Lidzbark Warmiński (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 9 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Gmina infobox | {{Gmina infobox | ||
|Gmina = Lidzbark Warmiński | |Gmina = Lidzbark Warmiński | ||
| − | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Lidzbark Warmiński.png | Herb gminy Lidzbark Warmiński | + | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Lidzbark Warmiński.png |Herb gminy Lidzbark Warmiński |
|flaga_gminy = | |flaga_gminy = | ||
|mapa_gminy = | |mapa_gminy = | ||
| Linia 13: | Linia 13: | ||
|wójt = [[Fabian Andrukajtis]] | |wójt = [[Fabian Andrukajtis]] | ||
|adres_ug = ul. Krasickiego 1 | |adres_ug = ul. Krasickiego 1 | ||
| − | |kod_poczt_ug = 11 - 100 Lidzbark Warmiński | + | |kod_poczt_ug = 11-100 Lidzbark Warmiński |
|powierzchnia = 372,12 | |powierzchnia = 372,12 | ||
|sołectwa = 40 | |sołectwa = 40 | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|bip = http://bip.warmia.mazury.pl/lidzbark_warminski_gmina_wiejska/ | |bip = http://bip.warmia.mazury.pl/lidzbark_warminski_gmina_wiejska/ | ||
}} | }} | ||
| − | '''Gmina Lidzbark Warmiński''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] i w centralnej części [[Powiat lidzbarski| powiatu lidzbarskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Lidzbark Warmiński| Lidzbarku Warmińskim]]. | + | '''Gmina Lidzbark Warmiński''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]] i w centralnej części [[Powiat lidzbarski|powiatu lidzbarskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Lidzbark Warmiński|Lidzbarku Warmińskim]]. |
| − | + | Gmina o charakterze rolniczym, o dużej powierzchni kompleksów leśnych. Położona na styku trzech mezoregionów: [[Nizina Sępopolska |Niziny Sępopolskiej]], [[Wzniesienie Górowskie|Wzniesień Górowskich]] i [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]], co sprawia, że jej tereny są urozmaicone pod względem krajobrazowym i przyrodniczym.<br/> | |
| − | Gmina o charakterze rolniczym o dużej powierzchni kompleksów leśnych. Położona na styku trzech mezoregionów: [[Nizina Sępopolska | Niziny Sępopolskiej]], [[Wzniesienie Górowskie| Wzniesień Górowskich]] i [[Pojezierze Olsztyńskie| Pojezierza Olsztyńskiego]], co sprawia, że jej tereny są urozmaicone pod względem krajobrazowym i przyrodniczym.<br/> | + | Gmina o niewielkiej gęstości zaludnienia. Największa gmina [[Powiat lidzbarski|powiatu lidzbarskiego]]. |
| − | Gmina o niewielkiej gęstości zaludnienia. Największa gmina [[Powiat lidzbarski| powiatu lidzbarskiego]]. | + | Władzę w gminie sprawuje wójt [[Fabian Andrukajtis]]<ref name="p1"> [http://bip.warmia.mazury.pl/lidzbark_warminski_gmina_wiejska/ BIP Urzędu Gminy Lidzbark Warmiński] [20.10.2014]</ref>. |
| − | |||
| − | Władzę w gminie sprawuje wójt [[Fabian Andrukajtis]]<ref name="p1"> | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina wiejska Lidzbark Warmiński zajmuje powierzchnię 372,12 km<sup>2</sup><ref name="p2"> | + | Gmina wiejska Lidzbark Warmiński zajmuje powierzchnię 372,12 km<sup>2</sup><ref name="p2">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3175 Bank Danych Lokalnych GUS] [20.10.2014]</ref>, w tym: |
*użytki rolne: 56,2% (20914 ha) | *użytki rolne: 56,2% (20914 ha) | ||
*lasy: 32,7% (12163,8 ha) | *lasy: 32,7% (12163,8 ha) | ||
*wody: 1,9% (709 ha) | *wody: 1,9% (709 ha) | ||
| − | + | Gmina stanowi 40,2% powierzchni powiatu lidzbarskiego. | |
| − | Gmina stanowi 40,2% powierzchni | ||
== Demografia == | == Demografia == | ||
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>: | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>: | ||
| − | + | [[Plik: Kościół pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce.<br> Fot. Adam Kliczek. Źródło: [http://zatrzymujeczas.pl www.zatrzymujeczas.pl] (CC-BY-SA-3.0)]]] | |
| − | + | [[Plik: Parafiaignalin.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Ignalinie.<br> Fot. Adam Kliczek. Źródło: [http://zatrzymujeczas.pl www.zatrzymujeczas.pl] (CC-BY-SA-3.0)]]] | |
| − | + | [[Plik: Kościół pw. św. Małgorzaty w Kłębowie.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Małgorzaty w Kłębowie.<br> Fot. Adam Kliczek. Źródło: [http://zatrzymujeczas.pl www.zatrzymujeczas.pl] (CC-BY-SA-3.0) ]]] | |
| − | |||
| − | |||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
|- | |- | ||
| − | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || 6815 || 100 || 3315 || 48,6 || 3500 || 51,4 | + | |liczba ||6815 ||100 ||3315 ||48,6 ||3500 ||51,4 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 18 || colspan=2| 9 || colspan=2| 9 | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|18 ||colspan=2|9 ||colspan=2|9 |
