jest gminą średnio uprzemysłowioną, dominują tu branże: [[Produkcja metalowych wyrobów gotowych z wyłączeniem maszyn i urządzeń| metalurgiczna]] i odzieżowa. Do wiodących zakładów metalurgicznych należą: Fabryka Śrub i Elementów Złącznych "Nowa Orneta" Sp. z o.o., Gunnebo Industries Sp z o.o. z siedzibą w Ornecie, Metal Produkt sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe PORKON Sp. z o.o.; branżę odzieżową reprezentują: "Polcotex" Sp. z o.o. zakład produkcyjny w Ornecie, "Bea-Mode" Sp. z o.o. i inne. W gminie dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.<br/>
 
Liczne zasoby leśne pozwoliły na rozwój przemysłu drzewnego. Na terenie gminy funkcjonuje [[Nadleśnictwo Orneta]], które prowadzi gospodarkę leśną na obszarze ponad 7500 ha.
 
  
Turystyka nie odgrywa w gminie Orneta dominującej roli. Jednak duża ilość lasów, bogactwo przyrody, zabytków historycznych Ornety i okolic podnosi w wysokim stopniu walory krajoznawczo – turystyczne regionu i stwarza warunki do jej rozwoju.<br/>
+
Największymi podmiotami prowadzącymi działalność rolniczą są: Zakład Doświadczalny Agrobiologii PAN w Baranowie, Olsztyńska Hodowla Ziemniaka i Nasiennictwo OLZNAS Centrum Nasienne CEN Sp. z o.o. w Olsztynie, Gospodarstwo Rolne Dybowo oraz gospodarstwa rybackie<ref>Programu ochrony środowiska miasta i gminy Mikołajki na lata 2004–2007 z perspektywą na 2008–2011, [http://www.bip.mikolajki.pl/baza/POS_Mikolajki.pdf BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki] [20.10.2014]</ref>.
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Orneta, Henrykowo, Opin<ref name="p1"/>.
 
  
Gmina Orneta należy do lokalnej organizacji turystycznej [[Stowarzyszenie "Dom Warmiński"| Stowarzyszenia "Dom Warmiński"]], [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich| Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]] oraz [[LGD "Warmiński Zakątek"]].
+
Gmina Mikołajki należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Związek Gmin "Czyste Mazury"|Związku Gmin "Czyste Mazury"]] i [[LGD "Mazurskie Morze"|LGD "Mazurskie Morze"]].    
  
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]] oraz [[Obszary wymagające restrukturyzacji i rewitalizacji| obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji]] wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia.
+
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski|Tygrysów warmińsko-mazurski]] wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.
  
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Orneta wynosiła 1477 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 35,2%  bezrobotnych w [[Powiat lidzbarski| powiecie lidzbarskim]].
+
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Mikołajki wynosiła 682 osób<ref name="p1"/>, co stanowiło 16%  bezrobotnych w powiecie mrągowskim.
  
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,7% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
+
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 13,4% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
  
 
== Kultura i turystyka ==
 
== Kultura i turystyka ==
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
*[[Miejski Dom Kultury im. Franciszka Chruściela w Ornecie]]
+
*[[Centrum Kultury "Kłobuk" w Mikołajkach]]
*Galeria ART-NOVA
+
*[[Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Mikołajki]] – biblioteka w strukturach CK "Kłobuk"; filie biblioteki znajdują się w Woźnicach, Baranowie.
*[[Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Orneta]] - filie biblioteki w Henrykowie i Bażynach
 
  
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
*Kaziuki Wilnuki w Ornecie
+
*Dni Mikołajek
*Ornecki Festiwal Kobiet - Baba Fest
+
*Festiwal Szantowy w Mikołajkach
*Festiwal "ŁAŁ KULTURA"
+
*Festiwal "Skrzypce pod żaglami"
*Dni Ornety
+
*Mikołajski Festyn Rodzinny i festyny w miejscowościach gminy
 
*dożynki gminne
 
*dożynki gminne
 +
*Tropicana Cup Supadance – Międzynarodowy Festiwal Tańca
  
 
'''Ludzie związani z gminą'''
 
