Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "| " na "|") |
|||
Linia 137: | Linia 137: | ||
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Ruciane-Nida można uzyskać na stronach internetowych: [http://www.ruciane-nida.pl/ ruciane-nida.pl] oraz [http://www.lotmp.pl/pl lotmp.pl] | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Ruciane-Nida można uzyskać na stronach internetowych: [http://www.ruciane-nida.pl/ ruciane-nida.pl] oraz [http://www.lotmp.pl/pl lotmp.pl] | ||
+ | |||
+ | == Religia == | ||
+ | *[[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu]] | ||
+ | *[[Parafia prawosławna pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Wojnowie]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == |
Wersja z 19:02, 20 mar 2015
Gmina Ruciane-Nida | |||
| |||
| |||
Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
Powiat | piski | ||
Rodzaj gminy | miejsko-wiejska | ||
Burmistrz | Piotr Ryszard Feliński | ||
Powierzchnia | 357,98 km² | ||
Liczba sołectw | 16 | ||
Liczba miejscowości | 43 | ||
Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
8372 23 osób/km² | ||
Strefa numeracyjna | 87 | ||
Tablice rejestracyjne | NPI | ||
TERYT | 2816043 | ||
Urząd gminy Aleja Wczasów 4 12-220 Ruciane-Nida
| |||
Strona internetowa gminy | |||
Biuletyn Informacji Publicznej gminy |
Gmina Ruciane-Nida – gmina miejsko-wiejska położona w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w zachodniej części powiatu piskiego. Siedziba gminy znajduje się w Rucianem-Nidzie.
Gmina turystyczno-wypoczynkowa położona w obszarze Równiny Mazurskiej, Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Pojezierza Mrągowskiego, w samym sercu Puszczy Piskiej. Gmina, której większość powierzchni zajmują lasy i wody.
Władzę w gminie sprawuje burmistrz Piotr Ryszard Feliński [1].
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida zajmuje powierzchnię 357,98 km2[2], w tym:
- użytki rolne: 12% (4291 ha)
- lasy: 74% (26493 ha)
- wody: 9,7% (3476 ha)
Gmina stanowi 20,2% powierzchni powiatu piskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
liczba | 8372 | 100 | 4226 | 50,5 | 4146 | 49,5 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
23 | 12 | 11 |
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida wynosiło -47 osoby[2], co stanowi 18,6% migracji w powiecie piskim oraz 1,3% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Gminę Ruciane-Nida powołano na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[3] w powiecie piskim, w województwie olsztyńskim. Miasto i gmina Ruciane-Nida stały się jedną jednostką administracyjną[4], w której skład wchodziły obszary sołectw: Ciesina, Gałkowo, Iznota, Karwica, Końcewo, Krzyże, Niedźwiedzi Róg, Ładne Pole, Nowa Ukta, Onufryjewo, Osiniak, Piaski, Szeroki Bór, Śwignajno Małe, Ukta, Wejsuny, Wierzba, Wojnowo, Wólka, Wygryny, Zamordeje.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[5], przestał istnieć powiat piski. Gmina Ruciane-Nida została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[6] umiejscowiły gminę Ruciane-Nida w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim.
Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida graniczy z gminami: Mikołajki, Pisz, Rozogi, Świętajno, Piecki.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Gałkowo, Iznota, Karwica, Końcewo, Krzyże, Ładne Pole, Niedźwiedzi Róg, Nowa Ukta, Onufryjewo, Osiniak-Piotrowo, Szeroki Bór, Ukta, Wejsuny, Wojnowo, Wólka, Wygryny.
Pozostałe miejscowości: Iwanowo, Kamień, Zaroślak, Borek, Jeleń, Maskulińskie, Ruczaj, Pranie, Zdrużno, Karwica Mazurska, Głodowo, Lipnik, Kadzidłowo, Wypad, Wejsuny-Leśniczówka, Piaski, Lisiczyn, Pieczysko, Warnowo, Kończewo, Zakątki, Wierzba, Popielno, Kokoszka, Zameczek, Oko, Zamordeje.
