Obszary przygraniczne

Obszary przygraniczne – jeden z obszarów strategicznej interwencji województwa warmińsko-mazurskiego. Składa się z 50 gmin leżących wzdłuż północnej granicy województwa.

Wprowadzenie

"Obszary przygraniczne" to jeden z dziewięciu obszarów strategicznej interwencji (OSI), które zostały zidentyfikowane podczas procesu aktualizacji Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego w 2013 r.

Obszary strategicznej interwencji odzwierciedlają potencjały i problemy rozwojowe w układzie terytorialnym, które są przedmiotem zainteresowania Strategii. OSI dotyczą zarówno obszarów o szczególnym potencjale rozwojowym, jak i tych, które wymagają troski ze względu na występujące zapóźnienia.

Za kryterium wyznaczenia obszaru przygranicznego przyjęto rozwiązanie zaproponowane w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010–2020 (s. 37) opierające się na siatce powiatów i uwzględniające odległość stolicy powiatu od granicy państwa (do 50 km).

Lokalizacja

Na podstawie przyjętego kryterium do OSI "Obszary przygraniczne" zaliczono 50 gmin leżących w północnej części regionu (rys. 1), tj.:

• gmina wiejska Banie Mazurskie
• gmina wiejska Barciany
• gmina miejska Bartoszyce
• gmina wiejska Bartoszyce
• gmina miejsko-wiejska Bisztynek
• gmina miejska Braniewo
• gmina wiejska Braniewo
• gmina wiejska Budry
• gmina wiejska Dubeninki
• gmina wiejska Elbląg
• gmina miejska Elbląg
• gmina miejsko-wiejska Frombork
• gmina miejska Giżycko
• gmina wiejska Giżycko
• gmina wiejska Godkowo
• gmina miejsko-wiejska Gołdap
• gmina miejska Górowo Iławeckie
• gmina wiejska Górowo Iławeckie
• gmina wiejska Gronowo Elbląskie
• gmina miejska Kętrzyn
• gmina wiejska Kętrzyn
• gmina wiejska Kiwity
• gmina miejsko-wiejska Korsze
• gmina wiejska Kowale Oleckie
• gmina wiejska Kruklanki
• gmina wiejska Lelkowo
• gmina miejska Lidzbark Warmiński
• gmina wiejska Lidzbark Warmiński
• gmina wiejska Lubomino
• gmina wiejska Markusy
• gmina wiejska Milejewo
• gmina wiejska Miłki
• gmina miejsko-wiejska Młynary
• gmina miejsko-wiejska Olecko
• gmina miejsko-wiejska Orneta
• gmina miejsko-wiejska Pasłęk
• gmina miejsko-wiejska Pieniężno
• gmina wiejska Płoskinia
• gmina wiejska Pozezdrze
• gmina miejsko-wiejska Reszel
• gmina wiejska Rychliki
• gmina miejsko-wiejska Ryn
• gmina miejsko-wiejska Sępopol
• gmina wiejska Srokowo
• gmina wiejska Świętajno
• gmina miejsko-wiejska Tolkmicko
• gmina miejsko-wiejska Węgorzewo
• gmina wiejska Wieliczki
• gmina wiejska Wilczęta
• gmina wiejska Wydminy

Rys. 1. OSI "Obszary przygraniczne"

Źródło: Dziemianowicz Wojciech, Szlachta Jacek, Konkurencyjność Warmii i Mazur – diagnoza problemowa, Olsztyn 2012, strategia2025.warmia.mazury.pl [22.04.2014].

Charakterystyka

W OSI "Obszary przygraniczne" znajdują się bardzo zróżnicowane gminy, zarówno zaliczone do biegunów wzrostu (Elbląg), jak i te, które zmagają się z wieloma problemami społeczno-ekonomicznymi. Obszar ten charakteryzuje się relatywnie niskim poziomem przedsiębiorczości (pomimo siły Elbląga, którego oddziaływanie jest w tym przypadku ograniczone) oraz trudnościami na rynku pracy (niska podaż miejsc pracy i wysokie bezrobocie).

Do atutów OSI "Obszary przygraniczne" zaliczyć można:

• przejścia graniczne
• mały udział obszarów chronionych w części zachodniej
• znaczne nasycenie obiektami zabytkowymi
• relatywnie wysoką aktywność społeczną w części wschodniej
• dobre połączenia komunikacyjne wewnątrz OSI

Wśród słabości OSI "Obszary przygraniczne" wskazać należy:

• zmniejszanie się liczby ludności, ujemne migracje
• ogólnie niską zamożność gmin
• relatywnie niską przedsiębiorczość
• wysokie bezrobocie i negatywne zmiany na rynku pracy (ubytek miejsc pracy)
• słabe nasycenie organizacjami społecznymi w środkowej części obszaru
• bardzo słabe wyniki w zakresie wzrostu powierzchni użytkowej mieszkań
• ogólnie słabą aktywność inwestorów zagranicznych (z kilkoma wyjątkami)
• bardzo zróżnicowaną konkurencyjność wojewódzką
• dużą liczbę gmin o niskim potencjale rozwojowym
• niewielkie wykorzystanie miejsc noclegowych w części zachodniej
• ogólnie niską jeziorność (z wyjątkiem kilku gmin)
• bardzo zróżnicowane wykorzystanie środków z Unii Europejskiej
• słaby dostęp komunikacyjny do miast powiatowych w części zachodniej obszaru
• bardzo niski dostęp komunikacyjny do Olsztyna – szczególnie części wschodniej obszaru

Bibliografia

Dziemianowicz Wojciech, Szlachta Jacek, Konkurencyjność Warmii i Mazur – diagnoza problemowa, Olsztyn 2012, strategia2025.warmia.mazury.pl [22.04.2014]
Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego do roku 2025, strategia2025.warmia.mazury.pl [22.04.2014]
Wydminy (gmina wiejska)