Biskupiec (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(Utworzono nową stronę "{{Gmina infobox |Gmina = Biskupiec |herb_gminy = |flaga_gminy = |mapa_gminy = |mapa_powiatu = |rozmiar_mapki = |mapka ...") |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Gmina infobox | {{Gmina infobox | ||
| − | |Gmina = | + | |Gmina = Biskupiec |
| − | |herb_gminy = | + | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Biskupiec.png|Herb gminy Biskupiec |
| − | |flaga_gminy = | + | |flaga_gminy = |
|mapa_gminy = | |mapa_gminy = | ||
|mapa_powiatu = | |mapa_powiatu = | ||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
|powiat = olsztyński | |powiat = olsztyński | ||
|rodzaj_gminy = miejsko-wiejska | |rodzaj_gminy = miejsko-wiejska | ||
| − | |zarządzający = | + | |zarządzający = Burmistrz |
| − | |wójt = [[ | + | |wójt = [[Kamil Kozłowski]] |
| − | |adres_ug = | + | |adres_ug = Al. Niepodległości 2 |
| − | |kod_poczt_ug = 11- | + | |kod_poczt_ug = 11-300 Biskupiec |
| − | |powierzchnia = | + | |powierzchnia = 290,41 |
| − | |sołectwa = | + | |sołectwa = 29 |
| − | |miejscowości = | + | |miejscowości = 53 |
|rok = 2013 | |rok = 2013 | ||
| − | |populacja = | + | |populacja = 19187 |
| − | |gęstość = | + | |gęstość = 66 |
|urbanizacja = | |urbanizacja = | ||
|nr_kier = 89 | |nr_kier = 89 | ||
| − | |tablica_rej = | + | |tablica_rej = NOL |
| − | |TERYT = | + | |TERYT = 2814023 |
|TERC10 = | |TERC10 = | ||
| − | |www = http://www. | + | |www = http://www.biskupiec.pl/index.htm |
| − | |bip = http://bip. | + | |bip = http://www.bip.biskupiec.pl/ |
}} | }} | ||
| − | '''Gmina | + | '''Gmina Biskupiec''' – gmina miejsko-wiejska położona w centralnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], we wschodniej części [[Powiat olsztyński| powiatu olsztyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Biskupiec| Biskupcu]]. |
| − | + | Gmina rolnicza położona na pograniczu Pojezierzy Olsztyńskiego i Mrągowskiego, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. | |
| − | + | Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Kamil Kozłowski]]<ref>BIP Urzędu Miasta Biskupiec [http://www.bip.biskupiec.pl/16750,16751/16751/]</ref>. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Władzę w gminie sprawuje | ||
| − | |||
| − | Urzędu | ||
| − | |||
| − | [http://bip. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina wiejska | + | Gmina miejsko-wiejska Biskupiec zajmuje powierzchnię 290,41 km<sup>2</sup><ref name="p1">Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3207]</ref>, w tym: |
| − | + | *użytki rolne: 57,8% (16776 ha) | |
| − | name=" | + | *lasy: 26,1% (7584 ha) |
| + | *wody: 5,5% (1600 ha) | ||
| − | + | Gmina stanowi 10,2% powierzchni [[Powiat olsztyński| powiatu olsztyńskiego]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Gmina stanowi | ||
== Demografia == | == Demografia == | ||
| − | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name=" | + | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>: |
| + | {{Galeria|Nazwa=Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)|wielkość=300|pozycja=right | ||
| + | |Plik: Kościół Kobułty.jpg| Kościół pw. św. Józefa w Kobułtach autor: Paweł Marynowski <br/> Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kobu%C5%82ty_-_Saint_Joseph_church_01.jpg?uselang=pl wikimedia.commons.org] | ||
| + | |Plik: Kościół ewangelicki w Raszągu.jpg| Kościół ewangelicki w Raszągu autor: Stanisław Czachorowski <br/> Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Raszag_sc_02.JPG?uselang=pl wikimedia.commons.org] | ||
| + | |Plik: Kapliczka ul. Niepodległości.jpg|Kapliczka przydrożna przy ulicy Niepodległości w Biskupcu autor: Bonasera1[http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kapliczka_przydro%C5%BCna,_ul._Niepodleg%C5%82o%C5%9Bci.JPG#mediaviewer/File:Kapliczka_przydro%C5%BCna,_ul._Niepodleg%C5%82o%C5%9Bci.JPG<br/> Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ramsowo_kosciol.jpg?uselang=pl wikimedia.commons.org] | ||
| + | |Plik: Kapliczka ul.Słowackiego.jpg| Kapliczka przydrożna przy ulicy Słowackiego w Biskupcu autor: Bonasera1<br/> Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kapliczka_przydro%C5%BCna,_ul._S%C5%82owackiego.JPG?uselang=pl wikimedia.commons.org] | ||
| + | }} | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | ||
| − | |- | + | |-- |
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | ||
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || | + | |liczba || 19187 || 100 || 9846 || 51,3 || 9341 || 48,7 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 66 || colspan=2| 34 || colspan=2| 32 |
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko- | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Biskupiec wynosiło -125 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 23% migracji w [[Powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]] oraz 3,4% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]]. |
| − | + | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | |
| + | Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Biskupiec były częścią [[Powiat reszelski| powiatu reszelskiego]], z siedzibą w Biskupcu, w [[Województwo olsztyńskie| województwie olsztyńskim]]<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz.177,Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177]</ref>.<br/> | ||