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Lidzbark Warmiński było dodatnie i wynosiło 13 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 7,6% przyrostu ludności w | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Lidzbark Warmiński było dodatnie i wynosiło 13 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 7,6% przyrostu ludności w powiecie lidzbarskim oraz 0,4% w województwie warmińsko-mazurskim. |
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | ||
| − | + | Po II wojnie światowej gmina Lidzbark Warmiński była częścią powiatu lidzbarskiego w nowo utworzonym województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. | |
| − | Gmina wiejska Lidzbark Warmiński graniczy z gminami: [[Górowo Iławeckie (gmina wiejska)| Górowo Iławeckie]], [[Bartoszyce (gmina wiejska)| Bartoszyce]], [[Kiwity (gmina wiejska)| Kiwity]], [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)| Jeziorany]], [[Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)| Dobre Miasto]], [[Lubomino (gmina wiejska)| Lubomino]], [[Orneta (gmina miejsko-wiejska)| Orneta]], [[Pieniężno (gmina miejsko-wiejska)| Pieniężno]]. | + | W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku przywrócono podział państwa na gminy. Gmina wiejska Lidzbark Warmiński została reaktywowana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim</ref>. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: [[Blanki]], [[Bobrownik]], [[Długołęka]], [[Jagoty]], [[Jarandowo]], [[Kierz]], [[Kłębowo]], [[Knipy]], [[Kochanówka]], [[Koniewo]], [[Kotowo]], [[Kraszewo]], [[Lauda]], [[Łabno]], [[Markajmy]], [[Medyny]], [[Miłogórze]], [[Nowa Wieś Wielka]], [[Nowosady]], [[Pomorowo]], [[Redy]], [[Rogóż]], [[Sarnowo]], [[Stryjkowo]], [[Suryty]], [[Świętnik]], [[Wielochowo]], [[Żytowo]]. |
| + | |||
| + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, przestał istnieć [[powiat lidzbarski]]. Gmina Lidzbark Warmiński została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. | ||
| + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim. | ||
| + | |||
| + | Gmina wiejska Lidzbark Warmiński graniczy z gminami: [[Górowo Iławeckie (gmina wiejska)|Górowo Iławeckie]], [[Bartoszyce (gmina wiejska)|Bartoszyce]], [[Kiwity (gmina wiejska)|Kiwity]], [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)|Jeziorany]], [[Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|Dobre Miasto]], [[Lubomino (gmina wiejska)|Lubomino]], [[Orneta (gmina miejsko-wiejska)|Orneta]], [[Pieniężno (gmina miejsko-wiejska)|Pieniężno]]. | ||
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
| − | Sołectwa: [[Babiak]], [[Blanki]], [[Bobrownik]], [[Bugi]], [[Drwęca]], [[Ignalin]], [[Jagoty]], [[Jarandowo]], [[Kaszuny]], [[Kierz]], [[Kłębowo]], [[Knipy]], [[Kochanówka]], [[Koniewo]], [[Kotowo]], [[Kraszewo]], [[Lauda]], [[Łabno]], [[Łaniewo]], [[Markajmy]], | + | Sołectwa: [[Babiak]], [[Blanki]], [[Bobrownik]], [[Bugi]], [[Drwęca (gmina Lidzbark Warmiński)|Drwęca]], [[Ignalin]], [[Jagoty]], [[Jarandowo]], [[Kaszuny]], [[Kierz]], [[Kłębowo]], [[Knipy]], [[Kochanówka]], [[Koniewo]], [[Kotowo]], [[Kraszewo (gmina Lidzbark Warmiński)|Kraszewo]], [[Lauda]], [[Łabno]], [[Łaniewo]], [[Markajmy]], |
| − | [[Medyny]], [[Miejska Wola]], [[Miłogórze]], [[Morawa]], [[Nowa Wieś Wielka]], [[Nowosady]], [[Pilnik]], [[Pomorowo]], [[Redy]], [[Rogóż]], [[Runowo]], [[Sarnowo]], [[Stryjkowo]], [[Suryty]], [[Świętnik]], [[Wielochowo]], [[Workiejmy]], [[Wróblik]], [[Zaręby]], [[Żytowo]]. | + | [[Medyny]], [[Miejska Wola]], [[Miłogórze]], [[Morawa]], [[Nowa Wieś Wielka (gmina Lidzbark Warmiński)|Nowa Wieś Wielka]], [[Nowosady]], [[Pilnik]], [[Pomorowo]], [[Redy]], [[Rogóż (gmina Lidzbark Warmiński)|Rogóż]], [[Runowo]], [[Sarnowo (gmina Lidzbark Warmiński)|Sarnowo]], [[Stryjkowo]], [[Suryty]], [[Świętnik]], [[Wielochowo]], [[Workiejmy]], [[Wróblik]], [[Zaręby]], [[Żytowo]]. |
| − | Pozostałe miejscowości: [[Grabniak]], [[Budniki]], [[Długołęka]], [[Kłusity Wielkie]], [[Swajnie]], [[Chełm]], [[Zwierzyniec]], [[Marków | + | Pozostałe miejscowości: [[Grabniak]], [[Budniki]], [[Długołęka]], [[Kłusity Wielkie]], [[Swajnie]], [[Chełm]], [[Zwierzyniec]], [[Marków]], [[Widryki]], [[Stabunity]], [[Gajlity]], [[Tremlak]]. |
