Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Wersja z dnia 10:30, 15 kwi 2015 autorstwa LidiaK (dyskusja | edycje) (→‎Miejscowości na terenie gminy)
Skocz do: nawigacja, szukaj
Gmina Mikołajki
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Rodzaj gminy miejsko-wiejska
Burmistrz Piotr Jakubowski
Powierzchnia 256,30 km²
Liczba sołectw 17
Liczba miejscowości 34
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		8403
33 osób/km²
Strefa numeracyjna 87
Tablice rejestracyjne NMR
TERYT 2810023
Urząd gminy
ul. Kolejowa 7 11-730 Mikołajki
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Mikołajki – gmina miejsko-wiejska położona we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego i powiatu mrągowskiego. Siedziba gminy znajduje się w Mikołajkach. Gmina turystyczna, położona w centrum Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na szlaku żeglarskim prowadzącym przez największe polskie jeziora. Gmina o dużym udziale powierzchni wód i lasów w ogólnej powierzchni gruntów. Władzę w gminie sprawuje burmistrz Piotr Jakubowski[1].

Powierzchnia gminy

Gmina miejsko-wiejska Mikołajki zajmuje powierzchnię 256,30 km2[2], w tym:

  • użytki rolne: 47,7% (12217 ha)
  • lasy: 22,7% (5813 ha)
  • wody: 22,5% (5764 ha)

Gmina stanowi 24% powierzchni powiatu mrągowskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Król Sielaw Mikołajki.
Fot. Albert Jankowski. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej w Mikołajkach.
Fot. Mklimek. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 8403 100 4250 50,6 4153 49,4
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		33 16,5 16,5

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Mikołajki wynosiło -69 osób[2], co stanowiło 30,5% migracji w powiecie mrągowskim oraz 1,7% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

W 1972 roku na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[3] zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W dniu 1 stycznia 1973 roku w wyniku wprowadzenia w życie ustawy istniejące dotychczas gromady[4] zostały przekształcone w gminy. Na terenie ówczesnego powiatu mrągowskiego utworzono gminę Mikołajki. W jej skład weszły obszary sołectw: Baranowo, Cudnochy, Faszcze, Górkło, Grabówka, Inulec, Jora Wielka, Lubiewo, Olszewo, Prawdowo, Sady, Tałty, Woźnice, Zełwągi[5]. Miasto i gmina Mikołajki stały się jedną jednostką administracyjną z siedzibą w Mikołajkach[6].
1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[7] przestał istnieć powiat mrągowski. Gmina Mikołajki stała się bezpośrednio częścią województwa suwalskiego[8].
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[9] umiejscowiły gminę Mikołajki w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim.

Gmina Mikołajki graniczy z gminami: Ryn, Miłki, Orzysz, Pisz, Ruciane Nida, Piecki, Mrągowo.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Baranowo, Cudnochy, Faszcze, Górkło, Grabówka, Inulec, Jora Wielka, Kolonia Mikołajki, Lubiewo, Nowe Sady, Olszewo, Prawdowo, Stare Sady, Stawek, Tałty, Woźnice, Zełwągi.

Pozostałe miejscowości: Cimowo, Długi Grąd, Dybowo, Grabek, Grabnik Mały, Grabówek, Grabnik, Jora Mała, Kulinowo, Lelek, Leśny Dwór, Lisiny, Lisunie, Łuknajno, Małaszewo, Mateuszek, Nadawki, Osa, Pszczółki, Szymonka Mała, Śmietki, Śmietki Małe, Śniardewno, Urwitałt.

Gospodarka

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Mikołajki wynosiła w 2013 roku 809. W tym 23 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 786 tworzyło sektor prywatny. 198 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 57 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 112 firm w dziale budownictwo, 29 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 117 firm[2].
Główną gałęzią rozwoju gospodarczego miasta i gminy Mikołajki jest turystyka. Położenie w centrum Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, środowisko przyrodnicze oraz rozwijająca się baza turystyczna i usługowa przyciągają na teren gminy turystów z kraju i zagranicy (turyści z Niemiec: 23%; Francji, Włoch, Anglii po 2%; pozostali 21%). Głównym ośrodkiem turystycznym jest miasto Mikołajki, gdzie skupia się ponad 80% bazy noclegowej. Stanowią ją hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, domki letniskowe, pola namiotowe, pokoje gościnne, m.in.: Hotel Amax, Hotel Gołębiewski, Hotel Mazur, Pensjonat Mikołajki, Ośrodek Wypoczynkowy "Leśna Polana".
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Prawdowo, Zełwągi, Górkło, Tałty, Faszcze, Stare Sady, Jora Wielka, Łuknajno, Lubiewo, Mikołajki[10].
W gminie funkcjonuje również kilka zakładów produkcyjnych i produkcyjno-usługowych, których działalność mieści się w ramach tzw. drugiego sektora, skupiającego działalność przemysłową i budownictwo. Są to m.in. SURF Zakład Produkcji Sprzętu Sportowego Mikołajki, FPHU "Deika" S.C. Zełwągi, MIKOZNAK Sp. z o.o. Mikołajki. Oprócz wymienionych przedsiębiorstw na terenie gminy działają firmy zajmujące się przetwórstwem drewna[11].