| + | W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]</ref>. Gromada Biskupiec pozostała w powiecie reszelskim, który w 1958 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 roku został przemianowany na [[powiat biskupiecki]]<ref>Dz.U. 1958 nr 76 poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393]</ref>.<br/> | ||
| + | W 1972 roku zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref>, w dniu 1 stycznia 1973 roku, istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Gmina Biskupiec z siedzibą w [[Biskupiec| Biskupcu]] została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: [[Adamowo]], [[Biesowo]], [[Biesówko]], [[Borki Wielkie]], [[Botowo]], [[Bredynki]], [[Czerwonka]], [[Kamionka]], [[Kobułty]], [[Labuszewo]], [[Lipowo]], [[Łabuchy]], | ||
| + | [[Mojtyny]], [[Najdymowo]], [[Nowe Marcinkowo]], [[Parleza Mała]], [[Pudląg]], [[Rasząg]], [[Rudziska]], [[Rukławki]], [[Rzeck]], [[Sadowo]], [[Stanclewo]], [[Stryjewo]], [[Węgój]], [[Wilimy]], [[Wólka Wielka]], [[Zabrodzie]], [[Zarębiec]].<br/> | ||
| + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć powiat biskupiecki. Gmina Biskupiec została bezpośrednio częścią [[wojewódzwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]].<br/> | ||
| + | W 1991 roku miasto i gmina Biskupiec stały się jedną jednostką administracyjną<ref>Dz.U. 1991 nr 3 poz. 12, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910030012]</ref>.<br/> | ||
| + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa <ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref>nie przywróciły powiatu biskupieckiego. Umiejscowiły gminę Biskupiec w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]]. | ||
| − | + | Gmina miejsko-wiejska Biskupiec graniczy z gminami: [[Kolno (gmina wiejska)| Kolno]], [[Sorkwity (gmina wiejska)| Sorkwity]], [[Dźwierzuty (gmina wiejska)| Dźwierzuty]], [[Barczewo (gmina miejsko-wiejska)| Barczewo]], [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)| Jeziorany]]. | |
| − | |||
| − | |||
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
| − | Sołectwa: [[ | + | Sołectwa: [[Biesowo]], [[Biesówko]], Biskupiec - Kolonia Druga, [[Borki Wielkie]], [[Botowo]], [[Bredynki]], [[Czerwonka]], [[Droszewo]], [[Kamionka]], [[Kobułty]], [[Kojtryny]], [[Labuszewo]], [[Lipowo]], [[Łabuchy]], [[Mojtyny]], [[Najdymowo]], [[Nowe |
| + | Marcinkowo]], [[Parleza Wielka]], [[Rasząg]], [[Rudziska]], [[Rukławki]], [[Rzeck]], [[Sadowo]], [[Stanclewo]], [[Stryjewo]], [[Węgój]], [[Wilimy]], [[Zabrodzie]], [[Zarębiec]]. | ||
| − | [[ | + | Pozostałe miejscowości: [[Adamowo]], Biskupiec - Kolonia Pierwsza, Biskupiec - Kolonia Trzecia, [[Boreczek]], [[Bukowa Góra]], [[Chmielówka]], [[Dębowo]], [[Dworzec]], [[Ługi]], [[Nasy]], [[Parleza Mała]], [[Pudląg]], [[Rozwady]], [[Rudziska]], [[Sadłowo]], [[Wólka Wielka]], [[Zameczek]], [[Zazdrość]]. |
| − | |||
| − | [[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[ | ||
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| − | + | Podstawową gałęzią rozwoju gospodarczego w gminie miejsko-wiejskiej Biskupiec jest rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną. W uprawach dominują zboża, rośliny okopowe, strączkowe, oleiste oraz warzywa, a w hodowli: trzoda chlewna, bydło i drób. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | W gminie rozwinięty jest przemysł budowlany, metalowy, drzewny, rolno-spożywczy; rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.<br/> | |
| + | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Biskupiec wynosiła pod koniec 2013 roku 1446. W tym 59 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1387 tworzy sektor prywatny. 323 firmy były zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 115 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 182 firmy w dziale budownictwo, 79 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 29 firm<ref name="p1"/>. Do największych podmiotów gospodarczych w gminie należą: PPH "Styropol" Sp. z o.o. w Biskupcu, PPUH POMAROL S.A. w Biskupcu, Zakład Doświadczalny BISKUPIEC Sp. z o.o., Telmex Sp. z o.o. Zakład MMI Sleeping w Biskupcu, Zakłady Mięsne "Warmia" Zakład Przetwórstwa i Rozbioru w Biskupcu. | ||
| − | + | Gmina Biskupiec stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (jeziora, lasy, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu). Dość dobrze rozwinięta jest baza turystyczna, którą stanowią hotele, ośrodki wypoczynkowe, pensjonaty, schronisko młodzieżowe i gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Biesowo, Biskupiec, Najdymowo, Stanclewo, Węgój, Rukławki, Kobułty,Czerwonka, Wilimy, Rzeck, Dębowo, Adamowo, Nowe Marcinkowo<ref>Gmina Biskupiec [http://www.biskupiec.pl/agroturystyka.htm]</ref>. | |
| − | + | Gmina Biskupiec należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich| Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Związek Gmin "Czyste Mazury"| Związku Gmin "Czyste Mazury"]], [[Lokalna Grupa Rybacka "Pojezierze Olsztyńskie"| Lokalnej Grupy Rybackiej "Pojezierze Olsztyńskie"]] oraz [[Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie "Południowa Warmia"|Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenia "Południowa Warmia"]]. | |
| − | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany [[Obszary wymagające restrukturyzacji i rewitalizacji| obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji]] oraz do tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski| Tygrysów warmińsko-mazurskich]] ze względu na możliwości rozwojowe. | |
| − | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Biskupiec wynosiła 1734 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 19,4% bezrobotnych w [[Powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]]. | |
| − | Lokalnych GUS</ref>. | + | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,3% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. |
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
| − | *[[ | + | *[[Biskupiecki Dom Kultury]], który sprawuje opiekę nad [[Dom Pracy Twórczej Sorboma w Biskupcu| Domem Pracy Twórczej Sorboma w Biskupcu]] |
| − | + | *[[lkwim: Miejska Biblioteka Publiczna w Biskupcu|Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Liszewskiego w Biskupcu]] | |
| − | *[[Biblioteka Publiczna | + | Filie biblioteki znajdują się w Bredynkach, Czerwonce, Kobułtach oraz w Szpitalu Powiatowym w Biskupcu. |
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | ||
| − | * | + | *Dni Biskupca |
| − | * | + | *[[lkwim: Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu|Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu]] |
| − | * | + | *[[lkwim: Wojewódzki Konkurs Zespołów Teatralnych O Laur Złotej Rybki – Biskupiec 2010|Wojewódzki Konkurs Zespołów Teatralnych O Laur Złotej Rybki]] |
| − | * | + | *Dożynki Gminne |
| − | * | + | *Warmińska Uczta Pierogowa w Biesowie |
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| − | *[[ | + | *[[Walenty Barczewski]] (1856-1928) - ksiądz katolicki, działacz narodowy, etnograf, pisarz, redaktor, historyk; pracował w [[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Biskupcu| parafii w Biskupcu]]. |
| − | + | *[[Franciszek Szczepański]] (1842-1907) - bibliotekarz, warmiński działacz społeczno-narodowy. | |
| − | + | *[[Ignacy Pietraszewski]] (1796-1869) - urodzony w Biskupcu orientalista, polski dyplomata. | |
| − | + | *[[lkwim: Jan Liszewski|Jan Liszewski]] (1852 - 1894) - założyciel „Gazety Olsztyńskiej”, nauczyciel, poeta, etnograf, warmiński działacz polityczny i społeczny. | |
| − | + | *[[lkwim: Otto Szulc|Otto Szulc]] (1909-nieznana) - rzeźbiarz ludowy, mieszkał w Parlezie Małej. | |
| − | *[[ | + | *[[Jerzy Kowalski]] (1950-2011) - kolarz, wybitny trener kolarski z Biskupca, który poświęcił się wychowaniu sportowej młodzieży. |
| − | + | *[[lkwim: Cyryla Gwiazda|Cyryla Gwiazda]] (1940-) - malarka, grafik, mieszka w Biskupcu. | |
| − | + | *[[lkwim: Jerzy Jurowski|Jerzy Jurowski]] (1925-1984) - rzeźbiarz ludowy z Biskupca. | |
| − | + | *[[lkwim: Marian Murat|Marian Murat]] (1955- ) – rzeźbiarz ludowy z Biskupca. | |
| − | + | *[[lkwim: Piotr Socha|Piotr Socha]] (1961-) - uczestnik wielu plenerów plastyki nieprofesjonalnej, malarz amator; mieszka i pracuje w Biskupcu. | |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Ewa Różańska|Ewa Różańska]] (1974- ) - malarka, fotografik, animator kultury z Biskupca. |
| − | + | *[[Piotr Kula]] (1987-) - żeglarz, zawodnik [[Biskupieckie Towarzystwo Żeglarskie|Biskupieckiego Towarzystwa Żeglarskiego]], startuje w klasie Finn. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | *[[ | ||
| − | *[[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | *[[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | *[[Piotr | ||
| − | |||
| − | |||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Biskupiec należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>: |
| − | + | *[[lkwim: Kościół pw. bł. Karoliny Kózkówny w Biskupcu|kościół pw. bł. Karoliny Kózkówny w Biskupcu]] | |
| − | należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>: | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Biskupcu|kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Biskupcu]] wraz z plebanią |
| − | *[[Kościół pw. | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Mikołaja i św. Antoniego Padewskiego w Biesowie|kościół pw. św. Mikołaja i św. Antoniego Padewskiego w Biesowie]] |
| − | + | *założenia urbanistyczne miasta, ratusz, zabytkowe domy (m.in. przy ulicach: Bolesława Chrobrego, Floriańskiej, Mazurskie Przedmieście, Niepodległości, Pionierów, Syreny, Warszawskiej) w Biskupcu | |
| − | + | *cmentarz ewangelicko-augsburski w Biskupcu (ul. Cmentarna) | |
| − | *[[Kościół pw. | + | *budynki browaru i leżakowni w Biskupcu |
| − | + | *kaplica pw. św. Rocha w Bredynkach | |
| − | + | *[[Kaplica pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Czerwonce| kaplica pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Czerwonce]] | |
| − | + | *[[Kościół pw. św. Józefa w Kobułtach| kościół pw. św. Józefa w Kobułtach]] wraz z przykościelnym cmentarzem | |
| − | *[[Kościół pw. św. | + | *[[Kaplica pw. św. Józefa w Raszągu| kaplica pw. św. Józefa w Raszągu]] |
| − | + | *kościół ewangelicki w Raszągu | |
| − | + | *kapliczki przydrożne w: Biskupcu (2), Borkach Wielkich, Rzecku (2), Wilimach, Bredynkach, Raszągu oraz murowana kapliczka z dzwonniczką w Biesówku | |