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| − | Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy wiejskiej Lidzbark Warmiński jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Użytki rolne zajmują ponad 56% powierzchni gminy, w tym grunty orne: 62,3% (13035 ha), łąki i pastwiska zajmują 37,4% (7827 ha), a sady 0,2% (52 ha). Znajdują się one na glebach średnich | + | Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy wiejskiej Lidzbark Warmiński jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Użytki rolne zajmują ponad 56% powierzchni gminy, w tym grunty orne: 62,3% (13035 ha), łąki i pastwiska zajmują 37,4% (7827 ha), a sady 0,2% (52 ha). Znajdują się one na glebach średnich III i IV klasy bonitacyjnej. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, uprawiane są również ziemniaki, rzepak i rzepik. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla bydła. W strukturze gospodarstw rolnych większość stanowią gospodarstwa małe i średnie (od 1-15 ha)<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/lidzbark_warminski_gmina_wiejska/74/Ochrona_srodowiska/ Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Lidzbark Warmiński na lata 2014-2017 z perspektywą do roku 2020. Projekt, Lidzbark Warmiński 2014] [20.10.2014]</ref>. |
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Lidzbark Warmiński wynosiła w 2013 roku 311. W tym 301 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 10 tworzy sektor prywatny. 76 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 39 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 33 firm w dziale budownictwo, 42 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 10 firm<ref name="p2"/>.<br/> | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Lidzbark Warmiński wynosiła w 2013 roku 311. W tym 301 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 10 tworzy sektor prywatny. 76 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 39 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 33 firm w dziale budownictwo, 42 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 10 firm<ref name="p2"/>.<br/> | ||
| Linia 81: | Linia 81: | ||
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Blanki, Ignalin, Suryty, Koniewo, Wielochowo, Gajlity, Kochanówka, Kłębowo, Łaniewo<ref>[http://www.powiatlidzbarski.pl/turysta/agroturystyka Powiat lidzbarski]</ref>. | Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Blanki, Ignalin, Suryty, Koniewo, Wielochowo, Gajlity, Kochanówka, Kłębowo, Łaniewo<ref>[http://www.powiatlidzbarski.pl/turysta/agroturystyka Powiat lidzbarski]</ref>. | ||
| − | Gmina Lidzbark Warmiński należy do lokalnej organizacji turystycznej [[Stowarzyszenie "Dom Warmiński"| Stowarzyszenia "Dom Warmiński"]], [[Stowarzyszenie Gmin "Polskie Zamki Gotyckie"| Stowarzyszenia Gmin "Polskie Zamki Gotyckie"]], [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich| Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Związek Gmin "EKOWOD" |Związku Gmin "EKOWOD"]] oraz [[LGD "Warmiński Zakątek"]]. | + | Gmina Lidzbark Warmiński należy do lokalnej organizacji turystycznej [[Stowarzyszenie "Dom Warmiński"|Stowarzyszenia "Dom Warmiński"]], [[Stowarzyszenie Gmin "Polskie Zamki Gotyckie"|Stowarzyszenia Gmin "Polskie Zamki Gotyckie"]], [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Związek Gmin "EKOWOD" |Związku Gmin "EKOWOD"]] oraz [[LGD "Warmiński Zakątek"]]. |
| − | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej| obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]] oraz [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]] wymagających strategicznej interwencji | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej|obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]] oraz [[Obszary przygraniczne|obszarów przygranicznych]] wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia. |
| − | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Lidzbark Warmiński wynosiła 699 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 16,7% bezrobotnych w [[Powiat lidzbarski| powiecie lidzbarskim]]. | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Lidzbark Warmiński wynosiła 699 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 16,7% bezrobotnych w [[Powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]]. |
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 15,4% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 15,4% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | ||
| Linia 92: | Linia 92: | ||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
*[[Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Pilniku]] | *[[Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Pilniku]] | ||
| − | *[[Biblioteka Publiczna Gminy Lidzbark Warmiński w Kraszewie]] | + | *[[Biblioteka Publiczna Gminy Lidzbark Warmiński w Kraszewie]], filie biblioteki w Rogóżu i Runowie |
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | ||
| Linia 100: | Linia 100: | ||