'''Ludzie związani z gminą'''
*[[Eberhard z Nysy]] (1250-1326) -  biskup warmiński; wydał dokumenty lokacyjne m.in. dla Ornety, za jego czasów rozpoczęto budowę tamtejszego [[lkwim: Zamek w Ornecie| zamku]], przeznaczył też środki na budowę kościoła w Ornecie.
+
*[[Bogdan Kurta]] – samorządowiec, starosta powiatu mrągowskiego, były dyrektor Centrum Kultury i Sportu w Mikołajkach, założyciel i długoletni prezes klubu piłki nożnej [[MKS "Kłobuk" Mikołajki|MKS "Kłobuk" w Mikołajkach]]
*[[Szymon Rudnicki]] (1552-1621) - sekretarz koronny, biskup warmiński; podczas jego urzędowania został wyremontowany i odnowiony [[lkwim: Zamek w Ornecie| zamek biskupi w Ornecie]]; fundator głównego ołtarza  w kościele we wsi Bogatyńskie.
+
*[[Tomasz Zakrzewski]] – urodzony w Mikołajkach wybitny żeglarz lodowy, dwukrotny mistrz świata, propagator sportu, w latach 2004–2005 sekretarz Stowarzyszenia Flota Polska DN z siedzibą w [[Olsztyn|Olsztynie]]; obecnie członek zarządu SFPDN oraz administrator strony [http://www.bojery.pl/ bojery.pl] zrzeszającej polską społeczność bojerową
*[[Herman z Pragi]]  (1280 - noc noworoczna 1349/1350) - biskup warmiński, za jego czasów rozpoczęto budowę [[lkwim:Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie|kościoła pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie]], zmarł w Ornecie.
+
*[[Łukasz Zakrzewski]] urodzony w Mikołajkach wybitny żeglarz lodowy, medalista mistrzostw świata, Europy i Polski
*[[Eugeniusz Buchholz]] (1865 -1928 ) - literat, redaktor, tłumacz, księgarz.
+
*[[lkwim: Sylwester Mickiewicz|Sylwester Mickiewicz]] (1956–) – garncarz, twórca ceramiki użytkowej i artystycznej; mieszka i pracuje w [[Prawdowo|Prawdowie]]
*[[Jan Wulff  (1735 - 1807) - urodzony w Ornecie, cysters, budowniczy organów w katedrze oliwskiej.
 
*[[Zygmunt Kamiński]] - piłkarz Warmii Olsztyn w latach 60-tych w najlepszym okresie historii klubu, trener  "Błękitnych" Orneta.
 
*[[Piotr Zrada]] -  lekkoatleta, specjalista w biegu na 400 metrów, mistrz świata i Europy juniorów młodszych.
 
