Mrągowo (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj_gminy = wiejska | |rodzaj_gminy = wiejska | ||
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = [[ | + | |wójt = [[Jerzy Krasiński]] |
| − | |adres_ug = ul. | + | |adres_ug = ul. Królewiecka 60A |
| − | |kod_poczt_ug = 11- | + | |kod_poczt_ug = 11-700 Mrągowo |
| − | |powierzchnia = | + | |powierzchnia = 295,14 |
| − | |sołectwa = | + | |sołectwa = 31 |
| − | |miejscowości = | + | |miejscowości = 46 |
|rok = 2013 | |rok = 2013 | ||
| − | |populacja = | + | |populacja = 7946 |
| − | |gęstość = | + | |gęstość = 27 |
|urbanizacja = | |urbanizacja = | ||
|nr_kier = 89 | |nr_kier = 89 | ||
| − | |tablica_rej = | + | |tablica_rej = NMR |
| − | |TERYT = | + | |TERYT = 2810032 |
|TERC10 = | |TERC10 = | ||
| − | |www = | + | |www = |
| − | |bip = http://bip. | + | |bip = http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/ |
}} | }} | ||
| − | '''Gmina Mrągowo''' – gmina wiejska położona w | + | '''Gmina Mrągowo''' – gmina wiejska położona w centralnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] w [[Powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Mrągowo| Mrągowie]]. |
| − | + | Gmina o charakterze rolniczo-turystycznym, położona na styku [[Pojezierze Mrągowskie| Pojezierza Mrągowskiego]] i [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich| Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]]. Obszar o dużej powierzchni kompleksów leśnych i dużej ilości jezior. Ponad połowę powierzchni w gminie zajmują obszary chronione. | |
| − | + | Władzę w gminie sprawuje wójt [[Jerzy Krasiński]]<ref>BIP Urzędu Gminy Mrągowo [http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/25/Wojt/]</ref>. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Władzę w gminie sprawuje wójt [[ | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina wiejska | + | Gmina wiejska Mrągowo zajmuje powierzchnię 295,14 km<sup>2</sup><ref name="p1">Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3184]</ref>, w tym: |
| − | *użytki rolne: | + | *użytki rolne: 59,7% (17 626 ha) |
| − | *lasy: | + | *lasy: 20,5% (6 058,3 ha) |
| − | *wody: | + | *wody: 9,3% (2 731 ha) |
| − | Gmina stanowi | + | Gmina stanowi 27,7% powierzchni [[Powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]]. |
== Demografia == | == Demografia == | ||
| − | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name=" | + | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>: |
| + | {{Galeria|Nazwa=Gmina Mrągowo|wielkość=300|pozycja=right | ||
| + | |Plik: Jezioro Juno.jpg| Jezioro Juno | ||
| + | |Plik: Kościół pw. Świętego Krzyża w Szestnie.jpg| Kościół pw. Świętego Krzyża w Szestnie | ||
| + | |Plik: Kaplica w Bożem.jpg| Kaplica w Bożem | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | ||
| Linia 54: | Linia 53: | ||
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | ||
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || | + | |liczba || 7946 || 100 || 4003 || 50,4 || 3943 || 49,6 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 27 || colspan=2| 13,5 || colspan=2| 13,5 |
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Mrągowo wynosiło -7 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 3,1% migracji w [[Powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]] oraz 0,2% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]]. |
| − | [[województwo | + | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == |
| + | W latach 1975-1998 gmina położona była w [[województwo olsztyńskie| województwie olsztyńskim]]. | ||