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| + | *[[lkwim: Jerzy Kielak|Jerzy Kielak]] - rzeźbiarz amator; mieszka i pracuje w Kraszewie | ||
| + | *[[lkwim: Józef Mika|Józef Mika]] - malarz, rzeźbiarz, animator ruchu lokalnego plastycznego, kierownik Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Pilniku, współpracownik radia, mieszkaniec Kierza | ||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Lidzbark Warmiński należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków ] [20.10.2014]</ref>: | |
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Lidzbark Warmiński należą<ref> | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku|kościół pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku]] wraz z przykościelnym cmentarzem |
| − | *[[kościół pw. św. Augustyna w Babiaku]] wraz z przykościelnym cmentarzem | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Michała Archanioła w Blankach|kościół pw. św. Michała Archanioła w Blankach]] wraz z przykościelnym cmentarzem |
| − | *[[kościół pw. św. Michała Archanioła w Blankach]] wraz z przykościelnym cmentarzem | ||
*[[kaplica pw. św. Wojciecha w Bugach]] | *[[kaplica pw. św. Wojciecha w Bugach]] | ||
*zespół dworski w Gajlitach | *zespół dworski w Gajlitach | ||
| − | *[[kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Ignalinie]] wraz z przykościelnym cmentarzem i plebanią | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Jana Ewangelisty i Matki Boskiej Częstochowskiej w Ignalinie|kościół pw. św. Jana Ewangelisty i Matki Boskiej Częstochowskiej w Ignalinie]] wraz z przykościelnym cmentarzem i plebanią |
*[[kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Jarandowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem | *[[kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Jarandowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem | ||
| − | *[[kościół pw. św. Małgorzaty w Kłębowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Małgorzaty w Kłębowie|kościół pw. św. Małgorzaty w Kłębowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem |
*[[kaplica pw. Matki Bożej Różańcowej w Knipach]] | *[[kaplica pw. Matki Bożej Różańcowej w Knipach]] | ||
| − | *[[kościół pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce]] | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce|kościół pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce]] |
| − | *[[kościół pw. św. Elżbiety w Kraszewie]] wraz z przykościelnym cmentarzem | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Elżbiety w Kraszewie|kościół pw. św. Elżbiety w Kraszewie]] wraz z przykościelnym cmentarzem |
*[[kaplica pw. św. Rocha w Kraszewie]] | *[[kaplica pw. św. Rocha w Kraszewie]] | ||
| − | *[[kościół pw. św. Barbary w Rogóżu]] | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Barbary w Rogóżu|kościół pw. św. Barbary w Rogóżu]] |
*kapliczka przydrożna w Rogóżu | *kapliczka przydrożna w Rogóżu | ||
| − | *[[kościół pw. | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy w Runowie|kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy w Runowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem |
*[[kaplica pw. św. Marcina w Workiejmach]] | *[[kaplica pw. św. Marcina w Workiejmach]] | ||
*cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej w Markajmach | *cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej w Markajmach | ||
| − | |||
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
*[[Szlak Kopernikowski: Olsztyn – Mingajny]], [[Szlak Kopernikowski: Frombork - Kępki]] | *[[Szlak Kopernikowski: Olsztyn – Mingajny]], [[Szlak Kopernikowski: Frombork - Kępki]] | ||
*ścieżka rowerowa "szlakiem kolejowym": [[Lidzbark Warmiński]], [[Długołęka]], [[Bobrownik]], [[Łaniewo]], [[Poborowo]], [[Wolnica]], [[Opin]], [[Krosno]], [[Orneta]] | *ścieżka rowerowa "szlakiem kolejowym": [[Lidzbark Warmiński]], [[Długołęka]], [[Bobrownik]], [[Łaniewo]], [[Poborowo]], [[Wolnica]], [[Opin]], [[Krosno]], [[Orneta]] | ||
| − | *spływy kajakowe [[Rzeka Łyna| rzeką Łyną]]; dwie przystanie kajakowe w miejscowościach Łaniewo i Rogóż | + | *spływy kajakowe [[Rzeka Łyna|rzeką Łyną]]; dwie przystanie kajakowe w miejscowościach Łaniewo i Rogóż |
| − | *liczne zabytki architektury, w tym kapliczki przydrożne | + | *liczne zabytki architektury, w tym kapliczki przydrożne |
*zabytkowe parki dworskie, m.in. w Gajlitach, Markajmach, Morawie | *zabytkowe parki dworskie, m.in. w Gajlitach, Markajmach, Morawie | ||
*obszary chronionego krajobrazu, pomniki przyrody oraz jeziora | *obszary chronionego krajobrazu, pomniki przyrody oraz jeziora | ||
| − | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Lidzbark Warmiński można uzyskać na stronie internetowej [http://www.powiatlidzbarski.pl/turysta/agroturystyka | + | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Lidzbark Warmiński można uzyskać na stronie internetowej [http://www.powiatlidzbarski.pl/turysta/agroturystyka powiatlidzbarski.pl]. |
| + | ==Religia== | ||
| + | *[[Parafia greckokatolicka pw. Świętych Cyryla i Metodego w Lidzbarku Warmińskim]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Jarandowie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Runowie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Barbary w Rogożu]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Elżbiety w Kraszewie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Jana Ewangelisty w Ignalinie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Małgorzaty w Kłębowie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Michała Archanioła w Blankach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
W gminie wiejskiej Lidzbark Warmiński istnieją następujące placówki edukacyjne: | W gminie wiejskiej Lidzbark Warmiński istnieją następujące placówki edukacyjne: | ||
| Linia 137: | Linia 148: | ||
*[[Publiczna Szkoła Podstawowa im. kard. Stefana Wyszyńskiego w Runowie]] | *[[Publiczna Szkoła Podstawowa im. kard. Stefana Wyszyńskiego w Runowie]] | ||
*[[Publiczne Gimnazjum w Kraszewie]] | *[[Publiczne Gimnazjum w Kraszewie]] | ||
| − | *Zespół Szkół w Rogóżu | + | *Zespół Szkół w Rogóżu: [[Publiczna Szkoła Podstawowa im. Józefa Piłsudskiego w Rogóżu]], [[Publiczne Gimnazjum w Rogóżu]] |
| − | |||
== Sport == | == Sport == | ||
W gminie działa [[Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Pilniku]], który jest organizatorem różnorodnych imprez rekreacyjno-sportowych, m.in.: Gminne Zawody Lekkoatletyczne, Gminny turniej rekreacyjno – sportowy dla przedszkolaków, KTM Enduro Race Extreme, Mistrzostwa Polski w Cross Country dla amatorów, Mistrzostwa Polski w Super Enduro dla amatorów, regionalne zawody jeździeckie w skokach przez przeszkody, Gminny Turniej Piłki Nożnej o puchar Wójta Gminy Lidzbark Warmiński Turniej o Puchar Wójta Gminy Lidzbark Warmiński w zapasach, Gminny Turniej Warcab. | W gminie działa [[Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Pilniku]], który jest organizatorem różnorodnych imprez rekreacyjno-sportowych, m.in.: Gminne Zawody Lekkoatletyczne, Gminny turniej rekreacyjno – sportowy dla przedszkolaków, KTM Enduro Race Extreme, Mistrzostwa Polski w Cross Country dla amatorów, Mistrzostwa Polski w Super Enduro dla amatorów, regionalne zawody jeździeckie w skokach przez przeszkody, Gminny Turniej Piłki Nożnej o puchar Wójta Gminy Lidzbark Warmiński Turniej o Puchar Wójta Gminy Lidzbark Warmiński w zapasach, Gminny Turniej Warcab. | ||
| Linia 144: | Linia 154: | ||
Na terenie gminy działają kluby: | Na terenie gminy działają kluby: | ||
*LUKS Rogóż | *LUKS Rogóż | ||
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
*[[Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi "Babiak"]] | *[[Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi "Babiak"]] | ||
| Linia 158: | Linia 167: | ||
*[[Stowarzyszenie Razem Dla Łaniewa]] | *[[Stowarzyszenie Razem Dla Łaniewa]] | ||
*[[Stowarzyszenie "Nasza Kochanówka"]] | *[[Stowarzyszenie "Nasza Kochanówka"]] | ||
| − | |||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
| − | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3"> | + | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3"> [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]</ref>: |
Obszary chronionego krajobrazu: | Obszary chronionego krajobrazu: | ||
| Linia 168: | Linia 176: | ||
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Symsarny]] (19 329,8 ha) | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Symsarny]] (19 329,8 ha) | ||
| − | Obszary Natura 2000: | + | Obszary [[Natura 2000]]: |
| − | *[[Natura 2000 Kaszuny| Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk Kaszuny]] (263,96 ha) | + | *[[Natura 2000 Kaszuny|Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk Kaszuny]] (263,96 ha) |
| − | *[[Natura 2000 Swajnie| Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk Swajnie]] (1 186,51 ha) | + | *[[Natura 2000 Swajnie|Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk Swajnie]] (1 186,51 ha) |
| − | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Lidzbark Warmiński znajduje się 10 pomników przyrody oraz użytek ekologiczny jezioro śródleśne [[Użytek ekologiczny "Potar"| Potar]] (26,75 ha)<ref name="p3"/>. | + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Lidzbark Warmiński znajduje się 10 pomników przyrody oraz użytek ekologiczny jezioro śródleśne [[Użytek ekologiczny "Potar"|Potar]] (26,75 ha)<ref name="p3"/>. |