 
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
  
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Orneta należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
+
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Mikołajki należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
*[[Kościół pw. Świętych Mikołaja Biskupa i Rocha w Bażynach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*[[kościół pw. Matki Bożej Różańcowej w Mikołajkach]]
*[[Kościół pw. Świętej Trójcy i św. Michała w Bogatyńskich]]
+
*[[kościół ewangelicki pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach]] wraz z plebanią i kostnicą
*[[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*dawny cmentarz ewangelicki, obecnie komunalny w Mikołajkach
*[[Kościół pw. św. Katarzyny w Henrykowie]] wraz z plebanią
+
*[[Kirkut żydowski w Mikołajkach|cmentarz żydowski w Mikołajkach]]
*[[Kościół pw. Nawiedzenia Najświetszej Maryi Panny i św. Józefa w Krośnie]], krużganki z kaplicami
+
*domy mieszkalne przy ulicach: Kajki, Kolejowej, Mrągowskiej, Okrężnej, Placu Wolności, Kowalskiej i Placu Kościelnym
*[[Kościół pw. św. Wawrzyńca w Mingajnach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*dawny młyn w Mikołajkach (obecnie magazyn)
*[[Kościół pw. Świętego Krzyża w Opinie]]
+
*zespoły dworskie i pałacowe w: [[lkwim: Dwór w Baranowie|Baranowie]], Dybowie, Nowe Sady
*zespoły pałacowe w: Bażynach, Bogatyńskich, Karkajmach
+
*cmentarze ewangelickie w miejscowościach: Baranowo, Cudnochy, Dybowo, Jora Wielka, Nowe Sady, [[Olszewo (gmina Mikołajki)|Olszewo]], Prawdowo
*układ urbanistyczny miasta Orneta z rynkiem i ratuszem oraz liczne zabytkowe kamieniczki w rynku i przy okolicznych ulicach
+
*wiatrak w Jorze Małej
*pozostałości murów obronnych
+
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
*[[lkwim: Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie| Kościół pw. św. Jana Chrzciciela Ornecie]] wraz z plebanią
+
*[[Szlak żeglugowy z Giżycka do Mikołajek|szlak żeglugowy z Giżycka do Mikołajek]]
*[[Cerkiew św. Mikołaja w Ornecie]]  
+
*[[Szlak żeglugowy z Mikołajek do Pisza|szlak żeglugowy z Mikołajek do Pisza]]
*klasztor sióstr katarzynek wraz z otaczającym go ogrodem
+
*[[Szlak żeglugowy z Mikołajek do Rucianego|szlak żeglugowy z Mikołajek do Rucianego]]  
*[[Kaplice jerozolimskie| Kaplica Jerozolimska]] (przy drodze do Elbląga)
+
*[[Szlak żeglugowy z Mikołajek do Rynu|szlak żeglugowy z Mikołajek do Rynu]]
*zabytkowy spichlerz
+
*[[Szlak Wielkich Jezior Mazurskich|szlak Wielkich Jezior Mazurskich]]
*ruiny kościoła pw. św. Jakuba w Osetniku
+
*trasy rowerowe:
*młyn w Osetniku
+
**trasa rowerowa: "Wokół jeziora Śniardwy"
 +
**trasa rowerowa: Mikołajki – Iznota – Kadzidłowo – Krutyń – Rezerwat Zakręt – Wojnowo – [[Ukta]] – Mikołajki
 +
**trasa rowerowa: Mikołajki – Zełwągi – Cudnochy – Jora Mała – Stare Sady – Mikołajki
 +
**trasa rowerowa: Mikołajki – Kusnort – Dybowo – Mikołajki
 +
**trasa rowerowa: Mikołajki – Jora Wielka – Ryn – Skorupki – Tałty – Mikołajki
 +
**trasa rowerowa: Mikołajki – Tałty – jezioro Tałtowisko – Skorupki – Tałty – Mikołajki
 +
**trasa rowerowa: Mikołajki – jezioro Majcz Wielki – Strzałowo – jezioro Lisunie – Mikołajki
 +
**trasa rowerowa: Mikołajki – [[jezioro Łuknajno]] – Woźnice – Mikołajki
 +
**trasa rowerowa: Mikołajki - Iznota - Wigryny - Ukta - Wojnowo - Mikołajki
 +
**trasa rowerowa: Mikołajki – Wierzba – Popielno – Rezerwat Popielno – Mikołajki
 +
**trasa rowerowa: Mikołajki – Kulinowo – Iznota – Mikołajki
 +
**trasa rowerowa: Mikołajki – Ługanie – Dziubiele – jezioro Tuchlin – Mikołajki
 +
*ścieżka przyrodnicza [[Rezerwat Jezioro Łuknajno]]
 +
*spływy kajakowe [[Rzeka Krutynia|rzeką Krutynią]]
 +
*wycieczki statkiem po jeziorach mazurskich
 +
*zabytkowe parki dworskie, m.in. w Baranowie, Dybowie, Lelku, Woźnicach
 +
*[[Pozycja Jezior Mazurskich|Fortyfikacje Pozycji Jezior Mazurskich]]
 +
*Mazurski Park Krajobrazowy, obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody oraz jeziora
 +
*[[lkwim: Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach|Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach]]
  