| − | + | *zespoły pałacowe i dworskie w: Borkach Wielkich, Dąbrówce Kobułckiej, Droszewie, Nasach, | |
| − | * | ||
| − | *[[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | *[[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | *[[ | ||
| − | * | ||
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | * | ||
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| − | *szlak | + | *szlaki rowerowe: |
| + | **"Ścieżka Rowerowa słoneczny szlak" na terenie Biskupca | ||
| + | **"Rowerem po złote runo": Biskupiec - Rukławki - Najdymowo - Bukowa Góra - Łabuchy - Węgój - Dębowo - Stryjewo - Bredynki - Biskupiec | ||
| + | *skansen maszyn rolniczych w Węgoju | ||
| + | *liczne zabytki architektury sakralnej, w tym [[Kapliczki| kapliczki]] | ||
| + | *zabytkowe parki, m.in. w: Borkach Wielkich, Dąbrówce Kobułckiej, Droszewie, Kobułtach, Kojtrynach, Mojtynach, Parlezie Wielkiej, Sadowie, Raszągu, Zabrodziu | ||
| + | *punkt widokowy w Biskupcu (w wieży kościelnej kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Biskupcu) | ||
| + | *obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody | ||
| + | *jeziora, lasy, rzeki | ||
| − | + | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Biskupiec można uzyskać w Biurze Informacji Turystycznej Miasta i Gminy Biskupiec, Pl. Wolności 5c, 11-300 Biskupiec. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy | ||
| − | |||
| − | uzyskać | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
| − | W gminie miejsko-wiejskiej | + | W gminie miejsko-wiejskiej Biskupiec istnieją następujące placówki edukacyjne: |
| − | *Przedszkole | + | *Niepubliczne Przedszkole "Jacek i Agatka" w Biskupcu |
| − | *Przedszkole | + | *Niepubliczne Przedszkole "Bajka" w Biskupcu |
| − | *[[Szkoła Podstawowa | + | *[[Przedszkole Samorządowe Nr 5 "Piątka" w Biskupcu]] |
| − | *[[Szkoła Podstawowa | + | *[[Szkoła Podstawowa Nr 3 im. Orła Białego w Biskupcu]] |
| − | *[[Szkoła Podstawowa | + | *[[Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Biskupcu]] |
| − | *[[Szkoła | + | *Punkt przedszkolny "Radosne przedszkolaki" w Borkach Wielkich |
| − | *[[Gimnazjum nr | + | *[[Społeczna Szkoła Podstawowa w Borkach Wielkich]] |
| − | + | *Punkt Przedszkolny "Słoneczko" w Bredynkach | |
| − | + | *[[Społeczna Szkoła w Bredynkach]] | |
| − | *[[ | + | *[[Gimnazjum nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Biskupcu]] |
| − | *[[Zespół Szkół | + | *[[Katolickie Gimnazjum Społeczne im. Jana Pawła II w Biskupcu]] |
| − | + | *[[Katolickie Liceum Ogólnokształcące im. Jana Pawła II w Biskupcu]] | |
| − | + | *[[Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Biskupcu]] | |
| − | + | *[[Zespół Szkolno-Przedszkolny Nr 1 Biskupcu | |
| − | + | *[[Szkoła Podstawowa Nr 2 im. mjr. Henryka Dobrzańskiego Pseud. "HUBAL" w Biskupcu]] | |
| − | *[[Zespół Szkół | + | *[[Zespół Szkół w Biskupcu]] - [[Liceum Ogólnokształcące im. Komisja Edukacji Narodowej w Biskupcu]], II Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych, Technikum w Zespole Szkół w Biskupcu, Zasadnicza Szkoła Zawodowa |
| − | + | *[[Zespół Szkół w Czerwonce]] - [[Szkoła Podstawowa w Czerwonce]], [[Gimnazjum w Czerwonce]] | |
| − | + | *[[Zespół Szkół w Kobułtach]] - Szkoła Podstawowa w Kobułtach, Zespół wychowania przedszkolnego przy Szkole Podstawowej w Kobułtach, Gimnazjum w Kobułtach | |
| + | *[[Zespół Szkół Węgojskiego Stowarzyszenia Edukacji Lokalnej - CEL]] - Zespół Przedszkolny w Węgoju, Społeczna Szkoła Podstawowa w Węgoju, Społeczne Gimnazjum w Węgoju | ||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: | + | W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Mistrzostw Województwa LZS w Piłce Nożnej, Warmińskie Biegi Przełajowe w Droszewie, Międzynarodowe Kryterium Kolarskie w Biskupcu - Memoriał im. Jerzego Kowalskiego, zawody Ligi Halowej Piłki Nożnej "Futsal", turniej szachowy, Turniej rodzinno-towarzyski "Wymiatacze" w Biskupcu, [[Otwarte Mistrzostwa Biskupca w Bule Francuskie]].<br/> |
| − | + | Na terenie gminy działa [[Biskupiecka Federacja Sportu]] oraz kluby: | |
| − | + | *KS "Tęcza" Biskupiec | |
| − | + | *[[LKK "Warmia" Biskupiec]] | |
| − | + | *MKS "KORKI" Biskupiec | |
| − | + | *Klub Turystyki Motorowej "Dadaj" | |
| − | Na terenie gminy | + | oraz LZS Biskupiec, Biskupieckie Towarzystwo Tenisowe, Biskupieckie Towarzystwo Żeglarskie. |
| − | |||
| − | * | ||
| − | * | ||
| − | * | ||
| − | * | ||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Teatr Dźwięku z Biskupca|Teatr Dźwięku z Biskupca]] |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Węgojska Strużka|zespół folklorystyczny Węgojska Strużka]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[Stowarzyszenie Kulturalne "Nasz Kawałek Warmii" w Biskupcu]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
| − | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do | + | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>: |
| − | |||
| − | nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie | ||
| − | |||
| − | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>: | ||
Rezerwaty przyrody: | Rezerwaty przyrody: | ||
| − | *[[Rezerwat | + | *[[Rezerwat Dębowo]] (25,96 ha) |