| + | |||
| + | Gmina wiejska Mrągowo graniczy z gminami: [[Sorkwity (gmina wiejska)| Sorkwity]], [[Piecki (gmina wiejska)| Piecki]], [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)|Mikołajki]], [[Ryn (gmina miejsko-wiejska)| Ryn]], [[Kętrzyn (gmina wiejska)| Kętrzyn]], [[Reszel (gmina miejsko-wiejska)|Reszel]] oraz miastem [[Mrągowo]]. | ||
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
| − | Sołectwa: [[ | + | Sołectwa: [[Bagienice]], [[Bagienice Małe]], [[Boża Wólka]], [[Boże]], [[Budziska]], [[Gązwa]], [[Grabowo]], [[Gronowo]], [[Karwie]], [[Kiersztanowo]], [[Kosewo]], [[Krzywe]], [[Lembruk]], [[Marcinkowo]], [[Mierzejewo]], [[Młynowo]], [[Muntowo]], [[Nikutowo]], [[Notyst Mały]], [[Nowe Bagienice]], [[Polska Wieś]], [[Popowo Salęckie]], [[Probark]], [[Ruska Wieś]], [[Rydwągi]], [[Szczerzbowo]], [[Szestno]], [[Użranki]], [[Wierzbowo]], [[Wyszembork]], [[Zalec]]. |
| − | |||
| − | Pozostałe miejscowości: [[ | + | Pozostałe miejscowości: [[Joachimowo]], [[Witomin]], [[Boże Małe]], [[Brodzikowo]], [[Stamka]], [[Dobroszewo]], [[Głazowo]], [[Palestyna]], [[Gwiazdowo]], [[Sobięcin]], [[Kosewo Górne]], [[Kucze]], [[Zawada]], [[Krzesowo]], [[Krzywiec]], [[Sądry]], |
| + | [[Tymnikowo]], [[Czerwonki]], [[Pełkowo]], [[Piotrówka]], [[Poręby]], [[Śniadowo]], [[Troszczykowo]], [[Wola Muntowska]], [[Notyst Dolny]], [[Notyst Wielki]], [[Wólka Bagnowska]], [[Lasowiec]], [[Miejski Las]], [[Nikutowo]], [[Nowy Probark]], | ||
| + | [[Wymysły]], [[Wólka Baranowska]], [[Biestrzykowo]]. | ||
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| − | + | Położenie na obszarach atrakcyjnych turystycznie (obfitość jezior, lasów, bliskość miasta [[Mrągowo| Mrągowa]]) oraz znaczny udział użytków rolnych warunkują profil gospodarczy gminy wiejskiej Mrągowo.<br/> | |
| + | Znaczącą rolę w gminie odgrywa turystyka. W 2013 roku na terenie gminy znajdowało się 18 obiektów noclegowych (w tym 8 całorocznych) z łączną liczbą miejsc noclegowych równą 616. W obiektach tych nocowało 4901 turystów, łącznie w 2013 roku udzielono 20951 noclegów. W ciągu ostatnich 5 lat na terenie gminy Mrągowo zaobserwowano blisko 3-krotny wzrost liczby turystów<ref>Dane dotyczą obiektów objętych ewidencją GUS.</ref>.Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 49 firm<ref name="p1"/>.<br/> | ||
| + | Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Młynowo, Probark. | ||
| + | |||
| + | Ważną gałęzią gospodarki w gminie Mrągowo jest rolnictwo. Oprócz indywidualnych gospodarstw rolnych w gminie działa 45 podmiotów gospodarczych prowadzących działalność w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Według danych Powszechnego Spisu Rolnego z 2010 roku w gminie znajdują się 1052 gospodarstwa rolne, z czego ponad połowa (624 - 59,3%) o powierzchni powyżej 1 ha i 21,2% (223 gospodarstwa) o powierzchni powyżej 15 ha. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego w gminie (wg użytków rolnych) wynosi 16,75 ha. Ponad 73% gospodarstw prowadzi produkcję rolniczą, spośród gospodarstw o powierzchni powyżej 1 ha – blisko 98%. | ||
| + | Użytki rolne zajmują 17 626 ha, w tym: grunty orne 50,1% (8 989 ha), łąki i pastwiska 42% (7406 ha), a sady 0,2% (38 ha) powierzchni gruntów rolnych w gminie. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, następnie uprawy przemysłowe oraz rzepak i rzepik oraz ziemniaki. 478 gospodarstw utrzymuje zwierzęta gospodarskie. W hodowli dominuje hodowla bydła (ponad 11 tys. szt. bydła) oraz drobiu (ponad 64 tys. szt.), jedynie 70 gospodarstw utrzymuje trzodę chlewną (ok. 2,5 tys. sztuk trzody)<ref>Program ochrony środowiska Gminy Mrągowo na lata 2014-2017 z perspektywą do roku 2021. Projekt, Olsztyn 2014. [http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/74/Ochrona_srodowiska_i_gospodarka_odpadami/]</ref>. | ||
| − | + | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Mrągowo wynosiła w 2013 roku 589. W tym 9 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 580 tworzy sektor prywatny. 147 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 68 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 98 firm w dziale budownictwo. Do najważniejszych podmiotów należą: WILD Polska Sp. z o.o., Zakład Produkcyjny w Marcinkowie (produkcja wsadów owocowych dla przetwórstwa mleczarskiego), Termik Sp. z o.o. w Marcinkowie (producent elektrycznych elementów grzejnych), BUDEXTAN Przedsiębiorstwo Budowlane Sp. z o.o., Kombinat Rolny Szestno Sp. z o.o. | |
| − | + | Gmina Mrągowo należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich| Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]] oraz [[Związek Gmin "Czyste Mazury" | Związku Gmin "Czyste Mazury"]]. | |
| − | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary wymagające restrukturyzacji i rewitalizacji| obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji]] oraz do tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski| warmińsko-mazurskich]] wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia. | |
| − | Liczba | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Mrągowo wynosiła 682 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 16% bezrobotnych w [[Powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]]. |
| − | + | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,1% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie | ||
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
| − | *[[ | + | *[[Biblioteka Publiczna Gminy Mrągowo z siedzibą w Kosewie]] - filie biblioteki w Szestnie, Wyszemborku |
| − | + | *[[Muzeum Prywatne "Chata Mazurska" w Sądrach]] | |
| − | *[[ | ||
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
*dożynki gminne | *dożynki gminne | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Mrągowo należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>: |
| − | *[[ | + | *[[kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Użrankach]] |
| − | *[[ | + | *[[kościół pw. Świętego Krzyża w Szestnie]] |
| − | + | *kaplica w Bożem | |
| − | * | + | *zespoły dworskie, folwarczne w: Bożym, Gronowie |
| − | * | + | *cmentarze ewangelickie w miejscowościach: Bagienice, Budziska, Krzywe, Lembruk, Muntowo, Nikutowo, Polska Wieś, Ruska Wieś, Rydwągi, Szestno, Wyszembork |
| − | |||
| − | |||
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| − | *szlak | + | *szlaki rowerowe: |
| − | * | + | **niebieski szlak rowerowy "Duża pętla mrągowska" |
| − | * | + | **czerwony szlak "Grodzisk pruskich" |
| − | * | + | **żółty szlak "Ernsta Wiecherta" |
| − | * | + | **zielony szlak "Wokół jeziora Juno" |
| − | * | + | *szlaki piesze: |
| + | **"Szlak pięciu jezior" | ||
| + | **szlak "Góra Czterech Wiarów" | ||
| + | *ścieżki edukacyjne | ||
| + | *zabytkowe parki dworskie, m.in. w Popowie Salęckim, Szestnie | ||
| + | *zabytki archeologiczne, m.in. grodzisko w Szestnie | ||
*obszary chronionego krajobrazu, rezerwat i pomniki przyrody | *obszary chronionego krajobrazu, rezerwat i pomniki przyrody | ||
| + | *ośrodek sportowy "Góra Czterech Wiarów" | ||
| − | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy | + | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Mrągowo można uzyskać na stronie internetowej [http://www.it.mragowo.pl/ IT Mrągowo]. |
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
| − | W gminie | + | W gminie wiejskiej Mrągowo istnieją następujące placówki edukacyjne: |
| − | + | *[[Zespół Szkół w Baranowie]] - Publiczna Szkoła Podstawowa w Baranowie, Gimnazjum Publiczne w Baranowie | |
| − | + | *[[Szkoła Podstawowa w Kosewie]] | |
| − | *[[ | + | *[[Szkoła Podstawowa w Bożem]] |
| − | + | *[[Zespół Szkół w Marcinkowie]] - Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół w Marcinkowie, Gimnazjum Publiczne w Zespole Szkół w Marcinkowie | |
| − | *[[Szkoła Podstawowa | + | *[[Zespół Szkół w Szestnie]] - Szkoła Podstawowa w Szestnie, Gimnazjum w Szestnie |
| − | *[[Szkoła Podstawowa w | ||
| − | |||
| − | |||
| − | *[[Zespół Szkół | ||
| − | *[[Zespół Szkół | ||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: | + | W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Letnie Igrzyska Sołectw Gminy Mrągowo, Wyścig w kolarstwie górskim MTB, Puchar Trzech Gór - zawody narciarskie, Zawody o Puchar Góry Czterech Wiatrów, Halowe Igrzyska wsi w Marcinkowie, Gminne zawody w strzelaniu z KBKS w Marcinkowie, Zimowa Spartakiada Wsi, turniej szachowy, biegi przełajowe, turnieje piłki nożnej. |
| − | + | W sezonie letnim i zimowym działa ośrodek sportowy "Góra Czterech Wiatrów". | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
| − | *[[ | + | *[[Towarzystwo Miłośników Starej Motoryzacji i Techniki "Retrokoło" w Młynowie]] |
| − | + | *[[Stowarzyszenie "Uniwersytetu Wieku Uniwersalnego" w Użrankach]] | |
| − | *[[Stowarzyszenie | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
| − | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. | + | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Zajmują one powierzchnię 15 920,9 ha (53,9% powierzchni gminy). Są to:<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>: |
Rezerwaty przyrody: | Rezerwaty przyrody: | ||
| − | *[[Rezerwat | + | *[[Rezerwat przyrody Gązwa]] (204,76 ha) |
| + | |||
| + | Parki krajobrazowe: | ||
| + | *[[Mazurski Park Krajobrazowy]] (53 655 ha) | ||
Obszary chronionego krajobrazu: | Obszary chronionego krajobrazu: | ||
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Legińsko-Mrągowskich]] (20 615,9 ha) |
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]] (85 527 ha) |
| + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Otuliny Mazurskiego Parku Krajobrazowgo – Zachód]] (7 381 ha) | ||
Obszary Natura 2000: | Obszary Natura 2000: | ||
| − | *[[Natura 2000 | + | *[[Natura 2000 Puszcza Piska| Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Piska]] (172 802,2 ha) |
| − | *[[ | + | *[[Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska]] (57 826,6 ha) |
| − | + | *[[Specjalny obszar ochrony siedlisk Gązwa]] (499,14 ha) | |
| − | + | *[[Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo| Specjalny obszar ochrony siedlisk Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo]] (4 305,1 ha) | |
| − | + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Mrągowo znajdują się 4 pomniki przyrody, m.in.: [[Głaz narzutowy w leśnictwie Złoty Potok| głaz narzutowy w leśnictwie Złoty Potok]], [[Głaz narzutowy "Pomnik Wolności Ojczyzny"| głaz narzutowy "Pomnik Wolności Ojczyzny"]], oraz użytek ekologiczny "Rozlewisko Zawady"<ref name="p3"/>. | |
| − | [[ | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| Linia 221: | Linia 166: | ||
== Bibliografia== | == Bibliografia== | ||
| − | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/372/Plan_Rozwoju_Lokalnego_Gminy_Mragowo_na_lata_2007-2016/ Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Mrągowo na lata 2007-2016.]<br/> | |
| − | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/74/Ochrona_srodowiska_i_gospodarka_odpadami/ Program ochrony środowiska Gminy Mrągowo na lata 2014-2017 z perspektywą do roku 2021. Projekt, Olsztyn 2014.] [30.11.2014] | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3184 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/> | |
| − | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/mragowo_gmina_wiejska/ BIP Urzędu Gminy Mrągowo] [20.10.2014]<br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery= | ||
| − | [http://bip.warmia.mazury.pl/ | ||
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | [http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | ||
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat mrągowski]][[Kategoria: Mrągowo (gmina wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat mrągowski]][[Kategoria: Mrągowo (gmina wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | ||
Wersja z 11:59, 5 gru 2014
| Gmina Mrągowo | |
| | |
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Rodzaj gminy | wiejska |
| Wójt | Jerzy Krasiński |
| Powierzchnia | 295,14 km² |
| Liczba sołectw | 31 |
| Liczba miejscowości | 46 |
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
7946 27 osób/km² |
| Strefa numeracyjna | 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| TERYT | 2810032 |
| Urząd gminy ul. Królewiecka 60A 11-700 Mrągowo
| |
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |
Gmina Mrągowo – gmina wiejska położona w centralnej części województwa warmińsko-mazurskiego w powiecie mrągowskim. Siedziba gminy znajduje się w Mrągowie.
Gmina o charakterze rolniczo-turystycznym, położona na styku Pojezierza Mrągowskiego i Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Obszar o dużej powierzchni kompleksów leśnych i dużej ilości jezior. Ponad połowę powierzchni w gminie zajmują obszary chronione.
Władzę w gminie sprawuje wójt Jerzy Krasiński[1].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Mrągowo zajmuje powierzchnię 295,14 km2[2], w tym:
- użytki rolne: 59,7% (17 626 ha)
- lasy: 20,5% (6 058,3 ha)
- wody: 9,3% (2 731 ha)
Gmina stanowi 27,7% powierzchni powiatu mrągowskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]: {{Galeria|Nazwa=Gmina Mrągowo|wielkość=300|pozycja=right |Plik: Jezioro Juno.jpg| Jezioro Juno |Plik: Kościół pw. Świętego Krzyża w Szestnie.jpg| Kościół pw. Świętego Krzyża w Szestnie |Plik: Kaplica w Bożem.jpg| Kaplica w Bożem
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 7946 | 100 | 4003 | 50,4 | 3943 | 49,6 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
27 | 13,5 | 13,5 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Mrągowo wynosiło -7 osób[2], co stanowi 3,1% migracji w powiecie mrągowskim oraz 0,2% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie olsztyńskim.
Gmina wiejska Mrągowo graniczy z gminami: Sorkwity, Piecki, Mikołajki, Ryn, Kętrzyn, Reszel oraz miastem Mrągowo.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Bagienice, Bagienice Małe, Boża Wólka, Boże, Budziska, Gązwa, Grabowo, Gronowo, Karwie, Kiersztanowo, Kosewo, Krzywe, Lembruk, Marcinkowo, Mierzejewo, Młynowo, Muntowo, Nikutowo, Notyst Mały, Nowe Bagienice, Polska Wieś, Popowo Salęckie, Probark, Ruska Wieś, Rydwągi, Szczerzbowo, Szestno, Użranki, Wierzbowo, Wyszembork, Zalec.