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
+
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Mikołajki można uzyskać na stronach internetowych: [http://www.mikolajki.pl/ Urząd Miasta i Gminy Mikołajki] oraz [http://www.itmikolajki.pl Informacja Turystyczna Mikołajki].
*szlak przyrodniczo-dydaktyczny "Czarci Jar" oraz ścieżki rowerowe wyznaczone przez [[Nadleśnictwo Orneta]]
 
*umocnienia i fortyfikacje tzw.[[ "Trójkąt Lidzbarski'| "Trójkata Lidzbarskiego"]]
 
*mini skatepark przy Jeziorze Mieczowym
 
*[[lkwim: Zamek w Ornecie| pozostałości po zamku biskupim w Ornecie]]
 
*liczne zabytki architektury, w tym kaplicaki przydrożne, m.in. [[Kapliczka w Osetniku| kapliczka w Osetniku]]
 
*zabytkowe parki dworskie, m.in. w Bażynach, Bogatyńskich, Karkajmach
 
*obszary chronionego krajobrazu, rezerwat i pomniki przyrody
 
  
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Orneta można uzyskać na stronie internetowej [http://www.orneta.pl/informacja/ UMiG Orneta].
+
== Religia ==
 +
*[[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Mikołajkach]]
 +
*[[Parafia pw. Matki Bożej Różańcowej w Mikołajkach]]
 +
*[[Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Woźnicach]]
 +
*[[Parafia pw. św. Mikołaja w Mikołajkach]]
  
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
W gminie miejsko-wiejskiej Orneta istnieją następujące placówki edukacyjne:  
+
W gminie miejsko-wiejskiej Mikołajki istnieją następujące placówki edukacyjne:  
*Przedszkole nr 1 w Ornecie
+
*Przedszkole Niepubliczne "Bajkowy Domek"
*Przedszkole nr 2 w Ornecie
+
*[[Szkoła Podstawowa w Olszewie]]
*[[Szkoła Podstawowa nr 1 im. mjr. Henryka Sucharskiego w Ornecie]]
+
*[[Szkoła Podstawowa w Woźnicach]]  
*[[Szkoła Podstawowa nr 4 im. Janusza Korczaka w Ornecie]]
+
*Szkoły Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Mikołajkach – [[Społeczna Szkoła Podstawowa w Mikołajkach]], [[Społeczne Gimnazjum im. Marion Dönhoff w Mikołajkach|Społeczne Gimnazjum w Mikołajkach]], [[Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Marion Dönhoff w Mikołajkach]]
*[[Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Bażynach]]
+
*[[Zespół Oświatowy w Mikołajkach]] [[Przedszkole Samorządowe Promyczek w Mikołajkach|Przedszkole Samorządowe "Promyczek"]], [[Szkoła Podstawowa w Mikołajkach|Szkoła Podstawowa]], [[Gimnazjum Publiczne w Mikołajkach|Gimnazjum Publiczne]]
*[[Szkoła Podstawowa w Mingajnach]]
+
*[[Zespół Szkół w Baranowie]] – Publiczna Szkoła Podstawowa w Baranowie, Gimnazjum Publiczne w Baranowie
*[[Gimnazjum nr 2 w Ornecie im. 29 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego| Gimnazjum nr 2 im. 29 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Ornecie]]
 
*[[Gimnazjum Nr 1 w Ornecie]]
 
*[[Zespół Szkół Ogólnokształcących w Ornecie]] - [[Gimnazjum Nr 1 w Ornecie]] przy ZSO w Ornecie, [[Liceum Ogólnokształcące im. Bojowników o Polskość Warmii w Ornecie]], Szkoła Policealna Nr 2
 
*[[Zespół Szkół Zawodowych Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Ornecie]]
 
  
 
== Sport ==
 
== Sport ==
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turnieje piłki nożnej dziaci i dorosłych, turnieje: siatkówki, "Majówka Rowerowa", [[Warmia Mazury Senior Games]] - badminton.
+
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Żeglarskie Grand Prix Mikołajek, Żeglarskie Otwarte Mistrzostwa Polski Dziennikarzy, Majówkowy Turniej Badmintona, Wakacyjny Turniej Piłki Nożnej Zełwągi Cup, Turniej Siatkówki Plażowej o Puchar Burmistrza Miasta Mikołajki, [[Rajd Polski|Rajd Polski]] - eliminacje Mistrzostw Świata, Półmaraton Mikołajski, Mikołajkowy Turniej Halowej  Piłki Nożnej Mikołajki.
  