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
*[[Natura 2000 Dolina Środkowej Łyny-Smolajny]] | *[[Natura 2000 Dolina Środkowej Łyny-Smolajny]] | ||
*Pogrzeb Francuskiego Dragona [http://lidzbarkwarminski.wm.pl/207013,Bitwa-pod-Heilsbergiem-i-pogrzeb-dragona.html#axzz3KegkcDaD wm.pl] | *Pogrzeb Francuskiego Dragona [http://lidzbarkwarminski.wm.pl/207013,Bitwa-pod-Heilsbergiem-i-pogrzeb-dragona.html#axzz3KegkcDaD wm.pl] | ||
| − | + | *[[lkwim: Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku|Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku]] | |
| + | *[[lkwim: Monstrancja z kościoła pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce |Monstrancja z kościoła pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce]] | ||
| + | *[[lkwim: Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku|Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku]] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
== Bibliografia== | == Bibliografia== | ||
| + | Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | ||
| + | Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | ||
| + | Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/> | ||
| + | Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | ||
| + | Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | ||
| + | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> | ||
[http://bip.warmia.mazury.pl/lidzbark_warminski_gmina_wiejska/74/Ochrona_srodowiska/ Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Lidzbark Warmiński na lata 2014-2017 z perspektywą do roku 2020. Projekt, Lidzbark Warmiński 2014.] | [http://bip.warmia.mazury.pl/lidzbark_warminski_gmina_wiejska/74/Ochrona_srodowiska/ Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Lidzbark Warmiński na lata 2014-2017 z perspektywą do roku 2020. Projekt, Lidzbark Warmiński 2014.] | ||
<br/> | <br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 11:51, 8 sty 2016
| Gmina Lidzbark Warmiński | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | lidzbarski | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Fabian Andrukajtis | ||
| Powierzchnia | 372,12 km² | ||
| Liczba sołectw | 40 | ||
| Liczba miejscowości | 57 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
6815 18 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NLI | ||
| TERYT | 2809032 | ||
| Urząd gminy ul. Krasickiego 1 11-100 Lidzbark Warmiński
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Lidzbark Warmiński – gmina wiejska położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego i w centralnej części powiatu lidzbarskiego. Siedziba gminy znajduje się w Lidzbarku Warmińskim.
Gmina o charakterze rolniczym, o dużej powierzchni kompleksów leśnych. Położona na styku trzech mezoregionów: Niziny Sępopolskiej, Wzniesień Górowskich i Pojezierza Olsztyńskiego, co sprawia, że jej tereny są urozmaicone pod względem krajobrazowym i przyrodniczym.
Gmina o niewielkiej gęstości zaludnienia. Największa gmina powiatu lidzbarskiego.
Władzę w gminie sprawuje wójt Fabian Andrukajtis[1].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Lidzbark Warmiński zajmuje powierzchnię 372,12 km2[2], w tym:
- użytki rolne: 56,2% (20914 ha)
- lasy: 32,7% (12163,8 ha)
- wody: 1,9% (709 ha)
Gmina stanowi 40,2% powierzchni powiatu lidzbarskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
Kościół pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce.
Fot. Adam Kliczek. Źródło: www.zatrzymujeczas.pl (CC-BY-SA-3.0)]
Fot. Adam Kliczek. Źródło: www.zatrzymujeczas.pl (CC-BY-SA-3.0)]
Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Ignalinie.
Fot. Adam Kliczek. Źródło: www.zatrzymujeczas.pl (CC-BY-SA-3.0)]
Fot. Adam Kliczek. Źródło: www.zatrzymujeczas.pl (CC-BY-SA-3.0)]
Kościół pw. św. Małgorzaty w Kłębowie.
Fot. Adam Kliczek. Źródło: www.zatrzymujeczas.pl (CC-BY-SA-3.0) ]
Fot. Adam Kliczek. Źródło: www.zatrzymujeczas.pl (CC-BY-SA-3.0) ]
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 6815 | 100 | 3315 | 48,6 | 3500 | 51,4 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
18 | 9 | 9 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Lidzbark Warmiński było dodatnie i wynosiło 13 osób[2], co stanowi 7,6% przyrostu ludności w powiecie lidzbarskim oraz 0,4% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej gmina Lidzbark Warmiński była częścią powiatu lidzbarskiego w nowo utworzonym województwie olsztyńskim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[3], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami.
