Biskupiec (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Gmina infobox |Gmina = Biskupiec |herb_gminy = |flaga_gminy = |mapa_gminy = |mapa_powiatu = |rozmiar_mapki = |mapka ...") |
(→Miejscowości na terenie gminy) |
||
| (Nie pokazano 24 wersji utworzonych przez 8 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Gmina infobox | {{Gmina infobox | ||
| − | |Gmina = | + | |Gmina = Biskupiec |
| − | |herb_gminy = | + | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Biskupiec.jpg |Herb gminy Biskupiec |
| − | |flaga_gminy = | + | |flaga_gminy = |
|mapa_gminy = | |mapa_gminy = | ||
|mapa_powiatu = | |mapa_powiatu = | ||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = nowomiejski | |powiat = nowomiejski | ||
| − | |rodzaj_gminy = | + | |rodzaj_gminy = wiejska |
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Arkadiusz Dobek |
| − | |adres_ug = | + | |adres_ug = ul. Rynek 1 |
| − | |kod_poczt_ug = | + | |kod_poczt_ug = 13-340 Biskupiec |
| − | |powierzchnia = | + | |powierzchnia = 240,61 |
| − | |sołectwa = | + | |sołectwa = 25 |
| − | |miejscowości = | + | |miejscowości = 38 |
|rok = 2013 | |rok = 2013 | ||
| − | |populacja = | + | |populacja = 9546 |
| − | |gęstość = | + | |gęstość = 40 |
|urbanizacja = | |urbanizacja = | ||
| − | |nr_kier = | + | |nr_kier = 56 |
| − | |tablica_rej = | + | |tablica_rej = NNM |
| − | |TERYT = | + | |TERYT = 2812022 |
|TERC10 = | |TERC10 = | ||
| − | |www = http://www. | + | |www = http://www.gminabiskupiec.pl/ |
| − | |bip = http:// | + | |bip = http://www.biuletyn.net/nt-bin/start.asp?podmiot=biskupiec/ |
}} | }} | ||
| − | '''Gmina Biskupiec''' – gmina wiejska położona w | + | '''Gmina Biskupiec''' – gmina wiejska położona w południowo-zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w zachodniej części [[Powiat nowomiejski|powiatu nowomiejskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Biskupiec (powiat nowomiejski)|Biskupcu]]. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia. Największa gmina powiatu nowomiejskiego.<br/> |
| + | Władzę w gminie sprawuje wójt [[Arkadiusz Dobek]]<ref name="p1">Urząd Gminy Biskupiec [http://www.gminabiskupiec.pl/]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| − | + | [[Plik: Kościół pw. św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Różańcowej w Biskupcu.jpg|right|290px|thumb|Kościół pw. św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Różańcowej w Biskupcu. Fot. Dosp84. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_w_Biskupcu1.jpg?uselang=pl Commons Wikimedia] ]] | |
| + | [[Plik: Kościół pw. Świetych Szymona i Pawła w Lipinkach.jpg|right|290px|thumb|Kościół pw. Świętych Szymona i Pawła w Lipinkach. Fot. Dosp84. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_w_Lipinkach,_warmi%C5%84sko-mazurskie.jpg?uselang=pl Commons Wikimedia] ]] | ||
| − | |||
| − | |||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina wiejska | + | Gmina wiejska Biskupiec zajmuje powierzchnię 240,61 km<sup>2</sup><ref name="p2"> [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3194 Bank Danych Lokalnych GUS]</ref>, w tym: |
| − | *użytki rolne: | + | *użytki rolne: 61,7% (14 844 ha) |
| − | *lasy: | + | *lasy: 27,1% (6 522 ha) |
| − | *wody: | + | *wody: 3,8% (859 ha) |
| − | + | Gmina stanowi 54,3% powierzchni powiatu nowomiejskiego. | |
| − | Gmina stanowi | ||
== Demografia == | == Demografia == | ||
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>: | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>: | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
| − | |||
| − | |||
|-- | |-- | ||
| − | | | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| | + | |liczba ||9546 ||100 ||4699 ||49,2 ||4847 ||50,8 |
| + | |-- | ||
| + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|40 ||colspan=2|20 ||colspan=2|20 | ||
