Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Gmina Ruciane-Nida
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Rodzaj gminy miejsko-wiejska
Burmistrz Piotr Ryszard Feliński
Powierzchnia 357,98 km²
Liczba sołectw 16
Liczba miejscowości 43
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		8372
23 osób/km²
Strefa numeracyjna 87
Tablice rejestracyjne NPI
TERYT 2816043
Urząd gminy
Aleja Wczasów 4 12-220 Ruciane-Nida
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Ruciane-Nida – gmina miejsko-wiejska położona w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w zachodniej części powiatu piskiego. Siedziba gminy znajduje się w Rucianem-Nidzie. Gmina turystyczno-wypoczynkowa położona w obszarze Równiny Mazurskiej, Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Pojezierza Mrągowskiego, w samym sercu Puszczy Piskiej. Gmina, której większość powierzchni zajmują lasy i wody. Władzę w gminie sprawuje burmistrz Piotr Ryszard Feliński [1].

Powierzchnia gminy

Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida zajmuje powierzchnię 357,98 km2[2], w tym:

  • użytki rolne: 12% (4291 ha)
  • lasy: 74% (26493 ha)
  • wody: 9,7% (3476 ha)

Gmina stanowi 20,2% powierzchni powiatu piskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Leśniczówka Pranie. Fot. Duży Batek. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie. Fot. Duży Batek. Źródło: Commons Wikimedia
Cerkiew pw. Zaśnięcia Zaśnięcia Matki Bożej w Wojnowie. Fot. Piotr Tysarczyk. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 8372 100 4226 50,5 4146 49,5
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		23 12 11

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida wynosiło -47 osoby[2], co stanowi 18,6% migracji w powiecie piskim oraz 1,3% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Gminę Ruciane-Nida powołano na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[3] w powiecie piskim, w województwie olsztyńskim. Miasto i gmina Ruciane-Nida stały się jedną jednostką administracyjną[4], w której skład wchodziły obszary sołectw: Ciesina, Gałkowo, Iznota, Karwica, Końcewo, Krzyże, Niedźwiedzi Róg, Ładne Pole, Nowa Ukta, Onufryjewo, Osiniak, Piaski, Szeroki Bór, Śwignajno Małe, Ukta, Wejsuny, Wierzba, Wojnowo, Wólka, Wygryny, Zamordeje.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[5], przestał istnieć powiat piski. Gmina Ruciane-Nida została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[6] umiejscowiły gminę Ruciane-Nida w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim.

Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida graniczy z gminami: Mikołajki, Pisz, Rozogi, Świętajno, Piecki.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Gałkowo, Iznota, Karwica, Końcewo, Krzyże, Ładne Pole, Niedźwiedzi Róg, Nowa Ukta, Onufryjewo, Osiniak-Piotrowo, Szeroki Bór, Ukta, Wejsuny, Wojnowo, Wólka, Wygryny.

Pozostałe miejscowości: Iwanowo, Kamień, Zaroślak, Borek, Jeleń, Maskulińskie, Ruczaj, Pranie, Zdrużno, Karwica Mazurska, Głodowo, Lipnik, Kadzidłowo, Wypad, Wejsuny-Leśniczówka, Piaski, Lisiczyn, Pieczysko, Warnowo, Kończewo, Zakątki, Wierzba, Popielno, Kokoszka, Zameczek, Oko, Zamordeje.