Pozostałe miejscowości: Joachimowo, Witomin, Boże Małe, Brodzikowo, Stamka, Dobroszewo, Głazowo, Palestyna, Gwiazdowo, Sobięcin, Kosewo Górne, Kucze, Zawada, Krzesowo, Krzywiec, Sądry,
Tymnikowo, Czerwonki, Pełkowo, Piotrówka, Poręby, Śniadowo, Troszczykowo, Wola Muntowska, Notyst Dolny, Notyst Wielki, Wólka Bagnowska, Lasowiec, Miejski Las, Nikutowo, Nowy Probark,
Wymysły, Wólka Baranowska, Biestrzykowo.
Gospodarka
Położenie na obszarach atrakcyjnych turystycznie (obfitość jezior, lasów, bliskość miasta Mrągowa) oraz znaczny udział użytków rolnych warunkują profil gospodarczy gminy wiejskiej Mrągowo.
Znaczącą rolę w gminie odgrywa turystyka. W 2013 roku na terenie gminy znajdowało się 18 obiektów noclegowych (w tym 8 całorocznych) z łączną liczbą miejsc noclegowych równą 616. W obiektach tych nocowało 4901 turystów, łącznie w 2013 roku udzielono 20951 noclegów. W ciągu ostatnich 5 lat na terenie gminy Mrągowo zaobserwowano blisko 3-krotny wzrost liczby turystów[3].Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 49 firm[2].
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Młynowo, Probark.
Ważną gałęzią gospodarki w gminie Mrągowo jest rolnictwo. Oprócz indywidualnych gospodarstw rolnych w gminie działa 45 podmiotów gospodarczych prowadzących działalność w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Według danych Powszechnego Spisu Rolnego z 2010 roku w gminie znajdują się 1052 gospodarstwa rolne, z czego ponad połowa (624 - 59,3%) o powierzchni powyżej 1 ha i 21,2% (223 gospodarstwa) o powierzchni powyżej 15 ha. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego w gminie (wg użytków rolnych) wynosi 16,75 ha. Ponad 73% gospodarstw prowadzi produkcję rolniczą, spośród gospodarstw o powierzchni powyżej 1 ha – blisko 98%. Użytki rolne zajmują 17 626 ha, w tym: grunty orne 50,1% (8 989 ha), łąki i pastwiska 42% (7406 ha), a sady 0,2% (38 ha) powierzchni gruntów rolnych w gminie. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, następnie uprawy przemysłowe oraz rzepak i rzepik oraz ziemniaki. 478 gospodarstw utrzymuje zwierzęta gospodarskie. W hodowli dominuje hodowla bydła (ponad 11 tys. szt. bydła) oraz drobiu (ponad 64 tys. szt.), jedynie 70 gospodarstw utrzymuje trzodę chlewną (ok. 2,5 tys. sztuk trzody)[4].
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Mrągowo wynosiła w 2013 roku 589. W tym 9 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 580 tworzy sektor prywatny. 147 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 68 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 98 firm w dziale budownictwo. Do najważniejszych podmiotów należą: WILD Polska Sp. z o.o., Zakład Produkcyjny w Marcinkowie (produkcja wsadów owocowych dla przetwórstwa mleczarskiego), Termik Sp. z o.o. w Marcinkowie (producent elektrycznych elementów grzejnych), BUDEXTAN Przedsiębiorstwo Budowlane Sp. z o.o., Kombinat Rolny Szestno Sp. z o.o.