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Biskupiec wynosiło -71 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 61,2% migracji w powiecie nowomiejskim oraz 1,9% w województwie warmińsko-mazurskim. |
| + | |||
| + | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | ||
| + | W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl]</ref>, zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. | ||
| + | |||
| + | Gmina Biskupiec została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref> stała się częścią powiatu nowomiejskiego w województwie olsztyńskim. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: [[Bielice]], [[Biskupiec (powiat nowomiejski)|Biskupiec]], [[Czachówki]], [[Fitowo]], [[Gaj]], [[Krotoszyny]], [[Lipinki]], [[Łąkorek]], [[Łąkorz]], [[Mierzyn]], [[Osetno]], [[Ostrowite]], [[Piotrowice]], [[Piotrowice Małe]], [[Podlasek Duży|Podlasek]], [[Podlasek Mały]], [[Rywałdzik]], [[Sędzice]], [[Słupnica]], [[Sumin]], [[Szwarcenowo]], [[Wielka Tymawa]], [[Wardęgowo]], [[Wonna]]. | ||
| + | |||
| + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć powiat nowomiejski. Gmina Biskupiec została bezpośrednio częścią województwa toruńskiego. | ||
| + | |||
| + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> umiejscowiły gminę Biskupiec w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim. | ||
| + | |||
| + | Gmina wiejska Biskupiec graniczy z gminami: [[Kisielice (gmina miejsko-wiejska)|Kisielice]], [[Iława (gmina wiejska)|Iława]], [[Nowe Miasto Lubawskie (gmina wiejska)|Nowe Miasto Lubawskie]], [[Kurzętnik (gmina wiejska)|Kurzętnik]] oraz z czterema gminami województwa kujawsko-pomorskiego. Są to: Łasin, Świecie nad Osą, Jabłonowo i Zbicz. | ||
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
| − | Sołectwa: [[ | + | Sołectwa: [[Babalice]], [[Bielice]], [[Biskupiec (powiat nowomiejski)|Biskupiec]], [[Czachówki]], [[Fitowo]], [[Gaj]], [[Krotoszyny]], [[Lipinki]], [[Łąkorek]], [[Łąkorz]], [[Mierzyn]], [[Osetno]], [[Ostrowite]], [[Piotrowice (gmina Biskupiec)|Piotrowice]], [[Piotrowice Małe]], [[Podlasek Duży|Podlasek]], [[Podlasek Mały]], [[Rywałdzik]], [[Słupnica]], [[Sumin]], [[Szwarcenowo]], [[Wielka Tymawa]], [[Wardęgowo]], [[Wielka Wólka]], [[Wonna]]. |
| − | Pozostałe miejscowości: [[ | + | Pozostałe miejscowości: [[Buczek]], [[Iwanki]], [[Kaługa]], [[Leszczyniak]], [[Mała Wólka]], [[Mec]], [[Osówko]], [[Podwólka]], [[Sędzice]], [[Wardęgówko]], [[Wąkop]], [[Wielgrób]], [[Zawada]]. |
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| − | + | Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Biskupiec jest rolnictwo. Użytki rolne stanowią ponad 60% ogólnej powierzchni gminy, w tym: 83% (12364 ha) to grunty orne, 15% (2299 ha) łąki i pastwiska, a 0,6% (86 ha) sady. Na obszarze gminy dominują gleby średniej jakości III i IV klasy bonitacyjne. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną<ref>Strategia rozwoju gminy Biskupiec na lata 2007-2013, Biskupiec 2007, [http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pliki/aktualnosci_2010/strategia.pdf Gmina Biskupiec]</ref>. | |
| − | + | W gminie rozwinięty jest przemysł rolno-spożywczy i drzewny, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Biskupiec wynosiła w 2013 roku 563. W tym 27 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 536 tworzy sektor prywatny. 141 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 65 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 67 firm w dziale budownictwo, 90 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziły 5 firm<ref name="p2"/>.<br/> Największymi podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą w gminie są: Gospodarstwo Rolne "Czachpol" Czachówki, Gospodarstwo Rolne "Rolpol" Sp. z o.o. Ostrowite, PPUH "Ziemar" Sp. z o.o. Szwarcenowo, Przedsiębiorstwo Rolno-Produkcyjne "Specrol" Łąkorek, Olejarnia "Baja" Mierzyn, Wytwórnia Wód Kania Bielice, Zakład Produkcyjny Stolarki Budowlanej "Rydpol" Łąkorz, [[Sektory kluczowe|Fabryka Okien i Drzwi "Dziadek" Bielice]]. | |