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[4], zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku przywrócono podział państwa na gminy. Gmina wiejska Lidzbark Warmiński została reaktywowana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[5]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Blanki, Bobrownik, Długołęka, Jagoty, Jarandowo, Kierz, Kłębowo, Knipy, Kochanówka, Koniewo, Kotowo, Kraszewo, Lauda, Łabno, Markajmy, Medyny, Miłogórze, Nowa Wieś Wielka, Nowosady, Pomorowo, Redy, Rogóż, Sarnowo, Stryjkowo, Suryty, Świętnik, Wielochowo, Żytowo.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat lidzbarski. Gmina Lidzbark Warmiński została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[7] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim.
Gmina wiejska Lidzbark Warmiński graniczy z gminami: Górowo Iławeckie, Bartoszyce, Kiwity, Jeziorany, Dobre Miasto, Lubomino, Orneta, Pieniężno.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Babiak, Blanki, Bobrownik, Bugi, Drwęca, Ignalin, Jagoty, Jarandowo, Kaszuny, Kierz, Kłębowo, Knipy, Kochanówka, Koniewo, Kotowo, Kraszewo, Lauda, Łabno, Łaniewo, Markajmy, Medyny, Miejska Wola, Miłogórze, Morawa, Nowa Wieś Wielka, Nowosady, Pilnik, Pomorowo, Redy, Rogóż, Runowo, Sarnowo, Stryjkowo, Suryty, Świętnik, Wielochowo, Workiejmy, Wróblik, Zaręby, Żytowo.
Pozostałe miejscowości: Grabniak, Budniki, Długołęka, Kłusity Wielkie, Swajnie, Chełm, Zwierzyniec, Marków, Widryki, Stabunity, Gajlity, Tremlak.
Gospodarka
Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy wiejskiej Lidzbark Warmiński jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Użytki rolne zajmują ponad 56% powierzchni gminy, w tym grunty orne: 62,3% (13035 ha), łąki i pastwiska zajmują 37,4% (7827 ha), a sady 0,2% (52 ha). Znajdują się one na glebach średnich III i IV klasy bonitacyjnej. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, uprawiane są również ziemniaki, rzepak i rzepik. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla bydła. W strukturze gospodarstw rolnych większość stanowią gospodarstwa małe i średnie (od 1-15 ha)[8].
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Lidzbark Warmiński wynosiła w 2013 roku 311. W tym 301 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 10 tworzy sektor prywatny. 76 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 39 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 33 firm w dziale budownictwo, 42 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 10 firm[2].
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
Turystyka nie odgrywa w gminie Lidzbark Warmiński dominującej roli, jednak ze względu na walory przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe istnieją na jej terenach możliwości rozwoju różnorodnych form wypoczynku i turystyki, w tym agroturystyki.
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Blanki, Ignalin, Suryty, Koniewo, Wielochowo, Gajlity, Kochanówka, Kłębowo, Łaniewo[9].
Gmina Lidzbark Warmiński należy do lokalnej organizacji turystycznej Stowarzyszenia "Dom Warmiński", Stowarzyszenia Gmin "Polskie Zamki Gotyckie", Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Związku Gmin "EKOWOD" oraz LGD "Warmiński Zakątek".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej oraz obszarów przygranicznych wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Lidzbark Warmiński wynosiła 699 osób[2], co stanowi 16,7% bezrobotnych w powiecie lidzbarskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 15,4% ludności[10].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Pilniku
- Biblioteka Publiczna Gminy Lidzbark Warmiński w Kraszewie, filie biblioteki w Rogóżu i Runowie
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Festiwal Kultury i Tradycji Warmińskiej w Rogóżu
- dożynki gminne
- coroczne pikniki i festyny rodzinne
Ludzie związani z gminą
- Jerzy Kielak - rzeźbiarz amator; mieszka i pracuje w Kraszewie
- Józef Mika - malarz, rzeźbiarz, animator ruchu lokalnego plastycznego, kierownik Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Pilniku, współpracownik radia, mieszkaniec Kierza
Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Lidzbark Warmiński należą[11]:
- kościół pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. św. Michała Archanioła w Blankach wraz z przykościelnym cmentarzem
- kaplica pw. św. Wojciecha w Bugach
- zespół dworski w Gajlitach
- kościół pw. św. Jana Ewangelisty i Matki Boskiej Częstochowskiej w Ignalinie wraz z przykościelnym cmentarzem i plebanią
- kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Jarandowie wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. św. Małgorzaty w Kłębowie wraz z przykościelnym cmentarzem
- kaplica pw. Matki Bożej Różańcowej w Knipach
- kościół pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce
- kościół pw. św. Elżbiety w Kraszewie wraz z przykościelnym cmentarzem
- kaplica pw. św. Rocha w Kraszewie
- kościół pw. św. Barbary w Rogóżu
- kapliczka przydrożna w Rogóżu
- kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy w Runowie wraz z przykościelnym cmentarzem
- kaplica pw. św. Marcina w Workiejmach
- cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej w Markajmach
Szlaki i atrakcje turystyczne
- Szlak Kopernikowski: Olsztyn – Mingajny, Szlak Kopernikowski: Frombork - Kępki
- ścieżka rowerowa "szlakiem kolejowym": Lidzbark Warmiński, Długołęka, Bobrownik, Łaniewo, Poborowo, Wolnica, Opin, Krosno, Orneta
- spływy kajakowe rzeką Łyną; dwie przystanie kajakowe w miejscowościach Łaniewo i Rogóż
- liczne zabytki architektury, w tym kapliczki przydrożne
- zabytkowe parki dworskie, m.in. w Gajlitach, Markajmach, Morawie
- obszary chronionego krajobrazu, pomniki przyrody oraz jeziora
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Lidzbark Warmiński można uzyskać na stronie internetowej powiatlidzbarski.pl.