| + | *[[Rezerwat Zabrodzie]] (27,3 ha) | ||
Obszary chronionego krajobrazu: | Obszary chronionego krajobrazu: | ||
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Symsarny]] (19 329,8 ha) |
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Legińsko-Mrągowskich]] (20 615,9 ha) |
| + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Olsztyńskiego]] (40 997,4 ha) | ||
| − | Obszary Natura 2000: | + | Obszary [[Natura 2000]]: |
| − | *[[Natura 2000 | + | *[[Natura 2000 Puszcza Piska| Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Piska]] (172 802,21 ha) |
| + | *[[Natura 2000 Ostoja Piska| Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska]] (57 826,61 ha) | ||
| − | + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Biskupiec znajduje się 3 pomniki przyrody oraz użytki ekologiczne: [[Użytek ekologiczny "Parleskie Wzgórza"|"Parleskie Wzgórza"]] <ref name="p3"/>. | |
| − | |||
| − | + | ==Zobacz też:== | |
| + | *[[Katolicka Szkoła Polska w Stanclewie]] | ||
| + | *[[Fundacja "Fundusz Ziemi Olsztyńskiej"]] | ||
| + | *[[lkwim: Międzyszkolny Konkurs Piosenki Regionalnej Warmiński Wróbelek|Międzyszkolny Konkurs Piosenki Regionalnej Warmiński Wróbelek]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | == Bibliografia== | + | ==Bibliografia== |
| − | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału | + | Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] <br/> |
| − | + | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | |
| − | administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. | + | Dz.U. 1958 nr 76 poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | + | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | |
| − | [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] | + | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/> |
| − | + | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | |
| − | <br/> | + | Dz.U. 1991 nr 3 poz. 12, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910030012 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie | + | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | + | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> | |
| − | ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 | + | [http://archiwum.bip.biskupiec.pl/article/rozwoj_spolecznogospodarczy/index.php/id_item_tree/87bc679c03f0ccddce903d53715464dc/expand/87bc679c03f0ccddce903d53715464dc Plan rozwoju lokalnego miasta i gminy Biskupiec na lata 2004-2010]<br/> |
| − | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3207 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/> | |
| − | isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | + | [http://www.bip.biskupiec.pl/ BIP Urzędu Miasta Biskupiec] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale | + | [http://www.biskupiec.pl/index.htm Gmina Biskupiec] [20.10.2014]<br/> |
| − | |||
| − | administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. | ||
| − | |||
| − | [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014] | ||
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie | ||
| − | |||
| − | określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. | ||
| − | |||
| − | [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] | ||
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w | ||
| − | |||
| − | sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 | ||
| − | |||
| − | isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | ||
| − | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w | ||
| − | |||
| − | sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej | ||
| − | |||
| − | Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> | ||
| − | [http:// | ||
| − | |||
| − | |||
| − | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery= | ||
| − | |||
| − | lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/> | ||
| − | [http://bip. | ||
| − | |||
| − | <br/> | ||
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | [http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | ||
| − | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] | + | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> |
| − | + | [http://www.barczewo.home.pl/ckipg/szlaki/index.htm Szlaki kajakowe i trasy rowerowe gminy Barczewo] [20.10.2014]<br/> | |
| − | [20.10.2014]<br/> | + | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] |
| − | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: Biskupiec (gmina | ||
| − | |||
| − | miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | ||
Wersja z 02:38, 14 sty 2015
| Gmina Biskupiec | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | olsztyński | ||
| Rodzaj gminy | miejsko-wiejska | ||
| Burmistrz | Kamil Kozłowski | ||
| Powierzchnia | 290,41 km² | ||
| Liczba sołectw | 29 | ||
| Liczba miejscowości | 53 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
19187 66 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NOL | ||
| TERYT | 2814023 | ||
| Urząd gminy Al. Niepodległości 2 11-300 Biskupiec
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Biskupiec – gmina miejsko-wiejska położona w centralnej części województwa warmińsko-mazurskiego, we wschodniej części powiatu olsztyńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Biskupcu.