| − | |||
| − | + | Turystyka nie odgrywa w gminie Biskupiec dominującej roli. Warunki przyrodnicze (w tym jeziora, lasy) i krajobrazowe sprzyjają rozwojowi turystyki w tym rejonie. Jednak brak całorocznej bazy noclegowej, słaby rozwój agroturystyki, słabe zagospodarowanie terenów rekreacyjnych utrudniają ten proces. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Lipinki, Mierzyn<ref name="p1"/>. | |
| − | + | Gmina Biskupiec należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]] oraz [[LGD "Ziemia Lubawska"]]. | |
| − | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski|"Tygrysów warmińsko-mazurskich"]] - obszarów wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe. | |
| − | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Biskupiec wynosiła 1086 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 27,8% bezrobotnych w [[Powiat nowomiejski|powiecie nowomiejskim]]. |
| + | |||
| + | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,1% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | ||
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
| − | *[[ | + | *[[Gminny Ośrodek Kultury w Biskupcu]] |
| − | + | *[[Gminna Biblioteka Publiczna w Biskupcu]] (filie biblioteki znajdują się w: Szwarcenowie, Krotoszynie, Lipinkach, Łąkorzu) | |
| − | *[[Biblioteka Publiczna | ||
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
*dożynki gminne | *dożynki gminne | ||
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| − | *[[ | + | *[[Kazimierz Tomaszewski]] (1954-2014) – samorządowiec, wieloletni wójt gminy wiejskiej Biskupiec |
| − | *[[ | + | *[[Ewa Dembek]] – samorządowiec, społecznik, animator kultury, założycielka [[lkwim: Grupa cyrkowa Heca|Grupy Cyrkowej "Heca"]] we wsi Lipinki, starosta powiatu nowomiejskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Biskupiec należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>: |
| − | *[[Kościół pw. | + | *układ urbanistyczny, pozostałości murów obronnych i ratusz w Biskupcu |
| − | *[[Kościół pw. | + | *[[Kościół pw. św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Różańcowej w Biskupcu|kościół pw. św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Różańcowej w Biskupcu]] wraz z przykościelnym cmentarzem |
| − | + | *ruiny kościoła ewangelickiego w Biskupcu | |
| − | *[[Kościół pw. św. | + | *[[Kościół pw. Świętych Szymona i Pawła w Lipinkach|kościół pw. Świętych Szymona i Pawła w Lipinkach]] wraz z przykościelnym cmentarzem |
| − | *[[Kościół pw. | + | *[[Kościół pw. św. Mikołaja w Łąkorzu|kościół pw. św. Mikołaja w Łąkorzu]] wraz z przykościelnym cmentarzem |
| − | *[[Kościół pw. św. | + | *wiatrak w Łąkorzu |
| − | + | *[[Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Ostrowite|kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Ostrowite]] | |
| − | *zespoły pałacowe w | + | *[[Kościół pw. św. Mikołaja w Szwarcenowie|kościół pw. św. Mikołaja w Szwarcenowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem |
| − | + | *zespoły pałacowe w Czachówkach, Łąkorku, Ostrowite oraz dworski w Wardęgowie | |
| − | + | *[[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Piotrowicach|kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Piotrowicach]] | |
| − | *[[ | + | *kaplica pw. Najświętszej Maryi Panny w Wardęgowie |
| − | |||
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| − | * | + | *szlaki i ścieżki edukacyjne Brodnickiego Parku Krajobrazowego |
| − | * | + | *obiekty muzealne w Łąkorzu: Muzeum Lokalne, Skansen Maszyn Rolniczych, kuźnia, wiatrak |
| − | + | *zabytkowe parki dworskie w: Babalicach, Bielicach, Osówku, Sędzicach | |
| − | + | *[[Brodnicki Park Krajobrazowy]], obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody | |
| − | + | *lasy, jeziora | |
| − | *zabytkowe parki dworskie, | + | *organizowane corocznie Święto Gęsi w Biskupcu |
| − | *obszary chronionego krajobrazu, | ||
| − | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy | + | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Biskupiec można uzyskać na stronach internetowych [http://www.gminabiskupiec.pl/ gminabiskupiec.pl] oraz [http://www.itnowemiasto.pl itnowemiasto.pl]. |
| + | |||
| + | ==Religia== | ||
| + | *[[Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Piotrowicach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Różańcowej w Biskupcu Pomorskim]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Mikołaja w Łąkorzu]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Trójcy Świętej w Krotoszynach]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
| − | W gminie | + | W gminie wiejskiej Biskupiec istnieją następujące placówki edukacyjne: |
| − | *Przedszkole | + | *Przedszkole Niepubliczne "TALENCIK" |
| − | + | *[[Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Łąkorzu]] | |
| − | *[[Szkoła Podstawowa | + | *[[Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika w Biskupcu]] |
| − | *[[Szkoła Podstawowa | + | *[[Szkoła Podstawowa im. Juliana Tuwima w Lipinkach]] |
| − | *[[Szkoła Podstawowa im. | + | *[[Szkoła Podstawowa im. Kazimierza Tomaszewskiego w Krotoszynach]] |
| − | *[[Szkoła Podstawowa w | + | *[[Szkoła Podstawowa w Ostrowitem]] |
| − | *[[ | + | *[[Szkoła Podstawowa w Szwarcenowie]] |
| − | *[[ | + | *[[Publiczne Gimnazjum im. Narodów Zjednoczonej Europy w Bielicach]] |
| − | *[[ | + | *[[Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Bielicach]] |
| − | *[[ | ||
| − | |||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | + | Na terenie gminy działa klub: | |
| − | + | *[[GKS OSSA Biskupiec]] | |
| − | Na terenie gminy | ||
| − | *[[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[Stowarzyszenie "Rozwiń skrzydła"]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[Stowarzyszenie Ochrony Przyrody i Dziedzictwa Kulturowego w Łękorzu]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[Stowarzyszenie "Nasza Przyszłość Bielice"]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[Stowarzyszenie wspierania Inicjatyw Kulturalnych "Kładka" w Biskupcu]] |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Grupa cyrkowa Heca|Grupa cyrkowa Heca]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Społecznych "Wikry" w Lipinkach]] |
| − | *[[ | + | *[[Koło Gospodyń Wiejskich "Byle Babki" w Łękorzu]] |
| − | + | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | |
| + | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie]</ref>: | ||
| − | + | Parki krajobrazowe: | |
| − | + | *[[Brodnicki Park Krajobrazowy]] (4 336 ha) | |
Rezerwaty przyrody: | Rezerwaty przyrody: | ||
| − | *[[Rezerwat | + | *[[Rezerwat Jezioro Karaś]] (815,48 ha) |
| + | *[[Rezerwat Kociołek]] (7,44 ha) | ||
| + | *[[Rezerwat Łabędź]] (10,61 ha) | ||
| + | *[[Rezerwat Uroczysko Piotrowice]] (49,07 ha) | ||
Obszary chronionego krajobrazu: | Obszary chronionego krajobrazu: | ||
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu | + | *[[Skarliński Obszar Chronionego Krajobrazu]] (6 349 ha) |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej | + | Obszary [[Natura 2000]]: |
| + | *[[Specjalny obszar ochrony siedlisk Dolina Kakaju]] (1 427,97 ha) | ||
| + | *[[Natura 2000 Jezioro Karaś |Specjalny obszar ochrony siedlisk Jezioro Karaś]] (814,84 ha) | ||
| + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Biskupiec znajduje się 26 pomników przyrody oraz [[użytek ekologiczny Iwanki-Zgniłki]]<ref name="p3"/>. | ||
| − | Zobacz też: | + | ==Zobacz też:== |
| − | [[ | + | *[[lkwim: XV Ogólnopolskie Spotkania Cyrkowe - 2014|Ogólnopolskie Spotkania Cyrkowe]] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | + | ==Bibliografia== | |
| − | == Bibliografia== | + | Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. | + | Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/> |
| − | + | Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | |
| − | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych | + | Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw | + | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> |
| − | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów | + | [http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pliki/aktualnosci_2010/strategia.pdf gminabiskupiec.pl, Strategia Rozwoju Gminy Biskupiec na lata 2007-2013, Biskupiec 2007.]<br/> |
| − | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim | + | [http://www.biuletyn.net/nt-bin/_private/biskupiec/128.pdf Gmina Biskupiec. Program Ochrony Środowiska]<br/> |
| − | [http:// | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3194 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/> |
| − | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery= | + | [http://www.biuletyn.net/nt-bin/start.asp?podmiot=biskupiec/ BIP Urzędu Gminy Biskupiec] [20.10.2014]<br/> |
| − | [http:// | + | [http://www.gminabiskupiec.pl/ Urząd Gminy Biskupiec] [20.10.2014]<br/> |
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | [http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | ||
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat nowomiejski]][[Kategoria: Biskupiec (gmina wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat nowomiejski]][[Kategoria: Biskupiec (gmina wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | ||
Aktualna wersja na dzień 20:33, 14 kwi 2015
| Gmina Biskupiec | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | nowomiejski | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Arkadiusz Dobek | ||
| Powierzchnia | 240,61 km² | ||
| Liczba sołectw | 25 | ||
| Liczba miejscowości | 38 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
9546 40 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 56 | ||
| Tablice rejestracyjne | NNM | ||
| TERYT | 2812022 | ||
| Urząd gminy ul. Rynek 1 13-340 Biskupiec
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Biskupiec – gmina wiejska położona w południowo-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w zachodniej części powiatu nowomiejskiego. Siedziba gminy znajduje się w Biskupcu. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia. Największa gmina powiatu nowomiejskiego.
Władzę w gminie sprawuje wójt Arkadiusz Dobek[1].
Kościół pw. św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Różańcowej w Biskupcu. Fot. Dosp84. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Świętych Szymona i Pawła w Lipinkach. Fot. Dosp84. Źródło: Commons Wikimedia
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Biskupiec zajmuje powierzchnię 240,61 km2[2], w tym:
- użytki rolne: 61,7% (14 844 ha)
- lasy: 27,1% (6 522 ha)
- wody: 3,8% (859 ha)
Gmina stanowi 54,3% powierzchni powiatu nowomiejskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 9546 | 100 | 4699 | 49,2 | 4847 | 50,8 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
40 | 20 | 20 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Biskupiec wynosiło -71 osób[2], co stanowi 61,2% migracji w powiecie nowomiejskim oraz 1,9% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[3], zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy.
Gmina Biskupiec została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[4] stała się częścią powiatu nowomiejskiego w województwie olsztyńskim. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Bielice, Biskupiec, Czachówki, Fitowo, Gaj, Krotoszyny, Lipinki, Łąkorek, Łąkorz, Mierzyn, Osetno, Ostrowite, Piotrowice, Piotrowice Małe, Podlasek, Podlasek Mały, Rywałdzik, Sędzice, Słupnica, Sumin, Szwarcenowo, Wielka Tymawa, Wardęgowo, Wonna.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[5], przestał istnieć powiat nowomiejski. Gmina Biskupiec została bezpośrednio częścią województwa toruńskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[6] umiejscowiły gminę Biskupiec w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim.