 
Na terenie gminy działają kluby:
 
Na terenie gminy działają kluby:
*[[MKS "Błękitni" Orneta]]
+
*[[MKS "Kłobuk" Mikołajki]]
*SLKS "Tramp" w Ornecie
+
*UKS "Hetman" w Baranowie
*UKS "Bystry" w Ornecie
+
*UKS "Atos" w Woźnicach
*Uczniowski Integracyjny Klub Sportowy "MIG"
+
*Mazurski Klub Żeglarski w Mikołajkach
*Integracyjny Klub Sportowy "SMOK"
+
*Automobilklub Mazurski
  
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
==Inne organizacje i instytucje==
*[[Stowarzyszenie na Rzecz Pomocy Osobom Niepełnosprawnym w Ornecie]]  
+
*[[Mikołajskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Lokalnych]]  
*[[Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Orneta "Ornecianie"]]
+
*[[Społeczne Towarzystwo Oświatowe w Mikołajkach]]
*[[Stowarzyszenie Orneckie "AGRORELAKS"]]
+
*[[Mazurskie Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego - Baranowo]]  
*[[Stowarzyszenie na rzecz Wspierania Rozwoju Wsi, Świetlicy i Punktu Przedszkolnego w Bażynach "DOGONIĆ MARZENIA"]]
+
*[[Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Mikołajkach]]
*[[Stowarzyszenie MIASTOWIEŚ w Ornecie]]
+
*[[Stowarzyszenie Arkadia z siedzibą w Dąbrówce]]
 
*[[Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Karbowo]]
 
*[[Stowarzyszenie Nowe Drwęczno]]
 
 
 
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>:  
+
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p2">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]</ref>:  
 
+
*park krajobrazowy:
Rezerwaty przyrody:
+
**[[Mazurski Park Krajobrazowy]] (53 655 ha)
*[[Rezerwat Ostoja bobrów na rzece Pasłęce]] (4239,97 ha)
+
*rezerwaty przyrody:
 
+
**[[Rezerwat Czapliniec]] (17,10 ha)
Obszary chronionego krajobrazu:
+
**[[Rezerwat Jezioro Lisiny]] (15,78 ha)
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki]] (43307,3 ha)
+
**[[Rezerwat Jezioro Łuknajno]] (1189,11 ha)
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Orneckiej]] (11511,3 ha)
+
**[[Rezerwat Krutynia Dolna]] (969,33 ha)
 
+
*obszary chronionego krajobrazu:
Obszary Natura 2000:
+
**[[Obszar Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]] (85 527 ha)
*[[Natura 2000 Rzeka Pasłęka| Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka]] (8 418,46 ha)
+
**[[Obszar Chronionego Krajobrazu Otuliny Mazurskiego Parku Krajobrazowego – Wschód]] (9 250 ha)
*[[Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki]] (20 669,89 ha)
+
**[[Obszar Chronionego Krajobrazu Otuliny Mazurskiego Parku Krajobrazowego – Zachód]] (7 381 ha)
 
+
*obszary [[Natura 2000]]:
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Orneta znajdują się 43 pomniki przyrody. Ochroną objęto przede wszystkim pojedyncze okazy i aleje drzew<ref name="p3"/>.
+
**[[Natura 2000 Bagna Nietlickie|Obszar specjalnej ochrony ptaków Bagna Nietlickie]] (4 080,76 ha)
 
+
**[[Obszar specjalnej ochrony ptaków Jezioro Łuknajno]] (1 380,25 ha)
Zobacz też:
+
**[[Natura 2000 Puszcza Piska|Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Piska]] (172 802,21 ha)
[[Referendum w Ornecie 2013]]
+
**[[Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo|Specjalny obszar ochrony siedlisk Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo]] (4 305,1 ha)
+
**[[Natura 2000 Ostoja Piska|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska]] (57 826,61 ha)
 +
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Mikołajki znajduje się 17 pomników przyrody, m.in. [[Głaz narzutowy na półwyspie Kusnort|głaz narzutowy na półwyspie Kusnort]] oraz użytki ekologiczne: "Bażyna", "Osa", "Polder Woźnice", "Prawdowskie Wzgórze", "Torfowisko Zełwąga"<ref name="p2"/>.
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
  