Gospodarka
Ruciane-Nida to jedna z najpiękniejszych gmin Warmii i Mazur, malowniczo położona w ramionach jezior i w otoczeniu Puszczy Piskiej. Gmina, której ponad 80% powierzchni to lasy i wody, jest wizytówką województwa i jedną z najbardziej znanych i rozpoznawalnych miejscowości wczasowych w kraju. Obszar gminy wyróżnia się wyjątkowo dużym udziałem jezior. Najbardziej znane to jezioro Śniardwy, Jezioro Nidzkie, jezioro Bełdany. Przez zachodnią część gminy przepływa rzeka Krutynia, uznawana za jeden z piękniejszych nizinnych szlaków kajakowych w Polsce. Środowisko przyrodnicze urozmaicają występujący tutaj park krajobrazowy, liczne rezerwaty i pomniki przyrody. Urozmaicone ukształtowanie terenu zachęca do spędzania wolnego czasu na łonie natury. Liczne trasy turystyczne i ścieżki dydaktyczne pozwalają na obcowanie ze wspaniałą mazurską przyrodą i dotarcie do każdego ciekawego zakątka okolicy.
Centrum ruchu turystycznego skupia miasteczko Ruciane–Nida. Miejscowość jest ośrodkiem sportów wodnych, turystyki i wczasów, zapewnia doskonałe zaplecze gastronomiczne oraz rozrywkowo-kulturowe. Stanowi zarazem doskonałą bazę wypadową w bliższe i dalsze okolice. Bogata bazę turystyczna stanowią: hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, szkoleniowe, domy gościnne, kempingi, kwatery prywatne i gospodarstwa agroturystyczne w miejscowościach: Wojnowo, Nowy Most, Wejsuny, Wygryny, Wólka, Gałkowo, Szeroki Bór, Karwica, Ładne Pole, Głodowo, Niedźwiedzi Róg, Wierzba, Ukta, Krzyże, Kowalik, Popielno, Nowa Ukta[7] i inne.
Uzupełnieniem gospodarki w gminie Ruciane-Nida jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. W gminie występują słabe gleby IV, V i VI klasy bonitacyjnej. Użytki rolne zajmują 12% ogólnej powierzchni w gminie, w tym: 42% (1802 ha) zajmują grunty orne i sady, a 58% (2489 ha) łąki i pastwiska. Najwięcej na terenie gminy jest gospodarstw małoobszarowych do 5 ha – aż 58 % oraz 5 -10 ha – 17,15 %. W większości wypadków przy tak ograniczonym areale gospodarstwa te prowadzą produkcję na własne potrzeby.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Ruciane-Nida wynosiła pod koniec 2013 roku 737. W tym 23 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 714 tworzy sektor prywatny. 140 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 54 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 81 firm w dziale budownictwo, 71 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 122 firmy[2]. Na terenie gminy działalność prowadzą firmy przetwórstwa i obróbki drewna, m.in: Konopko - producent okien i drzwi drewnianych oraz produkcji jachtów: Mellody Yachts sp. z o.o..
Gmina Ruciane-Nida należy do LGD "Mazurskie Morze'', Związku Gmin "Czyste Mazury".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Ruciane-Nida wynosiła 850 osób[2], co stanowi 13,5% bezrobotnych w powiecie piskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,5% ludności[8].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
W strukturach DK znajduje się Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Rucianem-Nidzie z filiami w Ukcie, Wejsunach.
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
Ludzie związani z gminą
- Richard Anders (1866-1934) – właściciel tartaku i wyłuszczarni nasion w Rucianem; jego grób zachował się do dzisiaj na cmentarzu w Rucianem-Nidzie.
- Maria Adamczewska – bibliotekarka, animatorka kultury z Rucianego-Nidy.
- Eugeniusz Bielawski (pseud. Jan Sietnicki) (1906-1986) – działacz społeczno-kulturalny, regionalista, kronikarz, założyciel Izby Regionalnej w Wejsunach.
- Anastazja Makarowska (1897-1981) – tkaczka ludowa, artystka amatorka z Wojnowa.
- Tadeusz Rokoss-Szczupaczkiewicz (1914-?) – malarz; mieszkał w Krzyżach.
- Konstanty Ildefons Gałczyński (1905-1953) – poeta, piewca urody Mazur; w latach1950-1951 mieszkał w Praniu.
- Andrzej Strumiłło (1928- ) – malarz, grafik, rysownik, ilustrator, scenograf, fotograf, poeta, pisarz, podróżnik.
- Wojciech Kass (1964- ) – poeta, eseista, nauczyciel, dziennikarz, redaktor, muzealnik, dyrektor Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu.