W gminie Mikołajki obok turystyki znaczącą rolę odgrywa rolnictwo. Użytki rolne zajmują niecałe 50% powierzchni gminy, w tym grunty orne: 63,7% (7787 ha), łąki i pastwiska zajmują 36,1% (4409 ha), a sady 0,8% (21 ha). Znajdują się one na glebach średnich – IV klasy bonitacyjnej. Gminę charakteryzują dobre warunki naturalne do produkcji rolnej. Produkcja rolnicza ma wielokierunkowy charakter. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (pszenica, jęczmień, żyto, owies) uprawiane są również ziemniaki. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla trzody chlewnej i bydła. Struktura wielkości gospodarstw rolnych w gminie Mikołajki odbiega korzystnie od struktury gospodarstw w całym województwie, charakteryzując się wysokim udziałem gospodarstw o powierzchni powyżej 20 ha. Jednak nadal odsetek gospodarstw małych i średnich (od 1-15 ha) jest duży.

Największymi podmiotami prowadzącymi działalność rolniczą są: Zakład Doświadczalny Agrobiologii PAN w Baranowie, Olsztyńska Hodowla Ziemniaka i Nasiennictwo OLZNAS Centrum Nasienne CEN Sp. z o.o. w Olsztynie, Gospodarstwo Rolne Dybowo oraz gospodarstwa rybackie[12].

Gmina Mikołajki należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Związku Gmin "Czyste Mazury" i LGD "Mazurskie Morze".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do tzw. Tygrysów warmińsko-mazurski wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Mikołajki wynosiła 682 osób[2], co stanowiło 16% bezrobotnych w powiecie mrągowskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 13,4% ludności[13].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

  • Dni Mikołajek
  • Festiwal Szantowy w Mikołajkach
  • Festiwal "Skrzypce pod żaglami"
  • Mikołajski Festyn Rodzinny i festyny w miejscowościach gminy
  • dożynki gminne
  • Tropicana Cup Supadance – Międzynarodowy Festiwal Tańca

Ludzie związani z gminą

  • Bogdan Kurta – samorządowiec, starosta powiatu mrągowskiego, były dyrektor Centrum Kultury i Sportu w Mikołajkach, założyciel i długoletni prezes klubu piłki nożnej MKS "Kłobuk" w Mikołajkach
  • Tomasz Zakrzewski – urodzony w Mikołajkach wybitny żeglarz lodowy, dwukrotny mistrz świata, propagator sportu, w latach 2004–2005 sekretarz Stowarzyszenia Flota Polska DN z siedzibą w Olsztynie; obecnie członek zarządu SFPDN oraz administrator strony bojery.pl zrzeszającej polską społeczność bojerową
  • Łukasz Zakrzewski – urodzony w Mikołajkach wybitny żeglarz lodowy, medalista mistrzostw świata, Europy i Polski
  • Sylwester Mickiewicz (1956–) – garncarz, twórca ceramiki użytkowej i artystycznej; mieszka i pracuje w Prawdowie

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Mikołajki należą[14]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Mikołajki można uzyskać na stronach internetowych: Urząd Miasta i Gminy Mikołajki oraz Informacja Turystyczna Mikołajki.

Religia

Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Mikołajki istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Żeglarskie Grand Prix Mikołajek, Żeglarskie Otwarte Mistrzostwa Polski Dziennikarzy, Majówkowy Turniej Badmintona, Wakacyjny Turniej Piłki Nożnej Zełwągi Cup, Turniej Siatkówki Plażowej o Puchar Burmistrza Miasta Mikołajki, Rajd Polski - eliminacje Mistrzostw Świata, Półmaraton Mikołajski, Mikołajkowy Turniej Halowej Piłki Nożnej Mikołajki.

Na terenie gminy działają kluby:

  • MKS "Kłobuk" Mikołajki
  • UKS "Hetman" w Baranowie
  • UKS "Atos" w Woźnicach
  • Mazurski Klub Żeglarski w Mikołajkach
  • Automobilklub Mazurski

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[15]:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Mikołajki znajduje się 17 pomników przyrody, m.in. głaz narzutowy na półwyspie Kusnort oraz użytki ekologiczne: "Bażyna", "Osa", "Polder Woźnice", "Prawdowskie Wzgórze", "Torfowisko Zełwąga"[15].

Przypisy

  1. ↑ BIP Urzędu Miasta i Gminy [20.10.2014]
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [20.10.2014]
  3. ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [27.01.2015]
  4. ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  5. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  6. ↑ Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim.
  7. ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  8. ↑ Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,isap.sejm.gov.pl [27.01.2015]
  9. ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  10. ↑ Urząd Miasta i Gminy Mikołajki [27.01.2015]
  11. ↑ Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Mikołajki 2008–2020, Mikołajki 2008, BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki [20.10.2014]
  12. ↑ Programu ochrony środowiska miasta i gminy Mikołajki na lata 2004–2007 z perspektywą na 2008–2011, BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki [20.10.2014]
  13. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  14. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [1]
  15. ↑ 15,0 15,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]


Bibliografia

Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[06.08.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,isap.sejm.gov.pl [06.08.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Mikołajki 2008-2020. Mikołajki 2008, BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki [30.11.2014]
Programu ochrony środowiska miasta i gminy Mikołajki na lata 2004-2007 z perspektywą na 2008-2011, BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki [30.11.2014]
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
Urząd Miasta i Gminy Mikołajki [20.10.2014]
BIP Urzędu Miasta i Gminy Mikołajki [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Mikołajki_(gmina_miejsko-wiejska)&oldid=149624”