 
== Bibliografia==
 
== Bibliografia==
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]<br/>
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]<br/>
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][06.08.2014]<br/>
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]<br/>
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [06.08.2014]<br/>
 
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
 
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
[http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/ Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Orneta na lata 2001 - 2015.]<br/>
+
Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3174 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/>
+
[http://www.bip.mikolajki.pl/p_polska/strat_rozw_gminy.htm Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Mikołajki 2008-2020. Mikołajki 2008, BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki] [30.11.2014]<br/>
[http://bip.warmia.mazury.pl/kiwity_gmina_wiejska/  BIP Urzędu Gminy Kiwity] [20.10.2014]<br/>
+
[http://www.bip.mikolajki.pl/baza/POS_Mikolajki.pdf Programu ochrony środowiska miasta i gminy Mikołajki na lata 2004-2007 z perspektywą na 2008-2011, BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki] [30.11.2014]<br/>
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/>
+
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3181 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/>
 +
[http://www.mikolajki.pl/ Urząd Miasta i Gminy Mikołajki] [20.10.2014]<br/>
 +
[http://www.bip.mikolajki.pl/  BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki] [20.10.2014]<br/>
 +
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] <br/>
 
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/>
 
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/>
 
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/>
 
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/>
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat mrągowski]][[Kategoria: Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]]
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat mrągowski]][[Kategoria: Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]]

Aktualna wersja na dzień 11:31, 15 kwi 2015

Gmina Mikołajki

Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Rodzaj gminy miejsko-wiejska
Burmistrz Piotr Jakubowski
Powierzchnia 256,30 km²
Liczba sołectw 17
Liczba miejscowości 34
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia
8403
33 osób/km²
Strefa numeracyjna 87
Tablice rejestracyjne NMR
TERYT 2810023
Urząd gminy
ul. Kolejowa 7 11-730 Mikołajki
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Mikołajki – gmina miejsko-wiejska położona we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego i powiatu mrągowskiego. Siedziba gminy znajduje się w Mikołajkach. Gmina turystyczna, położona w centrum Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na szlaku żeglarskim prowadzącym przez największe polskie jeziora. Gmina o dużym udziale powierzchni wód i lasów w ogólnej powierzchni gruntów. Władzę w gminie sprawuje burmistrz Piotr Jakubowski[1].

Powierzchnia gminy

Gmina miejsko-wiejska Mikołajki zajmuje powierzchnię 256,30 km2[2], w tym:

  • użytki rolne: 47,7% (12217 ha)
  • lasy: 22,7% (5813 ha)
  • wody: 22,5% (5764 ha)

Gmina stanowi 24% powierzchni powiatu mrągowskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Król Sielaw Mikołajki.
Fot. Albert Jankowski. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej w Mikołajkach.
Fot. Mklimek. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 8403 100 4250 50,6 4153 49,4
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
33 16,5 16,5

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Mikołajki wynosiło -69 osób[2], co stanowiło 30,5% migracji w powiecie mrągowskim oraz 1,7% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

W 1972 roku na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[3] zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W dniu 1 stycznia 1973 roku w wyniku wprowadzenia w życie ustawy istniejące dotychczas gromady[4] zostały przekształcone w gminy. Na terenie ówczesnego powiatu mrągowskiego utworzono gminę Mikołajki. W jej skład weszły obszary sołectw: Baranowo, Cudnochy, Faszcze, Górkło, Grabówka, Inulec, Jora Wielka, Lubiewo, Olszewo, Prawdowo, Sady, Tałty, Woźnice, Zełwągi[5]. Miasto i gmina Mikołajki stały się jedną jednostką administracyjną z siedzibą w Mikołajkach[6].
1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[7] przestał istnieć powiat mrągowski. Gmina Mikołajki stała się bezpośrednio częścią województwa suwalskiego[8].
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[9] umiejscowiły gminę Mikołajki w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim.