Religia
- Parafia greckokatolicka pw. Świętych Cyryla i Metodego w Lidzbarku Warmińskim
- Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Jarandowie
- Parafia pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Runowie
- Parafia pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku
- Parafia pw. św. Barbary w Rogożu
- Parafia pw. św. Elżbiety w Kraszewie
- Parafia pw. św. Jana Ewangelisty w Ignalinie
- Parafia pw. św. Małgorzaty w Kłębowie
- Parafia pw. św. Michała Archanioła w Blankach
- Parafia pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Lidzbark Warmiński istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. Karola Wojtyły w Kraszewie
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. ks. bpa gen. broni Tadeusza Płoskiego w Kłębowie
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. kard. Stefana Wyszyńskiego w Runowie
- Publiczne Gimnazjum w Kraszewie
- Zespół Szkół w Rogóżu: Publiczna Szkoła Podstawowa im. Józefa Piłsudskiego w Rogóżu, Publiczne Gimnazjum w Rogóżu
Sport
W gminie działa Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Pilniku, który jest organizatorem różnorodnych imprez rekreacyjno-sportowych, m.in.: Gminne Zawody Lekkoatletyczne, Gminny turniej rekreacyjno – sportowy dla przedszkolaków, KTM Enduro Race Extreme, Mistrzostwa Polski w Cross Country dla amatorów, Mistrzostwa Polski w Super Enduro dla amatorów, regionalne zawody jeździeckie w skokach przez przeszkody, Gminny Turniej Piłki Nożnej o puchar Wójta Gminy Lidzbark Warmiński Turniej o Puchar Wójta Gminy Lidzbark Warmiński w zapasach, Gminny Turniej Warcab.
Na terenie gminy działają kluby:
- LUKS Rogóż
Inne organizacje i instytucje
- Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi "Babiak"
- Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi "Przyszłość" w Koniewie
- Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi "Sarnowo"
- Stowarzyszenie "Runowo-Moja Wieś"
- Stowarzyszenie "Razem dla Warmii" Kraszewo
- Stowarzyszenie na rzecz rozwoju Miejskiej Woli
- Centrum Inicjatyw Lokalnych "Przestrzeń" Blanki
- Stowarzyszenie Nasza Wieś Ignalin
- Stowarzyszenie "Razem w Kłębowie"
- Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi Rogóż
- Stowarzyszenie Razem Dla Łaniewa
- Stowarzyszenie "Nasza Kochanówka"
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Elmy (8 923,2 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Orneckiej (11 511,3 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Dolnej Łyny (16 429,9 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Symsarny (19 329,8 ha)
Obszary Natura 2000:
- Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk Kaszuny (263,96 ha)
- Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk Swajnie (1 186,51 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Lidzbark Warmiński znajduje się 10 pomników przyrody oraz użytek ekologiczny jezioro śródleśne Potar (26,75 ha)[12].
Zobacz też
- Natura 2000 Dolina Środkowej Łyny-Smolajny
- Pogrzeb Francuskiego Dragona wm.pl
- Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku
- Monstrancja z kościoła pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce
- Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Gminy Lidzbark Warmiński [20.10.2014]
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bank Danych Lokalnych GUS [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Lidzbark Warmiński na lata 2014-2017 z perspektywą do roku 2020. Projekt, Lidzbark Warmiński 2014 [20.10.2014]
- ↑ Powiat lidzbarski
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
- ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Bibliografia
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Lidzbark Warmiński na lata 2014-2017 z perspektywą do roku 2020. Projekt, Lidzbark Warmiński 2014.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Gminy Lidzbark Warmiński [20.10.2014]
UG Lidzbark Warmiński [30.11.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