Gmina wiejska Biskupiec graniczy z gminami: Kisielice, Iława, Nowe Miasto Lubawskie, Kurzętnik oraz z czterema gminami województwa kujawsko-pomorskiego. Są to: Łasin, Świecie nad Osą, Jabłonowo i Zbicz.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Babalice, Bielice, Biskupiec, Czachówki, Fitowo, Gaj, Krotoszyny, Lipinki, Łąkorek, Łąkorz, Mierzyn, Osetno, Ostrowite, Piotrowice, Piotrowice Małe, Podlasek, Podlasek Mały, Rywałdzik, Słupnica, Sumin, Szwarcenowo, Wielka Tymawa, Wardęgowo, Wielka Wólka, Wonna.
Pozostałe miejscowości: Buczek, Iwanki, Kaługa, Leszczyniak, Mała Wólka, Mec, Osówko, Podwólka, Sędzice, Wardęgówko, Wąkop, Wielgrób, Zawada.
Gospodarka
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Biskupiec jest rolnictwo. Użytki rolne stanowią ponad 60% ogólnej powierzchni gminy, w tym: 83% (12364 ha) to grunty orne, 15% (2299 ha) łąki i pastwiska, a 0,6% (86 ha) sady. Na obszarze gminy dominują gleby średniej jakości III i IV klasy bonitacyjne. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną[7].
W gminie rozwinięty jest przemysł rolno-spożywczy i drzewny, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Biskupiec wynosiła w 2013 roku 563. W tym 27 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 536 tworzy sektor prywatny. 141 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 65 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 67 firm w dziale budownictwo, 90 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziły 5 firm[2].
Największymi podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą w gminie są: Gospodarstwo Rolne "Czachpol" Czachówki, Gospodarstwo Rolne "Rolpol" Sp. z o.o. Ostrowite, PPUH "Ziemar" Sp. z o.o. Szwarcenowo, Przedsiębiorstwo Rolno-Produkcyjne "Specrol" Łąkorek, Olejarnia "Baja" Mierzyn, Wytwórnia Wód Kania Bielice, Zakład Produkcyjny Stolarki Budowlanej "Rydpol" Łąkorz, Fabryka Okien i Drzwi "Dziadek" Bielice.
Turystyka nie odgrywa w gminie Biskupiec dominującej roli. Warunki przyrodnicze (w tym jeziora, lasy) i krajobrazowe sprzyjają rozwojowi turystyki w tym rejonie. Jednak brak całorocznej bazy noclegowej, słaby rozwój agroturystyki, słabe zagospodarowanie terenów rekreacyjnych utrudniają ten proces. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Lipinki, Mierzyn[1].