Gmina Mikołajki graniczy z gminami: Ryn, Miłki, Orzysz, Pisz, Ruciane Nida, Piecki, Mrągowo.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Baranowo, Cudnochy, Faszcze, Górkło, Grabówka, Inulec, Jora Wielka, Kolonia Mikołajki, Lubiewo, Nowe Sady, Olszewo, Prawdowo, Stare Sady, Stawek, Tałty, Woźnice, Zełwągi.

Pozostałe miejscowości: Cimowo, Długi Grąd, Dybowo, Grabek, Grabnik Mały, Grabówek, Grabnik, Jora Mała, Kulinowo, Lelek, Leśny Dwór, Lisiny, Lisunie, Łuknajno, Małaszewo, Mateuszek, Nadawki, Osa, Pszczółki, Szymonka Mała, Śmietki, Śmietki Małe, Śniardewno, Urwitałt.

Gospodarka

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Mikołajki wynosiła w 2013 roku 809. W tym 23 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 786 tworzyło sektor prywatny. 198 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 57 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 112 firm w dziale budownictwo, 29 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 117 firm[2].
Główną gałęzią rozwoju gospodarczego miasta i gminy Mikołajki jest turystyka. Położenie w centrum Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, środowisko przyrodnicze oraz rozwijająca się baza turystyczna i usługowa przyciągają na teren gminy turystów z kraju i zagranicy (turyści z Niemiec: 23%; Francji, Włoch, Anglii po 2%; pozostali 21%). Głównym ośrodkiem turystycznym jest miasto Mikołajki, gdzie skupia się ponad 80% bazy noclegowej. Stanowią ją hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, domki letniskowe, pola namiotowe, pokoje gościnne, m.in.: Hotel Amax, Hotel Gołębiewski, Hotel Mazur, Pensjonat Mikołajki, Ośrodek Wypoczynkowy "Leśna Polana".
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Prawdowo, Zełwągi, Górkło, Tałty, Faszcze, Stare Sady, Jora Wielka, Łuknajno, Lubiewo, Mikołajki[10].
W gminie funkcjonuje również kilka zakładów produkcyjnych i produkcyjno-usługowych, których działalność mieści się w ramach tzw. drugiego sektora, skupiającego działalność przemysłową i budownictwo. Są to m.in. SURF Zakład Produkcji Sprzętu Sportowego Mikołajki, FPHU "Deika" S.C. Zełwągi, MIKOZNAK Sp. z o.o. Mikołajki. Oprócz wymienionych przedsiębiorstw na terenie gminy działają firmy zajmujące się przetwórstwem drewna[11].

W gminie Mikołajki obok turystyki znaczącą rolę odgrywa rolnictwo. Użytki rolne zajmują niecałe 50% powierzchni gminy, w tym grunty orne: 63,7% (7787 ha), łąki i pastwiska zajmują 36,1% (4409 ha), a sady 0,8% (21 ha). Znajdują się one na glebach średnich – IV klasy bonitacyjnej. Gminę charakteryzują dobre warunki naturalne do produkcji rolnej. Produkcja rolnicza ma wielokierunkowy charakter. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (pszenica, jęczmień, żyto, owies) uprawiane są również ziemniaki. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla trzody chlewnej i bydła. Struktura wielkości gospodarstw rolnych w gminie Mikołajki odbiega korzystnie od struktury gospodarstw w całym województwie, charakteryzując się wysokim udziałem gospodarstw o powierzchni powyżej 20 ha. Jednak nadal odsetek gospodarstw małych i średnich (od 1-15 ha) jest duży.

Największymi podmiotami prowadzącymi działalność rolniczą są: Zakład Doświadczalny Agrobiologii PAN w Baranowie, Olsztyńska Hodowla Ziemniaka i Nasiennictwo OLZNAS Centrum Nasienne CEN Sp. z o.o. w Olsztynie, Gospodarstwo Rolne Dybowo oraz gospodarstwa rybackie[12].