Gmina rolnicza położona na pograniczu Pojezierzy Olsztyńskiego i Mrągowskiego, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki.
Władzę w gminie sprawuje burmistrz Kamil Kozłowski[1].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina miejsko-wiejska Biskupiec zajmuje powierzchnię 290,41 km2[2], w tym:
- użytki rolne: 57,8% (16776 ha)
- lasy: 26,1% (7584 ha)
- wody: 5,5% (1600 ha)
Gmina stanowi 10,2% powierzchni powiatu olsztyńskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)
Plik: Kościół ewangelicki w Raszągu.jpg
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 19187 | 100 | 9846 | 51,3 | 9341 | 48,7 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
66 | 34 | 32 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Biskupiec wynosiło -125 osób[2], co stanowi 23% migracji w powiecie olsztyńskim oraz 3,4% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Biskupiec były częścią powiatu reszelskiego, z siedzibą w Biskupcu, w województwie olsztyńskim[3].
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[4]. Gromada Biskupiec pozostała w powiecie reszelskim, który w 1958 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 roku został przemianowany na powiat biskupiecki[5].
W 1972 roku zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy[6], w dniu 1 stycznia 1973 roku, istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Gmina Biskupiec z siedzibą w Biskupcu została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[7]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Adamowo, Biesowo, Biesówko, Borki Wielkie, Botowo, Bredynki, Czerwonka, Kamionka, Kobułty, Labuszewo, Lipowo, Łabuchy,
Mojtyny, Najdymowo, Nowe Marcinkowo, Parleza Mała, Pudląg, Rasząg, Rudziska, Rukławki, Rzeck, Sadowo, Stanclewo, Stryjewo, Węgój, Wilimy, Wólka Wielka, Zabrodzie, Zarębiec.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[8], przestał istnieć powiat biskupiecki. Gmina Biskupiec została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
W 1991 roku miasto i gmina Biskupiec stały się jedną jednostką administracyjną[9].
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa [10]nie przywróciły powiatu biskupieckiego. Umiejscowiły gminę Biskupiec w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.
Gmina miejsko-wiejska Biskupiec graniczy z gminami: Kolno, Sorkwity, Dźwierzuty, Barczewo, Jeziorany.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Biesowo, Biesówko, Biskupiec - Kolonia Druga, Borki Wielkie, Botowo, Bredynki, Czerwonka, Droszewo, Kamionka, Kobułty, Kojtryny, Labuszewo, Lipowo, Łabuchy, Mojtyny, Najdymowo, [[Nowe Marcinkowo]], Parleza Wielka, Rasząg, Rudziska, Rukławki, Rzeck, Sadowo, Stanclewo, Stryjewo, Węgój, Wilimy, Zabrodzie, Zarębiec.
Pozostałe miejscowości: Adamowo, Biskupiec - Kolonia Pierwsza, Biskupiec - Kolonia Trzecia, Boreczek, Bukowa Góra, Chmielówka, Dębowo, Dworzec, Ługi, Nasy, Parleza Mała, Pudląg, Rozwady, Rudziska, Sadłowo, Wólka Wielka, Zameczek, Zazdrość.
Gospodarka
Podstawową gałęzią rozwoju gospodarczego w gminie miejsko-wiejskiej Biskupiec jest rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną. W uprawach dominują zboża, rośliny okopowe, strączkowe, oleiste oraz warzywa, a w hodowli: trzoda chlewna, bydło i drób.
W gminie rozwinięty jest przemysł budowlany, metalowy, drzewny, rolno-spożywczy; rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Biskupiec wynosiła pod koniec 2013 roku 1446. W tym 59 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1387 tworzy sektor prywatny. 323 firmy były zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 115 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 182 firmy w dziale budownictwo, 79 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 29 firm[2]. Do największych podmiotów gospodarczych w gminie należą: PPH "Styropol" Sp. z o.o. w Biskupcu, PPUH POMAROL S.A. w Biskupcu, Zakład Doświadczalny BISKUPIEC Sp. z o.o., Telmex Sp. z o.o. Zakład MMI Sleeping w Biskupcu, Zakłady Mięsne "Warmia" Zakład Przetwórstwa i Rozbioru w Biskupcu.