Gmina Mrągowo należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich oraz Związku Gmin "Czyste Mazury".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji oraz do tzw. warmińsko-mazurskich wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Mrągowo wynosiła 682 osoby[2], co stanowi 16% bezrobotnych w powiecie mrągowskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 22,1% ludności[5].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Biblioteka Publiczna Gminy Mrągowo z siedzibą w Kosewie - filie biblioteki w Szestnie, Wyszemborku
- Muzeum Prywatne "Chata Mazurska" w Sądrach
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- dożynki gminne
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Mrągowo należą[6]:
- kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Użrankach
- kościół pw. Świętego Krzyża w Szestnie
- kaplica w Bożem
- zespoły dworskie, folwarczne w: Bożym, Gronowie
- cmentarze ewangelickie w miejscowościach: Bagienice, Budziska, Krzywe, Lembruk, Muntowo, Nikutowo, Polska Wieś, Ruska Wieś, Rydwągi, Szestno, Wyszembork
Szlaki i atrakcje turystyczne
- szlaki rowerowe:
- niebieski szlak rowerowy "Duża pętla mrągowska"
- czerwony szlak "Grodzisk pruskich"
- żółty szlak "Ernsta Wiecherta"
- zielony szlak "Wokół jeziora Juno"
- szlaki piesze:
- "Szlak pięciu jezior"
- szlak "Góra Czterech Wiarów"
- ścieżki edukacyjne
- zabytkowe parki dworskie, m.in. w Popowie Salęckim, Szestnie
- zabytki archeologiczne, m.in. grodzisko w Szestnie
- obszary chronionego krajobrazu, rezerwat i pomniki przyrody
- ośrodek sportowy "Góra Czterech Wiarów"
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Mrągowo można uzyskać na stronie internetowej IT Mrągowo.
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Mrągowo istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Zespół Szkół w Baranowie - Publiczna Szkoła Podstawowa w Baranowie, Gimnazjum Publiczne w Baranowie
- Szkoła Podstawowa w Kosewie
- Szkoła Podstawowa w Bożem
- Zespół Szkół w Marcinkowie - Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół w Marcinkowie, Gimnazjum Publiczne w Zespole Szkół w Marcinkowie
- Zespół Szkół w Szestnie - Szkoła Podstawowa w Szestnie, Gimnazjum w Szestnie
Sport
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Letnie Igrzyska Sołectw Gminy Mrągowo, Wyścig w kolarstwie górskim MTB, Puchar Trzech Gór - zawody narciarskie, Zawody o Puchar Góry Czterech Wiatrów, Halowe Igrzyska wsi w Marcinkowie, Gminne zawody w strzelaniu z KBKS w Marcinkowie, Zimowa Spartakiada Wsi, turniej szachowy, biegi przełajowe, turnieje piłki nożnej. W sezonie letnim i zimowym działa ośrodek sportowy "Góra Czterech Wiatrów".
Inne organizacje i instytucje
- Towarzystwo Miłośników Starej Motoryzacji i Techniki "Retrokoło" w Młynowie
- Stowarzyszenie "Uniwersytetu Wieku Uniwersalnego" w Użrankach
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Zajmują one powierzchnię 15 920,9 ha (53,9% powierzchni gminy). Są to:[7]:
Rezerwaty przyrody:
- Rezerwat przyrody Gązwa (204,76 ha)
Parki krajobrazowe:
- Mazurski Park Krajobrazowy (53 655 ha)
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Legińsko-Mrągowskich (20 615,9 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich (85 527 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Otuliny Mazurskiego Parku Krajobrazowgo – Zachód (7 381 ha)
Obszary Natura 2000:
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Piska (172 802,2 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska (57 826,6 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Gązwa (499,14 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo (4 305,1 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Mrągowo znajdują się 4 pomniki przyrody, m.in.: głaz narzutowy w leśnictwie Złoty Potok, głaz narzutowy "Pomnik Wolności Ojczyzny", oraz użytek ekologiczny "Rozlewisko Zawady"[7].
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Gminy Mrągowo [1]
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [2]
- ↑ Dane dotyczą obiektów objętych ewidencją GUS.
- ↑ Program ochrony środowiska Gminy Mrągowo na lata 2014-2017 z perspektywą do roku 2021. Projekt, Olsztyn 2014. [3]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [4]
- ↑ 7,0 7,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [5]
Bibliografia
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Mrągowo na lata 2007-2016.
Program ochrony środowiska Gminy Mrągowo na lata 2014-2017 z perspektywą do roku 2021. Projekt, Olsztyn 2014. [30.11.2014]
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Gminy Mrągowo [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