Gmina Biskupiec należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich oraz LGD "Ziemia Lubawska".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do tzw. "Tygrysów warmińsko-mazurskich" - obszarów wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Biskupiec wynosiła 1086 osoby[1], co stanowi 27,8% bezrobotnych w powiecie nowomiejskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,1% ludności[8].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Gminny Ośrodek Kultury w Biskupcu
- Gminna Biblioteka Publiczna w Biskupcu (filie biblioteki znajdują się w: Szwarcenowie, Krotoszynie, Lipinkach, Łąkorzu)
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- dożynki gminne
Ludzie związani z gminą
- Kazimierz Tomaszewski (1954-2014) – samorządowiec, wieloletni wójt gminy wiejskiej Biskupiec
- Ewa Dembek – samorządowiec, społecznik, animator kultury, założycielka Grupy Cyrkowej "Heca" we wsi Lipinki, starosta powiatu nowomiejskiego.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Biskupiec należą[9]:
- układ urbanistyczny, pozostałości murów obronnych i ratusz w Biskupcu
- kościół pw. św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Różańcowej w Biskupcu wraz z przykościelnym cmentarzem
- ruiny kościoła ewangelickiego w Biskupcu
- kościół pw. Świętych Szymona i Pawła w Lipinkach wraz z przykościelnym cmentarzem
- kościół pw. św. Mikołaja w Łąkorzu wraz z przykościelnym cmentarzem
- wiatrak w Łąkorzu
- kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Ostrowite
- kościół pw. św. Mikołaja w Szwarcenowie wraz z przykościelnym cmentarzem
- zespoły pałacowe w Czachówkach, Łąkorku, Ostrowite oraz dworski w Wardęgowie
- kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Piotrowicach
- kaplica pw. Najświętszej Maryi Panny w Wardęgowie
Szlaki i atrakcje turystyczne
- szlaki i ścieżki edukacyjne Brodnickiego Parku Krajobrazowego
- obiekty muzealne w Łąkorzu: Muzeum Lokalne, Skansen Maszyn Rolniczych, kuźnia, wiatrak
- zabytkowe parki dworskie w: Babalicach, Bielicach, Osówku, Sędzicach
- Brodnicki Park Krajobrazowy, obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
- lasy, jeziora
- organizowane corocznie Święto Gęsi w Biskupcu
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Biskupiec można uzyskać na stronach internetowych gminabiskupiec.pl oraz itnowemiasto.pl.
Religia
- Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Piotrowicach
- Parafia pw. św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Różańcowej w Biskupcu Pomorskim
- Parafia pw. św. Mikołaja w Łąkorzu
- Parafia pw. Trójcy Świętej w Krotoszynach
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Biskupiec istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole Niepubliczne "TALENCIK"
- Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Łąkorzu
- Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika w Biskupcu
- Szkoła Podstawowa im. Juliana Tuwima w Lipinkach
- Szkoła Podstawowa im. Kazimierza Tomaszewskiego w Krotoszynach
- Szkoła Podstawowa w Ostrowitem
- Szkoła Podstawowa w Szwarcenowie
- Publiczne Gimnazjum im. Narodów Zjednoczonej Europy w Bielicach
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Bielicach
Sport
Na terenie gminy działa klub:
Inne organizacje i instytucje
- Stowarzyszenie "Rozwiń skrzydła"
- Stowarzyszenie Ochrony Przyrody i Dziedzictwa Kulturowego w Łękorzu
- Stowarzyszenie "Nasza Przyszłość Bielice"
- Stowarzyszenie wspierania Inicjatyw Kulturalnych "Kładka" w Biskupcu
- Grupa cyrkowa Heca
- Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Społecznych "Wikry" w Lipinkach
- Koło Gospodyń Wiejskich "Byle Babki" w Łękorzu
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[10]:
Parki krajobrazowe:
- Brodnicki Park Krajobrazowy (4 336 ha)
Rezerwaty przyrody:
- Rezerwat Jezioro Karaś (815,48 ha)
- Rezerwat Kociołek (7,44 ha)
- Rezerwat Łabędź (10,61 ha)
- Rezerwat Uroczysko Piotrowice (49,07 ha)
Obszary chronionego krajobrazu:
- Skarliński Obszar Chronionego Krajobrazu (6 349 ha)
Obszary Natura 2000:
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Dolina Kakaju (1 427,97 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Jezioro Karaś (814,84 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Biskupiec znajduje się 26 pomników przyrody oraz użytek ekologiczny Iwanki-Zgniłki[10].
Zobacz też:
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Urząd Gminy Biskupiec [1]
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl
- ↑ Strategia rozwoju gminy Biskupiec na lata 2007-2013, Biskupiec 2007, Gmina Biskupiec
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
- ↑ 10,0 10,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie
Bibliografia
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
gminabiskupiec.pl, Strategia Rozwoju Gminy Biskupiec na lata 2007-2013, Biskupiec 2007.
Gmina Biskupiec. Program Ochrony Środowiska
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Gminy Biskupiec [20.10.2014]
Urząd Gminy Biskupiec [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