Gospodarka

Ruciane-Nida to jedna z najpiękniejszych gmin Warmii i Mazur, malowniczo położona w ramionach jezior i w otoczeniu Puszczy Piskiej. Gmina, której ponad 80% powierzchni to lasy i wody, jest wizytówką województwa i jedną z najbardziej znanych i rozpoznawalnych miejscowości wczasowych w kraju. Obszar gminy wyróżnia się wyjątkowo dużym udziałem jezior. Najbardziej znane to jezioro Śniardwy, Jezioro Nidzkie, jezioro Bełdany. Przez zachodnią część gminy przepływa rzeka Krutynia, uznawana za jeden z piękniejszych nizinnych szlaków kajakowych w Polsce. Środowisko przyrodnicze urozmaicają występujący tutaj park krajobrazowy, liczne rezerwaty i pomniki przyrody. Urozmaicone ukształtowanie terenu zachęca do spędzania wolnego czasu na łonie natury. Liczne trasy turystyczne i ścieżki dydaktyczne pozwalają na obcowanie ze wspaniałą mazurską przyrodą i dotarcie do każdego ciekawego zakątka okolicy.

Centrum ruchu turystycznego skupia miasteczko Ruciane–Nida. Miejscowość jest ośrodkiem sportów wodnych, turystyki i wczasów, zapewnia doskonałe zaplecze gastronomiczne oraz rozrywkowo-kulturowe. Stanowi zarazem doskonałą bazę wypadową w bliższe i dalsze okolice. Bogata bazę turystyczna stanowią: hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, szkoleniowe, domy gościnne, kempingi, kwatery prywatne i gospodarstwa agroturystyczne w miejscowościach: Wojnowo, Nowy Most, Wejsuny, Wygryny, Wólka, Gałkowo, Szeroki Bór, Karwica, Ładne Pole, Głodowo, Niedźwiedzi Róg, Wierzba, Ukta, Krzyże, Kowalik, Popielno, Nowa Ukta[7] i inne.

Uzupełnieniem gospodarki w gminie Ruciane-Nida jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. W gminie występują słabe gleby IV, V i VI klasy bonitacyjnej. Użytki rolne zajmują 12% ogólnej powierzchni w gminie, w tym: 42% (1802 ha) zajmują grunty orne i sady, a 58% (2489 ha) łąki i pastwiska. Najwięcej na terenie gminy jest gospodarstw małoobszarowych do 5 ha – aż 58 % oraz 5 -10 ha – 17,15 %. W większości wypadków przy tak ograniczonym areale gospodarstwa te prowadzą produkcję na własne potrzeby.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Ruciane-Nida wynosiła pod koniec 2013 roku 737. W tym 23 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 714 tworzy sektor prywatny. 140 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 54 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 81 firm w dziale budownictwo, 71 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 122 firmy[2]. Na terenie gminy działalność prowadzą firmy przetwórstwa i obróbki drewna, m.in: Konopko - producent okien i drzwi drewnianych oraz produkcji jachtów: Mellody Yachts sp. z o.o..

Gmina Ruciane-Nida należy do LGD "Mazurskie Morze'', Związku Gmin "Czyste Mazury".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Ruciane-Nida wynosiła 850 osób[2], co stanowi 13,5% bezrobotnych w powiecie piskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,5% ludności[8].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

W strukturach DK znajduje się Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Rucianem-Nidzie z filiami w Ukcie, Wejsunach.

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida należą[9]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Ruciane-Nida można uzyskać na stronach internetowych: ruciane-nida.pl oraz lotmp.pl

Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie działa klub:

  • MKS Ruciane-Nida

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[10]:

Park krajobrazowy:

Rezerwaty:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida znajduje się 61 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: "Łąka Krutynia" i "Zatoka Wygryńska"[10].

Zobacz też:

Przypisy

  1. ↑ BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [1]
  3. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  4. ↑ Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim.
  5. ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [2]
  6. ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl
  7. ↑ UMiG Ruciane–Nida ruciane-nida.pl
  8. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  9. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [3]
  10. ↑ 10,0 10,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie

Bibliografia

Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia zrównoważonego rozwoju miasta i gminy Ruciane – Nida do roku 2015
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida [20.12.2014]
Urząd Miasta i Gminy Ruciane-Nida [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Kuratorium Oświaty w Olsztynie, Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Ruciane-Nida_(gmina_miejsko-wiejska)&oldid=139733”