Gmina Biskupiec stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (jeziora, lasy, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu). Dość dobrze rozwinięta jest baza turystyczna, którą stanowią hotele, ośrodki wypoczynkowe, pensjonaty, schronisko młodzieżowe i gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Biesowo, Biskupiec, Najdymowo, Stanclewo, Węgój, Rukławki, Kobułty,Czerwonka, Wilimy, Rzeck, Dębowo, Adamowo, Nowe Marcinkowo[11].
Gmina Biskupiec należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Związku Gmin "Czyste Mazury", Lokalnej Grupy Rybackiej "Pojezierze Olsztyńskie" oraz Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenia "Południowa Warmia".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji oraz do tzw. Tygrysów warmińsko-mazurskich ze względu na możliwości rozwojowe.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Biskupiec wynosiła 1734 osób[2], co stanowi 19,4% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,3% ludności[12].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Biskupiecki Dom Kultury, który sprawuje opiekę nad Domem Pracy Twórczej Sorboma w Biskupcu
- Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Liszewskiego w Biskupcu
Filie biblioteki znajdują się w Bredynkach, Czerwonce, Kobułtach oraz w Szpitalu Powiatowym w Biskupcu.
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Dni Biskupca
- Wojewódzki Przegląd Rzeźby Ludowej i Nieprofesjonalnej w Biskupcu
- Wojewódzki Konkurs Zespołów Teatralnych O Laur Złotej Rybki
- Dożynki Gminne
- Warmińska Uczta Pierogowa w Biesowie
Ludzie związani z gminą
- Walenty Barczewski (1856-1928) - ksiądz katolicki, działacz narodowy, etnograf, pisarz, redaktor, historyk; pracował w parafii w Biskupcu.
- Franciszek Szczepański (1842-1907) - bibliotekarz, warmiński działacz społeczno-narodowy.
- Ignacy Pietraszewski (1796-1869) - urodzony w Biskupcu orientalista, polski dyplomata.
- Jan Liszewski (1852 - 1894) - założyciel „Gazety Olsztyńskiej”, nauczyciel, poeta, etnograf, warmiński działacz polityczny i społeczny.
- Otto Szulc (1909-nieznana) - rzeźbiarz ludowy, mieszkał w Parlezie Małej.
- Jerzy Kowalski (1950-2011) - kolarz, wybitny trener kolarski z Biskupca, który poświęcił się wychowaniu sportowej młodzieży.
- Cyryla Gwiazda (1940-) - malarka, grafik, mieszka w Biskupcu.
- Jerzy Jurowski (1925-1984) - rzeźbiarz ludowy z Biskupca.
- Marian Murat (1955- ) – rzeźbiarz ludowy z Biskupca.
- Piotr Socha (1961-) - uczestnik wielu plenerów plastyki nieprofesjonalnej, malarz amator; mieszka i pracuje w Biskupcu.
- Ewa Różańska (1974- ) - malarka, fotografik, animator kultury z Biskupca.
- Piotr Kula (1987-) - żeglarz, zawodnik Biskupieckiego Towarzystwa Żeglarskiego, startuje w klasie Finn.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Biskupiec należą[13]:
- kościół pw. bł. Karoliny Kózkówny w Biskupcu
- kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Biskupcu wraz z plebanią
- kościół pw. św. Mikołaja i św. Antoniego Padewskiego w Biesowie
- założenia urbanistyczne miasta, ratusz, zabytkowe domy (m.in. przy ulicach: Bolesława Chrobrego, Floriańskiej, Mazurskie Przedmieście, Niepodległości, Pionierów, Syreny, Warszawskiej) w Biskupcu
- cmentarz ewangelicko-augsburski w Biskupcu (ul. Cmentarna)
- budynki browaru i leżakowni w Biskupcu
- kaplica pw. św. Rocha w Bredynkach
- kaplica pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Czerwonce
- kościół pw. św. Józefa w Kobułtach wraz z przykościelnym cmentarzem
- kaplica pw. św. Józefa w Raszągu
- kościół ewangelicki w Raszągu
- kapliczki przydrożne w: Biskupcu (2), Borkach Wielkich, Rzecku (2), Wilimach, Bredynkach, Raszągu oraz murowana kapliczka z dzwonniczką w Biesówku
- zespoły pałacowe i dworskie w: Borkach Wielkich, Dąbrówce Kobułckiej, Droszewie, Nasach,
Szlaki i atrakcje turystyczne
- szlaki rowerowe:
- "Ścieżka Rowerowa słoneczny szlak" na terenie Biskupca
- "Rowerem po złote runo": Biskupiec - Rukławki - Najdymowo - Bukowa Góra - Łabuchy - Węgój - Dębowo - Stryjewo - Bredynki - Biskupiec
- skansen maszyn rolniczych w Węgoju
- liczne zabytki architektury sakralnej, w tym kapliczki
- zabytkowe parki, m.in. w: Borkach Wielkich, Dąbrówce Kobułckiej, Droszewie, Kobułtach, Kojtrynach, Mojtynach, Parlezie Wielkiej, Sadowie, Raszągu, Zabrodziu
- punkt widokowy w Biskupcu (w wieży kościelnej kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Biskupcu)
- obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
- jeziora, lasy, rzeki
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Biskupiec można uzyskać w Biurze Informacji Turystycznej Miasta i Gminy Biskupiec, Pl. Wolności 5c, 11-300 Biskupiec.