Gmina Mikołajki należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Związku Gmin "Czyste Mazury" i LGD "Mazurskie Morze".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do tzw. Tygrysów warmińsko-mazurski wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Mikołajki wynosiła 682 osób[2], co stanowiło 16% bezrobotnych w powiecie mrągowskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 13,4% ludności[13].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

  • Dni Mikołajek
  • Festiwal Szantowy w Mikołajkach
  • Festiwal "Skrzypce pod żaglami"
  • Mikołajski Festyn Rodzinny i festyny w miejscowościach gminy
  • dożynki gminne
  • Tropicana Cup Supadance – Międzynarodowy Festiwal Tańca

Ludzie związani z gminą

  • Bogdan Kurta – samorządowiec, starosta powiatu mrągowskiego, były dyrektor Centrum Kultury i Sportu w Mikołajkach, założyciel i długoletni prezes klubu piłki nożnej MKS "Kłobuk" w Mikołajkach
  • Tomasz Zakrzewski – urodzony w Mikołajkach wybitny żeglarz lodowy, dwukrotny mistrz świata, propagator sportu, w latach 2004–2005 sekretarz Stowarzyszenia Flota Polska DN z siedzibą w Olsztynie; obecnie członek zarządu SFPDN oraz administrator strony bojery.pl zrzeszającej polską społeczność bojerową
  • Łukasz Zakrzewski – urodzony w Mikołajkach wybitny żeglarz lodowy, medalista mistrzostw świata, Europy i Polski
  • Sylwester Mickiewicz (1956–) – garncarz, twórca ceramiki użytkowej i artystycznej; mieszka i pracuje w Prawdowie

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Mikołajki należą[14]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Mikołajki można uzyskać na stronach internetowych: Urząd Miasta i Gminy Mikołajki oraz Informacja Turystyczna Mikołajki.

Religia

Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Mikołajki istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Żeglarskie Grand Prix Mikołajek, Żeglarskie Otwarte Mistrzostwa Polski Dziennikarzy, Majówkowy Turniej Badmintona, Wakacyjny Turniej Piłki Nożnej Zełwągi Cup, Turniej Siatkówki Plażowej o Puchar Burmistrza Miasta Mikołajki, Rajd Polski - eliminacje Mistrzostw Świata, Półmaraton Mikołajski, Mikołajkowy Turniej Halowej Piłki Nożnej Mikołajki.

Na terenie gminy działają kluby:

  • MKS "Kłobuk" Mikołajki
  • UKS "Hetman" w Baranowie
  • UKS "Atos" w Woźnicach
  • Mazurski Klub Żeglarski w Mikołajkach
  • Automobilklub Mazurski

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[15]:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Mikołajki znajduje się 17 pomników przyrody, m.in. głaz narzutowy na półwyspie Kusnort oraz użytki ekologiczne: "Bażyna", "Osa", "Polder Woźnice", "Prawdowskie Wzgórze", "Torfowisko Zełwąga"[15].

Przypisy

  1. BIP Urzędu Miasta i Gminy [20.10.2014]
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [20.10.2014]
  3. Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [27.01.2015]
  4. Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  5. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  6. Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim.
  7. Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  8. Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,isap.sejm.gov.pl [27.01.2015]
  9. Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  10. Urząd Miasta i Gminy Mikołajki [27.01.2015]
  11. Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Mikołajki 2008–2020, Mikołajki 2008, BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki [20.10.2014]
  12. Programu ochrony środowiska miasta i gminy Mikołajki na lata 2004–2007 z perspektywą na 2008–2011, BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki [20.10.2014]
  13. Bank Danych Lokalnych GUS
  14. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [1]
  15. 15,0 15,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]


Bibliografia

Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[06.08.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Mikołajki 2008-2020. Mikołajki 2008, BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki [30.11.2014]
Programu ochrony środowiska miasta i gminy Mikołajki na lata 2004-2007 z perspektywą na 2008-2011, BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki [30.11.2014]
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
Urząd Miasta i Gminy Mikołajki [20.10.2014]
BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]