- Krzysztof A. Worobiec (1953- ) – działacz na rzecz obrony krajobrazu kulturowego Mazur, prezes Stowarzyszenia na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur "Sadyba", geograf, muzealnik, publicysta, malarz, fotograf.
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida należą[9]:
- kościół pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej w Rucianem-Nidzie
- willa Richarda Andersa (ul. Dworcowa)
- dom "Borejszówka" (ul. Słowiańska)
- zespół budynków wyłuszczarni nasion (ul. Dworcowa)
- kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie
- klasztor i molenna staroobrzędowców w Wojnowie
- cerkiew prawosławna pw. Zaśnięcia Zaśnięcia Matki Bożej w Wojnowie
- cmentarze starowierskie w Gałkowie, Iwanowie, Kadzidłowie, Onufryjewie, Osiniaku, Ładne Pole i dwa w Wojnowie.
- cmentarze ewangelickie w Gałkowie, Kawicy, Końcewie (2), Onufryjewie, Osinaku-Piotrowie, Śwignajnie Wielkim, Ukcie (2), Wejsunach
- "osada kulturowa" w Kadzidłowie
- zespół leśniczówki w Praniu
Szlaki i atrakcje turystyczne
- szlak wodny z Mikołajek do Rucianego-Nida
- szlaki piesze:
- ścieżki i szlaki Mazurskiego Parku Krajobrazowego
- obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
- jeziora, lasy
- Rezerwat Konika Polskiego w Popielnie
- Izba Regionalna w Wejsunach
- Prywatne muzeum Danuty i Krzysztofa Worobców w Kadzidłowie
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Ruciane-Nida można uzyskać na stronach internetowych: ruciane-nida.pl oraz lotmp.pl
Religia
- Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu
- Parafia prawosławna pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Wojnowie
Szkolnictwo
W gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole Miejskie w Rucianem-Nidzie
- Szkoła Podstawowa nr 1 w Rucianem-Nidzie
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Rucianem-Nidzie
- Szkoła Podstawowa w Ukcie
- Zespół Szkół Leśnych im. Unii Europejskiej w Rucianem-Nidzie - technikum leśne
- Zespół Szkół Samorządowych im. Agnieszki Osieckiej w Rucianem-Nidzie - Publiczne Gimnazjum, Liceum Ogólnokształcące
Sport
W gminie działa klub:
- MKS Ruciane-Nida
Inne organizacje i instytucje
- Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur Sadyba
- Stowarzyszenie Kobieta na Plus w Rucianem-Nidzie
- Stowarzyszenie Nad Nidzkim w Rucianem Nidzie
- Stowarzyszenie Aktywatornia w Rucianem-Nidzie
- Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży w Rucianem-Nidzie
- Zespół Make Progress
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[10]:
Park krajobrazowy:
- Mazurski Park Krajobrazowy (53 655 ha)
Rezerwaty:
- Rezerwat Jezioro Nidzkie (2934,71 ha)
- Rezerwat Jezioro Warnołty (373,30 ha)
- Rezerwat Krutynia Dolna (969,33 ha)
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Otuliny Mazurskiego Parku Krajobrazowego – Ruciane Nida (1 636,5 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Otuliny Mazurskiego Parku Krajobrazowego – Szeroki Bór (591,5 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Puszczy i Jezior Piskich (43 629,8 ha)
- Spychowski Obszar Chronionego Krajobrazu (12 101,8 ha)
Obszary Natura 2000:
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Piska (172 802,21 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska (57 826,61 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida znajduje się 61 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: "Łąka Krutynia" i "Zatoka Wygryńska"[10].
Zobacz też:
- Kronika Olsztyńska
- Eksport jachtów i łodzi
- Referendum w Rucianem-Nidzie 2012
- Protest wędkarzy w Piszu
Przypisy
- ↑ BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [1]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [2]
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl
- ↑ UMiG Ruciane–Nida ruciane-nida.pl
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [3]
- ↑ 10,0 10,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie
Bibliografia
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia zrównoważonego rozwoju miasta i gminy Ruciane – Nida do roku 2015
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida [20.12.2014]
Urząd Miasta i Gminy Ruciane-Nida [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Kuratorium Oświaty w Olsztynie, Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]