Szkolnictwo
W gminie miejsko-wiejskiej Biskupiec istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Niepubliczne Przedszkole "Jacek i Agatka" w Biskupcu
- Niepubliczne Przedszkole "Bajka" w Biskupcu
- Przedszkole Samorządowe Nr 5 "Piątka" w Biskupcu
- Szkoła Podstawowa Nr 3 im. Orła Białego w Biskupcu
- Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Biskupcu
- Punkt przedszkolny "Radosne przedszkolaki" w Borkach Wielkich
- Społeczna Szkoła Podstawowa w Borkach Wielkich
- Punkt Przedszkolny "Słoneczko" w Bredynkach
- Społeczna Szkoła w Bredynkach
- Gimnazjum nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Biskupcu
- Katolickie Gimnazjum Społeczne im. Jana Pawła II w Biskupcu
- Katolickie Liceum Ogólnokształcące im. Jana Pawła II w Biskupcu
- Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Biskupcu
- [[Zespół Szkolno-Przedszkolny Nr 1 Biskupcu
- Szkoła Podstawowa Nr 2 im. mjr. Henryka Dobrzańskiego Pseud. "HUBAL" w Biskupcu
- Zespół Szkół w Biskupcu - Liceum Ogólnokształcące im. Komisja Edukacji Narodowej w Biskupcu, II Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych, Technikum w Zespole Szkół w Biskupcu, Zasadnicza Szkoła Zawodowa
- Zespół Szkół w Czerwonce - Szkoła Podstawowa w Czerwonce, Gimnazjum w Czerwonce
- Zespół Szkół w Kobułtach - Szkoła Podstawowa w Kobułtach, Zespół wychowania przedszkolnego przy Szkole Podstawowej w Kobułtach, Gimnazjum w Kobułtach
- Zespół Szkół Węgojskiego Stowarzyszenia Edukacji Lokalnej - CEL - Zespół Przedszkolny w Węgoju, Społeczna Szkoła Podstawowa w Węgoju, Społeczne Gimnazjum w Węgoju
Sport
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Mistrzostw Województwa LZS w Piłce Nożnej, Warmińskie Biegi Przełajowe w Droszewie, Międzynarodowe Kryterium Kolarskie w Biskupcu - Memoriał im. Jerzego Kowalskiego, zawody Ligi Halowej Piłki Nożnej "Futsal", turniej szachowy, Turniej rodzinno-towarzyski "Wymiatacze" w Biskupcu, Otwarte Mistrzostwa Biskupca w Bule Francuskie.
Na terenie gminy działa Biskupiecka Federacja Sportu oraz kluby:
- KS "Tęcza" Biskupiec
- LKK "Warmia" Biskupiec
- MKS "KORKI" Biskupiec
- Klub Turystyki Motorowej "Dadaj"
oraz LZS Biskupiec, Biskupieckie Towarzystwo Tenisowe, Biskupieckie Towarzystwo Żeglarskie.
Inne organizacje i instytucje
- Teatr Dźwięku z Biskupca
- zespół folklorystyczny Węgojska Strużka
- Stowarzyszenie Kulturalne "Nasz Kawałek Warmii" w Biskupcu
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[14]:
Rezerwaty przyrody:
- Rezerwat Dębowo (25,96 ha)
- Rezerwat Zabrodzie (27,3 ha)
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Symsarny (19 329,8 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Legińsko-Mrągowskich (20 615,9 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Olsztyńskiego (40 997,4 ha)
Obszary Natura 2000:
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Piska (172 802,21 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska (57 826,61 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Biskupiec znajduje się 3 pomniki przyrody oraz użytki ekologiczne: "Parleskie Wzgórza" [14].
Zobacz też:
- Katolicka Szkoła Polska w Stanclewie
- Fundacja "Fundusz Ziemi Olsztyńskiej"
- Międzyszkolny Konkurs Piosenki Regionalnej Warmiński Wróbelek
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Miasta Biskupiec [1]
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [2]
- ↑ Dz.U. 1946 nr 28 poz.177,Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [3]
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[4]
- ↑ Dz.U. 1958 nr 76 poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim.[5]
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[6]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [7]
- ↑ Dz.U. 1991 nr 3 poz. 12, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy. [8]
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[9]
- ↑ Gmina Biskupiec [10]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [11]
- ↑ 14,0 14,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [12]
Bibliografia
Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1958 nr 76 poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1991 nr 3 poz. 12, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Plan rozwoju lokalnego miasta i gminy Biskupiec na lata 2004-2010
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Miasta Biskupiec [20.10.2014]
Gmina Biskupiec [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Szlaki kajakowe i trasy rowerowe gminy Barczewo [20.10.2014]
